سیتارابین لیپوزومال (نام تجاری: دپوسیت)، یکی از داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان است که در درمان سرطان های لنف اطراف مغز و نخاع کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف سیتارابین لیپوزومال، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: سیتارابین لیپوزومال
نام تجاری: دپوسیت
سیتارابین لیپوزومال یک داروی شیمی درمانی طولانی رهش (با آزاد سازی مداوم) است که برای درمان سرطان در ناحیه اطراف نخاع (مننژیت لنفوماتوز) استفاده می شود. این دارو باعث کاهش یا توقف رشد سلول های سرطانی می شود.
سوسپانسیون 50 میلی گرم در 5 میلی لیتر (10 میلی گرم در میلی لیتر)
این دارو توسط پزشک در طی 1 تا 5 دقیقه به مایع نخاعی تزریق می شود. سیتارابین لیپوزومال معمولاً هر 14 روز یک بار یا طبق دستور پزشک تجویز می شود.
به طور معمول توصیه می شود که پس از دریافت این دارو به مدت 1 ساعت دراز بکشید.
دوز دارو و مدت زمان درمان با این دارو براساس شرایط پزشکی فرد، اندازه بدن و میزان پاسخ بدن به دارو تعیین می شود. بعد از چندین ماه، ممکن است پزشک توصیه کند فواصل این دارو به هر 28 روز (دوز نگهدارنده) تغییر کند.
ممکن است به منظور کاهش عوارض جانبی جدی، پزشک دارو یا داروهای دیگری مانند دگزامتازون را قبل از درمان و برای چند روز پس از درمان تجویز کند. بسیار مهم است که داروها طبق دستورالعمل استفاده شوند. اگر نمی توانید دگزامتازون را (مثلاً به دلیل استفراغ) مصرف کنید، یا پس از مصرف دگزامتازون دچار استفراغ شدید یا دوز دارو را فراموش کردید، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
حالت تهوع، استفراغ یا تب می توانند از عوارض این دارو باشد. تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
سیتارابین لیپوزومال می تواند عوارض جانبی جدی را به همراه داشته باشد، با این حال به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. مراجعه منظم به پزشک می تواند احتمال عوارض جانبی را کاهش دهد.
در صورت بروز عوارض جانبی جدی، از جمله سردرد، گزگز / بی حسی، درد عضلانی، کمر درد، درد / سفتی گردن، تشنج، تورم، از دست دادن کنترل مثانه / روده، ضعف / خستگی غیرمعمول، کبودی / خونریزی آسان، علائم عفونت (به عنوان مثال، گلودرد مداوم)، تغییرات ذهنی / خلقی (به عنوان مثال: گیجی) بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
بروز هر یک از این عوارض جانبی نادر اما بسیار جدی مانند ضعف / از دست دادن حرکت در یک طرف بدن، تغییرات بینایی (از جمله کوری) و اختلالات شنوایی را بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف سیتارابین لیپوزومال، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از استفاده از این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص ابتلا به عفونت های مغزی (مانند مننژیت باکتریایی / قارچی / ویروسی)، مصرف سایر داروهای شیمی درمانی یا انجام پرتودرمانی مطلع سازید.
بدون موافقت پزشک خود واکسیناسیون انجام ندهید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های حاوی ویروس زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن فلج اطفال را از راه دهان یا واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.
دست های خود را به خوبی بشویید تا از انتقال عفونت جلوگیری شود. از تماس با افراد مبتلا به بیماری های واگیردار (مانند آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا، کووید-19) پرهیز کنید.
در استفاده از اشیای تیز و سخت مانند تیغ و ناخن گیر که احتمال بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی دارند، احتیاط کرده و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری نمایید.
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، پزشک خود را مطلع سازید. هنگام استفاده از سیتارابین نباید باردار شوید. سیتارابین ممکن است به جنین آسیب برساند.
هنوز مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی در هنگام استفاده از این دارو توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوۀ عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی سیتارابین لیپوزومال را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: دیگوکسین و سایر داروهای شیمی درمانی سرطان.
این دارو می تواند بر روی نتایج برخی تست های تشخیصی و پزشکی (به عنوان مثال، شمارش گلبول های سفید خون در SF ) اثر گذاشته و احتمالا منجر به کاذب شدن نتیجه آزمایش شود. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و پزشکان از استفاده شما از این دارو مطلع هستند.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا تنگی نفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
بهتر است آزمایش / معاینات پزشکی (مانند شمارش کامل فاکتورهای خون) به صورت دوره ای انجام شود تا میزان بهبودی یا شدت عوارض جانبی بررسی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
برای دریافت بهترین نتیجه بهتر است هر دوز از دارو طبق دستورالعمل مصرف شود. اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، برای تعیین یک برنامه دوز جدید با پزشک خود مشورت کنید.
ویال های بازنشده داروی سیتارابین لیپوزومال را در یخچال (دمای بین 2 الی 8 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. این دارو نباید یخ بزند و همچنین از تکان دادن دارو خودداری کنید. دارو را در بسته بندی محصول و به دور از نور و رطوبت قرار دهید. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور نگه دارید.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که توصیه به این کار شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.