پروستاتیت التهاب (تورم) غده پروستات است که می تواند دردناک و ناراحت کننده باشد، اما اغلب در نهایت بهبود می یابد. پروستات غده کوچکی است که بین آلت تناسلی و مثانه قرار دارد. این غده مایعی تولید می کند که همراه با اسپرم، مایع منی را ایجاد می کند. در ادامه اطلاعاتی در مورد علائم و علل بروز پروستاتیت و نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
نگاه کلی
پروستاتیت تورم و التهاب غده پروستات می باشد؛ پروستات غده ای به اندازه گردو در مردان است که در زیر مثانه قرار دارد. غده پروستات مایعی تولید می کند که باعث تغذیه و انتقال اسپرم می شود.
پروستاتیت اغلب باعث دردناک یا دشوار شدن دفع ادرار می شود. علائم دیگر این عارضه به صورت درد کشاله ران، ناحیه لگن یا دستگاه تناسلی و گاهی علائم مشابه آنفولانزا بروز می کند.
پروستاتیت، مردان را در هر سنی درگیر می کند اما بیشتر در مردان 50 سال یا کمتر شایع است. این بیماری دلایل مختلفی دارد. گاهی اوقات علت آن مشخص نمی شود. اغلب عفونت های باکتریایی عامل پروستاتیت با آنتی بیوتیک قابل درمان است.
بسته به علت، پروستاتیت به تدریج یا به طور ناگهانی ظاهر شده و حتی به سرعت، با درمان یا بدون نیاز به آن بهبود یابد. برخی از انواع پروستاتیت ممکن است برای ماه ها ادامه داشته یا به طور مکرر عود کنند.
انواع پروستاتیت
به طور کلی چهار نوع پروستاتیت وجود دارد:
- پروستاتیت حاد باکتریایی. عفونت باکتریایی پروستات که معمولاً با علائم ناگهانی و شدیدی همراه است.
- پروستاتیت باکتریایی مزمن. عفونت باکتریایی مداوم یا عود کننده معمولاً با علائمی با شدت کمتر.
- پروستاتیت مزمن/سندرم درد مزمن لگن. درد مداوم یا عود کننده در لگن و علائم مجاری ادراری بدون هیچ نشانه ای از عفونت
- پروستاتیت التهابی بدون علامت. التهاب بدون علامت در پروستات
علائم
علائم پروستاتیت بنا بر علت ایجاد بیماری متفاوت است اما به طور کلی این علائم به اشکال زیر بروز می کنند:
- درد یا احساس سوزش هنگام ادرار (دیس اوریا)
- مشکلات ادراری، مانند جریان نامنظم یا تأخیر در خروج ادرار
- تکرر ادرار، به خصوص در شب (ناکچریا)
- نیاز ضروری به ادرار کردن
- ادرار کدر رنگ
- خون در ادرار
- درد ناحیه شکم، کشاله ران یا کمر
- درد در ناحیه بین کیسه بیضه و مقعد (پرینه)
- درد یا ناراحتی در آلت تناسلی یا بیضه
- انزال دردناک
- تب و لرز و بدن درد و علائم و نشانه های مشابه آنفولانزا (در نتیجه پروستاتیت باکتریایی)
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
عوامل متعددی می توانند در بروز علائم و نشانه های مرتبط با پروستاتیت نقش داشته باشند. مهم است که در اسرع وقت تشخیص و درمان مناسبی انجام شود.
در صورت بروز هر یک از موارد زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- ناتوانی در دفع ادرار
- دفع دردناک یا دشوار ادرار همراه با تب
- خون در ادرار
- ناراحتی یا درد شدید در ناحیه لگن یا اندام تناسلی
علل بیماری
علت بروز این بیماری بسته به نوع آن متفاوت است.
- پروستاتیت حاد باکتریایی. معمولاً توسط سویه های رایج باکتری ایجاد می شود. ممکن است عفونت از سایر قسمت های مجاری ادراری یا تولید مثلی به پروستات منتقل شده باشد.
- پروستاتیت باکتریایی مزمن. معمولاً به همان علت عفونت حاد باکتریایی ایجاد می شود. ممکن است زمانی رخ دهد که دورۀ درمان عفونت حاد باکتریایی به درستی تکمیل و طی نشده باشد.
- پروستاتیت مزمن/سندرم درد مزمن لگن. این نوع به خوبی شناخته نشده است. تحقیقات نشان می دهد که مجموعه ای از عوامل می توانند در بروز آن نقش داشته باشند. از این عوامل می توان به عفونت های پیشین، اختلال در عملکرد سیستم عصبی، اختلال عملکرد سیستم ایمنی، استرس یا فعالیت نامنظم هورمونی اشاره نمود.
