درخواست مشاوره رایگان
پرفنازین و آمی تریپتیلین (نام تجاری: اترافون)، نوعی داروی ترکیبی است که از دو داروی ضد روان پریشی پرفنازین و ضد افسردگی آمی تریپتیلین تشکیل شده است. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف پرفنازین و آمی تریپتیلین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: پرفنازین و آمی تریپتیلین
نام تجاری: اترافون، تریاویل
پرفنازین و آمی تریپتیلین برای درمان افسردگی ناشی از سایر اختلالات روانی / خلقی (مانند اضطراب، بیقراری، اسکیزوفرنی) مصرف می شود و ترکیبی از داروی ضد افسردگی سه حلقه ای (آمی تریپتیلین) و داروی ضد روان پریشی (پرفنازین) می باشد. این داروها با کمک یکدیگر، تعادل برخی از مواد شیمیایی طبیعی را در مغز (انتقال دهنده های عصبی مانند دوپامین، نوراپی نفرین و سروتونین) باز خواهند گرداند. پرفنازین و آمی تریپتیلین همچنین به بیماران کمک می کند تا خلق و خوی و احساس بهتری داشته باشند، واضح تر فکر کنند، کمتر عصبی شوند و اینگونه بتوانند در زندگی روزمره و اجتماعی خود، مشارکت بهتری داشته باشند.
پیش از شروع مصرف پرفنازین و آمی تریپتیلین و در هر بار شروع مجدد آن، برگه راهنمای آن را مطالعه نمایید. همچنین درصورت وجود هرگونه سوالی، آن را از پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه بپرسید.
این دارو را طبق دستور پزشک معمولاً 1 تا 4 بار در روز و بصورت خوراکی، مصرف کنید. چنانچه این دارو را تنها یک بار در روز مصرف می کنید، آن را قبل از خواب مصرف کنید تا به کاهش خواب آلودگی در طول روز کمک نماید.
دوز این دارو بر اساس وضعیت پزشکی فرد بیمار و میزان پاسخ دهی او به درمان، تعیین خواهد شد. پزشک نیز ابتدا توصیه خواهد کرد که مصرف دارو را با دوز کم شروع کرده و به تدریج آن را افزایش دهید زیرا اینگونه احتمال عوارض جانبی (مانند خواب آلودگی، خشکی دهان، اسپاسم عضلانی) کاهش می یابد. همچنین دستورالعمل های پزشک تان را به دقت دنبال کنید. سازنده این دارو نیز توصیه می کند که بیش از 16 میلی گرم پرفنازین یا 200 میلی گرم آمی تریپتیلین در روز، مصرف نکنید.
بیشترین اثرگذاری پرفنازین و آمی تریپتیلین در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود؛ بنابراین برای کمک به یادآوری این امر، دارو را هر روز و در زمان مشخص مصرف کنید. همچنین دوز دارو را سر خود افزایش ندهید و یا آن را بیشتر از مقدار یا زمان تجویز شده، مصرف نکنید زیرا با انجام این کار، بیماری سریعتر بهبود نخواهد یافت بلکه خطرات ناشی از عوارض جانبی، افزایش می یابد.
مصرف این دارو را بدون مشورت با پزشک، قطع نکنید زیرا بیماری با قطع ناگهانی دارو، تشدید می شود. دردهای عضلانی، سردرد و مشکلات خواب نیز ممکن است رخ دهد. پزشک برای جلوگیری از این علائم، دوز دارو را به تدریج کاهش می دهد. برای کسب جزئیات بیشتر با پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه مشورت کنید. همچنین ایجاد هر گونه علائم جدید یا تشدید آنها را فوراً گزارش دهید.
پرفنازین و آمی تریپتیلین ممکن است فوراً اثر نکند البته در عرض یک هفته، تاثیراتی را مشاهده خواهید کرد. با این حال ممکن است تا 4 هفته طول بکشد تا اثر کامل آن را مشاهده کنید. درصورت تداوم یا تشدید بیماری (مانند افزایش اضطراب، بدتر شدن احساس غم و اندوه یا داشتن افکار خودکشی)، پزشک خود را مطلع سازید.
خواب آلودگی، سرگیجه، سبکی سر، خشکی دهان، تاری دید، یبوست، خستگی، افزایش وزن بدون دلیل یا دشواری در دفع ادرار، از عوارض جانبی مصرف پرفنازین و آمی تریپتیلین می باشد.
