گاباپنتین (نام تجاری: نورونتین)، نوعی داروی مهارکننده انتقال دهنده های عصبی است که در کنترل سندرم پای بی قرار، تشنج و درمان دردهای عصبی ناشی از زونا کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف گاباپنتین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: گاباپنتین
نام تجاری: نورونتین
از داروی گاباپنتین همراه با سایر داروهای دیگر برای درمان حملات صرع استفاده می شود. همچنین از این دارو برای کاهش دردهای عصبی ناشی از بیماری زونا ایجاد راش های دردناک که در نهایت منجر به عفونت هرپس زوستر می شوند در بزرگسالان نیز استفاده می شود. گابانتین به عنوان داروی ضد تشنج و ضد صرع نیز شناخته می شود.
پیش از شروع مصرف دارو یا در هربار شروع مجدد آن، برگه راهنما دارو و دستورالعمل استفاده از آن را مطالعه نمایید. در صورت داشتن هرگونه سوالی آن را از پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه بپرسید. داروی گاباپنتین بنابر توصیه پزشک به شکل خوراکی و همراه با غذا یا بدون آن، مصرف می شود. دوز دارو بنابر شرایط پزشکی شخص بیمار و میزان پاسخ دهی او به درمان تعیین خواهد شد. در کودکان دوز دارو به وزن آنان نیز بستگی دارد.
اگر در حال استفاده از قرص گاباپنتین هستید و پزشک توصیه کرده است که در هربار استفاده از این قرص (طبق برنامه زمانی از پیش تعیین شده) آن را نصف کرده و نیمی از آن را مصرف کنید، حتماً طبق توصیه او از دارویتان استفاده کنید. قرص های نصف شده را بیشتر از چند روز نگه ندارید. همچنین اگر در حال مصرف کپسول گاباپنتین هستید، آن را به کمک مقدار بسیار زیادی آب ببلعید.
استفاده از دوز مناسب دارو طبق آنچه پزشک توصیه کرده است، بسیار حائز اهمیت است. پزشک در روزهای ابتدایی درمان به تدریج دوز دارو را افزایش می دهد تا بدن بیمار بتواند خودش را به این دارو وفق دهد. اگر زمان اولین استفاده از دارو در هنگام خوابیدن باشد، عوارض جانبی آن کاهش پیدا خواهد کرد.
بیشترین اثر بخشی این دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. اگر مقدار گاباپنتین در بدن در یک سطح ثابت باقی بماند، این دارو عملکرد بسیار بهتری از خود نشان خواهد داد؛ بنابراین روزانه و در فواصل زمانی یکسان از این دارو استفاده کنید. برای مثال اگر 3 بار در روز از گاباپنتین برای کنترل حملات صرع استفاده می کنید، نباید اجازه دهید که فاصله زمانی بین هر یک از این وعده ها بیش از 12 ساعت طول بکشد. در غیر این صورت این حملات افزایش پیدا خواهند کرد.
بدون مشورت با پزشکتان، دوز دارو و مقدار مصرفی آن را افزایش ندهید. با انجام این کار روند بهبودی شما سریع تر نمی شود بلکه عوارض جانبی خطرناکی نیز بوجود خواهد آمد.
بدون مشورت با پزشک مصرف داروهایتان را متوقف نکنید. برخی از بیماری ها با قطع ناگهانی دارو تشدید می شوند. دوز مصرفی شما باید به تدریج کاهش پیدا کند.
دارو های ضد اسیدی که حاوی آلومینیوم و منیزیم هستند، در جذب گاباپنتین اختلال ایجاد می کنند. بنابراین اگر در حال مصرف یک داروی ضد اسید هستید، بهترین روش برای مصرف گاباپنتین این هست که حداقل 2 ساعت پس از مصرف ضد اسید، آن را مصرف کنید.
شکل های مختلف داروی گاباپنتین، بصورت متفاوت با یکدیگر در بدن جذب می شوند. بدون مشورت با پزشک داروهایتان را از یک فرم به فرم دیگر تغییر ندهید.
در صورت عدم بهبودی یا تشدید بیماری، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
خواب آلودگی، سرگیجه، عدم هماهنگی اعضای بدن، خستگی، تاری دید و دو بینی، حرکات غیرعادی چشم یا لرز از عوارض جانبی استفاده از گاباپنتین هستند. در صورت تشدید یا تداوم هر یک از این علائم، فوراً به پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده است چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت وقوع عوارض جانبی نادر اما خطرناک زیر، فوراً به پزشکتان اطلاع دهید: تورم در ناحیه دست، پا و مچ پا. در تعداد معدودی از افرادی که به دلیل داشتن بیماری هایی مانند تشنج و بیماری دو قطبی و همچنین داشتن درد از داروهای ضد تشنج استفاده می کنند، عوارضی مانند افسردگی و اقدام به خودکشی و افکار خودکشی یا سایر مشکلات روحی و روانی، پدیدار خواهد شد.
اگر خودتان یا یکی از اعضای خانواده تان متوجه علائمی ناگهانی و غیرعادی در روحیه، افکار و رفتار های شما مانند علائم افسردگی، افکار خود کشی و آسیب رساندن به خود شده اید، فوراً به پزشکتان مراجعه نمایید.
در صورت تجربه عوارض جانبی خطرناکی مانند تنفس کم عمق و آهسته، به دنبال امدادهای فوری پزشکی باشید.
امکان وقوع واکنش های آلرژیک نسبت به این دارو بسیار نادر است. اما اگر متوجه هر یک از عوارض جانبی واکنش های آلرژیک مانند تب، تورم در گره های لنفاوی، ایجاد راش، خارش، تورم (مخصوصاً در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی شده اید، به دنبال امدادهای فوری پزشکی باشید.
موارد مذکور تمام عوارض جانبی ناشی از این واکنش های آلرژیک را در بر نمی گیرد. در صورت مشاهده علائمی به غیر از موارد بالا نیز با پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه تماس بگیرید.
در صورت داشتن آلرژی به داروی گاباپنتین یا آلرژی های دیگر، پیش از شروع مصرف دارو، این موضوع را به اطلاع پزشکتان برسانید. این دارو حاوی اجزا غیرفعالی است که موجب واکنش های آلرژیک و مشکلات دیگری خواهد شد. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
پیش از استفاده از گاباپنتین، پزشکتان را از سوابق پزشکی خود مخصوصاً بیماری های کلیوی، مشکلات روحی و روانی (مانند افسردگی، افکار خودکشی)، استفاده یا سوء استفاده از مواد مخدر و نوشیدنی های الکل دار و مشکلات تنفسی (مانند بیماری انسداد مزمن ریوی) مطلع سازید.
گاباپنتین همچنین باعث گیجی و خواب آلودگی و تاری دید می شود. نوشیدنی های الکل دار و ماریجوانا (شاهدانه) نیز باعث تشدید گیجی و خواب آلودگی خواهند شد. در صورت استفاده از موارد مذکور تا زمانیکه از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی و کار با ماشین آلات و هر کاری که نیاز به هوشیاری دارد اطمینان حاصل نکرده اید، خودداری نمایید. همچنین مصرف نوشیدنی های الکل دار را محدود کنید و در صورت استفاده از ماریجوانا، این موضوع را به اطلاع پزشک خود برسانید.
پیش از انجام هرگونه جراحی، نام تمامی داروهای مصرفی را (داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به اطلاع پزشک یا دندانپزشک خود برسانید.
افراد مسن تر نسبت به عوارض جانبی این دارو مخصوصاً ایجاد تورم در دست و پا و مچ پا، تنفس آرام و کم عمق، سرگیجه و عدم هماهنگی بین قسمت های مختلف بدن، حساس تر هستند. سرگیجه و عدم هماهنگی، خطر افتادن و زمین خوردن را افزایش خواهد داد.
