عفونت کلیه (پیلونفریت)

Pyelonephritis

عفونت کلیه (پیلونفریت) نوعی عفونت مجاری ادراری است که در آن یک یا هر دو کلیه عفونی می شوند. آنها می توانند توسط باکتری یا ویروس آلوده شوند. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز پیلونفریت، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.

عفونت کلیه (پیلونفریت) چیست؟

عفونت کلیه (پیلونفریت) یکی از عفونت های مجرای ادراری است که معمولاً از مجرای ادراری و مثانه آغاز شده و در نهایت هر دو کلیه را درگیر می کند.

عفونت کلیه باید به سرعت درمان شود؛ تعلل در درمان، می تواند باعث آسیب به کلیه ها یا وارد شدن باکتری ها به جریان خون شده و زندگی بیمار را به مخاطره بیاندازد. معمولاً درمان عفونت کلیه با استفاده از آنتی بیوتیک ها می باشد و ممکن است لازم باشد فرد در بیمارستان بستری شود. علائم و نشانه های عفونت کلیه عبارتند از:

  • تب
  • لرز
  • درد در نواحی کمر، پهلو و کشاله ی ران
  • درد شکمی
  • تکرر ادرار
  • اضطرار و نیاز شدید و ناگهانی به دفع ادرار
  • سوزش و یا درد هنگام دفع ادرار
  • تهوع و استفراغ
  • چرک یا خون در ادرار (هماچوری)
  • کدر شدن یا بوی بد ادرار

درد ناحیه کمر از علائم ابتلا به عفونت کلیه (پیلونفریت)

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

در صورت بروز علائم نگران کننده باید به پزشک مراجعه کرد. در صورتی که بیمار تحت درمان عفونت مجرای ادراری قرار گرفته باشد، اما علائم و نشانه های آن بهبود پیدا نکرده باشد، حتماً باید به پزشک مراجعه شود.

عفونت شدید کلیه می تواند منجر به عوارض خطرناک و حتی کشنده ای شود. در صورت تجربه علائم فوق به همراه ادرار خونی، حالت تهوع و استفراغ، باید به مراکز فوریت های پزشکی مراجعه نمود.

علل ابتلا به عفونت کلیه (پیلونفریت)

باکتری ها از طریق مجرای ادراری وارد بدن شده و از طریق حالب ها (لوله های انتقال دهنده ادرار از کلیه ها به مثانه) وارد کلیه ها شده و در آن جا تکثیر می شوند، این رخداد شایع ترین علت این عفونت می باشد. همچنین ممکن است باکتری های عامل عفونت در سایر نقاط بدن از طریق خون وارد کلیه ها شوند.

با وجود آن که این اتفاق به ندرت رخ می دهد، اما ممکن است عفونت مفصل یا دریچه قلب مصنوعی منجر به عفونت کلیوی شود.

عوامل خطر ساز

عوامل زیر باعث افزایش خطر بروز عفونت های کلیوی می شوند:

  • زن بودن. کوتاه تر بودن مجرای ادراری بانوان نسبت به آقایان باعث می شود تا باکتری از خارج از بدن راحت تر وارد مثانه شود. به علاوه نزدیک بودن مجرای ادراری به واژن و مقعد می تواند زمینه را برای ورود باکتری ها به مثانه فراهم کند. عفونت به سرعت از مثانه به کلیه ها منتقل می شود. زنان باردار، بیشتر در معرض عفونت هستند.
  • انسداد مجرای ادراری. این عارضه شامل هر آن چه که باعث کندی جریان ادرار و یا کاهش توانایی فرد برای تخلیۀ مثانه در حین ادرار - مثل سنگ کلیه، ساختار غیر طبیعی در مجاری ادراری و یا بزرگی غده پروستات در مردان- می شود، می باشد.
  • سیستم ایمنی ضعیف شده. بیماری هایی مانند دیابت و ایدز که باعث اختلال در سیستم ایمنی بدن می شوند، یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند داروهایی که پس از پیوند عضو تجویز می شوند، خطر بروز عفونت های کلیوی را افزایش می دهد.
  • آسیب اعصاب اطراف مثانه. آسیب به اعصاب مثانه و یا نخاع می تواند مانع از احساس درد عفونت مثانه شده و بیمار متوجه علائم انتقال عفونت آن به کلیه نشود.
  • استفاده از سوند ادراری برای مدت طولانی. از سوند برای تخلیۀ ادرار از مثانه استفاده می شود. ممکن است در طول و یا پس از عمل های جراحی و یا تست های تشخیصی، برای بیمار سوند ادراری گذاشته شود. معمولاً سوند برای بیمارانی که نباید از جای خود تکان بخورند نیز استفاده می شود.
  • عارضه هایی که باعث تغییر جهت جریان ادرار می شوند. در ریفلاکس ادراری مقدار کمی ادرار از مثانه به حالب و کلیه ها باز می گردد. افرادی که دچار این عارضه می باشند بیشتر در معرض عفونت کلیه قرار می گیرند.

عوامل خطرساز ابتلا به عفونت کلیه (پیلونفریت)

عوارض بیماری

اگر این عفونت درمان نشود، ممکن است به عوارض جدی تری همچون بیماری های زیر تبدیل شود:

  • نارسایی کلیه. تداوم این عارضه می تواند باعث بیماری های مزمن کلیوی، افزایش فشار خون و نارسایی کلیه شود.
  • مسمومیت خونی یا وارد شدن عفونت به داخل خون (سپسیس یا گند خونی). کلیه ها مواد زائد را از خون تصفیه کرده و خون تصفیه شده را به سایر نقاط بدن باز می گردانند. عفونت کلیه باعث انتقال باکتری ها از طریق جریان خون می شود.
  • عوارض بارداری. عفونت کلیوی در دوره بارداری، خطر به دنیا آمدن نوزادان کم وزن را افزایش می دهد.

پیشگیری از بروز بیماری

اقدامات پیشگیرانه ای برای جلوگیری از عفونت ادراری وجود دارد که با انجام آن ها می توان خطر ابتلا به عفونت های کلیوی را کاهش داد.

راهکارهای زیر می توانند احتمال عفونت مجرای ادراری را -به خصوص در زنان- کاهش دهد:

نوشیدن مایعات، به خصوص آب. مایعات به دفع باکتری های بدن از طریق ادرار کمک می کنند.

دفع به موقع ادرار. اگر اضطراری برای دفع ادرار احساس شد، حتماً باید به سرعت دفع شود.

تخلیه ی مثانه پس از رابطه جنسی. دفع ادرار بعد از رابطه جنسی به پاک شدن مجاری ادراری از باکتری کمک کرده و احتمال عفونت را کاهش می دهد.

خشک کردن خود. خشک کردن خود با دستمال از جلو به عقب پس از دفع ادرار و دفع مدفوع، به جلوگیری از انتقال باکتری در مجاری ادراری کمک می کند.

خودداری از استفاده از دوش های واژینال. استفاده از محصولاتی مانند اسپری یا شوینده ها در ناحیۀ دستگاه تناسلی می تواند باعث تحریک ناحیه تناسلی و افزایش احتمال عفونت شود.

پیشگیری از ابتلا به عفونت کلیه (پیلونفریت) با نوشیدن آب

تشخیص عفونت کلیه (پیلونفریت)

معمولاً برای تأیید ابتلا به عفونت کلیه، برای تشخیص وجود باکتری، خون و عفونت در ادرار، آزمایش ادرار گرفته می شود. ممکن است پزشک دستور دهد تا نمونه خون بیمار کشت شود (آزمایشی که وجود باکتری یا سایر ارگانیسم ها را در خون بررسی می کند).

تست های دیگری از جمله سونوگرافی، سی تی اسکن و نوعی از تصویربرداری که سیستویورتروگرام حین ادرار نامیده می شود، در ارزیابی عفونت کلیوی کاربرد دارند. سیستویورتروگرام به صورت تزریق یک مادۀ حاجب می باشد که زمانی که مثانه پر و در حال دفع ادرار می باشد، تصویربرداری انجام می شود.

درمان عفونت کلیه (پیلونفریت)

آنتی بیوتیک در درمان عفونت های کلیه

آنتی بیوتیک ها، اولین خط درمانی در عفونت های کلیه می باشند. انتخاب نوع دارو و مدت زمان مصرف آن ها به وضعیت سلامتی و نوع باکتری های یافت شده در آزمایش ادرار بستگی دارد. معمولاً با مصرف آنتی بیوتیک علائم عفونت در همان روزهای ابتدایی درمان از بین می رود. اما ممکن است لازم باشد مصرف آنتی بیوتیک برای یک هفته یا بیشتر ادامه پیدا کند. دوره مصرف دارو می بایست طبق نظر پزشک تکمیل گردد. ممکن است برای اطمینان در خصوص از بین رفتن عفونت کلیه ها، پزشک دستور به انجام مجدد آزمایش ادرار دهد. اگر همچنان عفونت باقی مانده باشد، مصرف آنتی بیوتیک برای دوره دیگری تجویز می شود.

بستری شدن در موارد عفونت های شدید کلیه

در مواردی که عفونت کلیه ها شدید باشد، پزشک دستور به بستری شدن بیمار می دهد. درمان با استفاده از آنتی بیوتیک و مایعاتی است که به صورت وریدی داده می شود. مدت زمان بستری شدن به شدت عفونت و وضعیت کلی سلامت بیمار بستگی دارد.

درمان عفونت کلیه (پیلونفریت) با داروهای آنتی بیوتیک

درمان عود عفونت کلیوی

مشکلات و بیماری های زمینه ای مانند ساختار معیوب دستگاه ادراری می تواند باعث افزایش احتمال عود عفونت کلیوی شود. در این شرایط فرد باید برای معاینه دقیق به یک متخصص کلیه (نفرولوژیست) و یا دستگاه ادراری (اورولوژیست) مراجعه کند. گاهی ممکن است به جراحی برای اصلاح ساختار غیر عادی کلیه نیاز شود.

سبک زندگی و درمان های خانگی

برای کاهش درد اقدامات زیر می تواند مؤثر باشد:

  • استفاده از گرما برای تسکین درد. استفاده از یک پد و یا دستمال گرم بر روی ناحیه ی شکم، کمر و پهلو
  • استفاده از داروهای مسکن. استفاده از داروهایی که تب و درد را کاهش می دهد مانند داروهای غیر آسپیرینی مثل استامینوفن و ایبوپروفن.
  • تأمین آب مورد نیاز بدن. نوشیدن مایعات می تواند به دفع باکتری ها از طریق ادرار کمک کند. از مصرف قهوه و الکل باید اجتناب شود چرا که در احساس نیاز به دفع ادرار اختلال ایجاد می کند.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

معمولاً در ابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه می شود. اگر پزشک به عفونت کلیه مشکوک شود ممکن است شما را به یک اورولوژیست ارجاع دهد.

آن چه می توانید انجام دهید

پیش از مراجعه به پزشک، در خصوص آمادگی های قبل از مراجعه، مانند تغییر رژیم غذایی سوال نمایید. لیستی از موارد زیر را تهیه کنید:

  • علائم خود، حتی آن دسته که به نظر ربطی به بیماری ندارند.
  • اطلاعات شخصی مهم، از جمله تغییرات اخیر در زندگی مانند داشتن شریک جدید جنسی یا سابقه ابتلا به عفونت مجرای ادراری یا کلیه.
  • نام و مقدار داروها ، ویتامین ها یا سایر مکمل هایی که مصرف می کنید.

سوالاتی که از پزشک می خواهید بپرسید. در صورت امکان همراه یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستان به پزشک مراجعه کنید تا در یادآوری اطلاعاتی که به شما ارائه می شود، کمک کند.

سوالاتی که بهتر است درباره عفونت کلیه از پزشک خود بپرسید عبارتند از:

  • عامل احتمالی این عفونت چه می باشد؟
  • چه آزمایش هایی باید انجام دهم؟
  • چه درمانی توصیه می کنید؟
  • عوارض جانبی احتمالی این درمان چیست؟
  • آیا باید در بیمارستان بستری شوم؟
  • آیا راهکاری برای جلوگیری از عفونت مجدد وجود دارد؟
  • دچار بیماری های دیگری نیز می باشم، چگونه می توانم به بهترین صورت این وضعیت را کنترل کنم؟
  • چه مجله ها و بروشورهایی در دسترس هستند؟ چه سایت هایی را برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می دهید؟

علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.

از پزشک چه انتظاری می رود

سوالاتی که ممکن است پزشک بپرسد عبارتند از:

  • علائم مداوم هستند یا گاه و بی گاه بروز می کنند؟
  • شدت علائم چقدر است؟
  • آیا چیزی علائم را بهبود می بخشد؟
  • آیا چیزی علائم را بدتر می کند؟
ثبت دیدگاه دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.
ارسال
دیدگاه ها