سفوروکسیم (نام تجاری: اکسی روکسیم)، یک آنتی بیوتیک از دسته سفالوسپورین های نسل دوم است که در درمان عفونت های باکتریایی مختلف، از جمله عفونت های دستگاه تنفسی، دستگاه ادراری، عفونت های پوستی، سینوزیت و عفونت های شدید مانند سپتی سمی و مننژیت استفاده می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف سفوروکسیم، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: سفوروکسیم (خوراکی / تزریقی)
نام تجاری: زیناسف، اکسی روکسیم
از سفوروکسیم برای درمان طیف گسترده ای از عفونت های باکتریایی استفاده می شود. این دارو به عنوان آنتی بیوتیک سفالوسپورین شناخته می شود. سفوروکسیم باعث جلوگیری از رشد باکتری ها می شود. این آنتی بیوتیک فقط برای درمان عفونت های باکتریایی مورد استفاده قرار می گیرد و برای عفونت های ویروسی (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا) موثر نیست. استفاده از هر آنتی بیوتیک در صورت عدم نیاز به آن، می تواند باعث از دست دادن اثر بخشی آن برای عفونت های احتمالی در آینده شود.
داروی سفوروکسیم را به صورت خوراکی معمولاً دو بار در روز (هر 12 ساعت) یا طبق تجویز پزشک مصرف کنید. برای افزایش جذب آن و کاهش ناراحتی معده سفوروکسیم را به همراه غذا مصرف کنید. مقدار مصرف آن نیز براساس شرایط پزشکی و پاسخ بدن به درمان متفاوت است.
قرص ها را به صورت کامل ببلعید و از جویدن یا خرد کردن آن خودداری کنید زیرا این قرص طعم تلخ شدیدی دارد. اگر در بلعیدن این قرص دچار مشکل می شوید از شربت سوسپانسیون سفوروکسیم استفاده کنید.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
نوع آمپول سفوروکسیم برای درمان عفونت های باکتریایی شدید مانند عفونت های تنفسی، ادراری، استخوان و مفاصل، سپتی سمی، و مننژیت استفاده می شود.
این آمپول، به صورت وریدی (IV) یا عضلانی (IM) توسط پزشک یا پرستار تزریق می شود و دوز مصرفی به نوع و شدت عفونت، سن و وزن بیمار بستگی دارد اما
معمولاً هر 8 تا 12 ساعت یک بار بسته به شدت عفونت مجدد تزریق خواهد شد.
حتی اگر علائم پس از چند روز از بین رفت، استفاده از این دارو را تا زمان تعیین شده ادامه دهید. قطع زود هنگام این دارو می تواند منجر به ادامه رشد باکتری و بازگشت عفونت شود.
درصورت تداوم یا تشدید عارضه پزشک خود را در جریان قرار دهید.
از عوارض جانبی سفوروکسیم می توان به حالت تهوع، استفراغ، اسهال یا درد معده اشاره کرد. سرگیجه و خواب آلودگی، به خصوص در مصرف دوزهای بالاتر، می تواند رخ دهد. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، بلافاصله به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف سفوروکسیم، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی بعید اما جدی، مانند: خستگی / ضعف غیرمعمول بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی نادر اما بسیار جدی مانند زردی چشم / پوست، درد شدید معده / شکم، حالت تهوع / استفراغ مداوم، ادرار تیره، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)، علائم بروز عفونت جدید (به عنوان مثال، تب، گلودرد مداوم)، کبودی / خونریزی سریع، حالت تیک عصبی، درد قفسه سینه، اختلالات ذهنی / خلقی (مانند گیجی)، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
سفوروکسیم به دلیل وجود نوعی باکتری مقاوم، می تواند باعث ایجاد بیماری روده ای شدید (اسهال مرتبط با کلستریدیوم دیفیسیل) شود. این عارضه ممکن است در طول درمان یا حتی هفته ها تا ماه ها پس از قطع درمان نیز رخ دهد. اگر علائمی مانند اسهال مداوم، درد / گرفتگی شکم یا معده، وجود خون / مخاط در مدفوع دارید از داروهای ضد اسهال یا مسکن های حاوی مخدر استفاده نکنید زیرا این محصولات می توانند باعث تشدید این عوارض شوند. در صورت بروز هریک از این موارد سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی شایع آمپول سفوروکسیم شامل: درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق، اسهال و تهوع می باشد. همچنین خارش یا عارضه های پوستی از عوارض جانبی غیر رایج این آمپول می باشد.
