لوپرامید

قرص لوپرامید (Loperamide) که احتمالاً آن را با نام تجاری معروفش یعنی ایمودیوم (Imodium) می‌شناسید، یکی از اولین گزینه‌ها برای درمان سریع اسهال است. این دارو با کند کردن حرکات روده، به بدن شما فرصت بیشتری برای جذب آب و الکترولیت‌ها می‌دهد و در نتیجه، به کنترل و کاهش شدت اسهال کمک می‌کند. اما قرص لوپرامید برای چیست و چه کاربردهای دیگری دارد؟ در ادامه به طور کامل با موارد مصرف، طریقه مصرف قرص لوپرامید، عوارض جانبی احتمالی و تداخلات دارویی آن آشنا می‌شویم.

نام عمومی: لوپرامید

نام تجاری: ایمودیوم

موارد مصرف و خواص قرص لوپرامید

عمومی‌ترین خاصیت قرص لوپرامید، درمان اسهال حاد (از جمله اسهال مسافرتی) است. این دارو با کاهش حرکات روده، تعداد دفعات دفع را کم کرده و به سفت‌تر شدن مدفوع کمک می‌کند. از دیگر فواید لوپرامید می‌توان به کاهش ترشحات در بیمارانی که عمل ایلئوستومی داشته‌اند و همچنین کنترل اسهال مزمن در افراد مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD) اشاره کرد.

نکته مهم این است که لوپرامید فقط علائم اسهال را مدیریت می‌کند و علت اصلی آن (مثلاً عفونت باکتریایی) را از بین نمی‌برد. درمان علت زمینه‌ای باید حتماً تحت نظر پزشک انجام شود.

قرص لوپرامید برای دل پیچه و حالت تهوع خوب است؟

بسیاری از کاربران می‌پرسند که آیا قرص لوپرامید برای دل پیچه مؤثر است؟ پاسخ این است: به طور غیرمستقیم، بله. دل‌پیچه اغلب به دلیل انقباضات شدید روده در زمان اسهال رخ می‌دهد. از آنجایی که لوپرامید این حرکات را آرام می‌کند، می‌تواند به کاهش دل‌پیچه ناشی از اسهال نیز کمک کند.

اما در مورد قرص لوپرامید برای حالت تهوع، باید گفت که این دارو مستقیماً یک ضدتهوع نیست. اگر حالت تهوع شما ناشی از اسهال و مشکلات گوارشی مرتبط با آن باشد، با درمان اسهال ممکن است تهوع نیز بهبود یابد. اما برای درمان حالت تهوع به تنهایی، داروهای دیگری تجویز می‌شوند.

لوپرامید فقط علائم ناشی از اسهال را درمان می کند و علت اصلی آن (برای مثال عفونت) را درمان نخواهد کرد. درمان سایر علائم و علت اصلی اسهال، باید توسط پزشک تعیین شود.

طریقه مصرف قرص لوپرامید ۲ و دوز مجاز

اگر از این دارو بدون نسخه استفاده می‌کنید، حتماً راهنمای روی جعبه را مطالعه کنید. اما اگر پزشک آن را برایتان تجویز کرده، دستورات او در اولویت است. نحوه مصرف قرص لوپرامید ۲ میلی‌گرم به شرح زیر است:

• بزرگسالان: دوز اولیه معمولاً ۴ میلی‌گرم (۲ قرص) است و پس از هر بار اسهال، یک قرص ۲ میلی‌گرمی دیگر مصرف می‌شود. حداکثر دوز مصرفی در ۲۴ ساعت برای بزرگسالان تحت نظر پزشک ۱۶ میلی‌گرم (۸ قرص) و در حالت خوددرمانی ۸ میلی‌گرم (۴ قرص) است.
• قرص لوپرامید چند ساعت یکبار مصرف شود؟ این دارو بر اساس نیاز و پس از هر بار دفع آبکی مصرف می‌شود، بنابراین فاصله زمانی ثابتی ندارد. اما نباید از حداکثر دوز روزانه تجاوز کنید.
• مصرف با یا بدون غذا: قرص‌های معمولی را می‌توان با یا بدون غذا مصرف کرد. اما اگر از قرص‌های جویدنی استفاده می‌کنید، بهتر است لوپرامید با معده خالی مصرف شده و قبل از بلعیدن، کاملاً جویده شود.
• قرص‌های سریع‌حل‌شونده: این قرص‌ها را با دست خشک روی زبان بگذارید تا حل شوند و سپس با بزاق دهان قورت دهید. نیازی به آب ندارید.

اسهال شدیداً بدن را کم‌آب می‌کند. حتماً در طول درمان مقدار زیادی مایعات و الکترولیت بنوشید. اگر علائم کم‌آبی (تشنگی شدید، سرگیجه، ضعف) یا اسهال خونی و تب داشتید، یا اگر اسهال بعد از ۲ روز بهتر نشد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

در صورت مصرف لوپرامید طبق دستور پزشک و عدم بهبودی برای بیشتر از 10 روز، به پزشک خود مراجعه کنید.

مهم‌ترین عوارض قرص لوپرامید

سرگیجه، خستگی، یبوست و کمی خواب‌آلودگی از شایع‌ترین عوارض جانبی لوپرامید هستند. این عوارض معمولاً خفیف بوده و پس از قطع دارو برطرف می‌شوند. اما اگر شدید یا ادامه‌دار شدند، حتماً با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

به خاطر داشته باشید که پزشک این دارو را تجویز کرده چون معتقد است فواید آن برای شما بیشتر از عوارضش است. اکثر افراد دچار عوارض جدی نمی‌شوند.

آیا لوپرامید خواب آور است؟

بله، یکی از عوارض این دارو ایجاد حس خواب‌آلودگی و گیجی است. به همین دلیل در پاسخ به این سوال که آیا قرص لوپرامید خواب آور است، باید گفت بله. توصیه می‌شود در طول مصرف این دارو از انجام کارهایی که به هوشیاری کامل نیاز دارند، مانند رانندگی یا کار با ماشین‌آلات سنگین، خودداری کنید.

به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف لوپرامید، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

در صورت مشاهده هر یک از عوارض جانبی خطرناک و جدی مانند یبوست شدید، استفراغ، حالت تهوع، احساس ناخوشایند در معده و شکم هنگام سیری، درد در ناحیه معده، ضربان قلب نامنظم و سریع، سرگیجه شدید و ضعف کردن فوراً مصرف دارو را متوقف کنید و به پزشکتان مراجعه کنید. 

واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به لوپرامید نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی لوپرامید را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف لوپرامید، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

در صورت ابتلا به برخی از بیماری های خاص از مصرف لوپرامید خودداری شود. در صورت داشتن علائمی مانند دل درد و معده درد بدون اسهال، انسداد روده (مانند انبساط شدید روده بزرگ، اتساع شکم) پیش از استفاده از دارو با پزشک خود مشورت کنید.

قرص های حل شونده سریع، حاوی آسپارتام و فنیل آلانین هستند. اگر مبتلا به فنیل کتوریا یا هر نوع بیماری دیگری هستید که شما را ملزم به مصرف آسپارتام یا فنیل آلانین می کند، با پزشک خود یا پزشک داروخانه درباره این موضوع مشورت کنید.

آنتی بیوتیک ها در مواقع نادر باعث ایجاد بیماری های شدید روده ای (که ناشی از وجود باکتری به نام دیفیسیل است) می شوند. علائم این بیماری عبارتند از: اسهال مداوم، درد و گرفتگی در ناحیه معده و شکم و وجود خون و موکوس در مدفوع. این بیماری می تواند در طول درمان یا هفته ها و ماه ها پس از آن اتفاق بیفتد. آنتی بیوتیک ها باعث تشدید این بیماری می شوند. هرگز از داروهای ضد اسهال استفاده نکنید مخصوصاً اگر اخیراً از آنتی بیوتیک استفاده کرده اید. در صورت مشاهده علائم بالا فوراً با پزشک خود صحبت کنید.