سرگیجه و سبکی سر می توانند خطر افتادن را افزایش دهند؛ بنابراین همواره هنگام بلند شدن از حالت نشسته یا خوابیده، این کار را به آرامی انجام دهید.
برای تسکین خشکی دهان نیز می توانید آب نبات سفت یا چیپس یخ بمکید، آدامس بجوید، آب بنوشید یا از جایگزین بزاق استفاده کنید.
پرفنازین ممکن است باعث مشکلات عضلانی / سیستم عصبی (علائم خارج هرمی - EPS ) نیز شود. در این صورت، پزشک ممکن است داروی دیگری را برای کاهش این عوارض تجویز کند. در صورت مشاهده هر یک از عوارض: ترشح آب دهان / مشکل در بلع، حالت ماسک مانند صورت، بی قراری / نیاز دائمی به حرکت، لرزش، عدم تعادل در راه رفتن، سفتی عضلات، اسپاسم شدید عضلانی / گرفتگی عضلانی (مانند چرخش گردن، قوس پشت، چرخش چشم ها) فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت وجود هر گونه عوارض جانبی جدی از جمله: کبودی / خونریزی آسان، علائم عفونت (مانند تب، گلودرد مداوم)، درد شدید معده / شکم، تهوع / استفراغ مداوم، زردی چشم ها / پوست و دل درد مداوم فوراً پزشکتان را مطلع سازید.
پرفنازین همچنین می تواند منجر به ابتلا به بیماری به نام دیسکینزی دیررس نیز شود. در برخی موارد، این بیماری ممکن است دائمی باشد. درصورت مشاهده حرکات غیرقابل کنترلی مانند حرکت دادن لب، حرکت دادن دهان، چرخش زبان، جویدن یا حرکات غیرعادی بازو / پا در خود، فوراً پزشکتان را مطلع سازید.
پرفنازین در موارد نادر ممکن است سطح نوعی ماده خاص ساخته شده توسط بدن (پرلاکتین) را افزایش دهد. این افزایش پرولاکتین در زنان ممکن است به شیر ناخواسته، قطع دوره های قاعدگی یا ایجاد مشکلاتی در باروری، منجر شود. در مردان نیز ممکن است منجر به کاهش توانایی جنسی، ناتوانی در تولید اسپرم یا بزرگ شدن پستان شود. در صورت بروز هر یک از این علائم، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
پرفنازین و آمی تریپتیلین به ندرت ممکن است باعث ابتلا به نوعی بیماری بسیار جدی به نام سندرم بدخیم نورولپتیک (NMS) شود. در صورت وجود هر یک از علائم: تب، سفتی عضلات / درد / حساسیت / ضعف، خستگی شدید، گیجی شدید، عرق کردن، ضربان قلب سریع / نامنظم، تیره شدن رنگ ادرار و ایجاد علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار) فوراً به پزشک مراجعه کنید.
درصورت وجود عوارض جانبی بسیار جدی از جمله: علائم سکته مغزی (مانند ضعف در یک طرف بدن، مشکل در صحبت کردن، گیجی)، چشم درد / تورم / قرمزی، گشاد شدن مردمک ها، تغییرات بینایی (مانند دیدن رنگین کمان در اطراف نورها در شب)، علائم ذات الریه ناشی از آسپیراسیون (مانند سرفه، تب، مشکلات تنفسی)، درد قفسه سینه / فک / بازوی چپ، سرگیجه شدید / غش کردن، مدفوع سیاه، استفراغی که شبیه تفاله قهوه است و تشنج، فوراً به پزشک مراجعه نمایید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی از جمله: راش، خارش / تورم (مخصوصاً در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید و مشکل در تنفس به دنبال امدادهای فوری پزشکی باشید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی پرفنازین و آمی تریپتیلین را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف آمی تریپتیلین با پرفنازین، درصورت وجود حساسیت به آن یا حساسیت به سایر داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (مانند نورتریپتیلین) یا سایر فنوتیازین ها (مانند کلرپرومازین، فلوفنازین ) یا هرگونه حساسیت دیگری، پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را مطلع سازید؛ زیرا این محصول حاوی اجزا غیرفعالی می باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین پیش از مصرف این دارو، سابقه پزشکی خود مخصوصاً: مشکلات خونریزی، کاهش عملکرد مغز استخوان، مشکلات تنفسی (مانند آسم، آمفیزم)، مشکلات کبدی، فشار خون پایین، حمله قلبی، سرطان پستان، مشکل در ادرار کردن (مانند بزرگ شدن پروستات)، پرکاری تیروئید، داشتن سابقه شخصی یا خانوادگی از گلوکوم (نوع بسته شدن زاویه)، سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال دوقطبی، سوء مصرف نوشیدنی های الکل دار / مواد مخدر، سابقه خانوادگی خودکشی، تشنج، دیابت، شرایطی که ممکن است خطر تشنج را افزایش دهند (مانند ضربه به سر، ترک مواد مخدر / نوشیدنی های الکل دار)، واکنش شدید خاص به برخی از داروها (سندرم بدخیم نورولپتیک)، تومور غده فوق کلیوی (فئوکروموسیتوم)، سندرم پای بیقرار و بیماری پارکینسون را به اطلاع پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه برسانید.
