داپاگلیفلوزین و متفورمین (نام تجاری: زیگدوئو)، نوعی داروی ترکیبی ضد دیابت است، که تنها در درمان دیابت نوع 2 کاربرد دارد. این دارو با کنترل دیابت به جلوگیری از نارسایی قلبی و کلیوی ناشی از آن کمک می کند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف داپاگلیفلوزین و متفورمین، عوراض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: داپاگلیفلوزین و متفورمین
نام تجاری: زیگدوئو، فاکسیبت پلاس
این دارو ترکیبی از 2 دارو است: داپاگلیفلوزین و متفورمین. این دارو با یک رژیم غذایی مناسب و برنامه ورزشی برای کنترل قند خون بالا در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده می شود. کنترل میزان قند خون بالا از آسیب کلیه، نابینایی، مشکلات عصبی، از دست دادن اندام و مشکلات عملکرد جنسی جلوگیری می کند. کنترل مناسب دیابت ممکن است خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را کاهش دهد. داپاگلیفلوزین و متفورمین همچنین در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و بیماری های قلبی برای کاهش خطر نارسایی قلبی استفاده می شود. این دارو به بازگرداندن پاسخ مناسب بدن به انسولینی که بدن به طور طبیعی تولید می کند، کمک می کند. همچنین باعث افزایش قند توسط کلیه ها می شود، میزان قند موجود در کبد را کاهش می دهد و میزان قند بدن را از طریق معده و روده کاهش می دهد.
پیش از هر بار مصرف داپاگلیفلوزین و متفورمین، راهنمای مصرف دارو را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.
این دارو بهتر است روزی یکبار صبح همراه با غذا طبق دستور پزشک به صورت خوراکی مصرف گردد. قرص ها را کامل ببلعید و از خرد کردن و یا جویدن آن خودداری کنید. انجام این کار می تواند تمام دارو را به طور همزمان آزاد کند و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.
دوز مصرفی دارو طبق شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ بدن به دارو تعیین می شود. حتماً تمام محصولات مورد استفاده خود (از جمله داروهای تجویز شده، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک اطلاع دهید. برای کاهش خطر بروز عوارض جانبی، پزشک ابتدا دارو را در مقادیر کم تجویز کرده و به تدریج مقدار آن را افزایش می دهد. از دستورالعمل های پزشک به دقت پیروی کنید. بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
در صورت عدم بهبودی یا تشدید وضعیت (قند خون خیلی زیاد یا خیلی پایین) به پزشک خود بگویید.
سردرد، اسهال، حالت تهوع، استفراغ، آبریزش بینی یا گلودرد می توانند از عوارض داپاگلیفلوزین و متفورمین باشند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
اگر علائم معده دیرتر ظاهر شد (بعد از چند روز یا هفته با همان دوز مصرفی )، فوراً به پزشک خود بگویید. علائم معده که بعد از اولین روزهای درمان رخ می دهد ممکن است علائم اسیدوز لاکتیک باشد.
پوسته خالی قرص ممکن است در مدفوع دیده شود. این امر بی ضرر است زیرا بدن دارو را جذب کرده است.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله علائم عفونت ادراری (مانند سوزش، درد، تکرر ادرار، ادرار صورتی و خونی)، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار، تورم پا) را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
داپاگلیفلوزین و متفورمین ممکن است باعث ایجاد عفونت مخمر جدید در واژن یا آلت تناسلی مرد شود. همچنین ممکن است باعث ایجاد یک عفونت باکتریایی نادر اما بسیار جدی در ناحیه تناسلی و مقعد (گانگرن فورنیر) شود. در صورت مشاهده علائم عفونت مخمر در واژن (مانند ترشحات غیرمعمول واژن، سوزش، خارش، بو) یا در آلت تناسلی (مانند قرمزی، خارش، تورم آلت تناسلی مرد، ترشحات غیرمعمول از آلت تناسلی مرد) بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. در صورت وجود هرگونه درد، قرمزی، تورم در ناحیه تناسلی و مقعد، همراه با تب یا احساس ناراحتی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
این دارو معمولاً باعث افت قند خون نمی شود. اگر این دارو با سایر داروهای دیابت تجویز شود، در صورتی که کالری کافی از طریق غذا دریافت نشود یا ورزش سنگین غیرمعمول انجام دهید، ممکن است باعث افت قند خون شود. با پزشک خود یا پزشک داروخانه در مورد لزوم کاهش دوز سایر داروهای دیابت صحبت کنید.
علائم افت قند خون شامل تعریق ناگهانی، لرزش، ضربان قلب سریع، گرسنگی، تاری دید، سرگیجه یا گزگز دست و پا است. همراه داشتن قرص یا ژل گلوکز هنگام افت قند خون عادت خوبی است. اگر قرص یا ژل گلوکوز نداشتید، با مصرف یک منبع قندی مانند قند، عسل یا آب نبات، آب میوه یا نوشابه غیر رژیمی قند خون خود را به سرعت بالا ببرید.
در مورد واکنش و نحوه استفاده از این محصول با پزشک خود مشورت کنید. برای جلوگیری از افت قند خون، وعده های غذایی را طبق یک برنامه منظم بخورید و وعده غذایی خود را حذف نکنید. با پزشک خود یا پزشک داروخانه مشورت کنید که در صورت از دست دادن یک وعده غذایی چه کاری باید انجام دهید.
علائم قند خون بالا (هایپرگلیسمی) شامل تشنگی، افزایش ادرار، گیجی، خواب آلودگی، گرگرفتگی، تنفس سریع و بوی میوه ای نفس است. در صورت بروز این علائم فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد پزشک داروهای دیابت را تنظیم کند.
داپاگلیفلوزین و متفورمین ممکن است باعث از بین رفتن بیش از حد آب بدن شود که می تواند منجر به آسیب جدی کلیه شود. برای جلوگیری از کم آبی بدن مایعات زیادی بنوشید. اگر قادر به نوشیدن مایعات نیستید و یا به طور معمول مایعات بدن را از دست می دهید (مانند استفراغ، اسهال یا تعریق زیاد)، فوراً به پزشک خود یا پزشک داروخانه بگویید. همچنین در صورت مشاهده علائم کم آبی بدن مانند ادرار کمتر از حد معمول، خشکی دهان و تشنگی غیرمعمول، ضربان قلب سریع، یا سرگیجه و سبکی سر و غش، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده، به آرامی بلند شوید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی داپاگلیفلوزین و متفورمین را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف داپاگلیفلوزین و متفورمین، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک خود یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص مشکلات تنفسی (مانند آسم، بیماری انسدادی ریه)، بیماری کلیوی، بیماری کبدی، مصرف بیش از حد الکل، عفونت های مخمری در واژن یا آلت تناسلی مرد، از دست دادن بیش از حد آب بدن، بیماری قلبی (مانند نارسایی قلبی، حمله قلبی)، مشکلات خونی (مانند کم خونی، کمبود ویتامین B12) مطلع سازید.
به دلیل قند خون بسیار پایین یا زیاد ممکن است دچار تاری دید، سرگیجه یا خواب آلودگی شوید. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کنید؛ زیرا می تواند خطر اسیدوز لاکتیک، قند خون پایین و سطح کتون بالا را افزایش دهد.
تب بالا، "قرص های آب" (داروهای ادرار آور مانند هیدروکلروتیازید)، تعریق زیاد، اسهال یا استفراغ ممکن است باعث از بین رفتن بیش از حد آب بدن شود و خطر اسیدوز لاکتیک را افزایش دهد. مصرف این دارو را متوقف کرده و در صورت اسهال یا استفراغ طولانی مدت سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید. حتما مایعات کافی بنوشید تا از کمبود آب بدن جلوگیری کنید، مگر اینکه پزشک، خلاف این امر را گفته باشد.
هنگامی که بدن تحت فشار است (مثلاً به دلیل تب، عفونت، آسیب یا جراحی)، کنترل قند خون ممکن است دشوارتر باشد. همچنین، اگر به دلیل این شرایط یا هر بیماری کمتر غذا می خورید یا قادر به خوردن غذا نیستید، این می تواند منجر به بالا رفتن سطح کتون در هنگام مصرف این دارو شود. با پزشک خود مشورت کنید زیرا این امر ممکن است نیاز به تغییر در برنامه درمانی، داروها یا آزمایش قند خون و کتون داشته باشد.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی یا انجام هرگونه عکس برداری با اشعه ایکس یا اسکن با استفاده از ماده یددار، به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد این دارو را برای مدت کوتاهی برای جراحی یا تصویربرداری قطع کنید. قبل از جراحی یا تصویر برداری، دستورعمل های لازم را از پزشک یا دندانپزشک خود بخواهید.
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو حساسیت بیشتری نشان دهند، به ویژه قند خون پایین، کمبود آب بدن، اسیدوز لاکتیک، مشکلات کلیوی و فشار خون پایین.
در دوران بارداری، این دارو باید فقط در صورت ضرورت استفاده شود. درباره خطرات و فواید مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید.
بارداری ممکن است باعث دیابت یا تشدید دیابت شود. در مورد برنامه کنترل قند خون در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید. پزشک ممکن است در طی بارداری درمان دیابت را تغییر دهد (مانند رژیم غذایی و داروهایی از جمله انسولین).
متفورمین می تواند تغییراتی در چرخه قاعدگی ایجاد کند (باعث تخمک گذاری شود) و احتمال بارداری را افزایش می دهد. هنگام استفاده از این دارو با پزشک خود یا پزشک داروخانه در مورد روش های قابل اعتماد جلوگیری از بارداری مشورت کنید.
متفورمین به مقدار کم به شیر مادر منتقل می شود. انتقال داپاگلیفلوزین به شیر مادر مشخص نیست. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی داپاگلیفلوزین و متفورمین را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
بسیاری از داروها می توانند بر قند خون تأثیر بگذارند و کنترل آن را دشوار می کنند. قبل از شروع، قطع یا تغییر هر دارویی، با پزشک خود یا پزشک داروخانه در مورد چگونگی تأثیر دارو بر قند خون صحبت کنید. قند خون خود را طبق دستور به طور منظم بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر علائمی از قند خون بالا یا پایین دارید سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است نیاز به تنظیم داروی دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی داشته باشد.
داروهای مسدود کننده بتا (مانند متوپرولول، پروپرانولول، قطره چشمی گلوکوم مانند تیمولول) ممکن است از ضربان قلب سریع و تپنده ای که معمولاً هنگام پایین آمدن قند خون (هیپوگلیسمی) احساس می کنید جلوگیری کند. سایر علائم کاهش قند خون، مانند سرگیجه، گرسنگی یا تعریق، تحت تأثیر این داروها نیستند.
هنگام آزمایش ادرار جهت بررسی گلوکز اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و کلیه پزشکان از استفاده این دارو مطلع هستند.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا اختلال در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. سوءمصرف می تواند منجر به اسیدوز لاکتیک شود.
علائم مصرف بیش از حد داپاگلیفلوزین و متفورمین ممکن است شامل موارد روبرو باشد: خواب آلودگی شدید، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، تنفس سریع، ضربان قلب آهسته و نامنظم.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه کنترل دیابت با داروها، رژیم غذایی، ورزش و معاینات منظم پزشکی، در یک برنامه آموزش دیابت شرکت کنید.
علائم قند خون بالا و پایین و نحوه درمان قند خون پایین را بیاموزید. قند خون خود را طبق دستور به طور منظم بررسی کنید.
پیش از شروع مصرف دارو و در حین مصرف این دارو باید آزمایش های تشخیصی یا پزشکی (مانند عملکرد کلیه، عملکرد کبد، قند خون، هموگلوبین A1c، کتون، شمارش کامل خون، کلسترول، ویتامین B12) انجام شود.
هیچ یک از قرارهای پزشکی و آزمایشگاهی را فراموش نکنید. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.