درخواست مشاوره رایگان
سرطان مقعد نوعی سرطان بسیار نادر است که از مقعد شروع می شود. مقعد جایی است که روده به اتمام رسیده و مواد زائد بدن از آن دفع می شوند. سرطان زمانی شروع می شود که سلول های بدن شروع به رشد خارج از کنترل می کنند. در ادامه اطلاعاتی در مورد نحوه شروع و گسترش سرطان مقعد و تشخیص و درمان آن ارائه شده است.
سرطان مقعد نوعی سرطان غیر معمول است که در کانال مقعدی رخ می دهد. کانال مقعدی یک لوله کوتاه در انتهای راست روده است که از طریق آن مدفوع از بدن خارج می شود.
سرطان مقعد می تواند علائم و نشانه هایی مانند خونریزی و درد مقعدی ایجاد کند.
بیشتر افراد مبتلا به سرطان مقعد با ترکیبی از شیمی درمانی و پرتودرمانی تحت درمان قرار می گیرند. اگرچه ترکیب درمان های سرطان مقعد احتمال بهبودی را افزایش می دهد اما خطر عوارض جانبی نیز افزایش خواهد یافت.
علائم و نشانه های سرطان مقعد شامل موارد زیر است:
با پزشک خود در مورد علائم و نشانه هایی که آزارتان می دهند صحبت کنید مخصوصاً اگر عواملی دارید که خطر ابتلا به سرطان مقعد را افزایش می دهد.
هنگامی که جهش ژنتیکی، سلول های سالم و طبیعی را به سلول های غیرطبیعی تبدیل کند، سرطان مقعد ایجاد می شود. سلول های سالم با سرعت تعیین شده رشد و تکثیر می کنند و در نهایت در یک زمان مشخص می میرند. سلول های غیرطبیعی خارج از کنترل رشد و تکثیر می یابند و نمی میرند. سلولهای غیر طبیعی تجمع یافته و یک توده (تومور) تشکیل می دهند و به بافت های مجاور حمله کرده و می توانند از تومور اولیه جدا شده و در جاهای دیگر بدن پخش شوند (متاستاز کنند).
سرطان مقعد با عفونت مقاربتی به نام ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ارتباط نزدیکی دارد. شواهد از وجود HPV در اکثر سرطان های مقعد دیده شده است. تصور می شود HPV شایع ترین علت سرطان های مقعد باشد.
چندین عامل از جمله موارد زیر، برای افزایش خطر ابتلا به سرطان مقعد کشف شده است:
سرطان مقعد به ندرت به سایر نواحی بدن گسترش می یابد (متاستاز می کند). درصد کمی از تومورها گسترش می یابند و درمان این نوع تومورها، بسیار دشوار است. سرطان مقعدی که متاستاز می کند معمولاً به کبد و ریه ها منتقل می شود.
هیچ راهی مطمئن برای جلوگیری از سرطان مقعد وجود ندارد. برای کاهش خطر ابتلا به سرطان مقعد:
رابطه جنسی ایمن داشته باشید. تمرین رابطه جنسی ایمن به جلوگیری از HPV و HIV، دو ویروسی که از راه جنسی منتقل می شوند و خطر ابتلا به سرطان مقعد را افزایش می دهند، کمک خواهد کرد. در صورت انتخاب رابطه جنسی مقعدی، از کاندوم استفاده کنید.
واکسن HPV بزنید. واکسنی برای محافظت در برابر عفونت HPV موجود است. این دارو برای نوجوانان، جوانان و بزرگسالان، هم زنان و هم مردان توصیه می شود.
سیگار نکشید. سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان مقعد را افزایش می دهد. سیگار را شروع نکنید و اگر در حال حاضر سیگار می کشید، آن را ترک کنید.
آزمایش ها و روش هایی که برای تشخیص سرطان مقعد استفاده می شود شامل موارد زیر است:
بررسی لمسی کانال مقعدی و راست روده برای وجود ناهنجاری. در طول معاینه انگشتی، پزشک دستکشی پوشیده و سپس انگشت خود را آغشته به مواد چرب و روان کننده ای کرده و به راست روده وارد می کند. او در این روش، هر مورد غیر عادی مانند توده را احساس خواهد کرد.