در صورت ابتلا به بیماری خاص، بدون‌ مشورت با پزشک از لوپرامید استفاده نکنید و پیش از استفاده از این دارو به فکر درمان بیماری باشید. همچنین قبل از مصرف لوپرامید، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص مدفوع سیاه رنگ و قیر مانند، وجود خون و موکوس در مدفوع، تب بالا، ایدز، بیماری های کبدی، عفونت های معده ای و روده ای (مانند سالمونلا، شیگلا) و انواع خاصی از بیماری های روده ای (مانند زخم دارای التهاب در روده بزرگ) مطلع سازید.

لوپرامید باعث ایجاد بیماری هایی می شود که بر روی ریتم قلب، اثر گزار هستند (سندرم QT). سندرم QT عوارض جانبی خطرناک و گاهی مرگباری را به دنبال دارد. این عوارض عبارتند از: ضربان قلب نامنظم و سریع، سرگیجه شدید و ضعف. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، به دنبال امداد های فوری پزشکی باشید.

در صورت ابتلا به بیماری های خاص یا استفاده از یک سری داروهای مخصوص، خطر سندرم QT نیز افزایش پیدا خواهد کرد. پیش از استفاده از لوپرامید تمامی داروهای مصرفی را به اطلاع پزشک خود برسانید و همچنین در صورت ابتلا به هر یک از بیماری های قلبی (مانند نارسایی های قلبی، کند شدن ضربان قلب و سندرم QT)، سابقه خانوادگی در بیماری های قلبی (مانند سندرم QT و ایست ناگهانی قلب) پزشک را مطلع سازید.

کاهش سطح پتاسیم و منیزیم خون نیز می تواند منجر به ایجاد سندرم QT شود. در صورت استفاده از دارو های ادرار آور یا ابتلا به عوارضی مانند تعریق شدید، اسهال و استفراغ، خطر ابتلا به این بیماری افزایش پیدا خواهد کرد.

لوپرامید ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

افراد مسن نسبت به عوارض جانبی استفاده از لوپرامید (مخصوصاً سندرم QT) حساس تر می باشند.

همچنین کودکان نیز نسبت به عوارض جانبی استفاده از این دارو (مخصوصاً خواب آلودگی و کم آبی) نسبت به سایر افراد دیگر، حساس تر هستند. بخش هشدار و نحوه استفاده از دارو را در بخش دستورالعمل استفاده از دارو، مطالعه نمایید.

هنگام بارداری، این دارو تنها در زمان نیاز مصرف شود. به همین دلیل باید در مورد خطرات و مزایای آن با پزشک صحبت شود.

لوپرامید به شیر مادر منتقل می شود اما اثرات آن بر نوزاد مشخص نیست. برای دستیابی به جزئیات بیشتر، با پزشک خود صحبت کنید.

تداخلات دارویی

تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی لوپرامید را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.

برخی از داروهایی که با لوپرامید تداخل دارویی ایجاد می کنند عبارتند از: پراملینتاید، انواع آنتی بیوتیک ها، داروهایی که می توانند منجر به یبوست شوند (مانند آنتی کولینرژیک ها مثل بلادونا، اسکوپولامین) داروهای ضد اسپاسم مانند گلیکوپیرولات، اکسی بیوتین، داروهای ضد درد اعتیادآور مانند مورفین، آنتی هیستامین هایی مانند دیفن هیدرامین، داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای‌ مانند آمی تریپتیلین ها، کلستیرامین، ریتوناویر، ساکویی ناویر.

بسیاری از داروها مانند لوپرامید، بر ریتم قلب تاثیرگذار هستند (سندرم QT) که عبارتند از: آمیودارون، کلروپرومازین، هالوپریدول، متادون، موکسی فلوکساسین، پنتامیدین، پروکائین آمید، کویینیدین، سوتالول، تیوریدازین، زیپراسیدون و غیره.

سوءمصرف

در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. سایر علائم سوء مصرف این دارو عبارتند از: مشکل در ادرار، تنفس کند، خواب عمیق، ضربان نامنظم و سریع قلب، سرگیجه شدید و ضعف.

توجه

این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.

دوز فراموش شده

اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.

نگهداری

دارو در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. برای دستیابی به اطلاعات دقیق تر درباره دمای مناسب نگهداری دارو، به اطلاعات درج شده روی بسته بندی مراجعه کنید. سؤالات خود را از پزشک داروخانه بپرسید. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.

دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.