- پروستاتیت التهابی بدون علامت. هیچ علت شناخته شده ای ندارد. عموماً در هنگام معاینه به منظور بررسی سایر بیماری ها یافت می شود و درمانی برای آن صورت نمی گیرد.
آسیب به اعصاب مجاری اداری تحنانی در اثر ضربه یا جراحی می تواند منجر به پروستاتیت غیرعفونی شود. در بسیاری از موارد، علت آن مشخص نیست.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
موارد زیر خطر ابتلا به پروستاتیت را افزایش می دهند:
- قرار داشتن در سنین جوانی یا میانسالی
- سابقه ابتلا به این بیماری
- عفونت مجرای ادراری
- استفاده از سوند ادراری
- ابتلا به ایدز
- بیوپسی پروستات
عواملی که می توانند خطر پروستاتیت مزمن/ سندرم درد مزمن لگن را افزایش دهند عبارتند از:
- آسیب دیدگی اعصاب لگن در نتیجه ضربه یا جراحی
- استرس های روحی و روانی
عوارض بیماری
عارضه های ناشی از پروستاتیت به اشکال زیر رخ می دهد:
- عفونت باکتریایی خون (باکتریمی)
- التهاب مجاری اپیدیدیم (مجرای پیچ خورده متصل به پشت بیضه) (اپیدیدیمیت)
- آبسه در پروستات (ایجاد حفره های چرکی در پروستات)
- انتشار عفونت به قسمت فوقانی لگن یا انتهای نخاع
عوارض پروستاتیت مزمن/سندرم درد مزمن لگن می تواند به صورت زیر باشد:
- اضطراب یا افسردگی
- اختلال عملکرد جنسی، مانند ناتوانی در ایجاد و حفظ نعوظ (اختلال نعوظ)
- تغییر مایع منی که می تواند منجر به ناباروری شود
شواهدی مبنی بر اینکه پروستاتیت می تواند منجر به سرطان پروستات شود وجود ندارد.
تشخیص
علائمی که بیمار تجربه می کند می تواند در نتیجه عارضه های دیگری نیز ایجاد شود. تشخیص پروستاتیت با رد سایر عوارض احتمالی به عنوان علت علائم و تعیین نوع آن انجام می شود. پزشک در مورد سابقه بیماری ها و علائم سوالاتی خواهد پرسید و بیمار را معاینه خواهد کرد.
آزمایش های تشخیص عفونت های باکتریایی عبارتند از:
- معاینه پروستات از طریق مقعد. در این روش پزشک از راه مقعد، پروستات و احتمال التهاب آن را معاینه می کند.
- آزمایش ادرار. ممکن است پزشک برای بررسی احتمال عفونت ادراری، انجام آزمایش ادرار را توصیه می کند.
- آزمایش خون. گاهی پزشک برای بررسی علائم عفونت و سایر ناراحتی های پروستات؛ انجام آزمایش خون را تجویز می کند.
- نمونه مایع پروستات. در موارد نادری، پزشک پروستات را ماساژ داده، در نتیجه این کار پروستات مایعی درون مجرای ادراری ترشح می کند که نمونه ادرار حاصل از این ماساژ به آزمایشگاه فرستاده می شود.
آزمایش های دیگر
- تست یورودینامیک. آزمایش هایی برای اندازه گیری قدرت نگهداری و رهاسازی ادرار توسط مثانه و مجرای ادرار. این آزمایش‌ها می‌توانند به تشخیص مشکلات ادراری و علت بروز آن ها کمک کنند.
- تصویربرداری. ممکن است پزشک انجام آزمایش‌های تصویربرداری را برای تشخیص ناهمواری های سطح پروستات، توده های غیرطبیعی یا سایر مشکلات منجر به درد در ناحیه لگن توصیه کند.
درمان
درمان پروستاتیت به نوع آن و علائم بیمار بستگی دارد.
درمان عفونت
معمولاً در موارد ابتلا به پروستاتیت باکتریایی حاد یا مزمن، آنتی بیوتیک توصیه می شود. درمان پروستاتیت حاد با استفاده از آنتی بیوتیک داخل وریدی (IV) در بیمارستان و برای مدت کوتاهی می باشد. دوره درمان آنتی بیوتیک معمولاً 4 تا 6 هفته یا در مواردی بیشتر است. مصرف تمام داروهای تجویز شده برای از بین بردن عفونت و کاهش خطر بروز پروستاتیت باکتریایی مزمن اهمیت بسیاری دارد.
درمان علائم ادراری
داروهای آلفا-بلاکر (مسدود کننده آلفا)، به شل شدن گردن مثانه و رشته های عضلانی در محل پیوند پروستات به مثانه، کمک می کنند. این درمان می تواند به کاهش علائم ادراری مانند درد یا دشواری در حین ادرار کمک کند. در حالی که این داروها معمولا برای مردان مبتلا به پروستاتیت مزمن / سندرم درد مزمن لگن تجویز می شوند، در مواردی برای تسکین علائم ادراری ناشی از عفونت های باکتریایی نیز توصیه می شوند.
درمان درد
گاهی پزشک داروهای مُسَکن یا داروهای بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن را توصیه می کند.
مدیریت علائم روانی
در مواردی، پزشک یا پزستار، روان درمانی را با یک متخصص مراقبت از سلامت روان توصیه می کند تا به بیمار در مدیریت استرس، افسردگی یا اضطراب ناشی از درد مزمن، کمک کند.
روش زندگی و درمان های خانگی
موارد زیر می تواند برخی علائم پروستاتیت را کاهش دهد:
- حمام سیتز (نشستن در آب گرم) یا استفاده از پد گرمایشی.
- محدود کردن مصرف الکل، کافئین و غذاهای پرادویه یا ترش که می توانند باعث تحریک مثانه شوند.
- خودداری از فعالیت های تحریک کننده پروستات مانند نشستن طولانی مدت یا دوچرخه سواری.
- مصرف مقادیر زیاد نوشیدنی های بدون کافئین به خصوص آب، چرا که باعث افزایش تعداد دفعات و حجم ادرار می شود.
درمان های جایگزین
درمان های جایگزین که می توانند به کاهش علائم پروستاتیت کمک می کنند، عبارتند از:
- بیوفیدبک. یک متخصص بیوفیدبک با استفاده از سیگنال های موجود در تجهیزات مانیتورینگ، کنترل برخی عملکردها و واکنش های بدن مثل شل کردن عضلات را به فرد می آموزد.
- طب سوزنی. این درمان به صورت استفاده از سوزن های بسیار نازک در نقاط خاصی از بدن می باشد.
- داروهای گیاهی و مکمل ها. برخی از مطالعات نشان می دهد که عصاره گرده علف رای (سرنیلتون) می تواند درد ناشی از پروستاتیت مزمن/سندرم درد مزمن لگن را کنترل کند. شواهد کافی برای مؤثر بودن سایر داروهای گیاهی در درمان درد مرتبط با پروستاتیت وجود ندارد.
در مورد استفاده از روش ها و مکمل های دارویی جایگزین با پزشک خود مشورت کنید.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
در مواردی لازم است پس از پزشک عمومخی به یک متخصص اورولوژی مراجعه شود.
در صورت امکان، یکی از اعضای خانواده یا دوست خود را به همراه داشته باشید تا به شما در یادآوری اطلاعات ارائه شده کمک کند.
سوالاتی که ممکن است پزشک بپرسد عبارتند از:
- از چه زمانی علائم شروع شده است؟
- شدت علائم چقدر است؟
- علائم مداوم است یا گاه به گاه؟
- آیا دچار درد هستید؟ در کدام ناحیه؟
- آیا اخیراً به عفونت ادراری مبتلا شده اید؟
- آیا هنگام ادرار کردن دچار درد می شوید؟
- آیا در ادرار کردن مشکل دارید، مانند ناتوانی در تخلیه ادرار؟
- آیا ادرار خونی یا کدر بوده است؟
- آیا نیاز بسیار ناگهانی و فوری به ادرار کردن را تجربه کرده اید؟
- آیا بیشتر از حد معمول ادرار می کنید؟
- چند بار در شب باید ادرار کنید؟
- آیا هنگام انزال دچار درد می شوید؟
- آیا در گذشته مبتلا به پروستاتیت باکتریایی یا عفونت مجاری ادراری تشخیص داده شده اید؟ چه زمانی؟
- آیا تمام قرص ها را برای آن عفونت مصرف کردید؟
- آیا اخیراً از ناحیه کشاله ران خود درد احساس کرده اید؟
- چه چیزی علائم را بهبود می بخشد؟
- چه داروها، مکمل های غذایی، محصولات گیاهی و ویتامین ها را مصرف می کنید؟
.jpg)
