نیراپاریب و آبیراترون (نام تجاری: آکیگا)، دارویی ترکیبی است که در درمان نوع خاصی از سرطان پیشرفته پروستات در بزرگسالان استفاده میشود. این دارو به خصوص برای بیمارانی کاربرد دارد که دچار یک تغییر ژنتیکی خاص در ژن BRCA هستند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف نیراپاریب و آبیراترون، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: نیراپاریب و آبیراترون
نام تجاری: آکیگا
موارد مصرف و نحوه عملکرد داروی نیراپاریب و آبیراترون (آکیگا)
نیراپاریب و آبیراترون برای چه مواردی استفاده می شود؟
نیراپاریب و آبیراترون (با نام تجاری آکیگا) به طور معمول برای درمان نوع خاصی از سرطان پروستات تجویز می شود. در برخی موارد، پزشک ممکن است بر اساس تشخیص خود، نیراپاریب و آبیراترون را برای درمان سایر بیماری ها نیز تجویز کند.
نیراپاریب و آبیراترون چگونه عمل می کند؟ (مکانیسم اثر)
این محصول حاوی دو داروی نیراپاریب و آبیراترون است. نیراپاریب یک مهارکننده پروتئین PARP است. PARP پروتئینی است که به سلول های سرطانی کمک می کند تا با ترمیم DNA آسیب دیده، زنده بمانند و رشد کنند. نیراپاریب با مسدود کردن عملکرد PARP، مانع از ترمیم DNA در سلول های سرطانی شده و در نتیجه باعث مرگ سلول ها می شود. آبیراترون یک داروی ضد آندروژن است. سلول های سرطان پروستات برای رشد به هورمون های خاصی به نام آندروژن نیاز دارند. آبیراترون با مسدود کردن نوعی آنزیم در بدن که برای تولید آندروژن ها ضروری است، سطح آندروژن ها را کاهش می دهد. این کاهش سطح آندروژن ها می تواند به کوچک شدن تومور و کند شدن رشد سرطان پروستات کمک کند.
شکل دارویی و دوزهای موجود نیراپاریب و آبیراترون
نیراپاریب و آبیراترون به صورت قرص خوراکی در دوزهای زیر موجود است:
- قرص خوراکی 50 میلی گرم نیراپاریب / 500 میلی گرم آبیراترون
- قرص خوراکی 100 میلی گرم نیراپاریب / 500 میلی گرم آبیراترون
عوارض جانبی داروی نیراپاریب و آبیراترون
رایج ترین عوارض جانبی نیراپاریب و آبیراترون کدامند؟
در زیر رایج ترین عوارض جانبی نیراپاریب و آبیراترون ذکر شده اند. اگر هر یک از این عوارض جانبی برای شما آزاردهنده بود، به پزشک خود اطلاع دهید:
- اختلالات خونی
- پایین بودن سطح پتاسیم خون
- درد عضلات یا مفاصل
- خستگی و مشکل در خواب
- افزایش فشار خون
- احتباس مایعات (ادم)
- مشکلات ریوی مانند تنگی نفس و سرفه
- کاهش اشتها و کاهش وزن
- سرگیجه و زمین خوردن
- تب و عفونت ها مانند کووید-19 و عفونت مثانه یا کلیه
- سردرد
- درد معده، تهوع، استفراغ و یبوست
- خونریزی مانند خونریزی بینی
- ضربان قلب غیرطبیعی
ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز وجود داشته باشد که در اینجا ذکر نشده اند. اگر فکر می کنید دچار عارضه جانبی دارویی شده اید، با پزشک خود تماس بگیرید.
عوارض جانبی جدی نیراپاریب و آبیراترون کدامند؟
در حالی که کمتر شایع هستند، جدی ترین عوارض جانبی نیراپاریب و آبیراترون، همراه با اقداماتی که در صورت بروز آنها باید انجام دهید، در زیر شرح داده شده اند.
واکنش های آلرژیک شدید
نیراپاریب و آبیراترون ممکن است باعث واکنش های آلرژیک شود که می تواند جدی باشد. اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، مصرف نیراپاریب و آبیراترون را قطع کرده و فورا کمک بگیرید:
- مشکلات تنفسی یا خس خس سینه
- تپش قلب
- تب یا احساس ناخوشی عمومی
- تورم غدد لنفاوی
- تورم صورت، لب ها، دهان، زبان یا گلو
- مشکل در بلع یا احساس گرفتگی در گلو
- خارش، بثورات پوستی، یا برجستگی های قرمز رنگ پریده روی پوست (کهیر)
- تهوع یا استفراغ
- سرگیجه، احساس سبکی سر یا غش کردن
- گرفتگی معده
- درد مفاصل
اختلالات خونی
نیراپاریب و آبیراترون ممکن است باعث شود مغز استخوان شما به اندازه کافی سلول های خونی تولید نکند. این می تواند منجر به کاهش سطح سلول های مهم مانند گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها در خون شود. سرکوب مغز استخوان می تواند منجر به عفونت یا خونریزی شود که می تواند جدی یا حتی تهدیدکننده زندگی باشد. به تمام قرارهای ملاقات خود برای انجام آزمایش خون پایبند باشید. اگر هر یک از علائم سرکوب مغز استخوان را تجربه کردید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید:
- ضعف یا خستگی غیرمعمول
- خونریزی یا کبودی غیرمعمول
- لکه های قرمز یا بنفش کوچک روی پوست شما
- رنگ پریدگی
- سردی دست ها و پاها
- تنگی نفس
- سردرد
- تب
- کاهش وزن یا از دست دادن اشتها
- تورم لثه ها
- عفونت های مکرر
- سرگیجه، سبکی سر، یا احساس نزدیک شدن به غش
- ضربان قلب سریع یا غیرطبیعی
مشکلات مغز استخوان یا سرطان خون
نیراپاریب و آبیراترون ممکن است باعث یک مشکل مغز استخوان به نام سندرم میلودیسپلاستیک (MDS) یا نوعی سرطان خون به نام لوسمی میلوئیدی حاد (AML) شود. این مشکلات ممکن است تهدیدکننده زندگی باشند. پزشک شما می تواند این اختلالات را با آزمایش منظم خون شما در طول درمان با نیراپاریب و آبیراترون بررسی کند. به تمام قرارهای ملاقات خود برای انجام آزمایش خون پایبند باشید.
کاهش عملکرد غدد فوق کلیه (آدرنال)
نیراپاریب و آبیراترون می تواند خطر نارسایی آدرنال را افزایش دهد. نارسایی آدرنال وضعیتی است که در آن غدد فوق کلیوی شما هورمون استرس (کورتیزول) کمتری از حد معمول تولید می کنند. این عارضه جانبی ممکن است زمانی که بدن شما تحت استرس بیشتری از حد معمول باشد (به دلیل تب، جراحی، تروما و غیره)، یا اگر دوز داروی استروئیدی خود مانند پردنیزون را قطع کنید یا کاهش دهید، رخ دهد. اگر هر یک از علائم نارسایی آدرنال را تجربه کردید، به پزشک خود اطلاع دهید:
- تهوع یا استفراغ
- ضعف یا خستگی غیرمعمول
- فشار خون پایین یا احساس سرگیجه یا سبکی سر
آسیب کبدی
آسیب کبدی (هپاتوتوکسیسیتی) ممکن است هنگام مصرف نیراپاریب و آبیراترون رخ دهد. پزشک شما ممکن است آزمایش خون برای بررسی سلامت کبد شما انجام دهد. به تمام قرارهای ملاقات خود برای آزمایش خون خود قبل از شروع نیراپاریب و آبیراترون و در طول و بعد از درمان پایبند باشید. اگر هر یک از علائم آسیب کبدی را تجربه کردید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- تهوع یا استفراغ
- درد معده یا شکم
- تب
- ضعف یا خستگی غیرمعمول
- خارش
- از دست دادن اشتها
- مدفوع کم رنگ
- ادرار تیره رنگ
- زرد شدن پوست یا سفیدی چشم ها (یرقان)
سطح پایین پتاسیم
نیراپاریب و آبیراترون می تواند منجر به سطوح پایین پتاسیم (هیپوکالمی) شود که می تواند جدی باشد و ممکن است منجر به مرگ شود. به تمام قرارهای ملاقات خود برای انجام آزمایش خون پایبند باشید. اگر هر یک از علائم سطح پایین پتاسیم را تجربه کردید، با پزشک خود تماس بگیرید:
- ضعف
- خستگی غیرمعمول
- گرفتگی یا پرش عضلات
- یبوست
- تپش قلب یا مشکلات ریتم قلب
احتباس مایعات
نیراپاریب و آبیراترون می تواند باعث احتباس مایعات (ادم) شود. احتباس مایعات می تواند مشکلات جدی در افراد مبتلا به شرایط خاص مانند نارسایی قلبی یا مشکلات کلیوی ایجاد کند. اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد قفسه سینه
- ضربان قلب نامنظم
- تنگی نفس
- پوست کشیده شده یا براق
- تورم قسمت هایی از بدن مانند شکم یا مچ پا
افزایش فشار خون
نیراپاریب و آبیراترون ممکن است فشار خون شما را افزایش دهد یا اگر سابقه فشار خون بالا (هایپرتنشن) دارید، آن را بدتر کند. به تمام قرارهای ملاقات خود برای بررسی فشار خون خود پایبند باشید. افزایش فشار خون ممکن است قابل توجه نباشد، اما مراقب باشید و اگر هر یک از علائم فشار خون بسیار بالا را تجربه کردید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید:
- سردرد شدید ناگهانی
- درد قفسه سینه
- سرگیجه یا گیجی
- مشکل در تنفس
- تهوع یا استفراغ
- تاری دید یا سایر تغییرات در بینایی شما
- وزوز گوش
- خونریزی بینی
- احساس ضربان قلب از دست رفته
سندرم انسفالوپاتی برگشت پذیر خلفی (PRES)
نیراپاریب و آبیراترون ممکن است باعث یک اختلال مغزی نادر اما جدی به نام PRES شود. PRES شامل تورم و باریک شدن رگ های خونی در مغز شما است. اگر PRES درمان نشود، می تواند منجر به سکته مغزی شود. اگر هر یک از علائم PRES را تجربه کردید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- تغییر در تفکر یا رفتار
- گیجی یا توهم
- کاهش یا تغییر ناگهانی در بینایی
- سردرد شدید ناگهانی
- تشنج
موارد احتیاطی و منع مصرف نیراپاریب و آبیراترون (آکیگا)
چه کسانی نباید از نیراپاریب و آبیراترون استفاده کنند؟
حساسیت به ترکیبات: در صورت مصرف این دارو و بروز علائم واکنش آلرژیک، مصرف دارو را قطع کرده و فورا به پزشک مراجعه کنید.
قبل از مصرف نیراپاریب و آبیراترون چه نکاتی را باید بدانید؟
نیراپاریب و آبیراترون را فقط در صورتی مصرف کنید که توسط پزشک تجویز شده باشد. دارو را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید. بدون مشورت با پزشک، دوز دارو را تغییر ندهید یا مصرف آن را قطع نکنید.
نیراپاریب و آبیراترون را با افراد دیگر به اشتراک نگذارید، حتی اگر آنها شرایط مشابهی با شما داشته باشند. این کار ممکن است به آنها آسیب برساند.
نیراپاریب و آبیراترون را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
قرص های نیراپاریب و آبیراترون را نجوید، خرد نکنید یا نشکنید. قرص ها را به طور کامل با آب ببلعید.
نیراپاریب و آبیراترون ممکن است بر توانایی شما در باردار کردن همسرتان، تأثیر بگذارد. در صورت داشتن هر گونه نگرانی در این مورد، با پزشک خود صحبت کنید.
اگر همسر شما می تواند باردار شود، در طول مصرف نیراپاریب و آبیراترون و به مدت چهار ماه پس از آخرین دوز، از روش های قابل اطمینان پیشگیری از بارداری (مانند کاندوم) استفاده کنید. اگر همسر شما باردار است یا قصد باردار شدن دارد، نباید قرص های نیراپاریب و آبیراترون، به خصوص قرص های شکسته را بدون دستکش لمس کند.
قبل از مصرف نیراپاریب و آبیراترون، چه نکاتی را باید به پزشک خود اطلاع دهید؟
پزشک خود را در جریان تمام بیماری های خود و هر گونه داروهای تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که مصرف می کنید، قرار دهید. این کار به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد که آیا نیراپاریب و آبیراترون برای شما مناسب است یا خیر.
به طور خاص، اطمینان حاصل کنید که موارد زیر را با پزشک خود در میان بگذارید:
مشکلات سلامتی حال حاظر و یا در گذشته
اگر هر یک از موارد زیر را دارید، به پزشک خود اطلاع دهید:
- حمله قلبی اخیر، فشار خون بالا یا سایر مشکلات قلبی مانند نارسایی قلبی
- مشکلات کبدی
- مشکلات مربوط به غدد هورمونی مانند غدد فوق کلیوی یا هیپوفیز
- سطح پایین پتاسیم خون
- مشکلات کلیوی
دیابت
نیراپاریب و آبیراترون ممکن است باعث تغییراتی در سطح قند خون شما شود، از جمله افزایش خطر افت شدید قند خون در صورت ابتلا به دیابت. این خطر ممکن است در صورت مصرف برخی داروهای دیابت بیشتر باشد. قبل از مصرف نیراپاریب و آبیراترون، اگر دیابت دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. دستورالعمل های پزشک خود را در مورد بررسی سطح قند خون در طول مصرف نیراپاریب و آبیراترون دنبال کنید.
سایر داروها و مکمل ها
نیراپاریب و آبیراترون ممکن است با سایر داروها و مکمل ها تداخل داشته باشد. قبل از مصرف نیراپاریب و آبیراترون، پزشک خود را در جریان هر گونه داروهای تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که مصرف می کنید، قرار دهید.
پرتودرمانی
اگر در حال دریافت سایر درمان ها برای سرطان پروستات هستید، به پزشک خود اطلاع دهید. دریافت یک رادیودارو خاص در حین مصرف نیراپاریب و آبیراترون ممکن است خطر شکستگی استخوان ها یا حتی مرگ را افزایش دهد.
تداخلات دارویی نیراپاریب و آبیراترون (آکیگا)
آیا نیراپاریب و آبیراترون با غذا یا نوشیدنی تداخل دارد؟
نیراپاریب و آبیراترون را با معده خالی مصرف کنید. از خوردن غذا به مدت دو ساعت قبل و یک ساعت بعد از مصرف نیراپاریب و آبیراترون خودداری کنید. مصرف آن با غذا می تواند میزان نیراپاریب و آبیراترون در خون شما را افزایش داده و خطر عوارض جانبی را بالا ببرد.
مشخص نیست که آیا نوشیدن الکل بر نیراپاریب و آبیراترون تأثیر می گذارد یا خیر، اما هم نیراپاریب و آبیراترون و هم الکل می توانند خطر آسیب کبدی را افزایش دهند. بهتر است مصرف الکل را محدود کنید.
آیا نیراپاریب و آبیراترون با داروهای دیگر تداخل دارد؟
همیشه پزشک خود را در جریان هر گونه داروهای تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که مصرف می کنید، قرار دهید.
به طور خاص، قبل از مصرف نیراپاریب و آبیراترون، اطمینان حاصل کنید که در مورد مصرف هر یک از داروهای زیر با پزشک خود صحبت کنید:
- داروهایی که برای درمان تشنج استفاده می شوند مانند: کاربامازپین، فنوباربیتال یا فنی توئین
- داروهایی که معمولاً برای درمان عفونتی به نام سل استفاده می شوند، مانند: ریفامپین یا ریفاپنتین.
- ریفابوتین، دارویی است که برای پیشگیری از عفونت کمپلکس مایکوباکتریوم آویوم استفاده می شود.
- دکسترومتورفان، که نوعی داروی ضد سرفه است.
- تیوریدازین، دارویی است که برای درمان یک بیماری روانی به نام اسکیزوفرنی استفاده می شود.
- پیوگلیتازون، دارویی است که با تجویز پزشک در بیماران مبتلا به دیابت استفاده می شود.
- رپاگلیناید، که نوعی داروی دیابت است.
- رادیوم 223 دی کلراید (زوفیگو)، که نوعی داروی ساطع کننده پرتو است که برای درمان برخی افراد مبتلا به سرطان پروستات استفاده می شود.
بسیاری از داروهای دیگر ممکن است سطح نیراپاریب و آبیراترون در خون را تغییر دهند و بالعکس. پزشک خود را در جریان تمام داروهایی که مصرف می کنید یا اخیراً مصرف کرده اید، قرار دهید.
این ممکن است لیست کاملی از داروهایی نباشد که می توانند با نیراپاریب و آبیراترون تداخل داشته باشند. همیشه با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف بیش از حد و فراموشی دوز نیراپاریب و آبیراترون (آکیگا)
در صورت مصرف تصادفی بیش از حد نیراپاریب و آبیراترون چه باید کرد؟
اگر شما یا شخص دیگری بیش از حد نیراپاریب و آبیراترون مصرف کرده اید، فورا به دنبال کمک پزشکی باشید یا با اورژانس (115) تماس بگیرید.
در صورت فراموشی یک دوز نیراپاریب و آبیراترون چه باید کرد؟
اگر یک دوز را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را در همان روز مصرف کنید. اگر تقریباً زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده است، از دوز فراموش شده صرف نظر کنید و دوز بعدی را طبق برنامه مصرف کنید. از مصرف دو یا چند برابر دوز خودداری کنید.
نحوه نگهداری داروی نیراپاریب و آبیراترون
نیراپاریب و آبیراترون را در دمای اتاق بین 20 تا 25 درجه سانتیگراد نگهداری کنید. برای مدت کوتاهی، می توانید آن را در دمای بین 15 تا 30 درجه سانتیگراد (مانند هنگام حمل و نقل) نگهداری کنید. دارو را در جای خشک، خنک و به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. از نگهداری داروها در حمام و دستشویی خودداری کنید و همواره به خاطر داشته باشید که تمامی دارو ها باید دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری شوند.
پرسش های متداول
نیراپاریب و آبیراترون (آکیگا) چیست؟
نیراپاریب و آبیراترون (آکیگا) یک داروی ترکیبی خوراکی است که همراه با پردنیزون برای درمان سرطان پروستات متاستاتیک استفاده میشود؛ یعنی سرطانی که به سایر نقاط بدن گسترش یافته و با جراحی قابل درمان نیست.
چه کسانی میتوانند نیراپاریب و آبیراترون مصرف کنند؟
این دارو تنها برای بیمارانی تجویز میشود که سرطان پروستات آنها دارای نشانگرهای ژنتیکی خاص مانند جهشهای BRCA یا سایر تغییرات ژنی باشد. پزشک پیش از شروع درمان آزمایش ژنتیکی انجام میدهد.
آیا نیراپاریب و آبیراترون برای زنان یا کودکان استفاده میشود؟
خیر. این دارو برای زنان و کودکان نیست. حتی تماس زن باردار با این دارو، ممکن است باعث سقط جنین یا آسیب به جنین شود.
چگونه باید نیراپاریب و آبیراترون را مصرف کنم؟
دارو معمولاً باید روزی یک بار همراه با پردنیزون و با یک لیوان کامل آب مصرف شود. قرص را کامل ببلعید (خرد نکنید، نشکنید، نجویید). دارو باید با معده خالی مصرف شود: حداقل ۲ ساعت قبل و ۱ ساعت بعد از مصرف این دارو چیزی نخورید.
اگر یک نوبت دارو را فراموش کردم چه کنم؟
به محض یادآوری، همان روز دارو را مصرف کنید. روز بعد طبق برنامه عادی ادامه دهید. هرگز دو دوز در یک روز نخورید.
اگر بیش از حد این دارو را مصرف کردم چه باید بکنم؟
فوراً به اورژانس مراجعه کنید.
شایعترین عوارض جانبی نیراپاریب و آبیراترون چیست؟
خستگی، درد استخوان یا عضله، تورم پا یا مچ، کاهش اشتها و وزن، یبوست، تهوع، سرگیجه، اختلال خواب و نتایج غیرطبیعی آزمایش خون از عوارض شایع هستند.
عوارض جانبی جدی نیراپاریب و آبیراترون کداماند؟
در صورت بروز این موارد سریعاً به پزشک اطلاع دهید: ضربان نامنظم قلب، تشنج، گیجی یا مشکلات بینایی، علائم آسیب کبد (زردی، ادرار تیره، درد شکم)، کاهش شدید سلولهای خونی، یا واکنش آلرژیک (کهیر، ورم، تنگی نفس).
آیا نیراپاریب و آبیراترون میتواند باعث سرطان یا اختلال خونی شود؟
بله. این دارو ممکن است خطر ابتلا به مشکلات مغز استخوان یا سرطانهایی مانند لوسمی را افزایش دهد. علائمی مثل تب، عفونت مکرر، کبودی یا خونریزی غیرعادی، یا خون در ادرار/مدفوع باید فوراً گزارش شوند.
پیش از مصرف نیراپاریب و آبیراترون چه بیماریهایی را باید به پزشک اطلاع دهم؟
اگر دیابت، بیماری قلبی، فشار خون بالا، بیماری کبد یا کلیه، مشکلات غده آدرنال یا سطح پایین پتاسیم خون دارید، حتماً به پزشک بگویید.
آیا همراه با نیراپاریب و آبیراترون باید داروی دیگری هم مصرف شود؟
بله. علاوه بر پردنیزون، بسیاری از بیماران باید داروهای GnRH مصرف کنند تا سطح تستوسترون کنترل شود.
آیا زنان میتوانند قرص نیراپاریب و آبیراترون را لمس کنند؟
خیر، زنان باردار یا زنانی که ممکن است باردار شوند، نباید قرص را بدون دستکش محافظ لمس کنند، زیرا ممکن است برای جنین خطرناک باشد.
چه آزمایشهایی در طول درمان لازم هستند؟
پزشک به طور منظم فشار خون، قند خون و آزمایشهای خونی را بررسی میکند تا عوارض دارو کنترل شود.
آیا نیراپاریب و آبیراترون با داروهای دیگر تداخل دارد؟
بله. آکیگا ممکن است با داروهای دیابت مانند پیوگلیتازون و رپاگلیناید یا برخی داروهای سرطان پروستات (مثل رادیوم 223) تداخل داشته باشد. همیشه فهرست داروهای مصرفی خود را به پزشک بدهید.
مدت درمان با نیراپاریب و آبیراترون چقدر است؟
درمان تا زمانی ادامه دارد که بیماری پیشرفت نکند یا عوارض شدید ایجاد نشود. پزشک ممکن است بر اساس شرایط، دوز را تغییر دهد یا مصرف دارو را متوقف کند.
دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.