بررسی کانال مقعدی و راست روده. پزشک در این روش، از یک لوله کوتاه و روشن (آنوسکوپ) برای بررسی وضعیت مقعد و کانال مقعدی استفاده می کند.
سونوگرافی از کانال مقعد. پزشک برای ایجاد تصویری از کانال مقعدی، یک پروب، ابزاری شبیه دماسنج ضخیم را در کانال مقعد و راست روده وارد خواهد کرد. پروب امواج صوتی پرانرژی را که امواج فراصوت نامیده می شوند، منتشر می کند و این امواج از بافت ها و اندام های بدن، بیرون می آیند و تصویری ایجاد خواهند کرد. سپس پزشک، برای پیدا کردن موارد غیرطبیعی، تصویر را ارزیابی می کند.
برداشتن نمونه ای از بافت برای بررسی های آزمایشگاهی. در صورتی که پزشک، نواحی غیرمعمولی را مشاهده کند، از بافت موردنظر نمونه برداری کرده و نمونه ها را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می فرستد. پزشکان با مشاهده سلول های بافت زیر میکروسکوپ، سرطانی بودن سلول ها را تشخیص خواهند داد.
پزشک پس از تأیید ابتلا فرد بیمار به سرطان مقعد، آزمایش های دیگری را برای تعیین اینکه آیا سرطان به گره های لنفاوی یا سایر نواحی بدن گسترش یافته است یا خیر نیز توصیه خواهد کرد.
این آزمایش ها عبارتند از:
پزشک برای تعیین مرحله سرطان، از اطلاعات حاصل از این روش ها استفاده می کند. مراحل سرطان مقعد با استفاده از اعداد رومی از 0 تا IV نشان داده شده است و کمترین مرحله نشان دهنده کوچک بودن سرطان و محدود بودن آن به ناحیه مقعد است. در مرحله چهارم، سرطان به نواحی دوردست بدن نیز گسترش یافته است.
سیستم مرحله بندی سرطان همچنان در حال تکامل است و با پیشرفت پزشکان در زمینه تشخیص و درمان سرطان، پیچیده تر نیز خواهد شد. پزشک از مرحله سرطان فرد بیمار برای انتخاب روش های درمانی مناسب او استفاده می کند.
این که فرد بیمار چه نوع درمانی را برای سرطان مقعد دریافت می کند به مرحله سرطان، سلامت کلی و ترجیحات او بستگی دارد.
پزشکان معمولاً سرطان مقعد را با ترکیبی از شیمی درمانی و پرتودرمانی معالجه می کنند. این دو روش درمانی، یکدیگر را تقویت کرده و شانس بهبودی را نیز افزایش خواهند داد.
شیمی درمانی. داروهای شیمی درمانی به صورت وریدی و یا به شکل خوراکی، مصرف می شوند. در این روش، مواد شیمیایی در سراسر بدن فرد بیمار حرکت می کنند و سلول های در حال رشد مانند سلول های سرطانی را از بین می برند. متأسفانه این مواد به سلول های سالم که به سرعت رشد می کنند مانند سلول های دستگاه گوارش و فولیکول های مو نیز آسیب می رسانند که این امر باعث عوارضی مانند حالت تهوع، استفراغ و ریزش مو می شود.
پرتو درمانی. در پرتودرمانی از پرتوهای پر انرژی مانند اشعه ایکس و پروتون ها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. فرد بیمار در طول پرتودرمانی، روی یک تخت قرار خواهد گرفت و یک دستگاه بزرگ در پیرامون او حرکت می کند و پرتوهای پر انرژی را را به نواحی خاصی از بدن برای هدف قرار دادن سرطان، هدایت خواهد کرد.
پرتو ممکن است به بافت سالم نزدیک محل هدف نیز آسیب برساند. عوارض جانبی شامل قرمزی پوست و زخم در مقعد و اطراف آن و همچنین سخت شدن و کوچک شدن کانال مقعدی می باشد.
بیماران معمولاً برای پنج یا شش هفته تحت پرتودرمانی برای سرطان مقعد قرار می گیرند. شیمی درمانی معمولاً در هفته اول و هفته پنجم انجام می شود. پزشک برنامه درمانی بیمار را براساس ویژگی های سرطان و سلامت کلی او تنظیم می کند.
اگرچه ترکیب شیمی درمانی و پرتو درمانی اثربخشی این دو روش درمانی را افزایش می دهد اما عوارض جانبی را نیز محتمل تر می کند. با پزشک خود در مورد عوارض جانبی این روش ها، مشورت کنید.
پزشکان معمولاً روش های مختلفی را برای از بین بردن سرطان مقعد بر اساس مرحله سرطان استفاده می کنند:
جراحی برای برداشتن تومور های مقعدی در مراحل اولیه. سرطان های مقعدی بسیار کوچک ممکن است از طریق جراحی برداشته شوند. جراح در طی این روش، تومور و مقدار کمی از بافت سالم اطراف آن را، از بین می برد.
از آنجا که تومورها کوچک هستند، گاهی اوقات سرطان در مراحل اولیه را می توان بدون آسیب رساندن به عضلات اسفنکتر مقعدی که اطراف کانال مقعد قرار دارند، برداشت. عضلات اسفنکتر مقعدی حرکات روده را کنترل می کنند بنابراین پزشکان برای سالم نگه داشتن این عضلات، بسیار تلاش خواهند کرد.
پزشک بسته به سرطان، ممکن است شیمی درمانی و پرتودرمانی را بعد از جراحی توصیه کند.
جراحی برای سرطانی که به سایر درمان ها پاسخ نداده است. در صورت عدم پاسخ دهی سرطان به شیمی درمانی و پرتودرمانی، پزشک ممکن است یک عمل جراحی گسترده تر به نام برداشتن ابدومینوپرینال که گاهی اوقات به عنوان برداشتن AP نیز شناخته می شود را توصیه کند. در طی این روش، جراح، کانال مقعدی، راست روده و بخشی از روده بزرگ را خارج می کند. سپس قسمت باقی مانده روده بزرگ را به شکافی (استوما) در داخل شکم متصل می کند که از طریق آن مواد زائد از بدن خارج شده و در یک کیسه کولوستومی جمع خواهند شد.
در روش ایمنی درمانی از دستکاری سیستم ایمنی بدن فرد بیمار برای مقابله با سرطان استفاده می شود. گاهی اوقات، سیستم ایمنی بدن که علیه بیماری مبارزه می کند ممکن است به سرطان حمله نکند زیرا سلول های سرطانی پروتئین هایی تولید می کنند که توسط سلول های سیستم ایمنی غیر قابل تشخیص شوند؛ ایمنی درمانی، در این روند اختلال ایجاد کرده و سلول های سرطانی را به سیستم ایمنی بدن می شناساند.
ایمنی درمانی عموماً برای افرادی که سرطان پیشرفته مقعد دارند، پیشنهاد می شود.
مراقبت تسکینی یک مراقبت پزشکی ویژه است که بر روی تسکین درد و سایر علائم یک بیماری جدی، متمرکز است. متخصصان مراقبت تسکینی با فرد بیمار، خانواده او و سایر پزشکانش همکاری می کنند تا مراقبت های بیشتری که مکمل درمان های اصلی است را ارائه دهند. این روش را می توان همراه با درمان های تهاجمی دیگر مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی استفاده کرد.
افراد مبتلا به سرطان در صورت استفاده از روش مراقبت تسکینی همراه با سایر روش های درمانی دیگر، احساس بهتر و عمر طولانی تری خواهند داشت.
مراقبت های تسکینی توسط تیمی از پزشکان، پرستاران و سایر افراد متخصص آموزش دیده ارائه می شود. تیم های مراقبت تسکینی با هدف بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانواده های آنها، این نوع درمان را انجام می دهند. این نوع مراقبت ها در کنار سایر درمان ها ارائه خواهند شد.
درمان های ثانویه نمی توانند سرطان مقعد را درمان کنند. اما برخی از آنها ممکن است به بیماران کمک کند تا با عوارض جانبی ناشی از درمان سرطان کنار بیایند. پزشک با کمک داروها، می تواند بسیاری از عوارض جانبی را درمان کند اما گاهی اوقات این داروها کافی نیستند. درمان های دیگری مکمل درمان های پزشکی می باشند و راحتی بیشتری را برای بیماران فراهم خواهند کرد.
