پروپرانولول (نام تجاری: ایندرال) نوعی دارو از خانواده بتابلاکرها است که در درمان فشار خون بالا، آنژین (درد قفسه سینه)، آریتمی قلبی، و پیشگیری از میگرن استفاده می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف پروپرانولول، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: پروپرانولول
نام تجاری: ایندرال
پروپرانولول مسدود کننده گیرنده بتا است که برای درمان فشار خون بالا، ضربان قلب نامنظم، لرزش و سایر بیماری های مرتبط استفاده می شود. داروی پروپرانولول به منظور افزایش احتمال بهبوی بعد از حمله قلبی ممکن است تجویز شود. همچنین از داروی پروپرانولول برای جلوگیری از سردردهای میگرنی و درد قفسه سینه (آنژین) استفاده می شود. کاهش فشار خون بالا به جلوگیری از سکته های مغزی، حملات قلبی و مشکلات کلیوی کمک می کند. بهبود درد قفسه سینه می تواند به توانایی انجام فعالیت بدنی کمک کند. نحوه عمل این دارو با جلوگیری از عملکرد برخی مواد شیمیایی طبیعی در بدن (مانند اپی نفرین) که بر قلب و عروق خونی تأثیر می گذارد، می باشد. این اثر باعث کاهش ضربان قلب، فشار خون و فشار بر روی قلب می شود.
داروی پروپرانولول را به صورت خوراکی، معمولاً 2 تا 4 بار در روز یا طبق دستور پزشک مصرف کنید. این دارو را قبل از غذا (یا 4 بار در روز قبل از خواب) مصرف کنید. در نوع مایع پروپرانولول، مقدار دارو باید با دقت و با استفاده از وسایل مخصوص، اندازه گیری شود. از قاشق های معمولی استفاده نکنید زیرا ممکن است مقدار دارو مغایر با میزان دوز تجویز شده باشد.
دوز مصرفی دارو طبق شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ بدن به دارو تعیین می شود.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
این دارو برای جلوگیری از درد قفسه سینه یا میگرن استفاده می شود ولی در حین بروز درد نباید استفاده شود. برای تسکین حملات ناگهانی طبق دستور پزشک از داروهای دیگر (به عنوان مثال، قرص های نیتروگلیسیرین برای درد قفسه سینه، سوماتریپتان برای میگرن) استفاده کنید. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود یا پزشک داروخانه مشورت کنید.
اگر داروهای خاصی را نیز برای کاهش کلسترول خود مصرف می کنید (رزین های متصل به اسید صفراوی مانند کلستیرامین یا کلستیپول)، پروپرانولول را حداقل 1 ساعت قبل یا حداقل 4 ساعت بعد از این داروها مصرف کنید.
برای درمان فشار خون بالا ممکن است 1 تا 2 هفته طول بکشد که دارو اثربخشی کامل داشته باشد.
در صورت تشدید وضعیت (به عنوان مثال، میزان معمول فشار خون افزایش یابد، درد قفسه سینه یا میگرن بیشتر اتفاق افتد) به پزشک خود اطلاع دهید.
پس از سازگاری بدن با این دارو سرگیجه، سبکی سر یا خستگی ایجاد می شود. حالت تهوع / استفراغ، درد معده، تغییرات بینایی، مشکل خواب و خواب های غیرمعمول می تواند از عوارض این دارو باشد. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
به علت وجود خطراتی هنگام سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخواستن از حالت نشسته و خوابیده مراقب باشید.
پروپرانولول جریان خون دست و پاها را کاهش می دهد و باعث ایجاد احساس سرما می شود و سیگار کشیدن باعث تشدید این شرایط خواهد شد. در حین استفاده از این دارو لباس گرم بپوشید و از مصرف دخانیات پرهیز کنید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف پروپرانولول، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: کبود شدن انگشتان دست و پا، تغییرات ذهنی / خلقی (به عنوان مثال، افسردگی)، بی حسی / گزگز دست و پاها، علائم جدید یا تشدید نارسایی قلبی (مانند تنگی نفس، تورم مچ پا / پا، خستگی غیرمعمول، افزایش وزن غیرمعمول / ناگهانی)، ضربان قلب بسیار کند، غش، کاهش توانایی جنسی، افزایش تشنگی / ادرار، به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز عوارض جانبی جدی مانند: کبودی / خونریزی آسان، علائم عفونت (به عنوان مثال تب، گلودرد مداوم)، درد / تورم مفاصل بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی پروپرانولول را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف پروپرانولول، در صورت حساسیت به آن یا حساسیت نسبت به سایر بلاکرها (مثلاً متوپرولول) یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف پروپرانولول، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: مشکلات تنفسی (به عنوان مثال، آسم، برونشیت، آمفیزم)، نارسایی قلبی، انواع خاصی از مشکلات ریتم قلب (برادی کاردی سینوسی، سندرم ولف-پارکینسون-وایت، )، تیروئید پرکار (هایپرتیروئیدیسم)، بیماری کلیوی، بیماری کبدی، مشکلات گردش خون (به عنوان مثال بیماری رینود)، نوع خاصی از تومور (فئوکروموسیتوما)، اختلالات روحی / خلقی (به عنوان مثال افسردگی)، برخی بیماری های عضلانی / عصبی (میاستنی گراویس)، واکنش های شدید آلرژیک مطلع سازید.
