درخواست مشاوره رایگان
آلودگی هوا یکی از علل بروز مشکلات جدی در سلامت افراد است که می تواند وضعیت بیماری های خاص را بدتر کرده و به بروز عارضه های جدیدی منجر شود. اثر آلودگی هوا بر بیماری ها به ویژه در افرادی که دچار بیماری های مزن هستند، بیشتر است، اما این آلودگی ها می تواند بر جمعیت عمومی نیز اثرات منفی بگذارد. در این بخش به بررسی تأثیر آلودگی هوا بر بیماری های خاص و اقداماتی برای پیشگیری و مدیریت آن ها پرداخته می شود.
آلودگی هوا، به ویژه وجود ذرات معلق ریز (PM2.5) و گاز ازون در لایه پایینی جو، می تواند به سیستم تنفسی آسیب زده و موجب تشدید حملات آسم و علائم بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) شود. این آلاینده ها می توانند باعث التهاب در مجاری تنفسی شده و عملکرد ریه ها را مختل کنند.
آسم: آلودگی هوا می تواند حملات آسم را تشدید کرده و علائم آن را بدتر کند. افزایش ذرات معلق و گازهای آلاینده مانند دی اکسید نیتروژن (NO2) و ازون (O3) می توانند مجاری تنفسی را تحریک کرده و تنفس را سخت تر کنند. در نتیجه، افرادی که به آسم مبتلا هستند، ممکن است بیشتر دچار تنگی نفس، خس خس و سرفه شوند.
تحقیقات نشان می دهند آلودگی هوا می تواند با تحریک سیستم ایمنی بدن، التهاب های مزمن در ریه ها ایجاد کند که می تواند باعث افزایش حساسیت به عوامل آلرژیک و گسترش علائم آسم شود.
COPD (بیماری مزمن انسدادی ریه): برای افراد مبتلا به COPD، آلودگی هوا به شدت می تواند بر کیفیت زندگی آن ها تاثیر بگذارد. استنشاق آلاینده ها و ذرات معلق باعث افزایش التهاب در ریه ها شده و می تواند به سرعت پیشرفت بیماری و بدتر شدن عملکرد تنفسی منجر شود. این امر می تواند موجب ایجاد علائم جدید مانند تنگی نفس بیشتر و افزایش نیاز به داروهای تنفسی شود.
افزایش عوارض: افراد مبتلا به COPD ممکن است در معرض افزایش خطر عفونت های تنفسی و مشکلات حاد تنفسی قرار گیرند که ناشی از آلودگی هوا است.
با توجه به تأثیرات منفی آلودگی هوا بر افراد مبتلا به بیماری های تنفسی، اقداماتی برای کاهش اثرات آلودگی هوا و حفظ سلامت ریه ها بسیار مهم است. برخی از این اقدامات عبارتند از:
استفاده از ماسک های محافظ: استفاده از ماسک های مناسب (مانند ماسک های N95 یا FFP2) می تواند ذرات معلق در هوا را فیلتر کرده و ورود آلاینده ها به ریه ها را کاهش دهد. این ماسک ها می توانند در شرایط آلودگی شدید هوا تا حدی از بدن محافظت کنند.
ماسک های معمولی نمی توانند آلاینده های بسیار ریز را به طور مؤثر فیلتر کنند، بنابراین استفاده از ماسک های با کارایی بالا مانند N95 ضروری است.
محدود کردن فعالیت های بیرون از خانه: در روزهایی که آلودگی هوا بالاست، از انجام فعالیت های سنگین در خارج از منزل خودداری کنید. بهتر است در زمان هایی که آلودگی هوا کمتر است، مانند صبح زود یا شب، در فضای باز قدم بزنید. همچنین اگر به ورزش نیاز دارید، آن را در محیط های بسته و هوای تمیز انجام دهید.
وضعیت آلودگی هوا را از طریق اپلیکیشن های مربوطه یا سایت های معتبر بررسی کرده و در روزهای آلوده، از تردد بی مورد در فضای آزاد خودداری کنید.
استفاده منظم از داروهای تجویز شده: برای افراد مبتلا به آسم یا COPD، استفاده منظم از داروهایی که پزشک تجویز کرده مانند اسپری های استروئیدی و برونکودیلاتورها، ضروری است. این داروها به کاهش التهاب و گشادی مجاری تنفسی کمک می کنند و از تشدید علائم بیماری جلوگیری می کنند.
مهم است که داروها را طبق دستور پزشک و به موقع مصرف کنید، حتی اگر علائم بیماری شما کاهش یافته است.
استفاده از دستگاه های تصفیه هوا در خانه: برای افراد مبتلا به بیماری های تنفسی، استفاده از دستگاه های تصفیه هوا در منزل می تواند به بهبود کیفیت هوای داخل خانه کمک کند. این دستگاه ها ذرات معلق و آلاینده ها را از هوا حذف کرده و هوای تمیزتری فراهم می کنند.
رژیم غذایی مناسب: تغذیه نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب در بدن دارد. مصرف غذاهای غنی از آنتی اکسیدان ها، اسیدهای چرب امگا-3 و ویتامین C می تواند به کاهش اثرات منفی آلودگی هوا بر ریه ها کمک کند.
معاینات پزشکی منظم: افراد مبتلا به آسم و COPD باید به طور منظم به پزشک مراجعه کرده و وضعیت ریه های آن ها بررسی شود. بررسی منظم به پیشگیری از بروز عوارض حاد و تشدید بیماری کمک می کند.
آلودگی هوا می تواند تأثیرات منفی شدیدی بر سیستم قلبی و عروقی داشته باشد و با افزایش التهاب، فشار خون و تشکیل لخته های خونی، خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سکته های مغزی را به طور قابل توجهی افزایش دهد. این اثرات به ویژه برای افرادی که از قبل به بیماری های قلبی و عروقی مبتلا بوده اند، خطرناک تر است.
بیماری های قلبی: آلاینده های هوا، به ویژه ذرات معلق می توانند به عروق خونی آسیب زده و باعث التهاب در دیواره رگ ها شوند. این التهاب می تواند موجب تصلب شرایین (آترواسکلروزیس) شود که طی این فرآیند چربی ها، کلسترول و مواد دیگر در دیواره های رگ ها تجمع کرده و موجب انسداد آن ها می شود. این فرایند می تواند منجر به حملات قلبی و سایر مشکلات قلبی شود.
نقش ذرات ریز: ذرات ریز آلاینده ها از طریق ریه ها وارد خون می شوند و می توانند به عضلات قلب و عروق آسیب برسانند، به ویژه در افرادی که سابقه بیماری قلبی دارند.
سکته مغزی: آلودگی هوا می تواند فشار خون را افزایش دهد و موجب انسداد عروق مغزی و سکته مغزی شود. افرادی که در معرض آلودگی هوا قرار دارند، بیشتر در معرض خطر لخته شدن خون و تشکیل پلاک در رگ های مغزی هستند که می تواند جریان خون به مغز را مختل کرده و منجر به سکته مغزی شود.
افزایش خطر سکته: تحقیقات نشان می دهند که در روزهای آلودگی شدید، خطر سکته مغزی در افراد مستعد به شدت افزایش می یابد، به خصوص در افرادی که فشار خون بالا یا بیماری های قلبی دارند.
با توجه به تأثیرات منفی آلودگی هوا بر بیماری های قلبی و عروقی، اتخاذ اقداماتی برای کاهش آسیب ها و حفظ سلامت قلب بسیار ضروری است:
رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای غنی از آنتی اکسیدان ها و اسیدهای چرب امگا-3 می تواند به کاهش التهاب در بدن و محافظت از سیستم قلبی عروقی کمک کند. این مواد مغذی می توانند به کاهش فشار خون و سطح کلسترول کمک کنند، که از عوامل مهم در پیشگیری از بیماری های قلبی و سکته مغزی هستند.
میوه ها و سبزیجات غنی از آنتی اکسیدان ها مانند توت ها، پرتقال، کلم، اسفناج و گوجه فرنگی به کاهش التهاب در بدن کمک می کنند. همچنین، مصرف ماهی های چرب مانند سالمون، ساردین و تن که منابع غنی از اسیدهای چرب امگا-3 هستند، به کاهش خطر بیماری های قلبی و عروقی کمک می کند.
فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم می تواند به تقویت سیستم قلبی عروقی و بهبود گردش خون کمک کند. اما در روزهای آلوده، باید فعالیت های بدنی در فضای آزاد به ویژه در ساعات اوج آلودگی کاهش یابد.
فعالیت های بدنی در فضای بسته و محیط هایی که از نظر کیفیت هوای مناسب هستند، می تواند به حفظ سلامت قلب کمک کند.
کنترل فشار خون و چربی خون: یکی از اقدامات مهم برای پیشگیری از بیماری های قلبی و سکته مغزی، کنترل فشار خون و سطح چربی خون است. مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک، همراه با تغذیه سالم و سبک زندگی فعال، می تواند در کنترل فشار خون و کلسترول مؤثر باشد.
بررسی منظم فشار خون، چربی خون، و سطح قند خون می تواند به شناسایی مشکلات قلبی و عروقی کمک کند و خطر بروز سکته مغزی و حملات قلبی را کاهش دهد.
کاهش استرس: استرس مزمن می تواند تأثیر منفی بر قلب و عروق داشته باشد و موجب افزایش فشار خون و التهاب در بدن شود. در شرایط آلودگی هوا، مدیریت استرس و انجام تکنیک های آرامش بخشی مانند مدیتیشن و یوگا می تواند برای کاهش این خطرات مفید باشد.
عدم مصرف دخانیات: مصرف سیگار و هرگونه فرآورده دخانی، به ویژه در محیط های آلوده، خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سکته مغزی را به شدت افزایش می دهد. ترک سیگار و پرهیز از تنفس دود می تواند به بهبود سلامت قلب و عروق کمک کند.
آلودگی هوا نه تنها به سیستم تنفسی و قلب آسیب می زند، بلکه می تواند پوست را نیز تحت تأثیر قرار دهد. آلاینده ها، به ویژه ذرات معلق و گازهای سمی، می توانند باعث پیری زودرس پوست، خشکی، التهاب و حتی بروز آکنه شوند. آلودگی هوا می تواند به مرور زمان کیفیت پوست را کاهش دهد و منجر به مشکلات پوستی جدی تری شود.
خشکی و تحریک پوست: تماس مداوم با آلاینده ها می تواند موجب خشکی، حساسیت و تحریک پوست شود. این خشکی ممکن است به راحتی منجر به بروز ترک ها، خارش و حساسیت های پوستی شود. همچنین، آلودگی می تواند اثرات منفی بر لایه محافظتی پوست گذاشته و آن را آسیب پذیرتر کند.
پیری زودرس: آلودگی هوا باعث تسریع فرآیند پیری پوست می شود. آلاینده ها می توانند تولید کلاژن در پوست را کاهش دهند، که موجب ایجاد چین و چروک و از دست دادن خاصیت کشسانی پوست می شود. همچنین، این آلاینده ها می توانند باعث ایجاد لکه های تیره (هایپرپیگمنتیشن) و آسیب به لایه سطحی پوست شوند.
آسیب های ناشی از آلودگی: ذرات ریز آلاینده ها به منافذ پوست نفوذ کرده و باعث آسیب به سلول های پوست و التهاب می شوند. این امر می تواند منجر به خشکی و التهاب بیشتر و همچنین کاهش توانایی پوست برای خودترمیمی شود.
برای مقابله با اثرات منفی آلودگی هوا بر پوست، اقدامات پیشگیرانه می تواند به کاهش آسیب ها و حفظ سلامت پوست کمک کند:
استفاده از کرم های مرطوب کننده: کرم های مرطوب کننده به تقویت سد دفاعی پوست کمک کرده و از خشکی و تحریک آن جلوگیری می کنند. این کرم ها همچنین می توانند به پوست کمک کنند تا رطوبت خود را حفظ کرده و از آن در برابر آلودگی محافظت نمایند.
استفاده از مرطوب کننده های مناسب پوست شما (چرب، خشک یا مختلط) می تواند به بهبود وضعیت پوست در برابر آلودگی کمک کند.
