درخواست مشاوره رایگان
دوکسوروبیسین لیپوزومال (نام تجاری: کایلیکس)، یکی از داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان است که در درمان برخی سرطان ها مانند سرطان تخمدان، سارکوم کاپوزی و مالتیپل میلوما کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف دوکسوروبیسین لیپوزمال، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: دوکسوروبیسین لیپوزومی
نام تجاری: دوکسیل، کایلیکس
دوکسوروبیسین لیپوزومال نوعی داروی شیمی درمانی از نوع آنتراسایکلین ها است که در درمان بعضی از سرطان ها (مانند سرطان تخمدان، سارکوم کاپوزی ناشی از ایدز، میلوم چندگانه / مالتیپل میلوما) استفاده می شود. این دارو باعث کاهش یا توقف رشد سلول های سرطانی می شود.
محلول تزریق وریدی (2 میلی گرم در میلی لیتر)
این دارو در مدت 30-60 دقیقه یا بیشتر توسط یک متخصص بهداشت و درمان تزریق می شود. مقدار مصرف آن براساس عارضه و شرایط پزشکی، اندازه بدن و پاسخ به درمان تعیین می شود. بروز قرمزی، درد یا تورم در محل تزریق یا نزدیک آن را فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
این دارو نباید با پوست تماس پیدا کند، در صورت تماس، بلافاصله پوست را با آب و صابون به خوبی بشویید. اگر دارو با چشم تماس پیدا کرد، پلک ها را با دو انگشت باز کرده و به مدت 15 دقیقه با آب فراوان بشویید. پس از آن به سرعت به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
اعضای خانواده و مراقبان نیز باید نکات احتیاطی (مثلاً استفاده از دستکش) برای جلوگیری از تماس با ادرار بیمار یا سایر مایعات بدن را برای حداقل 5 روز پس از درمان رعایت کنند. با داروساز خود در این مورد مشورت کنید.
از عوارض جانبی این دارو می توان به درد / بدن درد، سردرد، حالت تهوع، استفراغ، یبوست، اسهال، ناراحتی معده و از دست دادن اشتها اشاره کرد. حالت تهوع و استفراغ ناشی از آن می تواند شدید باشد. در برخی موارد، ممکن است برای جلوگیری یا بهبود حالت تهوع و استفراغ به درمان دارویی نیاز باشد. نخوردن غذا قبل از مصرف دارو می تواند به کاهش حالت تهوع و استفراغ کمک کند. تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی، مانند خوردن چندین وعده غذایی کم حجم و محدود کردن فعالیت های جسمی، ممکن است به کاهش برخی از این عوارض کمک کند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، پزشک یا داروساز خود را در جریان قرار دهید.
مصرف این دارو ممکن است باعث تغییر رنگ ادرار، اشک و عرق به رنگ نارنجی مایل به قرمز شود که تأثیر طبیعی دارو است و نباید آن را با وجود خون در ادرار اشتباه گرفت.
ممکن است ریزش موی موقتی نیز رخ دهد اما رشد مو معمولاً چندین ماه پس از پایان درمان به حالت طبیعی خود باز می گردد.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
گاهی اوقات مصرف این دارو ممکن است باعث ایجاد واکنش پوستی بنام سندرم دست و پا (اریتروودیزهزی کف دست / پا) شود. در صورت مشاهده تورم، درد، قرمزی، خشکی، پوسته پوسته شدن، تاول زدن یا گزگز و سوزش دست و پا، پزشک را مطلع سازید. این علائم می توانند در اثر گرما / فشار بر روی دست ها و پاها تشدید شوند. از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب، لامپ سولاریوم و همچنین قرار گرفتن غیرضروری در معرض گرما (به عنوان مثال آب گرم ظرفشویی، حمام های گرم و طولانی) و ایجاد فشار به آرنج، زانو و کف پا (به عنوان مثال تکیه دادن به آرنج، زانو زدن، پیاده روی طولانی) خودداری کنید. بهتر است لباس های گشاد بپوشید. بسته به شدت سندرم دست و پا، پزشک ممکن است دارویی برای کاهش علائم تجویز کند یا دوز بعدی دوکسوروبیسین لیپوزومال را کاهش داده یا زمان تزریق را به تأخیر بیندازد.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله علائم نارسایی قلبی (مانند تنگی نفس، تورم مچ پا / ساق پا، خستگی غیرعادی، افزایش وزن غیرعادی / ناگهانی)، خواب آلودگی، اختلال در خواب، تغییرات ذهنی / خلقی (به مانند اضطراب، گیجی، افسردگی)، سرفه / گرفتگی صدا، قرمزی / درد / تورم بازوها / پاها، قرمزی / خارش چشم، ادرار دردناک / دشوار، درد معده / شکم، زردی پوست / چشم، ادرار تیره، مدفوع تیره / قیری رنگ، موکوس یا ترشحات خونی در مدفوع، تغییرات بینایی (به عنوان مثال نابینایی)، ضربان قلب تند / نامنظم، با پزشک تماس بگیرید.