پرفنازین و آمی تریپتیلین ممکن است باعث ایجاد بیماری های تاثیرگذار بر ریتم قلب (طولانی شدن QT) نیز شود. البته طولانی شدن QT به ندرت می تواند باعث ضربان قلب سریع / نامنظم و ایجاد علائم جدی و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید و غش کردن) که نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارند، شود.
خطر طولانی شدن QT در صورت ابتلا به برخی از بیماری ها یا مصرف برخی از داروها، افزایش خواهد یافت؛ بنابراین پیش از مصرف پرفنازین و آمی تریپتیلین، پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را از تمام داروهایی که مصرف می کنید و همچنین درصورت ابتلا به هر یک از بیماری های: مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، ضربان قلب آهسته، طولانی شدن QT در EKG)، سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص (طولانی شدن QT در EKG، ایست قلبی ناگهانی) مطلع سازید.
کاهش سطوح پتاسیم یا منیزیم در خون نیز خطر طولانی شدن QT را افزایش خواهد داد. همچنین این خطر در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند دیورتیک ها / قرص های آب) یا شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال، استفراغ یا اختلالات خوردن (مانند پرخوری عصبی) افزایش می یابد. در مورد استفاده ایمن پرفنازین و آمی تریپتیلین با پزشک تان، مشورت کنید.
پرفنازین و آمی تریپتیلین می تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی یا تاری دید شود. نوشیدنی های الکل دار یا ماری جوانا (حشیش) نیز این سرگیجه یا خواب آلودگی را تشدید خواهند کرد؛ بنابراین تا زمانی که نتوانسته اید فعالیت هایی مانند رانندگی، کار با ماشین آلات یا هرنوع فعالیت دیگری که نیاز به هوشیاری یا دید واضح دارد را با خیال راحت انجام دهید، از انجام دادن آنها خودداری نمایید. همچنین از مصرف نوشیدنی های الکل دار نیز اجتناب کرده و درصورتیکه از ماری جوانا (حشیش) استفاده می کنید، پزشک خود را مطلع سازید.
پیش از انجام هر گونه عمل جراحی یا تصویربرداری (مانند رادیوگرافی، سی تی اسکن)، پزشک یا دندانپزشک خود را در مورد این دارو و همه محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع سازید.
این دارو، پوست را نسبت به آفتاب حساس تر خواهد کرد؛ بنابراین سعی کنید تا زمان کمتری را در آفتاب، سپری کرده و از استفاده از اتاق های برنزه کننده و لامپ های آفتابی نیز خودداری نمایید. همواره در بیرون از منزل از کرم ضد آفتاب استفاده کرده و لباس محافظ نیز بپوشید. همچنین درصورتیکه دچار آفتاب سوختگی یا تاول / قرمزی پوست شده اید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
پرفنازین موجود در این محصول می تواند تعریق را کاهش دهد و خطر واکنش شدید به گرمای بیش از حد (گرمازدگی) را نیز افزایش دهد؛ بنابراین احتیاط در هوای گرم توصیه می شود. برای جلوگیری از این عارضه به مقدار زیاد مایعات بنوشید و از انجام ورزش های سنگین در هوای گرم خودداری نمایید. همچنین درصورتیکه احساس کرده اید که بیش از حد گرم شده اید، فوراً به دنبال مکانی باشید که خنک شوید و یا ورزش را متوقف کنید. اگر دمای بدن بالاتر از حد طبیعی باشد یا اگر تغییرات روحی / خلقتی، سردرد یا سرگیجه داشتید، به دنبال مراقبت های فوری پزشکی باشید.
