عفونت کلیه (پیلونفریت) نوعی عفونت مجاری ادراری است که در آن یک یا هر دو کلیه عفونی می شوند. آنها می توانند توسط باکتری یا ویروس آلوده شوند. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز پیلونفریت، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
عفونت کلیه (پیلونفریت) یکی از عفونت های مجرای ادراری است که معمولاً از مجرای ادراری و مثانه آغاز شده و در نهایت هر دو کلیه را درگیر می کند.
عفونت کلیه باید به سرعت درمان شود؛ تعلل در درمان، می تواند باعث آسیب به کلیه ها یا وارد شدن باکتری ها به جریان خون شده و زندگی بیمار را به مخاطره بیاندازد. معمولاً درمان عفونت کلیه با استفاده از آنتی بیوتیک ها می باشد و ممکن است لازم باشد فرد در بیمارستان بستری شود. علائم و نشانه های عفونت کلیه عبارتند از:
در صورت بروز علائم نگران کننده باید به پزشک مراجعه کرد. در صورتی که بیمار تحت درمان عفونت مجرای ادراری قرار گرفته باشد، اما علائم و نشانه های آن بهبود پیدا نکرده باشد، حتماً باید به پزشک مراجعه شود.
عفونت شدید کلیه می تواند منجر به عوارض خطرناک و حتی کشنده ای شود. در صورت تجربه علائم فوق به همراه ادرار خونی، حالت تهوع و استفراغ، باید به مراکز فوریت های پزشکی مراجعه نمود.
باکتری ها از طریق مجرای ادراری وارد بدن شده و از طریق حالب ها (لوله های انتقال دهنده ادرار از کلیه ها به مثانه) وارد کلیه ها شده و در آن جا تکثیر می شوند، این رخداد شایع ترین علت این عفونت می باشد. همچنین ممکن است باکتری های عامل عفونت در سایر نقاط بدن از طریق خون وارد کلیه ها شوند.
با وجود آن که این اتفاق به ندرت رخ می دهد، اما ممکن است عفونت مفصل یا دریچه قلب مصنوعی منجر به عفونت کلیوی شود.
عوامل زیر باعث افزایش خطر بروز عفونت های کلیوی می شوند:
اگر این عفونت درمان نشود، ممکن است به عوارض جدی تری همچون بیماری های زیر تبدیل شود:
اقدامات پیشگیرانه ای برای جلوگیری از عفونت ادراری وجود دارد که با انجام آن ها می توان خطر ابتلا به عفونت های کلیوی را کاهش داد.
راهکارهای زیر می توانند احتمال عفونت مجرای ادراری را -به خصوص در زنان- کاهش دهد:
نوشیدن مایعات، به خصوص آب. مایعات به دفع باکتری های بدن از طریق ادرار کمک می کنند.
دفع به موقع ادرار. اگر اضطراری برای دفع ادرار احساس شد، حتماً باید به سرعت دفع شود.
تخلیه ی مثانه پس از رابطه جنسی. دفع ادرار بعد از رابطه جنسی به پاک شدن مجاری ادراری از باکتری کمک کرده و احتمال عفونت را کاهش می دهد.
خشک کردن خود. خشک کردن خود با دستمال از جلو به عقب پس از دفع ادرار و دفع مدفوع، به جلوگیری از انتقال باکتری در مجاری ادراری کمک می کند.
خودداری از استفاده از دوش های واژینال. استفاده از محصولاتی مانند اسپری یا شوینده ها در ناحیۀ دستگاه تناسلی می تواند باعث تحریک ناحیه تناسلی و افزایش احتمال عفونت شود.
معمولاً برای تأیید ابتلا به عفونت کلیه، برای تشخیص وجود باکتری، خون و عفونت در ادرار، آزمایش ادرار گرفته می شود. ممکن است پزشک دستور دهد تا نمونه خون بیمار کشت شود (آزمایشی که وجود باکتری یا سایر ارگانیسم ها را در خون بررسی می کند).
تست های دیگری از جمله سونوگرافی، سی تی اسکن و نوعی از تصویربرداری که سیستویورتروگرام حین ادرار نامیده می شود، در ارزیابی عفونت کلیوی کاربرد دارند. سیستویورتروگرام به صورت تزریق یک مادۀ حاجب می باشد که زمانی که مثانه پر و در حال دفع ادرار می باشد، تصویربرداری انجام می شود.
آنتی بیوتیک ها، اولین خط درمانی در عفونت های کلیه می باشند. انتخاب نوع دارو و مدت زمان مصرف آن ها به وضعیت سلامتی و نوع باکتری های یافت شده در آزمایش ادرار بستگی دارد. معمولاً با مصرف آنتی بیوتیک علائم عفونت در همان روزهای ابتدایی درمان از بین می رود. اما ممکن است لازم باشد مصرف آنتی بیوتیک برای یک هفته یا بیشتر ادامه پیدا کند. دوره مصرف دارو می بایست طبق نظر پزشک تکمیل گردد. ممکن است برای اطمینان در خصوص از بین رفتن عفونت کلیه ها، پزشک دستور به انجام مجدد آزمایش ادرار دهد. اگر همچنان عفونت باقی مانده باشد، مصرف آنتی بیوتیک برای دوره دیگری تجویز می شود.
در مواردی که عفونت کلیه ها شدید باشد، پزشک دستور به بستری شدن بیمار می دهد. درمان با استفاده از آنتی بیوتیک و مایعاتی است که به صورت وریدی داده می شود. مدت زمان بستری شدن به شدت عفونت و وضعیت کلی سلامت بیمار بستگی دارد.
مشکلات و بیماری های زمینه ای مانند ساختار معیوب دستگاه ادراری می تواند باعث افزایش احتمال عود عفونت کلیوی شود. در این شرایط فرد باید برای معاینه دقیق به یک متخصص کلیه (نفرولوژیست) و یا دستگاه ادراری (اورولوژیست) مراجعه کند. گاهی ممکن است به جراحی برای اصلاح ساختار غیر عادی کلیه نیاز شود.
برای کاهش درد اقدامات زیر می تواند مؤثر باشد:
معمولاً در ابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه می شود. اگر پزشک به عفونت کلیه مشکوک شود ممکن است شما را به یک اورولوژیست ارجاع دهد.
پیش از مراجعه به پزشک، در خصوص آمادگی های قبل از مراجعه، مانند تغییر رژیم غذایی سوال نمایید. لیستی از موارد زیر را تهیه کنید:
سوالاتی که از پزشک می خواهید بپرسید. در صورت امکان همراه یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستان به پزشک مراجعه کنید تا در یادآوری اطلاعاتی که به شما ارائه می شود، کمک کند.
سوالاتی که بهتر است درباره عفونت کلیه از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
سوالاتی که ممکن است پزشک بپرسد عبارتند از: