ترتینوئین موضعی

ترتینوئین موضعی (نام تجاری: رتین-آ)، از داروهای موضعی خانواده ویتامین A است که انواع مختلف آن در بهبود جوش و آکنه، کاهش چین های ظریف صورت و لکه های قهوه ای پوست کاربرد دارند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف ترتینوئین موضعی، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.

نام عمومی: ترتینوئین

نام تجاری: رتین-آ

موارد مصرف

از ترتینوئین موضعی برای درمان آکنه استفاده می شود. این دارو، تعداد و شدت جوش های صورت را کاهش داده و بهبودی آن ها را تسریع می کند. ترتینوئین از دسته ی دارو های رتینوئیدی می باشد که بر روی رشد سلول ها تاثیر می گذارد. برخی اشکال این دارو به کاهش خطوط ریز صورت و لکه های قهوه ای پوست کمک می کنند.

زمان و نحوه مصرف

پیش از هر بار مصرف دارو راهنمای مصرف دارو را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.

پیش از استفاده از داروی ترتینوئین موضعی دستان خود را بشویید. قبل از استفاده پوست خود را با یک پاک کننده ملایم غیر دارویی شسته و خشک کنید. پیش از استفاده از این دارو باید 20 الی 30 دقیقه پس از تمیز کردن صورت صبر کنید. سپس یک لایه ی نازک از ترتینوئین موضعی را روی پوست خود قرار دهید. این دارو معمولاً یک بار در روز و پیش از خواب و طبق دستور پزشک مصرف می شود. برای استفاده از این دارو می توان از یک گاز یا گوش پاک کن استفاده کرد. راهنمای مصرف دارو را مطالعه کرده و سوالات خود را از پزشک داروخانه بپرسید.

این دارو فقط جهت استفاده موضعی روی پوست می باشد. از تماس دارو ناحیه ی مخاطی بینی و دهان اجتناب کنید. از ترتینوئین موضعی بر روی محل زخم، اگزما، خراشیدگی و آفتاب سوختگی استفاده نشود.

از تماس این دارو با چشم، اجتناب کرده و در صورت تماس دارو با چشم، آن را با مقدار زیادی آب بشویید. در صورت بروز التهابات چشم با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین پس از استفاده از دارو دستان خود را بشویید مگر اینکه از این دارو در درمان پوست دست استفاده کرده باشید.

در چند هفته ی اول استفاده از ترتینوئین ممکن است آکنه تشدید شود؛ زیرا دارو بر روی جوش های زیر پوست تاثیر می گذارد. ممکن است 8 الی 12 هفته طول بکشد تا علائم پوستی فرد بهبود یابد.

بیشترین اثر بخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید. بیشتر از حد مجاز از دارو استفاده نکنید زیرا در این صورت پوست نه تنها بهبود پیدا نمی کند بلکه خطر بروز عوارض جانبی مانند قرمزی و درد افزایش می یابد.

این دارو در اشکال مختلف ژل، کرم و لوسیون در دسترس است. انتخاب بهترین گزینه به وضعیت پوست و پاسخ پوست به درمان بستگی دارد. در صورت عدم بهبودی و تشدید عارضه، پزشک معالج خود را در جریان قرار دهید.

عوارض جانبی

ممکن است بلافاصله بعد از استفاده از داروی ترتینوئین موضعی، گرما یا سوزشی روی پوست احساس شود. قرمزی پوست، خشکی، خارش، پوسته پوسته شدن، سوزش خفیف یا تشدید آکنه در 2 تا 4 هفته ی اول مصرف دارو ممکن است مشاهده شود که معمولاً با ادامه مصرف کاهش می یابد. استفاده روزانه از مرطوب کننده می تواند برای خشکی بیش از حد پوست مفید باشد.

در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید. ممکن است پزشک تعداد دفعات یا مقدار مصرف در هر نوبت را کاهش داده یا از شما بخواهد مصرف دارو را متوقف کنید.

به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف ترتینوئین موضعی دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

بروز هرگونه عارضه جانبی، از جمله تاول، ایجاد دَلَمه زخم، سوزش / تورم شدید پوست، آبریزش و قرمزی چشم (کونژونکتیویت / التهاب ملتحمه)، تورم پلک و تغییر رنگ پوست را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

واکنش شدید آلرژیک به این دارو نادر است با این حال در صورت مشاهده علائم آلرژیک جدی از جمله راش (عارضه پوستی)، خارش / تورم (به ویژه در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید و مشکل تنفسی فورا به پزشک مراجعه کنید.