همچنین از قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی مورد استفاده در باغبانی (حشره کش های آلی فسفات) خودداری نمایید و درصورتیکه در معرض مواد شیمیایی باغبانی قرار گرفتید و سردرد غیرمعمول، تعریق شدید یا مشکل در تنفس داشتید، به دنبال امدادهای فوری پزشکی باشید.
اگر دیابت دارید، این دارو ممکن است قند خون را افزایش دهد؛ بنابراین همواره قند خون خود را به طور منظم و طبق دستور پزشک، بررسی کرده و نتایج آن را با پزشک خود در میان بگذارید. در صورت وجود علائمی مانند افزایش تشنگی / ادرار، فوراً پزشکتان را مطلع سازید؛ زیرا ممکن است به تنظیم مجدد داروهای دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی، نیاز داشته باشید.
کودکان نسبت به عوارض جانبی این دارو مخصوصاً حرکات کنترل نشده، حساسیت بیشتری نشان می دهند.
افراد مسن نیز نسبت به عوارض جانبی پرفنازین و آمی تریپتیلین مخصوصاً سرگیجه، سبکی سر، خواب آلودگی، گیجی، خونریزی، یبوست، مشکل در ادرار کردن، حرکات کنترل نشده و طولانی شدن QT، حساس تر می باشند. سرگیجه، سبکی سر، خواب آلودگی و گیجی نیز خطر افتادن را افزایش خواهند داد .
پرفنازین و آمی تریپتیلین در دوران بارداری تنها می بایست درصورت لزوم مصرف شود زیرا نوزادانی که از مادرانی که در 3 ماه آخر بارداری خود، این دارو را مصرف کرده اند، متولد شده اند، به ندرت ممکن است علائمی از جمله سفتی یا لرزش ماهیچه ها، خواب آلودگی، مشکلات تغذیه / تنفس یا گریه مداوم داشته باشند. درصورت مشاهده هر یک از این علائم در نوزاد خود مخصوصاً در ماه اول تولد، فوراً پزشک را مطلع سازید.
از آنجایی که مشکلات روانی / خلقی درمان نشده (مانند افسردگی، اسکیزوفرنی) از انواع بیماری های جدی می باشند، هرگز مصرف این دارو را متوقف نکنید مگر اینکه پزشکتان، تجویز کرده باشد. درصورتیکه قصد بارداری دارید و یا فکر می کنید که ممکن است باردار باشید، فوراً با پزشک خود در مورد فواید و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری، مشورت کنید.
این دارو می تواند وارد شیر مادر شده و ممکن است اثرات نامطلوبی بر روی نوزاد شیرخوار او داشته باشد بنابراین قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی، نحوه عملکرد داروها را تغییر داده و اینگونه خطرات ناشی از عوارض جانبی جدی ناشی از آن را نیز افزایش خواهد داد. البته این متن حاوی تمامی تداخلات دارویی احتمالی پرفنازین و آمی تریپتیلین نیست. فهرستی از تمامی داروهای مصرفی تان (از جمله داروهای با نسخه/بدون نسخه و محصولات گیاهی) را تهیه کرده و آن را در اختیار پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه، قرار دهید.همچنین بدون تأیید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا قطع نکرده و تغییری نیز در آنها ایجاد نکنید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با پرفنازین و آمی تریپتیلین تداخل داشته باشند عبارتند از: داروهای آنتی کولینرژیک / ضد اسپاسم (مانند آلکالوئیدهای بلادونا، دی سیکلومین، اسکوپولامین)، برخی از داروهای ضد فشار خون (مانند کلونیدین، گوانابنز، متیل دوپا)، سایر داروهایی که می توانند باعث خونریز شوند (مانند کلوپیدوگرل )، NSAID ها مانند ایبوپروفن، "رقیق کننده های خون" مانند وارفارین، دی سولفیرام، لوودوپا، لیتیوم و مکمل های تیروئید.