عوارض جانبی رایج و راهکارهای پیشنهادی عبارتند از:
با وجود اینکه این گزینه ها عموماً بی خطر هستند، ابتدا با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید گزینه های جایگزین در درمان سرطان، اختلالی ایجاد نخواهند کرد.
تشخیص سرطان می تواند طاقت فرسا و ترسناک باشد. با داشتن نقشی فعال در مراقبت های بهداشتی تان می توانید به خود کمک کنید تا بر بیماری تان احساس کنترل بیشتری داشته باشید. برای کنار آمدن با این بیماری سعی کنید:
به اندازه کافی درباره سرطان مقعد بیاموزید تا بتوانید در مورد مراقبت از خود به خوبی تصمیم گیری کنید. از پزشک خود در مورد سرطان مقعد از جمله مرحله سرطان، گزینه های درمانی و در صورت تمایل، پیش آگهی خود بپرسید. با کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرطان مقعد، در تصمیم گیری در مورد درمان اعتماد به نفس بیشتری پیدا خواهید کرد.
دوستان و خانواده تان را نزدیک خود نگه دارید. قوی نگه داشتن روابط نزدیک به شما کمک می کند تا با بیماری تان مقابله کنید. دوستان و خانواده می توانند پشتیبانی مورد نیاز، از جمله کمک به مراقبت از خانه در صورت بستری بودن در بیمارستان را ارائه دهند. همچنین پشتیبانی عاطفی نیز یکی از کمک هایی است که خانواده و دوستان می توانند داشته باشند.
فردی را پیدا کنید که بتوانید با او صحبت کنید. شنونده خوبی پیدا کنید که بتوانید با او درباره امیدها و ترس های خود صحبت کنید. این فرد می تواند یک دوست یا یکی از اعضای خانواده تان باشد. نگرانی و درک یک مشاور، مددکار اجتماعی، روحانی یا گروه پشتیبانی سرطان نیز مفید خواهد بود.
از پزشک خود در مورد گروه های پشتیبانی در محل زندگی تان بپرسید.
در صورت داشتن علائم و نشانه های نگران کننده، از پزشک خانوادگی خود وقت بگیرید. اگر پزشک فکر کند که فردی به سرطان مقعد مبتلا هست، او را به یک جراح یا متخصص گوارش ارجاع می دهد. همچنین پس از تشخیص سرطان، فرد به پزشکی که در زمینه درمان سرطان تخصص دارد (انکولوژیست) ارجاع داده خواهد شد.
از آنجا که زمان ملاقات با پزشک مختصر می باشد و اطلاعات زیادی نیز برای پرداختن به آنها وجود دارد، خوب است که کاملاً آماده باشید. در اینجا برخی از اطلاعات که به شما برای آماده شدن برای ملاقات با پزشک کمک می کند آورده شده است.
از هرگونه محدودیت قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. در زمان گرفتن وقت، حتماً سوال کنید که آیا لازم است که از قبل محدودیت هایی را مانند مانند محدود کردن رژیم غذایی، رعایت کنید یا خیر.
یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان را همراه با خود ببرید. گاهی اوقات به خاطر سپردن تمام اطلاعات ارائه شده در هنگام ملاقات با پزشک، دشوار می باشد. شخصی که شما را همراهی می کند ممکن است اطلاعاتی که شما فراموش کرده اید را به خاطر سپرده باشد.
سوالاتی که می خواهید از پزشکتان بپرسید را یادداشت کنید.
زمان ملاقات شما با پزشک محدود است، بنابراین تهیه لیستی از سوالات می تواند به شما کمک کند تا از وقت مشترک خود نهایت استفاده را ببرید. در صورت اتمام زمان، سوالات خود را از مهمترین تا کم اهمیت ترینشان لیست کنید. در مورد سرطان مقعد، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشکتان بپرسید شامل موارد زیر است:
پزشک احتمالاً تعدادی سوال از شما خواهد پرسید. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها، زمان بیشتری برای پرداختن به مواردی که می خواهید به آنها بپردازید را فراهم خواهد کرد. پزشک ممکن است سوالات زیر را بپرسد:
