زولادکس (گوسرلین)

گوسرلین (نام تجاری: زولادکس)، هورمونی ساخته شده در آزمایشگاه است که در کنترل سرطان های پستان، پروستات و بیماری اندومتریوزیس کاربرد دارد. در ادامه  اطلاعاتی در مورد موارد و نحوه مصرف زولادکس (گوسرلین)، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.

نام عمومی: گوسرلین (ایمپلنت)

نام تجاری: زولادکس

موارد مصرف زولادکس

از داروی زولادکس (گوسرلین) در درمان سرطان پروستات در مردان و درمان برخی سرطان های پستان یا برخی از اختلالات رحمی (آندومتریوز) استفاده می شود. همچنین این دارو در درمان خونریزی غیرطبیعی از رحم نیز کاربرد دارد. با پزشک خود در مورد مزایا و معایب درمان با داروی زولادکس (Zoladex) صحبت کنید. زولادکس مشابه هورمون های مترشحه در بدن (هورمون آزاد کننده هورمون لوتئینه کننده-LHRH) می باشد که می تواند هورمون تستوسترون را در مردان و هورمون استروژن را در زنان کاهش دهد. اثر این دارو باعث کاهش یا توقف رشد برخی از سلول های سرطانی و بافت رحم که برای رشد و تکثیر به این هورمون ها نیاز دارند، می شود.

اَشکال دارویی

ایمپلنت زیرپوستی (10.8 میلی گرم؛ 3.6 میلی گرم)

زمان و نحوه مصرف زولادکس

پیش از شروع مصرف زولادکس یا در هربار شروع مجدد آن، برگه راهنمای دارو را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.

زولادکس، به صورت ایمپلنت (کاشت) است و در بدن فرد به آرامی هورمون آزاد می کند. این ایمپلنت توسط پزشک، و زیر پوست نیمه پایین شکم، زیر ناف قرار داده می شود. ایمپلنت طی چندین هفته یا چندین ماه کاملاً جذب می شود.

همچنین ببینید: فیلم نحوه تزریق آمپول زولادکس

داروی زولادکس باید طبق تجویز پزشک تزریق شود. سرنگ های 3.6 میلی گرمی معمولاً هر 4 هفته یکبار و سرنگ های 10.8 میلی گرمی معمولاً هر 12 تا 13 هفته یکبار تزریق می شوند. بیشترین اثرگذاری این دارو، در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. به همین منظور برای فراموش نکردن نوبت مصرف، تقویم را علامت گذاری کنید تا زمان دریافت دوز بعدی را فراموش نکنید. این دارو را بدون تأیید پزشک قطع نکنید.

دوز مصرفی دارو بر اساس شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ دهی او به درمان، تعیین می شود.

طی هفته های ابتدایی درمان، سطح هورمون ها به جای کاهش یافتن، افزایش می یابند که پاسخی طبیعی توسط بدن به این دارو است. این امر ممکن است در چند هفته اول، علائم جدیدی را (مانند افزایش درد، دشواری ادرار در مردان) ایجاد و یا علائم فعلی را تشدید کند. در صورت بروز این علائم، فوراً پزشک را مطلع سازید.

مصرف منظم داروی زولادکس (گوسرلین) باعث قطع قاعدگی می شود. در صورت ادامه یافتن قاعدگی تا 2 ماه پس از شروع درمان با این دارو، فوراً پزشک خود را مطلع سازید.

معمولاً نیازی به برداشتن ایمپلنت نیست زیرا ایمپلنت به آرامی و به طور کامل در بدن جذب می شود. با این وجود، در صورت بروز عوارض جانبی جدی یا سایر مشکلات غیرمحتمل، پزشک، ایمپلنت را خارج می کند.

در صورت تشدید بیماری، پزشک خود را مطلع سازید.

امپول زولادکس و قاعدگی

زولادکس (گوسرلین استات) دارویی است که تولید برخی از هورمون ها و در درجه اول، استروژن و تستوسترون را سرکوب می کند. این سرکوب هورمونی می تواند تأثیر قابل توجهی بر چرخه قاعدگی داشته باشد.

زولادکس چگونه بر پریود تأثیر می گذارد:

• سرکوب هورمونی: زولادکس در ابتدا ترشح هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) از غده هیپوفیز را مهار می کند که به نوبه خود باعث کاهش تولید استروژن توسط تخمدان ها می شود.
• نارک شدن پوشش داخلی رحم: استروژن برای رشد و ضخیم شدن دیواره رحم که در طول پریود ریزش می کند، ضروری است. با کاهش سطح استروژن، پوشش رحم نازک تر می شود.
• قطع یا کاهش خونریزی پریود: با نازک‌تر شدن دیواره رحم، احتمال ریزش آن کم شده و در نتیجه خونریزی قاعدگی کاهش یافته یا به طور کامل متوقف می‌شود.

انواع اثر بر روی چرخه های قاعدگی:

• قطع شدن پریود: زولادکس در بسیاری از خانم ها باعث توقف چرخه قاعدگی و قطع شدن پریود می شود.
• کاهش خونریزی پریود: برخی از زنان ممکن است همچنان خونریزی خفیف یا لکه بینی داشته باشند، اما معمولاً بسیار کمتر از جریان طبیعی قاعدگی آنها است.
• خونریزی اولیه: ممکن است پس از کاشت ایمپلنت زولادکس مقداری خونریزی یا لکه بینی اولیه تجربه شود.

عوامل مؤثر بر تغییر اثر زولادکس روی هر فرد:

• مقدار مصرف: دوز زولادکس می تواند بر میزان سرکوب هورمونی و در نتیجه تأثیر آن بر چرخه های قاعدگی تأثیر بگذارد.
• تفاوت های فردی: بدن هر فرد به طور متفاوتی به داروها پاسخ می دهد. برخی از زنان ممکن است تغییرات قابل توجهی را در چرخه قاعدگی خود نسبت به سایرین تجربه کنند.
• بیماری زمینه‌ای: نوع بیماری که با زولادکس درمان می‌شود (مانند آندومتریوزیس، سرطان پستان) نیز می‌تواند بر اثر دارو روی پریود تأثیر بگذارد.

عوارض جانبی زولادکس

گرگرفتگی، سرگیجه، سردرد، افزایش تعریق، کاهش میل / توانایی جنسی، اختلال خواب، حالت تهوع، تغییر اندازه پستان، خشکی واژن، ریزش مو، درد / کبودی / خونریزی / قرمزی یا تورم در محل تزریق، می تواند از عوارض زولادکس باشد. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، فوراً پزشک خود یا پزشک داروخانه را مطلع سازید.

به یاد داشته باشید که پزشک معالج این دارو را تجویز کرده است چرا که بر این باور است که منافع داروی زولادکس از عوارض آن بیشتر است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

در صورت وقوع هریک از عوارض جانبی جدی زیر، فوراً پزشک خود را در جریان بگذارید: سوزش / درد در واژن، درد در هنگام رابطه جنسی (در زنان)، درد / حساسیت پستان، ایجاد / تشدید درد استخوان، شکستگی جدید استخوان، احساس سوزش در پا و انگشتان، تورم مچ پا / ساق پا، خستگی غیرعادی، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر حجم ادرار)، درد یا تورم معده / شکم، تغییرات ذهنی / خلقی (مانند افسردگی، نوسانات خلقی، توهم).

زولادکس به ندرت موجب افزایش قند خون شده که می تواند منجر به بروز دیابت یا تشدید آن شود. بروز هرگونه علائم افزایش قند خون مانند افزایش تشنگی / ادرار، را فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. در صورتی که به دیابت مبتلا هستید، قند خون خود را به طور منظم و طبق دستورالعمل بسنجید و نتایج را با پزشک در میان بگذارید، در صورت لزوم تغییراتی در داروی دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی اعمال می شود.

در صورت وقوع هریک از این عوارض جانبی جدی، با فوریت های پزشکی تماس بگیرید: علائم حمله قلبی (مانند درد قفسه سینه / فک / بازوی چپ، تنگی نفس، تعریق غیرعادی)، علائم سکته مغزی (مانند ضعف در یک‌طرف بدن، مشکل در تکلم، تغییرات ناگهانی بینایی، گیجی)، ضربان قلب سریع / نامنظم، سرگیجه شدید، غش کردن.

در موارد نادری، به خصوص در ماه اول درمان، ممکن است در مردانی که برای درمان سرطان پروستات تحت درمان با این دارو هستند، اختلال شدید انسداد مجاری ادراری یا مشکل نخاعی (فشار نخاعی) بروز کند. در صورت مشاهده هر یک از عوارض جانبی جدی زیر، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید: کمردرد شدید، بی حسی / گزگز / ضعف بازوها / پاها، عدم توانایی در حرکت، دفع دردناک / دفع سخت ادرار، ادرار خونی.

واکنش جدی آلرژیک به این محصول به ندرت رخ می دهد. با این حال، در صورت مشاهده علائمی همچون عارضه های پوستی، خارش، تورم (به خصوص در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، دشواری در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی داروی زولادکس (گوسرلین) را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

عوارض جانبی زولادکس به تفکیک عبارت است از:

عوارض جانبی رایج (بیش از 10%)

• در سرطان پروستات:
  • گرگرفتگی: 62%
  • اختلال عملکرد جنسی: 21%
  • کاهش نعوظ: 18%
  • علائم در دستگاه ادراری تحتانی: 13%
• آندومتریوز:
  • گرگرفتگی: 96%
  • واژینیت (عفونت واژن): 75%
  • سردرد: 75%
  • کاهش میل جنسی: 61%
  • نوسانات خلقی: 60%
  • افسردگی: 54%
  • تعریق: 45%
  • آکنه: 42%
  • آتروفی پستان: 33%
  • سبوره (شوره سر): 26%
  • ادم محیطی: 21%
  • بزرگ شدن پستان: 18%
  • علائم لگن: 18%
  • درد: 17%
  • دیسپارونی (درد هنگام رابطه جنسی): 14%
  • عفونت: 13%
  • افزایش میل جنسی: 12%
  • ضعف: 11%
  • بی خوابی: 11%
• نازک شدن آندومتر:
  • اتساع عروق: 57%
  • سردرد: 32%
  • تعریق: 16%
  • درد شکم: 11%
• سرطان پستان:
  • گرگرفتگی: 70%
  • تحریک اولیه تومور: 23%
  • حالت تهوع: 11%

عوارض جانبی کمتر رایج (1-10%)

• سرطان پروستات
  • خستگی: 8%
  • درد (تشدید در 30 روز اول): 8%
  • ورم و ادم: 7%
  • عفونت دستگاه تنفسی فوقانی: 7%
  • راش و عارضه های پوستی: 6%
  • تعریق: 6%
  • بی اشتهایی: 5%
  • COPD (بیماری انسدادی مزمن ریه): 5%
  • CHF (نارسایی قلبی): 5%
  • سرگیجه: 5%
  • بی خوابی: 5%
  • حالت تهوع: 5%
• آندومتریوز:
  • حالت تهوع: 8%
  • هیرسوتیسم (رشد بیش از حد موهای زائد): 7%
  • درد پستان: 7%
  • درد شکم: 7%
  • کمر درد: 7%
  • سرگیجه: 6%
  • واکنش در محل تزریق: 6%
  • آنفولانزا: 5%
  • فارنژیت (التهاب گلو): 5%
  • تغییر ساختار مو: 4%
  • تغییرات صدا: 3%
  • میالژی (درد عضلانی): 3%
  • عصبی بودن: 3%
  • افزایش وزن: 3%
  • گرفتگی پا: 2%
  • افزایش اشتها: 2%
  • خارش: 2%
  • هایپرتونی (افزایش حجم عضلانی): 1%
• نازک شدن آندومتر
  • درد لگن: 9%
  • میگرن: 7%
  • دیسمنوره (درد حین قاعدگی): 7%
  • فشار خون بالا: 6%
  • خونریزی رحمی: 6%
  • حالت تهوع: 5%
  • عصبی بودن: 5%
  • وولووواژینیت (عفونت دستگاه تناسلی خارجی): 5%
  • کمر درد: 4%
  • منوراژی (خونریزی قاعدگی بیش از حد): 4%
  • افسردگی: 3%
  • سینوزیت: 3%
  • واژینیت (عفونت واژن): 1%
• سرطان پستان:
  • ادم و ورم اندام: 5%
  • ضعف/خستگی: 5%
  • استفراغ: 4%

زولادکس و رابطه جنسی

زولادکس با تغییر میزان هورمون های جنسی می تواند زندگی جنسی را تحت تأثیر قرار دهد.

تأثیر زولادکس بر زندگی جنسی مردان

زولادکس به طور مؤثری سطح تستوسترون را کاهش می‌دهد.

کاهش میل جنسی و اختلال نعوظ

نقش تستوسترون: تستوسترون نقش اساسی در میل جنسی، تحریک جنسی و توانایی دستیابی و حفظ نعوظ دارد. هنگامی که سطح تستوسترون به دلیل زولادکس به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد، این عملکردها می‌توانند تحت تأثیر قرار بگیرند.

تستوسترون روی گیرنده های مغز، به ویژه در مناطقی که مربوط به تحریک جنسی و انگیزش هستند، تأثیر می‌گذارد. کاهش تستوسترون می‌تواند منجر به کاهش علاقه به رابطه جنسی شود.

انزال دیررس

مایع منی: تستوسترون در تولید مایع منی که اسپرم را حمل می‌کند، نقش دارد. هنگامی که سطح تستوسترون کاهش می‌یابد، حجم مایع منی ممکن است کاهش یافته و منجر به انزال دیررس یا کاهش مقدار مایع منی شود.

تأثیر زولادکس بر زندگی جنسی زنان

زولادکس با کاهش تولید استروژن عمل می‌کند، هورمونی که در سیستم تناسلی خانم ها نقش بسیار مهمی دارد.

چگونه زولادکس بر زندگی جنسی زنان تأثیر می‌گذارد؟

علائم یائسگی: از آنجایی که زولادکس سطح استروژن را کاهش می‌دهد، می‌تواند باعث ایجاد علائم یائسگی، حتی در زنانی که هنوز به یائسگی نرسیده‌اند، شود. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• گرگرفتگی و تعریق شبانه: این علائم می‌توانند میل جنسی را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهند.
• خشکی واژن: خشکی واژن می‌تواند باعث ناراحتی، درد و حتی خونریزی هنگام رابطه جنسی شود.
• کاهش میل جنسی: کاهش سطح استروژن می‌تواند میل جنسی را کاهش دهد.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف داروی زولادکس در صورت حساسیت به آن و یا به هورمون های LHRH یا LHRH (مانند تریپتورلین) و هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

همچنین قبل از مصرف داروی زولادکس (گوسرلین)، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص خونریزی بدون دلیل و غیر طبیعی واژینال، دیابت، مصرف طولانی مدت نوشیدنی های الکلی، استعمال دخانیات، سابقه خانوادگی یا فردی ابتلا به پوکی استخوان، بیماری های قلبی (مانند حمله قلبی)، کلسترول / تری گلیسیرید بالا، سکته مغزی، مشکل انسداد مجرای ادراری (در مردان) و مشکلات نخاعی (در مردان) مطلع سازید.

در افراد مبتلا به دیابت، این دارو کنترل قند خون را دشوار می سازد. قند خون خود را به طور منظم و طبق دستورالعمل بسنجید و نتایج را با پزشک در میان بگذارید، در صورت لزوم، تغییراتی در داروی دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی اعمال می شود.

داروی زولادکس می تواند بر روی ریتم قلب اثر بگذارد (طولانی شدن QT). گاهی طولانی شدن QT باعث ضربان قلب سریع / نامنظم و سایر عوارض (مانند سرگیجه شدید، غش کردن) می شود. در صورت بروز هر کدام از این اتفاقات، به مراکز درمانی مراجعه نمایید.

در صورت ابتلا به بیماری های خاص و یا مصرف داروهای به خصوصی، خطر طولانی شدن QT افزایش خواهد یافت. پیش از مصرف داروی زولادکس، نام تمامی داروها و هرگونه بیماری که به آن مبتلا هستید (مانند برخی از بیماری های قلبی (نارسایی قلبی، ضربان قلب کند، طولانی شدن زمان QT در نوار قلب)، سابقه خانوادگی برخی نارسایی های قلبی (مانند طولانی شدنQT در الکتروکاردیوگرام، ایست ناگهانی قلب) را به پزشک یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز می تواند خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد. این خطر در صورت مصرف بعضی داروها (مانند داروهای ادرار آور / " قرص های آب ") یا ابتلا به عارضه هایی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ، افزایش می یابد. در مورد استفاده بی خطر از گوسرلین با پزشک خود صحبت کنید.

افراد مسن حساسیت بیشتری نسبت به عوارض جانبی این دارو مخصوصاً طولانی شدن QT نشان می دهند.

در صورت بارداری یا احتمال بارداری، به پزشک خود اطلاع دهید. در حین مصرف داروی زولادکس باردار نشوید. مصرف این دارو می تواند منجر به آسیب به جنین شود؛ به همین دلیل ممکن است پزشک توصیه کند تا پیش از شروع مصرف آن، بیمار تست بارداری دهد. در صورت مصرف این دارو، زنان باید از راه های قابل اطمینان کنترل بارداری غیر هورمونی (مانند کاندوم، دیافراگم با اسپرم کش) در طول درمان و به مدت 12 هفته پس از قطع درمان یا تا پریود مجدد استفاده کنند. در صورت بارداری، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. به دلیل وجود خطرات احتمالی برای نوزاد شیرخوار، شیردهی در هنگام مصرف این دارو، توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی زولادکس

تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.

سوء مصرف

بلعیدن این ایمپلنت، خطرناک می باشد. اگر فردی آن را قورت دهد، دچار علائم جدی مانند غش کردن یا دشواری در تنفس می شود، در این وضعیت به سرعت با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

توجه

در طول مصرف داروی زولادکس (گوسرلین)، تست های آزمایشگاهی و یا پزشکی (مانند قند خون، سطح هورمون ها) انجام می شود. تمام قرارهای پزشکی و آزمایشگاهی خود را به خاطر داشته باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر، با پزشک خود مشورت کنید.

دوز فراموش شده

بشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. بنابراین مهم است که هر دوز مصرفی را در زمان تعیین شده مصرف کنید. در صورت فراموش کردن دوز مصرفی با پزشک خود یا پزشک داروخانه تماس بگیرید تا یک برنامه دیگر برای شما تنظیم کنند.

در صورت فراموشی مصرف یک دوز از این دارو، ممکن است خونریزی ناگهانی / غیرمعمول واژن پیش آید.

نگهداری

برند های مختلف داروی زولادکس (Zoladex)، به محل های نگهداری متفاوتی نیاز دارند، به همین منظور در مورد چگونگی نگه داری آن با پزشک داروخانه صحبت کرده و یا دستورالعمل موجود بسته بندی دارو را پیش از مصرف با دقت مطالعه کنید. همچنین داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.

دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.