درخواست مشاوره رایگان
انواع مختلف انسولین در کنترل دیابت کاربرد دارند. آنها بر اساس سرعت اثر و مدت زمان ماندگاری اثراتشان گروه بندی می شوند.
چندین راه برای مصرف انسولین وجود دارد. هر روش استفاده از انسولین، تکنیک خاص خود را دارد.
راه های اصلی مصرف انسولین عبارتند از:
سرنگ: اکثر افرادی که از انسولین استفاده می کنند، آن را با سرنگ تزریق می کنند. به همین منظور، سوزن در ویال انسولین قرار داده شده و دوز تجویز شده، کشیده می شود؛ پس از آن تزریق صورت می گیرد.
قلم: مانند سرنگ، در قلم انسولین از یک سوزن برای تزریق دارو به بدن استفاده می شود. اما در این مورد، قلم ها از قبل با انسولین پر شده اند، بنابراین نیازی به پر کردن آنها از ویال دارو نیست. برخی از قلم های انسولین یکبار مصرف هستند، در حالی که برخی دیگر را می توان با قرار دادن یک کارتریج جدید انسولین دوباره استفاده کرد. استفاده از قلم ها راحت تر از سرنگ ها است اما معمولاً گران تر هستند.
پمپ ها: پمپ انسولین کامپیوتر کوچکی است که روی بدن قرار می گیرند. این دستگاه ها، دارای محفظه ای پر از انسولین و یک لوله با سوزن در انتهای آن است که وارد بدن می شود. به عنوان مثال می توان دستگاه را جوری تنظیم کرد تا جریان کم و ثابتی از انسولین در طول روز آزاد کند یا پس از صرف غذا، یک بولوس -دز تکمیلی- انسولین برای کنترل قند خون وارد بدن کند.
دستگاه های استنشاقی: انسولین های سریع الاثر غیر از شکل تزریقی، نوع استنشاقی نیز دارند. نوع استنشاقی انسولین که با نام تجاری "آفرزا" وجود دارد، از سال 2015 در ایالات متحده در دسترس است. در این نوع، دستگاه حاوی انسولین در دهان قرار گرفته و دارو در ریه تنفس می شود (مشابه داروهای استنشاقی آسم).
جایی از بدن که در آن تزریق انجام می شود، مهم است. به عنوان مثال، اگر انسولین را به شکم تزریق می کنید، انسولین به طور بکنواخت در بدن جذب می شود. بهترین قسمت های بعدی برای تزریق، بازوها، ران ها و باسن است. تزریق انسولین را در یک ناحیه از بدن انجام دهید، اما هر دفعه محل دقیق تزریق را تغییر دهید. برخی از پزشکان توصیه می کنند در صورت استفاده از پمپ انسولین یا انسولین تزریقی، محل تزریق حداقل به اندازه عرض یک انگشت یا کمی بیشتر از محل تزریق پیشین فاصله داشته باشد. دلیل این کار این است که زیر پوست زخم نشود. اگر در محل تزریق توده سفتی ایجاد شود، ممکن است اسکار ایجاد شده و دیگر نتوان در آن ناحیه تزریق را انجام داد.
در مطالعه کوچکی دیده شد که افراد مبتلا به دیابت، تزریق انسولین در شکم را نسبت به تزریق در قسمت بالای بازو یا ران دردناک تر می دانند. همچنین این بیماران اشاره کردند که به طور کلی تزریق انسولین خیلی دردناک نمی باشد. برای تزریق در شکم، سوزن انسولین باید حداقل چندین سانتی متر از ناف فاصله داشته باشد.
پزشک بهترین نوع انسولین را با توجه به شرایط شما تجویز می کند. انتخاب نوع دارو به موارد زیادی بستگی دارد، از جمله:
گاهی ممکن است پزشک بیش از یک نوع انسولین را تجویز کند. ممکن است لازم باشد بیش از یک بار در روز از انسولین استفاده کنید، فاصله دوزهای خود را در طول روز تغییر داده و یا داروهای دیگری نیز مصرف کنید.
به عنوان مثال، داروی افرزا که یک انسولین استنشاقی سریع الاثر است، برای استفاده قبل از غذا برای دیابت نوع 1 و 2 مورد تایید سازمان غذا و دارو می باشد. این دارو پس از حدود 15-20 دقیقه در خون به حداکثر میزان خود می رسد و در عرض 2-3 ساعت از بدن پاک می شود. در افراد مبتلا به دیابت نوع 1، این دارو باید همراه با یک انسولین طولانی اثر مصرف شود.
جدول زیر انواع انسولین تزریقی را با جزئیات درباره زمان شروع اثر دارو (مدت زمانی که طول می کشد تا انسولین وارد جریان خون شود و قند خون کاهش یابد)، بیشترین اثر (پیک / دوره زمانی که دارو بهترین اثربخشی را دارد) و طول دوره (تمام زمانی که انسولین در بدن باقی مانده و اثر می کند) نشان می دهد. این سه مورد ممکن است متفاوت باشد.
| نوع انسولین و نام تجاری آن | شروع اثر | اوج اثر دارو | مدت اثر | نقش آن در کنترل قند خون |
|---|---|---|---|---|
| سریع الاثر | ||||
| لیسپرو (هومالوگ) | 30-15 دقیقه | 90-30 دقیقه | 5-3 ساعت | انسولین سریع‌الاثر با تزریق در پیش از غذا، نیازهای بدن را به انسولین در همان زمان برطرف می‌کند. این نوع انسولین، اغلب با انسولین با اثر طولانی‌تر استفاده می‌شود. |
| آسپارت (نوولوگ) | 20-10 دقیقه | 50-40 دقیقه | 5-3 ساعت | |
| گلولیزین (آپیدرا) | 30-20 دقیقه | 90-30 دقیقه | 2.5-1 ساعت | |
| اثر کوتاه | ||||
| رگولار یا نوولین | 60-30 دقیقه | 5-2 ساعت | 8-5 ساعت | انسولین کوتاه اثر، نیاز بدن به انسولین را برای وعده های غذایی که ظرف 30 تا 60 دقیقه خورده می شود، پوشش می دهد. |
| ولوسولین (برای استفاده در پمپ انسولین) | 60-30 دقیقه | 2-1 ساعت | 3-2 ساعت | |
| اثر متوسط | ||||
| ان پی اچ (N) | 2-1 ساعت | 12-4 ساعت | 24-18 ساعت | انسولین با اثر متوسط، نیاز بدن برای نصف روز یا کل شب را برطرف می کند. |
| طولانی اثر | ||||
| انسولین گلارژین (باساگلار، لانتوس، توژئو) | 1.5-1 ساعت | بدون زمان اوج اثر. دارو به طور یکنواخت و مداوم آزاد می شود. | 24-20 ساعت | انسولین طولانی اثر، برای حدود یک شبانه روز نیاز بدن به انسولین را یرطرف می کنند. این نوع انسولین اغلب با انسولین سریع الاثر یا کوتاه اثر تجویز می شود. |
| انسولین دتمیر (لومیر) | 2-1 ساعت | 8-6 ساعت | تا 24 ساعت | |
| انسولین دگلودک (ترسیبا) | 90-30 دقیقه | بدون زمان اوج اثر | 42 ساعت | |
| از پیش ترکیب شده | ||||
| هومولین 30/70 | 30 دقیقه | 2-4 ساعت | 24-14 ساعت | این محصولات، معمولاً دو یا سه بار در روز و قبل از غذا مصرف می شوند. |
| نوولین 30/70 | 30 دقیقه | 12-2 ساعت | تا 24 ساعت | |
| نوولوگ 30/70 | 20-10 دقیقه | 4-1 ساعت | تا 24 ساعت | |
| هومولین 50/50 | 30 دقیقه | 5-2 ساعت | 24-18 ساعت | |
| هومالوگ میکس 25/75 | 15 دقیقه | 30 دقیقه – 2.5 ساعت | 20-16 ساعت | |
| * انسولین های از پیش ترکیب شده معمولاً ترکیبی از مقادیر خاصی از انسولین ها با اثر متوسط و کوتاه اثر در یک ویال یا قلم انسولین می باشند. (اعداد کنار نام تجاری، نشان دهنده درصد هر نوع انسولین است.) | ||||
از دستورالعمل های پزشک خود در مورد زمان مصرف انسولین پیروی کنید. فاصله زمانی بین تزریق و وعده های غذایی می تواند بسته به نوع استفاده شما متفاوت باشد.
به طور کلی، زمان تزریق با یک وعده غذایی هماهنگ می شود. به این صورت که زمان تزریق طوری تنظیم می شود که گلوکز غذا، تقریباً همزمان با شروع به کار انسولین وارد گردش خون شود. این به بدن کمک می کند تا از گلوکز استفاده کرده و دچار افت قند خون نشود. در زیر به طور خلاصه بهترین زمان مصرف هرنوع انسولین آمده است:
استثنائاتی در تعیین دوز و زمان بندی مصرف انسولین
زمان استفاده از انسولین های طولانی اثر به وعده های غذایی مرتبط نیستند. به طور معمول، انسولین دتمیر (لومیر)، برای یک یا دو بار در روز و بدون توجه به زمان صرف غذا، مصرف می شود. انسولین گلارژین، یک بار در روز و همیشه در یک زمان مشخص مصرف می شود؛ و انسولین دگلوتک برای یک بار در روز مصرف می شود که زمان آن می تواند متغیر باشد. برخی از افراد مجبورند یک انسولین طولانی اثر را با یک نوع با اثر کوتاه تر یا داروی دیگری که باید هنگام غذا مصرف شود، همزمان مصرف کنند.
محصولات سریع الاثر را می توان به جای 15 دقیقه قبل از غذا، بلافاصله بعد از غذا خوردن مصرف کرد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد زمان مصرف انسولین، دوز دارو و تجویز، می توانید بروشور بسته انسولین مطالعه کنید یا با پزشک خود صحبت کنید.
عوارض جانبی اصلی انسولین عبارتند از:
توجه داشته باشید در صورت ابتلا به آسم یا بیماری ریوی COPD، استفاده از انسولین استنشاقی می تواند ریه ها را به طور ناگهانی منقبض کند.
همیشه دو ویال اضافه از هر نوع انسولینی که استفاده می کنید دم دست داشته باشید. نیازی نیست ویال انسولین مورد استفاده خود را در یخچال نگهداری کنید. قانونی که در این مورد به خوبی به خاطر می ماند این است که "اگر دمای هوا برای شما خوب است، برای انسولین هم خوب است". می توانید ویال مورد استفاده خود را در دمای اتاق (نه بالاتر از 26 درجه سانتی گراد) به مدت 30 روز نگهداری کنید. دارو نباید خیلی گرم یا خیلی سرد شود و باید دور از نور مستقیم خورشید نگه داشته شود.
ویال های اضافی را در یخچال نگهداری کنید. شب قبل از شروع استفاده از یک ویال جدید، آن را از یخچال یرون بیاورید و اجازه دهید به دمای محیط برسد. انسولین نباید یخ بزند.
همیشه قبل از کشیدن انسولین از ویال، ویال را بررسی کنید. انواع سریع الاثر، کوتاه اثر و برخی از انواع طولانی اثر باید کاملاً شفاف باشد. انواع دیگر ممکن است کدر به نظر برسند، اما نباید ذراتی درون آن ها وجود داشته باشد.
اگر ویال انسولین را با خود حمل می کنید، مراقب باشید که خیلی تکان نخورد. تکان خوردن زیاد ویال باعث ایجاد حباب های هوا می شود که می تواند میزان انسولین دریافتی را هنگام کشیدن آن برای تزریق تغییر دهد.
برای قلم های انسولین، بروشور بسته را برای دستورالعمل های نگهداری مطالعه نمایید.
دستورالعمل های روی بسته دارو را بررسی کنید. بهتر است همواره یک بسته اضافه را در یخچال نگهداری کنید. اگر دارو را از یخچال خارج کنید، باید ظرف 10 روز از آن استفاده کنید.
می توانید بسته هایی را که باز کرده اید را مجدداً در یخچال بگذارید.
قبل از استفاده از دارو، حداقل 10 دقیقه صبر کنید و اجازه دهید کارتریج به به دمای اتاق برسد.
اشکال زیادی از انسولین وجود دارد که در زمان شروع اثر، رسیدن به اوج اثربخشی و مدت اثر متفاوت هستند. پزشک با توجه به شرایط شما تعیین می کند که کدام انسولین یا ترکیبی از انواع مختلف انسولین برای شما مناسب تر است. به علاوه روش های مختلفی برای مصرف انسولین وجود دارد، بنابراین می توانید گزینه ای را انتخاب کنید که استفاده از آن راحت تر است.