داروی میتومایسین (نام تجاری: موتامایسین)، نوعی آنتی بیوتیک است که به عنوان داروی شیمی درمانی سرطان استفاده می شود و در درمان سرطان پانکراس و معده کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف داروی میتومایسین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: میتومایسین
نام تجاری : موتامایسین
داروی میتومایسین برای درمان انواع مختلف سرطان (همچون سرطان معده و پانکراس) مورد استفاده قرار می گیرد و سرعت رشد سلول های سرطانی را کاهش می دهد.
پودر تزریق داخل وریدی: 20 میلی گرم، 40 میلی گرم، 5 میلی گرم
داروی میتومایسین به صورت تزریق داخل وریدی به بیمار داده می شود. دوز مصرفی دارو طبق شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ بدن به دارو تعیین می شود.
تهوع، استفراغ، درد معده / شکم، یا بی اشتهایی می تواند از عوارض داروی میتومایسین باشند. شدت تهوع و استفراغ ممکن است زیاد باشد. در برخی موارد، پزشک برای پیشگیری و یا کاهش حالت تهوع یا استفراغ دارو تجویز می کند. مصرف وعده های غذایی کوچک، پرهیز از خوردن غذا پیش از دریافت دارو و یا کاهش فعالیت جسمی از جمله اقداماتی است که در کاهش این عوارض موثر می باشد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
در موارد نادری تهوع و استفراغ شدید می تواند باعث از دست رفتن بیش از حد آب بدن و دهیدراته شدن شود. در صورت مشاهده هر یک از علائم دهیدراته شدن بدن ماننند کاهش غیرعادی حجم ادرار، خشکی دهان / عطش غیر عادی و شدید، خشکی چشم، سرگیجه / احساس سبکی سر، یا رنگ پریدگی / چروکیده شدن پوست فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
ممکن است ریزش موی موقتی نیز ایجاد شود که بعد از اتمام دوره درمان رشد مو به حالت عادی باز خواهد گشت.
داروی میتومایسین ممکن است باعث بروز عوارض جانبی جدی شود. به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. نظارت دقیق پزشک بر وضعیت بیمار در کاهش این عوارض موثر است.
بروز هرگونه عارضه جانبی جدی مانند خونریزی / کبودی غیرعادی (به طور مثال پدیدار شدن لکه های قرمز کوچک بر روی پوست، مدفوع سیاه رنگ / خونی، استفراغ با ظاهری مشابه تفاله قهوه)، بی حسی / گزگز شدن، خستگی / ضعف غیرعادی را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
ممکن است در داخل دهان درد یا زخم نیز ایجاد شود، در نتیجه دندان های خود را به آرامی و با دقت مسواک بزنید، از مصرف دهانشویه های حاوی الکل خودداری کنید، و دهان را به طور منظم با ترکیب آب خنک با نمک یا جوش شیرین شستشو دهید. همچنین بهتر است غذاهای نرم و آبکی مصرف کنید.
تماس داروی میتومایسین با پوست یا عضلات اطراف محل تزریق می تواند منجر به آسیب شدید شود. ممکن است هم در حین درمان و هم هفته ها تا ماه ها بعد از دریافت دارو، بیمار همچنان علائمی را تجربه کند. در صورت بروز درد، قرمزی، یا تورم در محل تزریق و یا اطراف آن فورا پزشک را مطلع سازید.
بروز واکنش آلرژیک بسیار شدید به این دارو بسیار نادر است. با این حال در صورت بروز هر یک از علائم مربوط به واکنش آلرژیک شدید از جمله عارضه های پوستی (راش)، خارش / تورم (بخصوص در ناحیه صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید، تنگی نفس (بخصوص همراه با سرفه) فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی داروی میتومایسین را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف داروی میتومایسین، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف داروی میتومایسین، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه شخصی ابتلا به بیماریهای خونی / انعقادی (مانند کم خونی، پایین بودن شمارش سلولهای خونی)، عفونت، بیماری های کلیوی، اختلالات کبدی و انجام رادیوتراپی، مطلع سازید.
بدون موافقت پزشک از انجام واکسیناسیون خودداری کنید و از برخورد با افرادی که به تازگی واکسن خوراکی فلج اطفال یا واکسن استنشاقی آنفولانزا را دریافت کرده اند پرهیز کنید. برای پیشگیری از انتقال عفونت دستان خود را به خوبی شستشو دهید.
برای کاهش خطر بریدگی، کبودی یا جراحت در استفاده از وسایل تیز مانند تیغ یا ناخن گیر با احتیاط عمل کنید و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری کنید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
از آنجایی که داروی میتومایسین می تواند به جنین آسیب بزند، مصرف آن در دوران بارداری توصیه نمی شود. در صورت بارداری و یا احتمال باردار بودن فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. برای جلوگیری از بارداری، مردان و زنانی که این دارو را مصرف می کنند، باید از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری (همچون قرصهای ضدبارداری و کاندوم) استفاده کنند. برای اطلاعات بیشتر در مورد این روش ها با پزشک خود صحبت کنید.
هنوز مشخص نیست که داروی میتومایسین به شیر مادر منتقل می شود یا خیر، اما به دلیل خطراتی که این دارو می تواند برای جنین ایجاد کند شیردادن به نوزاد در دوران مصرف این دارو توصیه نمی شود. قبل از شیردادن به نوزاد با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد داروی میتومایسین را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی این محصول را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی داروهایی که ممکن است با میتومایسین تداخل داشته باشند عبارتند از: سایر داروهای ضد سرطان (بخصوص آلکالوئیدهای وینکا همچون وینبلاستین)
در صورت مصرف بیش از حد داروی میتومایسین و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا دشوار شدن تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
برای نظارت بر پیشرفت درمان یا بررسی عوارض جانبی، باید به طور منظم تستهای آزمایشگاهی / پزشکی (همچون شمارش سلولهای خونی، تست های عملکرد کلیه) انجام شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
هر دوز این دارو باید طبق برنامه در زمان تعیین شده تزریق شود. در صورتی فراموشی یک دوز، فوراً از دکتر داروساز یا پزشک خود درخواست کنید که برنامه جدیدی را برای دریافت دوز فراموش شده تعیین کنند.
ویال های بازنشده داروی میتومایسین را در دمای اتاق (20 الی 25 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. دارو را در بسته بندی محصول و به دور از نور و رطوبت قرار دهید. به خاطر داشته باشید که تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.