بیماری رفلاکس معده به مری (GERD)

Gastroesophageal Reflux Disease (GERD)

بیماری رفلاکس معده به مری یک اختلال گوارشی شایع است که در آن اسید معده به مری بازمی گردد و باعث سوزش سر دل، ترش کردن و احساس ناراحتی در قفسه سینه می شود. این بیماری می تواند در صورت عدم درمان مناسب، منجر به عوارض جدی مانند التهاب مری یا زخم مری شود. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز بیماری رفلاکس معده به مری (GERD)، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.

بیماری رفلاکس معده چیست؟

بیماری رفلاکس معده یا همان رفلاکس معده به مری (GERD) که در زبان عامه از آن با عبارت "ترش کردن" نیز یاد می شود، زمانی اتفاق می افتد که اسید معده مکرراً به داخل مری باز می گردد. این رفلاکس اسیدی می تواند مخاط مری را تحریک کند. بسیاری از افراد هر از گاهی رفلاکس اسید را تجربه می کنند، اگر این اتفاق به صورت مداوم تکرار شود تبدیل به بیماری رفلاکس اسید معده به مری می شود.

بیماری رفلاکس معده به مری

در اکثر موارد می توان ناراحتی ناشی از رفلاکس معده را با تغییر سبک زندگی و استفاده از داروهای بدون نسخه کنترل کرد. اما برخی از افراد مبتلا به رفلاکس ممکن است برای خلاص شدن از این عارضه به داروهای قوی یا جراحی نیاز داشته باشند.

علائم بیماری رفلاکس معده (ترش کردن)

علائم رایج رفلاکس معده عبارت است از:

  • احساس سوزش در سینه (سوزش سر دل)، معمولاً بعد از غذا خوردن، که ممکن است در شب بدتر شود
  • درد قفسه سینه
  • مشکل در بلع
  • برگشت غذا یا مایع ترش به دهان
  • احساس وجود برآمدگی در گلو

سوزش سر دل از علائم بیماری رفلاکس معده به مری

اگر رفلاکس اسید در شب اتفاق افتد، ممکن است موارد زیر نیز تجربه شود:

  • سرفه مداوم
  • لارنژیت (التهاب تارهای صوتی)
  • تشدید یا بروز آسم
  • اختلال در خواب

اختلالات آسم همراه با بیماری رفلاکس معده به مری

چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمود

در صورت داشتن درد در قفسه سینه، به ویژه همراه با تنگی نفس یا درد در فک یا بازو، سریعاً باید به مراکز فوریت های پزشکی مراجعه نمود، چرا که ممکن است علائم حمله قلبی باشند.

در صورت تجربه موارد زیر باید به پزشک مراجعه نمود:

  • تجربه ی علائم شدید یا مکرر رفلاکس اسید معده به مری (GERD)
  • لزوم استفاده از داروهای بدون نیاز نسخه برای تسکین علائم سوزش معده برای بیش از دو بار در یک هفته

علل ابتلا به بیماری رفلاکس معده (ترش کردن)

رفلاکس اسید (GERD) در اثر بازگشت مکرر اسید معده به مری ایجاد می شود. هنگام بلع، انقباض اسفنکتر تحتانی مری (حلقه ی عضلانی در انتهای مری) آزاد شده و باعث می شود مواد غذایی و مایعات وارد معده شوند. پس از آن اسفنکتر دوباره بسته می شود. شل یا ضعیف شدن غیرطبیعی اسفنکتر می تواند منجر به برگشت اسید معده به داخل مری شود. این برگشت مداوم اسید، مخاط مری را تحریک کرده و باعث التهاب آن می شود.

عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)

عواملی که می تواند خطر ابتلا به رفلاکس معده را افزایش دهد عبارت است از:

  • چاقی
  • برآمدگی و وارد شدن قسمت بالای معده به داخل دیافراگم (فتق هیاتال)
  • بارداری
  • اختلالات بافت همبند (بافت پیوندی)، مانند اسکلرودرمی
  • تأخیر و اختلال در فرآیند تخلیه معده

چاقی از علل خطرساز بیماری رفلاکس معده به مری

عواملی که می توانند رفلاکس اسید به معده را تشدید کنند عبارتند از:

  • استعمال دخانیات
  • خوردن حجم زیادی غذا یا غذا خوردن پیش از خواب
  • خوردن غذاهای چرب یا سرخ شده
  • آشامیدن برخی نوشیدنی ها مانند الکل یا قهوه
  • مصرف بعضی داروها مانند آسپیرین