کودکان نیز نسبت به عوارض جانبی این دارو مخصوصاً تغییرات خلقی، رفتاری و روحی (مانند پرخاشگری، مشکلات تمرکز و بیقراری) حساسیت بیشتری دارند.
استفاده از این دارو در طول بارداری فقط در مواقع ضروری توصیه می شود. درباره فواید و ضررهای استفاده از این دارو در حین بارداری با پزشکتان مشورت کنید.
گاباپنتین می تواند وارد شیر مادر شود. اگر قصد استفاده از این دارو در دوران شیردهی را دارید، حتماً پیش از آن با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی نحوه عملکرد داروها را تغییر می دهند و عوارض جانبی خطرناکی نیز بوجود خواهند آورد. البته در این یادداشت همه ی تداخلات دارویی گاباپنتین آورده نشده است. نام تمامی داروهای مصرفی تان (داروهای تجویز شده توسط پزشک، داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی) در اختیار پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه قرار دهید. بدون تائید پزشک مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید و همچنین به هیچ وجه میزان آنها را نیز تغییر ندهید.
اورلیستات با گاباپنتین تداخل دارویی دارد.
خطر ایجاد عوارض جانبی (مانند تنفس آرام و کم عمق، سرگیجه و خواب آلودگی شدید) زمانی افزایش پیدا می کند که گاباپنتین همراه با سایر داروهایی که باعث خواب آلودگی و مشکلات تنفسی می شوند، استفاده شود. اگر در حال استفاده از داروها و محصولات زیر هستید، حتماً پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید: مسکن هایی برای تسکین درد و سرفه مانند کدئین، هیدروکدون، نوشیدنی های الکل دار، ماریجوانا، داروهای خواب آور یا داروهای رفع اضطراب (مانند آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)،داروهای شل کننده عضلانی (مانند کاریسوپرودال، سیکلوبنزاپرین) و داروهای آنتی هیستامین (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین).
حتماً برچسب همه داروها را (مانند داروهای آلرژی، داروی های سرفه و سرما خوردگی) بررسی کنید؛ زیرا ممکن است حاوی مواد خواب آور باشند. درباره استفاده ایمن از این دارو با پزشک داروخانه صحبت کنید.
گاباپنتین را همراه با داروهای دیگری که حاوی گاباپنتین هستند (مانند گاباپنتین اناکاربیل) مصرف نکنید.
گاباپنتین در برخی از تست های آزمایشگاهی که برای پروتئین ادرار گرفته می شود، اختلال ایجاد می کند. پیش از انجام این آزمایش، مسئول آزمایشگاه و پزشکتان را در جریان استفاده تان از این دارو، قرار دهید.
مصرف بیش از حد این دارو می تواند باعث علائمی مانند غش کردن و دشواری در تنفس شود. در این هنگام با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. سایر علائم سوء مصرف این دارو عبارتند از: سرگیجه شدید، لکنت زبان و ضعف.
هرگز این دارو را بصورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کرده اید، به محض به خاطر آوردن، آن را مصرف کنید اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی دوز دارو را دو برابر نکنید. اگر 3 بار در روز داروی گاباپنتین را برای کنترل حملات صرع مصرف می کنید، نباید اجازه دهید که فاصله زمانی بین وعده ها بیش از 12 ساعت به طول بینجامد زیرا در غیر این صورت تعداد حملات افزایش پیدا خواهد کرد. در صورت بروز این اتفاق فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
دارو را در دمای اتاق و دور از رطوبت و نور نگه دارید. آن را در داخل حمام و دستشویی نگهداری نکنید. همواره تمامی داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.
هیچ گاه داروها را داخل توالت یا فاضلاب نیندازید مگراینکه در دستورالعمل استفاده از آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو یا عدم نیاز به آن، آن را با یک روش مناسب دور بیندازید.