آسکیمینیب (نام تجاری: سمبلیكس) دارویی برای درمان لوسمی میلوئیدی مزمن (CML)، نوعی سرطان خون در بزرگسالان است. این دارو معمولاً زمانی استفاده می شود که درمان های دیگر مؤثر نبوده اند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف آسکیمینیب، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: آسکیمینیب
نام تجاری: سمبلیكس
موارد و نحوه مصرف داروی آسکیمینیب (سمبلیكس)
آسکیمینیب دارویی است که عمدتاً برای درمان نوع خاصی از لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) با کروموزوم فیلادلفیا مثبت (PH+) در بزرگسالان استفاده می شود. لوسمی میلوئیدی مزمن نوعی سرطان خون است که در آن، قطعاتی از کروموزوم های شماره 9 و 22 جدا شده و جای خود را با هم عوض می کنند. این جابجایی، یک کروموزوم غیرطبیعی به نام کروموزوم فیلادلفیا مثبت (PH+) ایجاد می کند. وجود این کروموزوم PH+ بر مغز استخوان تأثیر گذاشته و گلبول های سفید خون را تغییر می دهد، که منجر به لوسمی می شود. آسکیمینیب می تواند در درمان این نوع خاص از CML مؤثر باشد.
آسکیمینیب (سمبلیكس) با مهار فعالیت پروتئینی به نام تیروزین کیناز، که در سلول های لوسمی فعالیت بیش از حد دارد، عمل می کند. این دارو با هدف قرار دادن بخشی از پروتئین حاصل از ژن ادغام شده، از رشد و تکثیر سلول های سرطانی جلوگیری می کند.
لازم به ذکر است که آسکیمینیب ممکن است برای شرایط دیگری نیز توسط پزشک متخصص تجویز شود.
نحوه عملکرد آسکیمینیب (سمبلیكس)
آسکیمینیب نوعی داروی مهارکننده تیروزین کیناز (TKI) است. هنگامی که کروموزوم فیلادلفیا ایجاد می شود، یک ادغام بین دو ژن به نام ادغام BCR-ABL1 ایجاد می کند. آسکیمینیب (سمبلیكس) با مسدود کردن قسمت ABL1 این ادغام عمل می کند و به جلوگیری یا محدود کردن تغییرات در مغز استخوان که منجر به گلبول های سفید غیرطبیعی می شود، کمک می کند.
اشکال دارویی و دوزهای آسکیمینیب (سمبلیكس)
آسکیمینیب به صورت قرص خوراکی در دوزهای زیر موجود است:
- قرص خوراکی 20 میلی گرم
- قرص خوراکی 40 میلی گرم
- قرص خوراکی 100 میلی گرم
عوارض جانبی داروی آسکیمینیب (سمبلیكس)
مانند هر داروی دیگری، آسکیمینیب نیز می تواند عوارض جانبی ایجاد کند. در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی آزاردهنده، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
رایج ترین عوارض جانبی آسکیمینیب (سمبلیكس)
- عفونت در بینی یا گلو، گلودرد، یا علائم سرماخوردگی
- درد عضلانی یا استخوانی
- سردرد
- خستگی
- حالت تهوع
- جوش
- اسهال
- اختلالات خونی
- اختلال در نتایج آزمایش های عملکرد کبد
- تغییر در سطح اسید اوریک
عوارض جانبی دیگری نیز ممکن است رخ دهند که در این لیست ذکر نشده اند. در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی، با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض جانبی جدی آسکیمینیب (سمبلیكس)
اگرچه کمتر شایع هستند، اما عوارض جانبی جدی آسکیمینیب عبارتند از:
واکنش های آلرژیک شدید: آسکیمینیب ممکن است باعث واکنش های آلرژیک شود که می تواند جدی باشد. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، مصرف آسکیمینیب را قطع کرده و فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- مشکلات تنفسی یا خس خس سینه
- تپش قلب سریع
- تب یا احساس ناخوشی عمومی
- تورم غدد لنفاوی
- تورم صورت، لب ها، دهان، زبان یا گلو
- مشکل در بلع یا احساس گرفتگی در گلو
- خارش، بثورات پوستی یا برجستگی های قرمز رنگ روی پوست (کهیر)
- حالت تهوع یا استفراغ
- سرگیجه، احساس سبکی سر یا غش کردن
- گرفتگی معده
- درد مفاصل
اختلالات خونی: آسکیمینیب می تواند باعث اختلالات خونی مانند کم خونی (آنمی)، کاهش سطح پلاکت (ترومبوسیتوپنی) و کاهش سطح نوتروفیل ها (نوتروپنی) شود. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:
- تب
- تنگی نفس
- پوست رنگ پریده یا زرد
- کبودی یا خونریزی آسان
- عفونت مکرر
- ضعف یا خستگی غیرمعمول
- سرگیجه، سبکی سر یا احساس غش کردن
- سردرد
- ضربان قلب سریع یا غیرطبیعی
التهاب پانکراس (پانکراتیت): آسکیمینیب ممکن است باعث التهاب پانکراس شود. در صورت بروز علائم پانکراتیت، از جمله استفراغ یا درد شدید در قسمت بالای شکم که به پشت می زند، مصرف آسکیمینیب را قطع کرده و فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
افزایش فشار خون (هایپرتنشن): آسکیمینیب ممکن است فشار خون شما را افزایش دهد یا آن را بدتر کند. اگر در حین مصرف این دارو، فشار خونتان افزایش یافت، با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت داشتن فشار خون بالا و مشاهده ی عدد بالایی (فشار خون سیستولیک) 180 و عدد پایینی (فشار خون دیاستولیک) 120 یا بالاتر، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
- سردرد شدید ناگهانی
- درد قفسه سینه
- سرگیجه یا گیجی
- مشکل در تنفس
- تهوع / استفراغ
- تاری دید یا تغییرات دیگر در بینایی
- اضطراب
- وزوز گوش
- خون دماغ
- احساس رد شدن ضربان قلب
حمله قلبی و سکته مغزی: آسکیمینیب می تواند خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهد که می تواند منجر به مرگ شود. این دارو همچنین می تواند خطر لخته شدن خون، نارسایی قلبی و ضربان قلب غیرطبیعی را افزایش دهد. این خطر در افراد مبتلا به بیماری قلبی یا مصرف داروهای خاص در گذشته افزایش می یابد. در صورت داشتن سابقه حمله قلبی اخیر، قبل از مصرف آسکیمینیب (سمبلیكس) با پزشک خود صحبت کنید. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً به اورژانس مراجعه کنید:
- درد یا فشار در قفسه سینه
- ضربان قلب سریع یا غیرطبیعی
- مشکل در تنفس
- درد در پشت، فک، گلو یا بازو
- عرق کردن، ناراحتی معده، استفراغ یا سرگیجه
- ضعف ناگهانی در یک طرف بدن
- سردرد ناگهانی و شدید
- لکنت زبان یا مشکل در درک گفتار
موارد احتیاطاتی و منع مصرف آسکیمینیب (سمبلیكس)
چه کسانی نباید از آسکیمینیب استفاده کنند؟
آلرژی به ترکیبات دارو: در صورت مصرف این دارو و بروز علائم آلرژیک مصرف دارو را قطع کرده و فورا به پزشک مراجعه کنید.
قبل از مصرف آسکیمینیب چه نکاتی را باید بدانم؟
آسکیمینیب را فقط در صورتی مصرف کنید که توسط پزشک تجویز شده باشد. دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.
آسکیمینیب را با افراد دیگر به اشتراک نگذارید، حتی اگر آنها شرایط مشابهی با شما داشته باشند. این دارو ممکن است به آنها آسیب برساند.
قرص آسکیمینیب را نجوید، خرد یا له نکنید.
قبل از مصرف آسکیمینیب، چه اطلاعاتی را باید به پزشک خود اطلاع دهم؟
پزشک خود را از تمام بیماری ها و داروهای مصرفی خود، از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل ها مطلع سازید. این اطلاعات به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد آیا آسکیمینیب برای شما مناسب است یا خیر.
به طور خاص، حتماً موارد زیر را با پزشک خود در میان بگذارید:
سابقه پزشکی: اگر هر یک از شرایط زیر را دارید، به پزشک خود اطلاع دهید:
- مشکلات پانکراس
- مشکلات قلبی یا لخته شدن خون
داروها و مکمل های دیگر: آسکیمینیب ممکن است با سایر داروها و مکمل ها تداخل داشته باشد. قبل از مصرف آسکیمینیب، پزشک خود را از تمام داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که مصرف می کنید مطلع سازید.
بارداری: آسکیمینیب ممکن است برای جنین مضر باشد. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. قبل از شروع مصرف آسکیمینیب نباید باردار باشید. اگر در سن باروری هستید، در طول درمان با آسکیمینیب و به مدت 1 هفته پس از آخرین دوز، از روش های پیشگیری از بارداری مؤثر استفاده کنید.
شیردهی: مشخص نیست که آیا آسکیمینیب وارد شیر مادر می شود یا خیر. در طول درمان با آسکیمینیب و به مدت 1 هفته پس از آخرین دوز، از شیردهی خودداری کنید. اگر در دوران شیردهی هستید یا قصد شیردهی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
ناباروری: آسکیمینیب ممکن است باعث مشکلات باروری در افراد شود. اگر این موضوع برای شما نگران کننده است، با پزشک خود صحبت کنید.
تداخلات دارویی آسکیمینیب (سمبلیكس)
آیا آسکیمینیب با غذا یا نوشیدنی ها تداخل دارد؟
آسکیمینیب را باید بدون غذا مصرف کرد. زیرا غذا می تواند باعث کاهش جذب دارو در بدن شود. حداقل 2 ساعت قبل از مصرف دارو و 1 ساعت بعد از آن از خوردن غذا خودداری کنید.
مشخص نیست که آیا نوشیدن الکل بر آسکیمینیب تأثیر می گذارد یا خیر.
آیا آسکیمینیب با سایر داروها تداخل دارد؟
برخی از داروها می توانند سطح آسکیمینیب را در خون تغییر دهند و بالعکس. پزشک خود را از تمام داروهایی که مصرف می کنید یا اخیراً مصرف کرده اید مطلع سازید.
مصرف بیش از حد و فراموشی مصرف آسکیمینیب (سمبلیكس)
در صورت مصرف تصادفی بیش از حد آسکیمینیب چه باید کرد؟
اگر شما یا شخص دیگری بیش از حد آسکیمینیب مصرف کرده اید، فوراً با اورژانس (115) تماس بگیرید یا به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنید.
در صورت فراموشی مصرف یک دوز آسکیمینیب چه باید کرد؟
اگر مصرف یک دوز را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر آسکیمینیب را یک بار در روز مصرف می کنید و کمتر از 12 ساعت تا دوز بعدی باقی مانده است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و فقط دوز بعدی را مصرف کنید. اگر آسکیمینیب را دو بار در روز مصرف می کنید و کمتر از 6 ساعت تا دوز بعدی باقی مانده است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و فقط دوز بعدی را مصرف کنید. هرگز دوز دو برابر یا اضافی برای جبران دوز از دست رفته مصرف نکنید.
نحوه نگهداری داروی آسکیمینیب
قرص های آسکیمینیب را در دمای اتاق (20 تا 25 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. قرار گرفتن در معرض دمای بین 15 تا 30 درجه سانتی گراد برای مدت کوتاه (مانند هنگام حمل و نقل) بلامانع است. دارو را در جای خشک و خنک نگهداری نمایید. از نگهداری داروها در حمام و دستشویی خودداری کنید و همواره به خاطر داشته باشید که تمامی داروها باید دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار گیرند.
پرسش های متداول
آسکیمینیب (Scemblix) چیست و برای چه بیماریای استفاده میشود؟
آسکیمینیب دارویی هدفمند است که برای درمان لوسمی میلوئید مزمن (CML) در مرحله مزمن و دارای BCR-ABL مثبت استفاده میشود، مخصوصاً در بیمارانی که به سایر داروهای تیروزین کیناز مهارکننده (TKI) پاسخ ندادهاند یا آنها را تحمل نکردهاند.
آسکیمینیب با سایر داروهای CML مثل ایماتینیب چه تفاوتی دارد؟
برخلاف داروهای سنتیتر که محل فعال آنزیم BCR-ABL را مهار میکنند، آسکیمینیب به محل آلوستریک (myristoyl pocket) متصل میشود. این مکان جدید هدفگیری باعث کاهش احتمال مقاومت دارویی میشود.
این دارو چگونه مصرف میشود؟
معمولاً آسکیمینیب به صورت قرص خوراکی، روزی دو بار (هر ۱۲ ساعت) مصرف میشود. ممکن است پزشک دوز را بر اساس وضعیت بیمار تغییر دهد.
آیا آسکیمینیب باید با غذا مصرف شود؟
این دارو میتواند با یا بدون غذا مصرف شود، اما مهم است که هر روز در ساعات منظم استفاده شود.
عوارض جانبی رایج آسکیمینیب چیست؟
برخی عوارض رایج عبارتند از: تهوع، خستگی، سردرد، درد عضلانی، افزایش آنزیم های کبدی و افزایش فشار خون.
آیا آسکیمینیب باعث ریزش مو میشود؟
ریزش مو از عوارض شایع این دارو نیست، ولی ممکن است در برخی بیماران دیده شود. اگر این موضوع برای شما رخ داد، با پزشک مشورت کنید.
آیا میتوانم آسکیمینیب را همراه با داروهای دیگر مصرف کنم؟
برخی داروها ممکن است با آسکیمینیب تداخل داشته باشند. حتماً لیست کامل داروهای خود را به پزشک بدهید.
اگر یک دوز فراموش شد، چه کنم؟
اگر کمتر از 6 ساعت از زمان دوز فراموششده گذشته، بلافاصله مصرف کنید. اگر بیشتر گذشته، دوز را نادیده بگیرید و دوز بعدی را طبق برنامه مصرف کنید. هرگز دو دوز را همزمان مصرف نکنید.
چه مدت باید از آسکیمینیب استفاده کنم؟
مدت درمان بسته به پاسخ شما به دارو و نظر پزشک متفاوت است. برخی بیماران ممکن است برای مدت طولانی یا حتی مادامالعمر به دارو نیاز داشته باشند.
آیا آسکیمینیب میتواند بیماری را کامل درمان کند؟
خیر، این دارو معمولاً بیماری را کنترل میکند ولی نه درمان کامل. با این حال، بسیاری از بیماران با آن به درمان پایدار و طولانیمدت میرسند.
آیا آسکیمینیب باعث ضعف سیستم ایمنی میشود؟
ممکن است برخی بیماران دچار کاهش گلبولهای سفید شوند، که میتواند ایمنی را کاهش دهد. پزشک با انجام آزمایش خون این مورد را پایش میکند.
آیا میتوان در دوران بارداری یا شیردهی از آسکیمینیب استفاده کرد؟
خیر. استفاده از آسکیمینیب در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمیشود. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، حتماً با پزشک مشورت کنید.
آیا هنگام استفاده از آسکیمینیب رژیم غذایی خاصی باید رعایت شود؟
دارو محدودیت غذایی خاصی ندارد، اما پرهیز از گریپفروت (گریپفروت میتواند متابولیسم دارو را مختل کند) توصیه میشود.
آیا آسکیمینیب باید در یخچال نگهداری شود؟
خیر، آسکیمینیب باید در دمای اتاق (۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد)، در جای خشک و دور از نور و رطوبت نگهداری شود.
دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.