تشدید بیماری رفلاکس معده به مری با مصرف داروی آسپیرین

عوارض رفلاکس معده (ترش کردن)

با گذشت زمان، التهاب مداوم مری می تواند منجر به اتفاقات زیر شود:

  • باریک شدن مری (تنگی مری). اسید معده باعث آسیب به بافت مری و ایجاد چیزی شبیه به گوشت اضافه در آن می شود. تشکیل بافت اضافه می تواند مسیر انتقال غذا را باریک کرده و منجر به مشکلات بلع شود.
  • التهاب شدید در مری (ازوفاژیت). اسید معده می تواند بافت مری را از بین برده و باعث التهاب، خونریزی و حتی ایجاد زخم باز شود. ازوفاژیت می تواند منجر به درد اختلال در بلع شود.
  • تغییرات پیش سرطانی در بافت مری (مری برت). آسیب ناشی از اسید می تواند باعث تغییراتی در بافت پوشاننده قسمت انتهایی مری شود. این تغییرات با افزایش خطر سرطان مری همراه هستند.

عوارض بیماری رفلاکس معده به مری

تشخیص بیماری رفلاکس معده (ترش کردن)

پزشک براساس معاینه و سابقه علائم، رفلاکس را تشخیص می دهد. برای تشخیص GERD یا بررسی عوارض آن، پزشک ممکن است انجام آزمایش های زیر را تجویز کند:

  • آندوسکوپی فوقانی. پزشک لوله باریک و انعطاف پذیری مجهز به نور و دوربین (اندوسکوپ) را وارد گلو می کند تا درون مری و معده را بررسی کند. این روش می تواند التهاب مری (ازوفاژیت) یا سایر عوارض بیماری را مشخص کند. همچنین از آندوسکوپی برای جمع آوری نمونه ای از بافت (نمونه برداری) استفاده می شود تا مواردی همچون احتمال مری برت بررسی شود.
  • آزمایش PH مری. نمایشگری در مری قرار داده می شود تا زمان و مدت باقی ماندن اسید معده درون آن را مشخص کند. این نمایشگر به یک کامپیوتر کوچک متصل می شود که دور کمر بسته شده یا با بندی روی شانه قرار می گیرد.

تشخیص بیماری رفلاکس معده به مری با آندوسکوپی

نمایشگر می تواند به شکل یک لوله نازک و انعطاف پذیر (کاتتر) باشد که از طریق بینی به مری فرستاده می شود، یا کپسولی باشد که در طی آندوسکوپی در مری قرار می گیرد و پس از حدود دو روز از طریق مدفوع دفع می شود.

  • مانومتری مری. این روش، آهنگ انقباضات عضلانی در مری را هنگام بلع اندازه گیری می کند. همچنین، مانومتری مری هماهنگی و نیروی وارد شده توسط عضلات مری را اندازه گیری می کند. مانومتری مری معمولاً برای افرادی که دچار اختلال بلع شده اند انجام می شود.
  • رادیوگرافی از دستگاه گوارش فوقانی. رادیوگرافی بعد از نوشیدن مایع گچی که لایه داخلی دستگاه گوارش را پر می کند، انجام می شود. این ماده گچی مانند به پزشك اجازه می دهد تا تصویری کلی از مری، معده و بخش فوقانی روده را ببیند. همچنین ممکن است برای تشخیص باریک شدن مری (ایجاد اختلال در بلع) نیاز به بلع قرص باریم باشد.
  • ازوفاگوسکوپی ترنس نازال. این آزمایش به منظور بررسی هرگونه آسیب در مری انجام می شود. یک لوله نازک و منعطف حاوی یک دوربین فیلمبرداری از طریق بینی وارد می شود و از گلو به داخل مری منتقل می شود. دوربین تصاویر را به صفحه نمایش می فرستد.

درمان بیماری رفلاکس معده (ترش کردن)

پزشک در ابتدا اصلاح سبک زندگی و مصرف داروهای بدون نسخه را توصیه می کند. اگر در عرض چند هفته علائم تسکین نیافتند، پزشک دارو یا انجام جراحی را تجویز می کند.

داروهای بدون نیاز به نسخه

این داروها عبارتند از:

آنتی اسیدهایی که اسید معده را خنثی می کنند. آنتی اسیدها فوراً علائم را تسکین می دهند، اما به تنهایی مری ملتهب را درمان نمی کنند. استفاده بیش از حد از برخی آنتی اسیدها می تواند عوارضی مانند اسهال یا گاهی مشکلات کلیوی را ایجاد کند.