این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
شکل مایع پروپرانولول حاوی الکل است. در صورت وابستگی به الکل یا بیماری کبدی در مصرف دارو احتیاط کنید. در مورد استفاده صحیح از این محصول با پزشک خود یا پزشک داروخانه صحبت کنید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
درصورت ابتلا به دیابت این دارو باعث افزایش ضربان قلب شده که هنگام افت قند خون حالت مشابه آن را احساس می کنید. البته سایر علائم کاهش قند خون مثل سرگیجه و تعریق را تحت تاثیر قرار نمی دهد. پروپرانولول کنترل قند خون را دشوار کرده و لازم است قند خون را به طور منظم برسی کنید و به پزشک اطلاع دهید در صورت مشاهده علائم افزایش قند خون مانند افزایش تشنگی / ادرار، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است پزشک نیاز به تنظیم داروی دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی داشته باشد.
ممکن است کودکان حساسیت بیشتری نسبت کاهش قند خون نشان دهند. به خصوص اگر استفراغ دارند یا تغذیه مناسبی نداشته اند. برای جلوگیری از افت قند خون تغذیه کودکان را منظم کنید و اگر علائم کودک ادامه داشت به پزشک اطلاع دهید.
در دوران بارداری، پروپرانولول باید فقط در موارد ضروری استفاده شود. نوزادانی که در طی بارداری در معرض این دارو قرار دارند امکان وجود کمبود وزن هنگام تولد یا قند خون پایین و تنفس / ضربان قلب کند در آنها وجود دارد. خطرات و فواید را با پزشک خود در میان بگذارید.
این دارو به شیر مادر منتقل می شود، قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی پروپرانولول را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
محصولاتی که با پروپرانولول تداخل دارند عبارتند از: مسدود کننده های آلفا (به عنوان مثال، پرازوسین)، هیدروکسید آلومینیوم، آنتی کولینرژیک ها (به عنوان مثال، آتروپین، اسکوپولامین)، کلرپرومازین، داروهای موثر بر آنزیم های کبدی که پروپرانولول را از بدن دفع می کنند (مانند سایمتیدین، گیاه گل راعی، داروهای ضد افسردگی SSRI از جمله فلوکستین / پاروکستین / فلووکسامین، مهارکننده های پروتئاز HIV از جمله ریتوناویر، ریفامایسین ها از جمله ریفابوتین)، داروهای دیگر برای درمان فشار خون بالا (به عنوان مثال کلونیدین، هیدرالازین، متیلدوپا)، اپی نفرین، فینگولیمود، هالوپریدول، به عنوان مثال، دیگوکسین، دیسوپیرامید، پروپافنون، کینیدین)، مفلوکین، ریزاتریپتان، تئوفیلین، تیوریدازین، هورمونهای تیروئید (به عنوان مثال لووتیروکسین)، وارفارین.
برخی از داروها دارای موادی هستند که می توانند ضربان قلب یا فشار خون را افزایش دهند. محصولات مصرفی و نحوه استفاده از آنها را به پزشک داروخانه اطلاع دهید (به ویژه محصولات سرفه و سرماخوردگی، رژیم های رژیم غذایی یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن / ناپروکسن).
این دارو ممکن است در برخی آزمایش های تشخیصی (از جمله آزمایش غربالگری گلوکوم، آزمایش استرس قلبی عروقی با استفاده از آربوتامین) تداخل داشته و احتمالا منجر به کاذب شدن نتیجه آزمایش می شود. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و پزشکان از استفاده شما از این دارو مطلع هستند.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم سوء مصرف دارو می تواند به صورت ضربان قلب بسیار کند، سرگیجه شدید، غش کردن باشد.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
تغییر در سبک زندگی مانند برنامه های کاهش استرس، ورزش و تغییر در رژیم غذایی می تواند نتایج اثربخشی این دارو را افزایش دهد.
با پزشک خود یا پزشک داروخانه در مورد تغییر مفید سبک زندگی صحبت کنید.
هنگام مصرف این دارو فشار خون و نبض (ضربان قلب) خود را مرتباً بررسی کنید. بیاموزید که چگونه فشار خون و نبض خود را در خانه کنترل کنید و نتایج را با پزشک خود به اشتراک بگذارید.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.
