ونکومایسین (نام تجاری: ونکوماکس)، از داروهای آنتی بیوتیکی است که در درمان عفونت های باکتریایی روده به خصوص عفونت ناشی از کلستریدیوم دیفیسیل کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف ونکومایسین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: ونکومایسین
نام تجاری: فیروانک، ونکوماکس
ونکومایسین برای درمان کولیت ناشی از کلستریدیوم دیفیسیل (یک بیماری روده ای خاص) استفاده می شود که به ندرت ممکن است پس از درمان با آنتی بیوتیک اتفاق بیافتد. این وضعیت باعث اسهال و ناراحتی یا درد معده و شکم می شود. هنگامی که ونکومایسین به صورت خوراکی مصرف می شود، در روده می ماند تا رشد باکتری های ایجاد کننده علائم کولیت ناشی از کلستریدیوم دیفیسیل را متوقف کند. این آنتی بیوتیک فقط عفونت باکتریایی را در روده درمان می کند. برای عفونت های باکتریایی در سایر قسمتهای بدن یا عفونت های ویروسی (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا) موثر نیست. استفاده از هر آنتی بیوتیک در صورت عدم نیاز می تواند در آینده مقاومت ایجاد کند.
این دارو را طبق دستور پزشک و معمولاً هر 6 تا 8 ساعت به صورت خوراکی مصرف کنید. دوز مصرفی بر اساس شرایط پزشکی و پاسخ بدن به درمان تعیین می شود. در کودکان نیز، دوز براساس وزن محاسبه می شود.
در صورت مصرف داروهای حاوی کلسترول که به اسید صفراوی متصل می شود (مانند کلستیرامین، کلستیپول)، حداقل 3 تا 4 ساعت پس از مصرف ونکومایسین آن را مصرف کنید. مصرف این داروها باعث می شود که ونکومایسین عملکرد کمتری داشته باشد. اگر سوالی دارید از پزشک داروخانه بپرسید.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
حتی اگر علائم پس از چند روز از بین رفتند مصرف ونکومایسین را تا پایان دوره درمان ادامه دهید. قطع زود هنگام دارو می تواند منجر به بازگشت عفونت شود.
در صورت تداوم یا تشدید بیماری، به پزشک خود اطلاع دهید.
حالت تهوع یا ناراحتی معده می تواند از عوارض جانبی ونکومایسین باشد. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: سرگیجه، مشکلات شنوایی (مانند زنگ زدن در گوش، از دست دادن شنوایی)، کبودی / خونریزی آسان، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار) بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی ونکومایسین را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف داروی ونکومایسین، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
قبل از مصرف ونکومایسین، سابقه پزشکی خود را، خصوصاً: بیماری کلیوی، مشکلات شنوایی، سایر مشکلات معده / روده به پزشک اطلاع دهید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
افراد مسن ممکن است هنگام استفاده از این دارو بیشتر در معرض خطر مشکلات کلیوی یا کاهش شنوایی باشند.
در دوران بارداری، ونکومایسین باید فقط در مواردی که به وضوح مورد نیاز است استفاده شود. خطرات و فواید را با پزشک خود در میان بگذارید.
انتقال ونکومایسین به شیر مادر مشخص نیست. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا اختلال در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
این دارو فقط برای بیماری فعلی شما تجویز شده است. بعداً از آن برای عفونت دیگر استفاده نکنید، مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد.
در حین مصرف ونکومایسین باید آزمایش های تشخیصی یا پزشکی (مانند نمونه مدفوع، عملکرد کلیه، شمارش خون) انجام شود. تمام قرارهای پزشکی و آزمایشگاهی را حفظ کنید.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.