موارد مذکور تمام عوارض جانبی ترتینوئین موضعی را در بر نمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هرگونه عارضه جانبی دیگری آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا دارو های حاوی ویتامین A یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

همچنین قبل از مصرف ترتینوئین موضعی، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص اگزما مطلع سازید.

مصرف ترتینوئین موضعی ممکن است حساسیت پوست را نسبت به آفتاب افزایش دهد، در نتیجه نباید مدت زمان زیادی را زیر نور آفتاب ماند. در دوره درمان، از آفتاب گرفتن یا سولاریوم باید خودداری شود. باد یا سرما نیز می تواند به عنوان محرکی بر روی پوست عمل کند. روزانه از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و لباس مناسب و محافظ بپوشید. در صورت مشاهده آفتاب سوختگی، تاول یا قرمزی پوست فورا به پزشک خود اطلاع دهید و تا بهبود کامل آفتاب سوختگی از دارو استفاده نکنید.

هنگام استفاده از این محصول از الکترولیز، اپیلاسیون و مصرف موبر های شیمیایی در مناطق تحت درمان خودداری کنید.

اگر اخیراً از محصولاتی حاوی سولفور، رزورسینول یا سالیسیلیک اسید استفاده کرده اید، آن را با احتیاط مصرف کنید. پیش از مصرف این دارو کمی صبر کنید تا آثار داروها کاهش یابد.

در دوران بارداری استفاده از ترتینوئین موضعی فقط در مواقع ضروری جایز است به همین دلیل برای پی بردن به خطرات و فواید آن با پزشک خود مشورت کنید.

هنوز مشخص نیست که آیا این دارو از طریق شیر به نوزاد منتقل میشود یا خیر به همین دلیل حتماً قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی

تداخل های دارویی می تواند نحوه عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی ترتینوئین را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه درمیان بگذارید و بدون تایید پزشک مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.

برخی از محصولاتی که ممکن است با ترتینوئین موضعی تداخل داشته باشند عبارتند از: محلول های پرم مو، محصولات حاوی الکل / آهک / منتول (مانند مواد قابض، تونر، لوسیون اصلاح) صابون ها و پاک کننده های دارویی یا ساینده، محصولات حاوی گوگرد، رزورسینول یا اسید سالیسیلیک، محصولات حاوی آلفا هیدروکسی اسید، محصولات حاوی گلیکولیک اسید، صابون ها و مواد آرایشی با اثر خشک کنندگی شدید، داروهای دیگری که ممکن است حساسیت پوست را به نور خورشید افزایش دهند (از جمله فلوروکینولون ها مانند سیپروفلوکساسین، تتراسایکلین ها، ادرارآورهای تیازیدی مانند هیدروکلروتیازید، داروهای سولفونامید مانند سولفامتوکسازول، فنوتیازین ها مانند کلرپرومازین).

بنزوئیل پراکسید در صورت استفاده همزمان با ترتینوئین، اثربخشی آن را کاهش داده و می تواند باعث تحریک شدن پوست شود. در مورد استفاده مناسب از محصولات بنزوئیل پراکسید بدون نسخه (به عنوان مثال کلاراسیل، پرواکتیو)، با پزشک یا پزشک داروخانه خود مشورت کنید.

سوءمصرف

در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن و یا دشواری در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. بلعیدن این دارو می تواند خطرساز باشد. علائم سوء مصرف دارو به صورت قرمزی شدید، برداشته شدن پوست و احساس ناراحتی در محل استفاده دارو خود را نشان می دهد.

توجه

این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.

اگر از مواد آرایشی استفاده می کنید قبل از استفاده از ترتینوئین موضعی، پوست را کاملا پاک کنید.

مصرف بعضی از مواد آرایشی و صابون ها می توانند آکنه را تشدید کنند اما استفاده از مرطوب کننده ها معمولاً بی خطر است. هنگام خرید مواد آرایشی، مرطوب کننده ها یا سایر محصولات مراقبت از پوست، به برچسب "غیر کمدوژنیک" یا "غیر آکنه زا" دقت کنید. این محصولات به ندرت آکنه را تشدید می کنند، با این حال از پزشک خود در این مورد که کدام محصول بی خطر است مشورت بگیرید. آکنه در اثر آلودگی ایجاد نمی شود؛ اما تمیز کردن بیش از حد پوست باعت تحریک پوست و تشدید آکنه می شود.

دوز فراموش شده

اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن در همان روز آن را مصرف کنید، اما اگر تا روز بعد به خاطر نیاوردید از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید.

نگهداری

دارو را در دمای محیط و به دور از نور و رطوبت نگه دارید. فرم ژل این دارو قابل اشتعال هستند، بنابراین آنها را از گرما و شعله دور نگاه دارید. همچنین داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.

داروها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آنکه دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.