مصرف مهارکننده های MAO با این دارو ممکن است باعث تداخل دارویی جدی شود؛ بنابراین در طول درمان با این دارو از مصرف مهارکننده های MAO (ایزوکاربوکسازید، لینزولید، متاکسالون، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، رازاگیلین، سافینامید، سلژیلین، ترانیل سیپرومین ) خودداری نمایید. همچنین اکثر مهارکننده های MAO نیز نباید به مدت دو هفته قبل و بعد از درمان با این دارو مصرف شوند. از پزشک خود بپرسید که چه زمانی می بایست مصرف این دارو را شروع یا متوقف کنید.
داروهای زیر نیز می توانند بر دفع پرفنازین / آمی تریپتیلین از بدن و نحوه عملکرد آن، تاثیر بگذارند: سایمتیدین، ضد قارچ های آزول (مانند کتوکونازول، ایتراکونازول)، داروهایی برای درمان ضربان قلب نامنظم (مانند آمیودارون، فلکائینید، پروپافنون، کینیدین)، آنتی بیوتیک های ماکرولید (مانند اریترومایسین)، ریفامایسین (مانند فوزامپرناویر، ریتوناویر)، داروهای ضد افسردگی SSRI(مانند فلوکستین، پاروکستین) و گل راعی.
در صورت مصرف سایر محصولاتی که باعث خواب آلودگی می شوند مانند داروهای اعتیاد آور یا داروهای ضد سرفه (مانند کدئین، هیدروکودون)، نوشیدنی های الکل دار، ماری جوانا (حشیش)، داروهای خواب آور یا اضطراب (مانند آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)، شل کننده های عضلانی (مانند کاریزوپرودول، سیکلوبنزاپرین) یا آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را مطلع سازید.
علاوه بر پرفنازین و آمی تریپتیلین بسیاری از داروهای دیگر مانند آمیودارون، دوفتیلید، پیموزید، پروکائین آمید، کینیدین، سوتالول و آنتی بیوتیک های ماکرولید (مانند اریترومایسین) نیز می توانند بر ریتم قلب (طولانی شدن QT) تأثیر بگذارند.
همواره برچسب روی تمامی داروهای خود (مانند داروهای ضد اسید، ضد آلرژی یا محصولات ضدسرفه و سرماخوردگی) را بررسی کنید زیرا ممکن است حاوی سایمتیدین، ضد احتقان ها یا مواد خواب آور، باشند. همچنین درمورد نحوه مصرف ایمن این دارو، با پزشک داروخانه مشورت کنید.
آسپیرین، درصورت مصرف همزمان با دارو پرفنازین و آمی تریپتیلین، خطر خونریزی را افزایش خواهد داد. با این حال، چنانچه پزشک دستور داده است که آسپیرین با دوز پایین را برای پیشگیری از حمله قلبی یا سکته (معمولاً 81 - 162 میلی گرم در روز) مصرف کنید، می بایست مصرف آن را ادامه دهید مگر اینکه پزشکتان، دستور دیگری داده باشد. برای کسب جزئیات بیشتر، با پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه مشورت کنید.
آمی تریپتیلین بسیار شبیه به نورتریپتیلین است؛ بنابراین هنگام مصرف آمی تریپتیلین، از داروهای حاوی نورتریپتیلین استفاده نکنید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا مشکل تنفسی با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
سایر علائم مصرف بیش از حد این دارو، عبارتند از: خواب آلودگی شدید، توهم، ضربان قلب سریع / نامنظم، غش کردن، تنفس آهسته یا کم عمق و تشنج.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
آزمایش های تشخیصی / پزشکی (مانند شمارش کامل فاکتور های خون، آزمایش های کبدی، EKG) می بایست به صورت دوره ای برای نظارت بر پیشرفت فرد بیمار یا بررسی عوارض جانبی انجام شوند. برای کسب جزئیات بیشتر با پزشک تان مشورت کنید.
درصورت فراموشی مصرف یک دوز از این دارو، به محض به یاد آوردن، آن را مصرف کنید اما چنانچه نزدیک به زمان مصرف نوبت بعدی است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید ولی دوز بعدی خود را در زمان منظم مصرف کنید. هیچ گاه برای جبران فراموشی مصرف دارو، دوز آن را دوبرابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت و در ظرف اصلی نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.