همچنین این دارو ممکن است باعث ایجاد برخی اختلالات شدید خونی (مانند تضعیف مغز استخوان که منجر به کم شدن گلبول های قرمز خون / گلبول های سفید خون و پلاکت ها می شود) شود. این دارو می تواند توانایی بدن را در مبارزه با عفونت و جلوگیری از خونریزی کاهش دهد. در صورت بروز علائم عفونت (مانند تب، لرز، گلودرد مداوم)، خستگی غیرعادی یا خونریزی / کبودی سریع، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
تورم یا زخم های دردناک در لب، دهان و گلو نیز ممکن است در نتیجه مصرف این دارو ایجاد شود. به منظور کاهش خطر بروز این عوارض، مصرف غذاها و نوشیدنی های گرم را محدود کرده، دندان های خود را با دقت مسواک بزنید و از استفاده از دهان شویه حاوی الکل خودداری کرده و دهان خود را مرتبا با آب خنک بشویید.
در صورت بروز عارضه جانبی نادر اما بسیار جدی مانند درد قفسه سینه، بلافاصله به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
چند روز تا چند هفته پس از درمان با دواکسوروبیسین لیپوزومال، ممکن است یک واکنش جدی پوستی مشابه آفتاب سوختگی شدید در هر ناحیه از پوست که قبلاً تحت تابش اشعه بوده، ایجاد شود. بروز قرمزی در پوست، درد، حساسیت به لمس، تورم، پوسته پوسته شدن یا تاول را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است برای بهبود سریع تر پوست و کاهش تورم، دارو تجویز کند. نور خورشید نیز می تواند هرگونه واکنش پوستی که ممکن است هنگام استفاده از این دارو رخ دهد را تشدید کند. از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب، سولاریوم و چراغ های آفتابی خودداری کرده و هنگامی که خارج از خانه هستید، از ضد آفتاب و لباس های محافظ و گشاد استفاده کنید.
در کودکان، علائم مشابه عوارض پرتودرمانی ریه ممکن است رخ دهد. در صورت مشاهده خس خس سینه یا اختلال تنفس در کودکان، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
به ندرت ممکن است افراد مبتلا به سرطان که با این دارو تحت درمان قرار می گیرند، به سرطان های دیگری نیز مبتلا شوند (مانند سرطان خون ثانویه و سرطان دهان). اگر این دارو به مدت طولانی (بیش از 1 سال) مصرف شده باشد یا درمان با انواع خاصی از شیمی درمانی یا پرتودرمانی نیز انجام شده باشد، خطر بروز این عارضه بیشتر خواهد بود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو به ندرت اتفاق می افتد. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله عارضه های پوستی، خارش / تورم (به خصوص در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید و اختلال در تنفس، فوراً به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دوکسوروبیسین لیپوزومال، در صورت حساسیت به آن، به دوکسوروبیسین یا سایر داروهای حاوی پلی اتیلن گلیکول؛ یا لینکومایسین را به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. ممکن است این محصول حاوی اجزای غیرفعالی باشد، که می تواند باعث ایجاد واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه فردی ابتلا به کمبود سلول های خونی (مانند کم خونی، نوتروپنی، ترومبوسیتوپنی)، نقرس، مشکلات قلبی، سابقه دریافت هر نوع دارو از نوع آنتراسایکلین (به عنوان مثال، دوکسوروبیسین، ایداروبیسین، دائونوروبیسین، میتوکسانترون)، عفونت، مشکلات کبدی، پرتودرمانی (به ویژه در ناحیه قفسه سینه)، مشکلات کلیوی مطلع سازید.
داروی دوکسوروبیسین لیپوزومال می تواند فرد را بیشتر در معرض عفونت قرار داده و یا عفونت های فعلی را تشدید کند. از تماس با افراد مبتلا به بیماری های واگیر دار (مانند آبله مرغان، کووید-19، سرخک و یا آنفولانزا) خودداری کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر و یا اگر در معرض بیماری واگیر دار قرار گرفته اید با پزشک خود تماس بگیرید.
پیش از انجام واکسیناسیون، متخصص بهداشت را از دریافت داروی دوکسوروبیسین لیپوزومال مطلع سازید. از تماس با افرادی که به تازگی تحت واکسیناسیون با ویروس زنده قرار گرفته اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق میشود) پرهیز کنید.
برای کاهش احتمال بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی، در استفاده از اشیای تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کرده و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری کنید. برای کاهش خطر خونریزی لثه از مسواکی با موی نرم استفاده کنید.
برای جلوگیری از انتقال عفونت، دست های خود را به خوبی بشویید.
کودکان ممکن است بیشتر به عوارض جانبی این دارو (مخصوصاً عوارض جانبی دارو روی قلب) واکنش نشان دهند.
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. در طول مصرف دوکسوروبیسین لیپوزومال نباید بارداری شوید زیرا دوکسوروبیسین لیپوزومی ممکن است به جنین آسیب برساند. پزشک قبل از شروع درمان باید تست بارداری تجویز کند. در طول درمان با این دارو و 6 ماه پس از قطع درمان باید از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده نمود. همچنین در صورت بارداری، در مورد خطرات و فواید این دارو با پزشک خود مشورت کنید.
این دارو به شیر مادر منتقل می شود. به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی هنگام استفاده از این دارو توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از داروهایی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: دیگوکسین، پروژسترون، استرپتوزوسین، استاوودین، تراستوزوماب، زیدوودین.
برخی داروها می توانند بر دفع دوکسوروبیسین از بدن و درنتیجه بر عملکرد آن تأثیر بگذارند. از این دسته به عنوان مثال می توان به ضد قارچ های آزول (مانند کتوکونازول)، مسدود کننده های کانال کلسیم (مانند وراپامیل، نیفدیپین)، ریفامایسین ها (مانند ریفابوتین)، گل راعی، داروهایی که برای درمان تشنج استفاده می شود (مانند کاربامازپین، فنی توئین، فنوباربیتال، پریمیدون)، و سایر دارو ها اشاره کرد.
در طول درمان با دوکسوروبیسین لیپوزومی، از مصرف غذاها یا محصولات حاوی زردچوبه (کورکومین) خودداری کنید. زیرا ممکن است باعث کاهش تأثیر این دارو شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود و یا پزشک داروخانه مشورت کنید.
در صورت مصرف بیش از حد و مشاهده علائمی مانند قطع و یا عدم تنفس با فوریت های پزشکی تماس بگیرید. همچنین خونریزی بی دلیل نیز می تواند از علائم سو مصرف این دارو باشد.
بهتر است آزمایش / معاینات پزشکی (مانند شمارش کامل خون، مطالعات قلب، آزمایش های عملکرد کبد) به صورت منظم انجام شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید. تمام قرار ملاقات های پزشکی و آزمایشگاهی خود را نیز به خاطر بسپارید.
مصرف این داو طبق برنامه تعیین شده مهم است. اگر مصرف یک دوز را فراموش کردید، بلافاصله از پزشک یا داروساز خود بخواهید یک برنامه دوز جدید برایتان مشخص کند.
برای اطلاع از نحوه نگهداری این دارو برگه راهنمای دارو را مطالعه کرده و با داروساز خود مشورت کنید. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
ویال های داروی دوکسوروبیسین لیپوزومال را در یخچال (بین 2 الی 8 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.