از عوارض جدی آمپول سفوروکسیم می توان به واکنش های آلرژیک مانند کهیر، دشواری در تنفس، یا تورم صورت و گلو، اسهال خونی (نشانه عفونت کلستریدیوم دیفیسیل)، کاهش شدید گلبول های سفید یا پلاکت های خون اشاره کرد. در صورت بروز عوارض جدی، فوراً به پزشک اطلاع دهید.
مصرف طولانی مدت یا مکرر سفوروکسیم ممکن است منجر به ایجاد برفک دهانی یا عفونت مخمر واژن (عفونت قارچی دهان یا واژن) شود. در صورت مشاهده لکه های سفید در دهان، تغییر ترشحات واژن یا سایر علائم جدید با پزشک خود تماس بگیرید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی از جمله: تب، غدد لنفاوی متورم، تحریک و خارش پوست، خارش یا تورم (به خصوص در صورت، زبان یا گلو)، سرگیجه شدید و مشکل تنفسی، به پزشک مراجعه نمایید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی سفوروکسیم را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف سفوروکسیم، در صورت حساسیت به آن یا به پنی سیلین ها یا سایر آنتی بیوتیک های سفالوسپورین (به عنوان مثال سفالکسین) یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
مصرف هم زمان آمپول سفوروکسیم با آنتی بیوتیک های دیگر یا داروهای مدر (مانند فورزماید) ممکن است خطر سمیت کلیوی را افزایش دهد. همچنین تداخل با داروهای ضدانعقاد خون مانند وارفارین می تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
همچنین قبل از مصرف سفوروکسیم، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه شخصی ابتلا به بیماری کلیوی، بیماری روده (کولیت)، بیماری کبدی و داشتن تغذیه نامناسب، مطلع سازید.
این دارو ممکن است باعث ایجاد سرگیجه یا خواب آلودگی شود و مصرف الکل یا ماری جوانا (شاهدانه) می تواند آن را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
سفوروکسیم می تواند باعث ایجاد اختلال در عملکرد واکسن های زنده باکتریایی (مانند واکسن تیفوئید) شود. در طول مصرف این دارو هیچگونه واکسیناسیونی انجام ندهید ، مگر اینکه پزشک چنین تجویزی کرده باشد.
مصرف سفوروکسیم در افراد مسن نیازمند احتیاط بیشتری است زیرا ممکن است این افراد حساسیت بیشتری نسبت به عوارض این دارو نشان دهند.
در دوران بارداری این دارو فقط باید در مواردی که به وضوح مورد نیاز است استفاده شود. در مورد خطر و فواید آن با پزشک خود مشورت کنید.
سفوروکسیم به شیر مادر منتقل می شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
پزشکان متخصص (مانند پزشک معالج یا پزشک داروخانه) ممکن است از پیش در مورد هرگونه تداخل دارویی احتمالی با این دارو آگاه باشند. بدون مشورت با آنها، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
پیش از شروع مصرف تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) مانند داروهای رقیق کننده خون" (به عنوان مثال وارفارین) به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
سفوروکسیم می تواند بر نتایج برخی آزمایش های تشخیصی تأثیر بگذارد و ممکن است در برخی آزمایش های ادرار دیابتی (از نوع سولفات کوپریک) نتایج مثبت کاذب و در برخی آزمایش های قند خون نتایج منفی کاذب ایجاد کند. حتما پرسنل آزمایشگاه و پزشکان را در جریان مصرف این دارو قرار دهید.
موارد مذکور تمام تداخلات دارویی سفوروکسیم را در بر نمی گیرد؛ بنابراین، پیش از شروع مصرف این دارو، تمام دارو های مورد استفاده خود را به پزشک معالج یا پزشک داروخانه اطلاع دهید و لیستی از تمام داروهای مصرفی خود تهیه کنید و آن را با پزشک خود و پزشک داروخانه به اشتراک بگذارید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا اختلال در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم سوء مصرف دارو شامل تشنج می باشد.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
این دارو فقط برای شرایط فعلی شما تجویز شده است و از مصرف آن برای عفونت های دیگر خودداری کنید، مگر اینکه پزشک آن را تجویز کند.
اگر دوز مصرفی را فراموش کردید، به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید. اگر زمان دوز بعدی نزدیک است، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
این دارو را در دمای اتاق (15 الی 30 درجه سانتیگراد) و دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
نحوه نگهداری آمپول سفوروکسیم
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.