آتازاناویر

آتازاناویر (نام تجاری: آتازور)، از داروهای ضد ویروس است که از تکثیر ویروس نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) جلویگری می کند. این دارو برای افراد بالای 3 ماه با وزن حداقل 5 کیلوگرم تجویز می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف آتازاناویر، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.

نام عمومی: آتازاناویر

نام تجاری: ریاتاز، آتازور

موارد مصرف آتازاناویر

از آتازاناویر برای کمک به کنترل عفونت HIV همراه سایر داروهای HIV استفاده می شود. این دارو با کاهش میزان HIV در بدن به سیستم ایمنی کمک می کند و شانس ابتلا به عوارض HIV (مانند عفونت های جدید، سرطان) را کاهش می دهد که باعث بهبود کیفیت زندگی می شود.

آتازاناویر از دسته داروهای بازدارنده ی پروتئاز است. برای تقویت عملکرد آتازاناویر، این دارو همراه با داروهای خاصی (مانند کوبیسیستات و ریتوناویر) تجویز می شود.

آتازاناویر درمانی برای عفونت HIV نیست.

برای کاهش خطر انتقال بیماری اچ آی وی به دیگران، به موارد زیر عمل کنید:

1. تمام دارو های خود را طبق دستور مصرف کنید.
2. همیشه در تمام فعالیتهای جنسی از کاندوم لاتکس یا پلی اورتان استفاده کنید.
3. وسایل شخصی (مانند سوزن / سرنگ، مسواک و تیغ) که ممکن است با خون یا مایعات بدن در تماس باشند را به اشتراک نگذارید.

می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروساز بپرسید.

زمان و نحوه مصرف آتازاناویر

پیش از هر بار مصرف دارو راهنمای مصرف دارو را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید. این دارو باید روزی یک بار، همراه با غذا به صورت خوراکی و طبق دستور پزشک، مصرف گردد. این قرص جویدنی نیست؛ آن را کامل ببلعید.

در طول درمان مایعات زیادی بنوشید تا خطر ایجاد مشکلات کلیوی کاهش یابد.

دوز مصرفی بر اساس شرایط پزشکی، روند درمان و سایر داروهای مصرفی تعیین می شود. برای تعیین دوز مصرفی در کودکان وزن آنها نیز محاسبه می شود. تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک و یا پزشک داروساز اطلاع دهید. اگر لازم باشد همراه با این دارو از ریتوناویر استفاده کنید، هر دو را همزمان مصرف کنید.

اگر از داروهای ضد اسید یا بافر دارویی استفاده می کنید، آتازاناویر را حداقل 2 ساعت قبل یا 1 ساعت بعد از این داروها مصرف کنید.

جهت اثربخشی بهتر، این دارو را در فاصله زمان های مساوی و در یک زمان مشخص مصرف کنید. دقت کنید آتازاناویر (و سایر داروهای HIV) را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کرده و هیچ دوزی را فراموش نکنید. این دارو را طبق مقدار تجویز شده مصرف کنید و مصرف آن (یا سایر داروهای HIV) را حتی برای مدت کوتاهی متوقف کنید، مگر اینکه پزشک دستور داده شده باشد. انجام این کار ممکن است مقدار ویروس را افزایش دهد، درمان عفونت را دشوارتر و عوارض جانبی را بدتر کند.

عوارض جانبی آتازاناویر

سردرد یا حالت تهوع از عوارض آتازاناویر به شمار می روند. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، سریعاً به پزشک یا پزشک داروساز خود بگویید.

به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف آتازاناویر، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

با قوی تر شدن سیستم ایمنی بدن و یا فعال بودن بیش از حد سیستم ایمنی، دفاع مقابل عفونت موجود در بدن آغاز و به دنبال آن علائم بیماری ظاهر می شود. این واکنش ممکن است هر زمانی پس از شروع درمان اچ آی وی اتفاق بیفتد.

در صورت بروز هرگونه علائم جدی، از جمله: کاهش وزن بی دلیل، خستگی شدید، دردهای عضلانی / ضعف، سردردهای شدید یا مزمن، درد مفصل، بی حسی و گزگز دست و پا و بازوها، تغییرات بینایی، علائم عفونت (مانند تب و لرز، تورم غدد لنفاوی، مشکل تنفسی، سرفه، زخم های پوستی غیر قابل بهبود) علائم تیروئید پرکار (مانند تحریک پذیری، پرخاشگری، عدم تحمل گرما، ضربان قلب بالا ضربان قلب پایین یا نامنظم، برجستگی چشم ها، رشد غیرمعمول در گردن یا تیروئید "گواتر")، علائم مشکل عصبی خاصی معروف به سندرم گیلن باره (مانند مشکل تنفسی / مشکل در بلع / مشکل درحرکت چشم، افتادگی صورت، فلجی، مشکل در تکلم)، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، مانند: تشنگی زیاد / دفع ادرار، سرگیجه، سبکی سر، علائم مشکلات کلیوی (مانند درد در پهلو / کمر / شکم، ادرار دردناک، خون در ادرار، تغییر در مقدار ادرار)، علائم مشکلات کبدی (مانند حالت تهوع / استفراغ مکرر، از دست دادن اشتها، دردشکم و معده، زردی چشم، زردی پوست، ادرار تیره) ، علائم حمله قلبی (مانند درد قفسه سینه / درد فک / درد بازوی چپ، تنگی نفس، تعریق غیرمعمول) را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

هنگام مصرف آتازاناویر ممکن است تغییراتی در چربی بدن (مانند افزایش چربی در ناحیه فوقانی کمر و معده، کاهش چربی در بازوها و پاها) ایجاد شود. از آنجا که علت و اثرات طولانی مدت این تغییرات مشخص نیست، درباره خطرات و مزایای درمان و همچنین تاثیر ورزش برای کاهش این عارضه با پزشک صحبت کنید.

گاهی آتازاناویر جوش هایی ایجاد می کند که معمولاً جدی نیستند. با این حال برای دفع خطر احتمالی در صورت مشاهده جوش، بلافاصله به پزشک مراجعه کرده.

واکنش جدی آلرژیک به این محصول به ندرت رخ می دهد. با این حال، در صورت مشاهده علائمی همچون جوش، خارش، تورم (به خصوص در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، دشواری در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی آتازاناویر را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف آتازاناویر، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

همچنین قبل از مصرف آتازاناویر، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: مشکلات کبدی (از جمله عفونت های هپاتیت B یا C)، مشکلات کلیوی (از جمله سنگ کلیه)، مشکلات قلبی (مانند مشکلات ریتم قلب، ضربان قلب نامنظم، بیماری عروق کرونر، حمله قلبی)، دیابت، یک مشکل خونریزی خاص (هموفیلی) مطلع سازید.

آتازاناویر و عفونت HIV ممکن است سطح کلسترول و چربی (تری گلیسیرید) در خون شما را افزایش دهد. در نتیجه می تواند خطر ابتلا به مشکلات قلبی مانند حمله قلبی را افزایش دهد. درباره خطرات و مزایای درمان و راه های کاهش خطر بیماری های قلبی با پزشک صحبت کنید. در صورتی که مشکلات قلبی، فشار خون، دیابت یا سطح کلسترول و تری گلیسیرید بالا دارید و یا سیگار می کشید با پزشک مطرح کنید.

تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.

به دلیل خطر بروز عوارض جانبی بسیار جدی، تجویز آتازاناویر به کودکان زیر 3 ماه ممنوع است.

این دارو و همچنین HIV می تواند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود، در نتیجه از شیردهی خودداری کنید.

تداخلات دارویی آتازاناویر

تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی آتازاناویر را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.

برخی از محصولاتی که ممکن است با آتازاناویر تداخل داشته باشند عبارتند از: داروی مصرفی برای درمان هپاتیت C مانند (بوسپرویر، سیمپرویر، الباسویر، گرازوپرویر)، داروی ترکیبی خاص HIV مانند (الویتگراویر، کوبیسیستات، امتریسیتابین، تنوفوویر، ایندیناویر، نویراپین، اورلیستات و ساکویی ناویر).

برخی داروها با دفع آتازاناویر از بدن، بر روی عملکرد آن اثر می گذارند. از این دسته می توان به: آپالوتامید، بوسنتان ، افاویرنز، اتراویرین، ریفامپین، ریفاپنتین، داروهای درمان تشنج مانند (کاربامازپین، فنوباربیتال، فنی توئین، پریمیدون)، گیاه گل راعی و سایر موارد اشاره کرد.

آتازاناویر می تواند باعث کاهش سرعت دفع سایر داروها از بدن شود که ممکن است بر نحوه عملکرد آنها تأثیر بگذارد. نمونه هایی از این دارو ها عبارتند از: آلفوزوسین، سیلودوسین، برخی از بنزودیازپین ها (میدازولام، تریازولام)، دروندارون، آلکالوئیدهای ارگوت (مانند دی هیدرو ارگوتامین، ارگوتامین)، ایرینوتکان، لومیتاپید، پیموزاید، داروی درمان ED یا فشار خون ریوی (سیلدنافیل)، برخی از داروهای کاهش دهنده کلسترول (لوواستاتین، سیمواستاتین)، سالمترول، و غیره.

داروهای تجویز شده و بدون نسخه برای درمان سوزش معده، سوهاضمه یا زخم معده (از جمله مسدود کننده های H2 مانند فاموتیدین، ​​مهارکننده های پمپ پروتون مانند لانسوپرازول / امپرازول با کاهش اسید معده، جذب آتازاناویر را کاهش می دهد و در نتیجه از عملکرد مناسب آتازاناویر جلوگیری می کند. درباره ی چگونگی مصرف با پزشک یا داروساز داروخانه مشورت کنید.

آتازاناویر ممکن است اثر کنترل بارداری هورمونی مانند قرص، پچ یا حلقه را کاهش دهد. با پزشک خود در مورد روش های مناسب کنترل بارداری صحبت کنید و همیشه در طول تمام فعالیت های جنسی از یک روش پیشگیری موثر (کاندوم لاتکس یا پلی اورتان) استفاده کنید تا خطر انتقال HIV به دیگران کاهش یابد. در صورت مشاهده لکه بینی یا خونریزی به پزشک خود اطلاع دهید.

سوء مصرف

در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن و یا دشواری در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم سوء مصرف دارو می تواند به صورت سرگیجه شدید و احساس سبکی سر باشد.

توجه

این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.

از انجام منظم آزمایش های پزشکی دوره ای (مانند آزمایش عملکرد کلیه و بررسی سطح پتاسیم خون) غافل نشوید. انجام این آزمایش ها می توانند به ارزیابی صحیح از میزان بهبودی یا بروز عوارض جانبی کمک کنند.

دوز فراموش شده

اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود (کمتر از 6 ساعت)، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.

نگهداری

دارو را در دمای محیط و به دور از نور و رطوبت نگه دارید و برای جلوگیری از رطوبت ماده خشک کننده را در بسته دارو نگاه داشته و از نگهداری دارو در دستشویی یا حمام خودداری کنید. همچنین داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.

دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.