داروهایی برای کاهش تولید اسید. این داروها که به عنوان مسدود کننده های H2 شناخته می شوند، شامل سایمتیدین (تاگامت) ، فاموتیدین (پپتید) و نیزاتیدین (آکسید) می باشند. مسدود کننده های گیرنده H2 به سرعت ضد اسیدها عمل نمی کنند اما علائم را برای مدت طولانی تری تسکین داده و تولید اسید معده را تا 12 ساعت کاهش می دهند. داروهای قوی تر باید با تجویز پزشک مصرف شوند.

درمان بیماری رفلاکس معده به مری با مصرف فاموتیدین

داروهایی که از تولید اسید جلوگیری کرده و بافت مری را بهبود می بخشند. این داروها که به عنوان مهارکننده های پمپ پروتون شناخته می شوند، از مسدود کننده های گیرنده H2 قوی تر بوده و در طول زمان بافت آسیب دیده مری را بهبود می بخشند. مهار کننده های پمپ پروتون بدون نیاز به نسخه شامل لانسوپرازول و امپرازول می باشند.

داروهای تجویزی

داروهای تجویز شده توسط پزشک عبارتند از:

مسدود کننده های گیرنده H2. از این دسته می توان به فاموتیدین و نیزاتیدین اشاره کرد. استفاده طولانی مدت این داروها ممکن است خطر کمبود ویتامین B12 و شکستگی استخوان را کمی افزایش دهد.

بازدارنده های پمپ پروتون. اینها شامل اس امپرازول (نکسیوم)، لانسوپرازول (پرواسید)، امپرازول (پریلوسک)، پنتوپرازول (پنتومید)، رابپرازول (آسیفکس) و دکس لانسوپرازول (دکسیلانت) می باشد. این داروها به طور کلی مشکل خاصی ایجاد نمی کنند اما در موارد معدودی می توانند باعث اسهال، سردرد، حالت تهوع و کمبود ویتامین B12 یا منیزیم شوند.

درمان بیماری رفلاکس معده به مری با داروی رابپرازول

جراحی و سایر اقدامات

معمولاً رفلاکس معده با دارو قابل کنترل می باشد. اگر داروها به تسکین علائم کمکی نکردند یا تمایلی به مصرف طولانی مدت دارو وجود نداشت، پزشک اقدامات درمانی زیر را توصیه می کند:

فوندوپلیکاسیون. جراح، قسمت بالای معده را به اطراف اسفنکتر پایین مری متصل می کند تا عضله محکم شده و از رفلاکس جلوگیری شود. فوندوپلیکاسیون با روش حداقل تهاجمی (لاپاراسکوپی) انجام می شود. بستن قسمت بالای معده می تواند جزئی (توپت فوندوپلیکاسیون) یا کامل (نیسن فوندوپلیکاسیون) باشد.

جراحی لینکس. حلقه ای از دانه های مغناطیسی کوچک به دور محل اتصال معده به مری بسته می شود. جاذبه مغناطیسی بین دانه ها به اندازه کافی قوی است که محل اتصال را در برابر اسید رفلاکس بسته نگه دارد، اما به قدری هم سست است که اجازه عبور غذا را می دهد. کاشت دستگاه لینکس با جراحی حداقل تهاجمی انجام می شود. این دانه های مغناطیسی در هنگام انجام ام آر آی یا عبور از گیت امنیت فرودگاه مشکلی ایجاد نمی کنند.

فوندوپلیکاسیون ترانس اورال بدون برش (TIF). این روش جدید به صورت استفاده از اتصال دهنده های پلی پروپیلن به منظور تنگ تر کردن اسفنکتر انتهایی مری می باشد. TIF از طریق دهان با و با استفاده از آندوسکوپ انجام می شود و نیازی به برش جراحی ندارد. از مزایای آن می توان به بهبودی سریع و اثر طولانی مدت آن اشاره کرد. در صورت ابتلا به فتق هیاتال، TIF به تنهایی پاسخگو نیست. با این حال ، ترکیب TIF با ترمیم فتق هیاتال می تواند موثر باشد.

سبک زندگی و درمان های خانگی

تغییر سبک زندگی می تواند به کاهش تعداد رفلاکس کمک کند. از این تغییرات می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • حفظ وزن سالم. وزن اضافی به شکم فشار وارد کرده، معده را بالا برده و باعث برگشت اسید به مری می شود.
  • ترک دخانیات. استعمال دخانیات، عملکرد صحیح اسفنکتر انتهایی مری را مختل می کند.
  • بالا آوردن زیر سر هنگام خواب. اگر دائماً هنگام خواب دچار سوزش سر دل می شوید، بلوک های چوبی یا سیمانی را زیر پایه های تخت قرار دهید تا زیر سر حداقل 15 تا 22 سانتی متر بالاتر بیاید. بالا بردن سر با بالش های اضافی اثربخش نمی باشد.
  • بعد از غذا خوردن دراز نکشید. فاصله غذا خوردن تا خوابیدن باید حداقل سه ساعت باشد.
  • غذا را به آرامی بخورید و کاملاً بجوید. پس از جویدن و بلعیدن کامل غذا، لقمه دیگری بخورید.
  • از مصرف غذاها و نوشیدنی هایی که باعث رفلاکس می شوند خودداری کنید. عوامل محرک شامل غذاهای چرب یا سرخ شده، الکل، شکلات، نعنا فلفلی، سیر، پیاز و کافئین می باشند.
  • از پوشیدن لباس های تنگ خودداری کنید. لباس هایی که کاملاً به دور کمر چسبیده باشد، شکم و اسفنکتر تحتانی مری را تحت فشار قرار می دهند.

ترک دخانیات از درمان های خانگی بیماری رفلاکس معده به مری

درمان های جایگزین و مکمل

هیچ روش درمانی جایگزینی برای درمان رفلاکس مری یا بهبود آسیب های وارد شده به آن ثابت نشده است. برخی از روش های درمانی مکمل و جایگزین، در صورت ترکیب با مراقبت های پزشکی، موجب تسکین می شوند.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

ممکن است لازم باشد تا به متخصص گوارش مراجعه شود.

آنچه می توانید انجام دهید

  • از هرگونه محدودیت قبل از قرار ملاقات، مانند تغییر رژیم غذایی، آگاه باشید.
  • علائم را بنویسید هرچند که به نظر ارتباطی با بیماری نداشته باشند.
  • هرگونه محرک علائم، مانند غذای خاصی را یادداشت کنید.
  • لیستی از تمام داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید، تهیه کنید.
  • اطلاعات پزشکی مهم و بیماری های دیگری که مبتلا هستید را یادداشت کنید.
  • اطلاعات شخصی مهم، از جمله تغییرات اخیر یا عوامل استرس زا در زندگی را بنویسید.
  • سوالاتی را که از پزشک می خواهید بپرسید، بنویسید.
  • از یکی از اقوام یا دوستان بخواهید تا در ملاقات شما را همراهی کرده تا در یادآوری توصیه های پزشک به شما کمک کند.

سوالاتی که از پزشک می توان پرسید عبارتند از:

  • علت اصلی بروز علائم چیست؟
  • به چه آزمایش هایی نیاز دارم؟ آیا آمادگی خاصی برای آنها وجود دارد؟
  • وضعیت بیماری دائم است یا گذرا؟
  • چه روش های درمانی موجود است؟
  • چه کارهایی نباید انجام دهم؟
  • دچار بیماری های دیگری نیز می باشم، چگونه می توانم این شرایط را به بهترین وجه با هم مدیریت کنم؟

علاوه بر سوالاتی که آماده کرده اید، در پرسش هر سوال دیگری که برای شما پیش آمده است تردید نکنید.

از پزشک چه انتظاری می رود

پزشک سوالاتی خواهد پرسید. آمادگی برای پاسخ دادن به آنها در صرفه جویی زمان برای صحبت های بیشتر در مورد سایر موارد می تواند کمک کننده باشد. سوالاتی که احتمالاً پزشک می پرسد عبارتند از:

  • چه زمانی علائم شروع شد؟ شدت آنها چقدر است؟
  • علائم مداوم است یا گذرا؟
  • چه مواردی علائم را بهتر یا بدتر می کند؟
  • آیا علائم سبب اختلال در خواب می شوند؟
  • آِیا علائم بعد از غذا خوردن یا با دراز کشیدن بدتر می شوند؟
  • آیا غذا یا مایع ترشی را در گلوی خود حس کرده اید؟
  • آیا در بلعیدن غذا مشکل دارید یا برای کاهش مشکلات بلع مجبور شده اید رژیم غذایی خود را تغییر دهید؟
  • آیا وزن شما کاهش یا افزایش یافته است؟
ثبت دیدگاه دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.
ارسال
دیدگاه ها