استفاده از ضدآفتاب: حتی در روزهای آلوده نیز از پوست باید در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) خورشید محافظت شود. استفاده از کرم ضدآفتاب، به ویژه ضدآفتاب های با SPF بالا، برای جلوگیری از آسیب های ناشی از اشعه UV و آلودگی های محیطی بسیار مهم است.
ضدآفتاب ها می توانند به عنوان یک لایه حفاظتی برای پوست عمل کرده و از ورود آلاینده ها به منافذ پوست جلوگیری کنند.
پاک سازی پوست: شستشوی منظم صورت با پاک کننده های مناسب می تواند آلودگی ها و ذرات معلق را از سطح پوست پاک کند و به کاهش التهاب و مشکلات پوستی کمک کند. انتخاب پاک کننده های ملایم و غیرآزاردهنده برای پوست بسیار ضروری است.
پس از هر بار بیرون رفتن از خانه و مواجهه با آلودگی، بهتر است صورت خود را با پاک کننده مناسب شستشو دهید تا پوست از آلودگی پاک شود.
استفاده از محصولات آنتی اکسیدان: محصولات مراقبت از پوست که حاوی آنتی اکسیدان ها مانند ویتامین C و E هستند، می توانند به مقابله با اثرات منفی آلودگی هوا کمک کنند. این ترکیبات می توانند پوست را از آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد محافظت کرده و به کاهش التهاب و پیری زودرس کمک کنند.
استفاده از ماسک های صورت: ماسک های صورت حاوی مواد مغذی و مرطوب کننده می توانند به پوست کمک کنند تا با اثرات آلودگی مبارزه کرده و رطوبت مورد نیاز را جذب کند.
حفظ رطوبت هوا در منزل: در محیط های داخلی با هوای خشک، استفاده از رطوبت ساز می تواند به جلوگیری از خشکی پوست کمک کند. هوای خشک می تواند پوست را به ویژه در روزهای سرد و آلودگی های شدیدحساس تر و آسیب پذیرتر کند.
آلودگی هوا می تواند تأثیرات منفی زیادی بر سلامت چشم ها داشته باشد. ذرات معلق ریز و گازهای مضر موجود در هوا، مانند دی اکسید نیتروژن و ازون، می توانند باعث خشکی، التهاب و تحریک چشم ها شوند. این مشکلات ممکن است موجب بروز اختلالات و حتی عارضه های طولانی مدت در چشم ها شوند.
خشکی و التهاب چشم ها: آلاینده های موجود در هوا می توانند لایه محافظ چشم را آسیب بزنند و موجب خشکی چشم ها شوند. این خشکی می تواند منجر به قرمزی، احساس خارش، سوزش، و تاری دید شود.
آلرژی ها: آلودگی هوا می تواند علائم آلرژی چشمی مانند خارش، سوزش، و قرمزی چشم ها را تشدید کند. این آلرژی ها به ویژه برای افرادی که به گرد و غبار یا گرده گیاهان حساسیت دارند، می تواند شدیدتر باشد.
برای کاهش آسیب های آلودگی هوا بر چشم ها، می توان از اقدامات پیشگیرانه استفاده کرد:
استفاده از قطره های مرطوب کننده چشم: استفاده از قطره های چشمی مرطوب کننده (اشک مصنوعی) می تواند به رفع خشکی و التهاب چشم ها کمک کند. این قطره ها رطوبت لازم را به چشم ها باز می گردانند و از تحریک بیشتر آن ها جلوگیری می کنند.
قطره های مرطوب کننده باید به صورت منظم استفاده شوند، به خصوص در روزهای آلوده و زمانی که احساس خشکی یا خارش در چشم ها دارید.
استفاده از عینک محافظ یا عینک های آفتابی: این عینک ها می توانند به عنوان یک سد فیزیکی در برابر ذرات آلوده عمل کنند و تا حدی از ورود آن ها به چشم ها جلوگیری نمایند. علاوه بر حفاظت در برابر UV، عینک های آفتابی می توانند به کاهش تماس مستقیم چشم ها با آلاینده ها و ذرات معلق کمک کنند.
عینک های محافظ می توانند به کاهش تماس مستقیم با آلاینده ها کمک کرده و از تحریک بیشتر چشم ها جلوگیری کنند.
پرهیز از مالیدن چشم ها: مالیدن چشم ها می تواند منجر به افزایش تحریک و التهاب شود، به ویژه اگر دست ها آلوده باشند. سعی کنید از مالیدن چشم ها خودداری کنید و در صورت نیاز از قطره های اشک مصنوعی استفاده کنید.
شستشوی منظم صورت: شستن صورت و چشم ها به طور مرتب می تواند به پاک سازی ذرات معلق از سطح پوست و اطراف چشم ها کمک کرده و از وارد شدن آن ها به چشم جلوگیری کند.
حفظ رطوبت هوا در منزل: استفاده از دستگاه های رطوبت ساز در محیط های داخلی می تواند به کاهش خشکی چشم ها و بهبود وضعیت آن ها در روزهای آلوده کمک کند.
آلودگی هوا می تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارد. آلاینده ها، به ویژه ذرات معلق ریز از طریق تنفس وارد بدن می شوند و می توانند موجب التهاب و آسیب به سیستم ایمنی شوند. این آسیب ها باعث کاهش توانایی بدن در مقابله با بیماری ها و عفونت ها می شود، به طوری که بدن نسبت به بیماری های ویروسی و باکتریایی ضعیف تر می شود.
افزایش آسیب به سیستم ایمنی: آلودگی هوا می تواند فعالیت سلول های سفید خون را که مسئول دفاع بدن در برابر عفونت ها هستند، کاهش دهد. این موضوع می تواند باعث شود که بدن در برابر ویروس ها، باکتری ها و سایر عوامل بیماری زا آسیب پذیرتر شود.
التهاب و اختلال در عملکرد سیستم ایمنی: آلاینده ها باعث تغییر عملکرد سیستم ایمنی و التهاب در بدن می شوند. این التهاب مداوم می تواند منجر به اختلال در پاسخ ایمنی و کاهش توانایی بدن در مقابله با عفونت ها شود.
برای مقابله با اثرات منفی آلودگی هوا بر سیستم ایمنی بدن، برخی اقدامات پیشگیرانه می تواند کمک کننده باشد:
رژیم غذایی غنی از ویتامین C و D: ویتامین ها نقشی حیاتی در تقویت سیستم ایمنی دارند. مصرف غذاهای غنی از ویتامین C مانند مرکبات (پرتقال، لیمو، کیوی) و ویتامین D مانند ماهی چرب (سالمون، ماهی تن) می تواند به تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
ویتامین C: این ویتامین با خواص آنتی اکسیدانی خود به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی کمک می کند.
ویتامین D: این ویتامین به تنظیم سیستم ایمنی کمک می کند و در مبارزه با عفونت های تنفسی مؤثر است.
پرهیز از استرس: استرس مزمن می تواند به طور قابل توجهی بر عملکرد سیستم ایمنی تأثیر منفی بگذارد. در زمان های آلودگی هوا، برای حفظ سلامت سیستم ایمنی، استراحت کافی و مدیریت استرس از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
روش های مدیریت استرس: مدیتیشن، تمرینات تنفسی، یوگا و دیگر روش های کاهش استرس می توانند به تقویت پاسخ ایمنی کمک کنند.
فعالیت بدنی مناسب: انجام فعالیت بدنی منظم و مناسب، به ویژه در روزهایی که کیفیت هوا مناسب است، می تواند به تقویت سیستم ایمنی کمک کند. در روزهای با آلودگی شدید، بهتر است از انجام فعالیت های بدنی سنگین در فضای باز خودداری کرد.
مصرف مواد غذایی ضد التهابی: غذاهای غنی از آنتی اکسیدان ها و مواد ضد التهابی مانند زنجبیل، زردچوبه، سیر و سبزیجات برگ دار می توانند به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی کمک کنند. این مواد همچنین می توانند به مقابله با اثرات منفی آلودگی بر بدن کمک نمایند.
پرهیز از مصرف دخانیات و الکل: مصرف دخانیات و الکل می تواند سیستم ایمنی را تضعیف کند و بدن را در برابر آلاینده ها آسیب پذیرتر سازد. کاهش مصرف یا پرهیز از این موارد در زمان آلودگی هوا بسیار مهم است.
آلودگی هوا نه تنها اثرات منفی بر سلامت جسمی بدن دارد، بلکه تأثیرات قابل توجهی بر سلامت روانی نیز می گذارد. مطالعات علمی نشان داده اند که قرار گرفتن در معرض آلاینده ها می تواند با افزایش استرس، اضطراب و افسردگی در ارتباط باشد. این اثرات ممکن است به ویژه در مناطقی که سطح آلودگی بالاست، بیشتر دیده شود.
افزایش اضطراب و افسردگی: یکی از مهم ترین تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت روان، افزایش احساس اضطراب و افسردگی است. آلاینده ها می توانند باعث افزایش التهاب در مغز شوند و با ایجاد تغییرات در عملکرد شیمیایی مغز، منجر به تشدید علائم اضطراب و افسردگی شوند. افرادی که در معرض آلودگی شدید هوا قرار دارند، ممکن است احساس تنش و ناراحتی بیشتری را تجربه کنند.
اختلالات خواب: آلودگی هوا می تواند کیفیت خواب را کاهش دهد و مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس یا آپنه خواب را در طول شب ایجاد کند. این مشکلات خواب می توانند منجر به خستگی مزمن، کاهش توانایی تمرکز و ایجاد مشکلات روانی نظیر افسردگی و اضطراب شوند.
برای کاهش تأثیرات منفی آلودگی هوا بر سلامت روان، می توان از روش های مختلفی استفاده کرد:
مدیریت استرس: استفاده از روش های مدیریت استرس می تواند به کاهش اضطراب و افسردگی ناشی از آلودگی هوا کمک کند. تمرینات یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق از جمله تکنیک هایی هستند که می توانند به آرامش ذهنی کمک کنند. این روش ها به کاهش سطح کورتیزول (هورمون استرس) و افزایش احساس آرامش در بدن و ذهن کمک می کنند.
فعالیت بدنی در فضای بسته: اگرچه در روزهای آلوده بهتر است از فعالیت های بدنی در فضای باز خودداری کرد، اما ورزش در محیط های بسته مانند سالن های ورزشی می تواند به بهبود وضعیت روحی و جسمی کمک کند. ورزش باعث ترشح اندورفین ها (هورمون های شادی) می شود و می تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
دستگاه های تصفیه هوا: استفاده از دستگاه های تصفیه هوا در محیط های داخلی می تواند به کاهش اثرات منفی آلاینده ها در فضای زندگی کمک کند. هوای تمیز می تواند به بهبود کیفیت خواب و کاهش مشکلات تنفسی منجر شود.
خواب کافی و منظم: خواب مناسب یکی از عوامل مهم در حفظ سلامت روان است. برای مقابله با مشکلات خواب ناشی از آلودگی هوا، استفاده از روش های بهبود کیفیت خواب مانند ایجاد محیطی تاریک و خنک، اجتناب از مصرف کافئین قبل از خواب و رعایت برنامه منظم خواب می تواند مفید باشد.
حمایت اجتماعی: ارتباط با دوستان و خانواده و حمایت اجتماعی می تواند در کاهش اضطراب و افسردگی ناشی از آلودگی هوا مؤثر باشد. گفت وگو با دیگران و ابراز احساسات می تواند به کاهش استرس و بهبود وضعیت روانی کمک کند.
آلودگی هوا یکی از تهدیدات جدی برای سلامت عمومی و به ویژه برای افراد مبتلا به بیماری های خاص مانند آسم، COPD، بیماری های قلبی و عروقی، بیماری های پوستی و مشکلات چشمی است. این آلاینده ها می توانند بیماری را تشدید کرده و به بروز اختلالات جدیدی منجر شوند. پیشگیری از آثار منفی آلودگی هوا از طریق اقدامات ساده مانند استفاده از ماسک های محافظ، محدود کردن فعالیت های خارج از منزل در روزهای آلوده، مصرف غذاهای سالم و استفاده از داروهای تجویز شده، می تواند به کاهش اثرات منفی آلودگی هوا کمک کند؛ بنابراین، آگاهی از این خطرات و اتخاذ روش های پیشگیرانه، به ویژه در روزهای آلودگی شدید، برای حفظ سلامت بدن ضروری است.
