دستگاه ادراری سیستم تصفیه بدن و تبدیل آن به ادرار برای تخلیه است. ادرار از مواد زائد و آب تشکیل شده است. برای ادرار کردن طبیعی، اندام های دستگاه ادراری باید در کنار هم درست عمل کنند. بیماری ها و اختلالات ادراری این قسمت از بدن را درگیر می کند. در ادامه اطلاعاتی درباره دستگاه ادراری، بیماری ها و اختلالات آن و نحوه تشخیص و درمان آن ها ارائه می شود.
مجاری ادراری از کلیه ها، حالب ها، مثانه و میزراه تشکیل شده اند. کلیه ها خون را فیلتر کرده و ادرار را تولید می کنند. این ادرار سپس از طریق حالب به مثانه منتقل می شود و در آنجا ذخیره می شود. با رسیدن زمان مناسب، عضلات مثانه منقبض شده و ادرار از طریق میزراه از بدن خارج می شود. اختلالات ادراری شامل هر گونه بیماری و اختلالی است که کلیه ها، حالب ها، مثانه یا میزراه و عملکرد آنها را تحت تأثیر قرار می دهد.
از اختلالات ادراری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
علائم رایج اختلالات ادراری شامل درد یا ناراحتی شکمی، لگنی یا کمر است. علائمی مانند خون در ادرار، تغییر در ادرار، مشکل در تولید ادرار، تب و لرز، تکرر ادرار، نشت ادرار و نیاز فوری به ادرار کردن و برخی از اختلالات ادراری مانند عفونت ها ممکن است به سرعت ایجاد شوند؛ در حالی که برخی دیگر از اختلالات ادراری مانند سرطان، با سرعت کمتری گسترش می یابند.
اختلالات ادراری می تواند ناشی از سرطان، بیماری های تأثیرگذار بر ساختارهای مجاری ادراری، عفونت، التهاب، آسیب، بیماری های سیستم عصبی، زخم و تبلور ادرار باشد. برخی از روش های درمانی شامل اقدامات خودمراقبتی، داروهایی برای تسکین درد، داروهایی برای آرام سازی مثانه، آنتی بیوتیک ها، شیمی درمانی، پرتو درمانی و جراحی، می باشد.
اختلالات ادراری می تواند عوارض جدی و حتی مرگباری را به دنبال داشته باشند. در صورت وقوع علائم جدی مانند درد شدید شکم / لگن / کمر، تب بالا (بالاتر از 38.5 درجه سانتیگراد)، تولید ادرار، یا حالت تهوع و استفراغ شدید با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
در صورت تشدید یا تداوم هر یک از علائم اختلالات ادراری (در صورتی که تحت درمان قرار دارید)، به پزشک مراجعه نمایید.
برخی از افراد مبتلا به اختلالات ادراری، هیچ گونه علائمی را تجربه نخواهند کرد در صورتی که برخی دیگر ممکن است متوجه تغییر رنگ، بو یا کدر شدن ادرار خود شوند. اختلالات ادراری می توانند مزمن یا دوره ای باشند. همچنین برخی از اختلالات ادراری شامل تغییر در تعداد دفعات ادرار یا فوریت آن است و برخی دیگر بر توانایی فرد در نگه داشتن ادرار یا شروع و حفظ جریان ادرار تأثیر می گذارد. اختلالات ادراری ناشی از عفونت ها ممکن است همراه با تب و لرز باشد. گاهی اوقات اولین علامت سرطان دستگاه ادراری، کاهش وزن است.
علائم اختلالات ادراری در افراد مختلف متفاوت است و به علت ایجاد اختلال بستگی دارد علائم رایج این اختلالات عبارتند از:
در برخی موارد، اختلالات ادراری می تواند مرگبار باشد. در صورت وقوع موارد زیر با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید:
دلایل اصلی اختلالات ادراری عبارتند از:
اختلالات ادراری دلایل گسترده ای دارند. عفونت های منتقل شده از راه جنسی مانند سوزاک (گونوره آ) و کلامیدیا، از دلایل عمده ایجاد التهاب میزراه است. سایر عوامل عفونی می توانند باعث ایجاد عفونت در مجرای ادرار، مثانه یا کلیه ها شوند. تحریک یا ضربه نیز می تواند باعث التهاب مجرای ادرار شود.
بی اختیاری ادراری ناشی از ضعف عضلات لگن یا اطراف مجرای ادرار یا اختلالات سیستم عصبی است. احتباس ادرار می تواند به دلیل ناهنجاری های سیستم عصبی، بزرگ شدن پروستات یا جمع شدن مجرای ادرار باشد. بیماری های کلیوی در نتیجه سایر موارد مانند افزایش فشار خون یا دیابت ایجاد می شود. علل برخی از انواع اختلالات ادراری مانند سیستیت بینابینی، سنگ کلیه و سرطان های دستگاه ادراری مشخص نیست.
تعدادی از عوامل خطرساز، خطر ابتلا به اختلالات ادراری را افزایش خواهند داد. البته عوامل خطرساز لزوما منجر به بروز اختلالات ادراری نمی شوند. این عوامل عبارتند از:
عوارض اختلالات ادرار درمان نشده بسیار جدی و گاهی اوقات مرگبار نیز هستند. می توان با پیروی صحیح از برنامه درمانی، خطر ابتلا به این عوارض را به حداقل رساند. عوارض اختلالات ادراری عبارتند از:
درمان اختلالات ادراری با مراقبت های پزشکی منظم، آغاز می شود. مراقبت های پزشکی منظم فرصتی را برای متخصص مراقبت های بهداشتی فراهم می کند تا علائم بیمار را در بروز اختلالات ادراری به سرعت ارزیابی کند. انتخاب درمان به نوع اختلال ادراری بستگی دارد.
درمان های معمول برای اختلالات ادراری عبارتند از: