درخواست مشاوره رایگان
پرفنازین (نام تجاری: تریلافون)، از داروهای موثر بر گیرنده های هورمون های عصبی است که با اثر روی انتقال دهنده های عصبی به درمان اسکیزوفرنی و کنترل تهوع و استفراغ شدید کمک می کند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف پرفنازین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: پرفنازین
نام تجاری: تریلافون
پرفنازین برای درمان برخی از اختلالات روانی / خلقی (مانند اسکیزوفرنی، فاز شیدایی اختلال دوقطبی، اختلال اسکیزوافکتیو) مصرف می شود و به بیماران، کمک خواهد کرد تا واضح تر فکر کنند، کمتر عصبی شوند و راحت تر در زندگی روزمره و اجتماعی خود، شرکت کنند. این دارو همچنین می تواند رفتار پرخاشگرانه و تمایل به صدمه زدن به خود / دیگران را نیز کاهش دهد. همچنین ممکن است به کاهش توهمات (مانند شنیدن / دیدن چیزهایی که وجود ندارند) کمک کند. پرفنازین نوعی داروی روانپزشکی (از نوع ضد روان پریشی) است که با کمک به بازگرداندن تعادل برخی مواد طبیعی (مانند دوپامین) در مغز عمل می کند.
پرفنازین به صورت خوراکی معمولاً 1 تا 3 بار در روز، همراه با غذا یا بدون آن و طبق دستور پزشک، مصرف می شود.
دوز این دارو نیز بر اساس وضعیت پزشکی فرد بیمار و میزان پاسخ دهی او به درمان، تعیین خواهد شد. پزشک ممکن است ابتدا به بیماران، دستور دهد که دارو را از دوز کم شروع کرده و سپس به تدریج دوز آن را افزایش دهند زیرا اینگونه احتمال ایجاد برخی از عوارض جانبی مانند اسپاسم عضلانی نیز کاهش خواهد یافت. همواره دستورالعمل های پزشک خود را به دقت دنبال کنید.
هنگامی که درمانی را شروع می کنید ممکن است برای یافتن بهترین و مناسب ترین دوز به مراجعه مکرر به پزشک، نیاز پیدا کنید. بنابراین می بایست تمامی قرارهای پزشکی / آزمایشگاهی تان را حفظ نمایید.
بیشترین اثرگذاری این دارو، در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. برای کمک به یادآوری این امر، دارو را هر روز و در زمان (های) خاصی، مصرف کنید.
اگرچه احتمالاً به زودی پس از شروع مصرف پرفنازین، متوجه برخی از اثرات آن خواهید شد اما ممکن است 4 تا 6 هفته پس از استفاده منظم از آن، طول بکشد تا فواید کامل آن را مشاهده نمایید. بدون مشورت با پزشک، مصرف این دارو را قطع نکنید؛ زیرا قطع ناگهانی این دارو، بیماری را تشدید خواهد کرد. ممکن است لازم باشد دوز به تدریج کاهش یابد.
درصورت عدم بهبودی یا تشدید بیماری، پزشک خود را مطلع سازید.
خواب آلودگی، یبوست، خشکی دهان، سرگیجه، سبکی سر، تاری دید، خستگی یا افزایش وزن بدون دلیل از عوارض جانبی مصرف پرفنازین می باشد. درصورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، فوراً پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را مطلع سازید.
سرگیجه و سبکی سر می تواند خطر افتادن را افزایش دهد؛ بنابراین هنگام بلند شدن از حالت نشسته یا خوابیده، به آرامی بلند شوید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف پرفنازین، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
این دارو ممکن است باعث مشکلات عضلانی / سیستم عصبی شود؛ بنابراین پزشک ممکن است داروی دیگری را برای کاهش این عوارض تجویز کند. در صورت مشاهده هر یک از عوارض جانبی: افزایش اضطراب، ترشح آب دهان / مشکل در بلع، بی قراری، لرزش و سفتی عضلات فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
پرفنازین همچنین می تواند باعث ایجاد بیماری به نام دیسکینزی تاخیری شود که این بیماری در برخی از موارد ممکن است دائمی باشد. در صورت بروز هرگونه حرکات غیر ارادی / تکراری عضلانی مانند برخورد / فشردن لب ها به هم، حرکت دادن زبان، جویدن، یا حرکات انگشت / پا فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
در موارد نادر، پرفنازین ممکن است سطح یک ماده شیمیایی خاص ساخته شده توسط بدن (پرلاکتین) را افزایش دهد. این افزایش پرولاکتین در زنان ممکن است منجر به ترشح غیرعادی شیر، قطع قاعدگی یا ایجاد مشکلاتی در باروری شود. در مردان نیز ممکن است به کاهش توانایی جنسی، ناتوانی در تولید اسپرم یا بزرگ شدن پستان، منجر شود. در صورت بروز هر یک از این علائم، فوراً پزشک خود را مطلع سازید.
در صورت وجود هر گونه عوارض جانبی جدی از جمله: حالت تهوع مداوم، مشکل در ادرار کردن، کبودی / خونریزی آسان، ضربان قلب آهسته، علائم عفونت (مانند گلودرد)، اسپاسم / گرفتگی شدید عضلانی (مانند چرخش گردن، قوس شدن پشت، چرخش چشم ها)، تشنج، درد معده / شکم، زرد شدن چشم ها / پوست فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین در صورت وجود عوارض جانبی بسیار جدی مانند ضربان قلب سریع / نامنظم، سرگیجه شدید و غش کردن، به دنبال امدادهای فوری پزشکی باشید.
پرفنازین به ندرت ممکن است باعث ابتلا به نوعی بیماری بسیار جدی به نام سندرم بدخیم نورولپتیک (NMS) شود. در صورت وجود هر یک از علائم: تب، سفتی عضلات / درد / حساسیت / ضعف، خستگی شدید، گیجی شدید، عرق کردن، ضربان قلب سریع / نامنظم، تیره شدن رنگ ادرار و علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار) فوراً به پزشک مراجعه کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو به ندرت اتفاق می افتد. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش، خارش / تورم (به خصوص در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک یا مراکز فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی پرفنازین را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف پرفنازین، درصورت وجود حساسیت به آن یا به سایر فنوتیازین ها (مانند کلرپرومازین، فلوفنازین) یا هر گونه حساسیت دیگری، پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را مطلع سازید؛ زیرا این محصول حاوی اجزا غیرفعالی می باشد که می توانند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه مشورت کنید.
همچنین پیش از مصرف پرفنازین، سابقه پزشکی خود مخصوصاً: کاهش عملکرد مغز استخوان، آسیب جدی به سر، مشکلات کبدی، مشکلات سیستم عصبی (مانند کما، مصرف بیش از حد دارو / نوشیدنی های الکل دار، شوک)، بیماری پارکینسون، سابقه سوء مصرف نوشیدنی های الکل دار / مواد مخدر، فشار خون پایین، مشکلات تنفسی (مانند آسم، آمفیزم)، سرطان پستان، ضربان قلب سریع / نامنظم، مشکلات دریچه قلب، تومور خاص غده فوق کلیوی (فئوکروموسیتوم)، سندرم پای بی قرار، اختلال تشنج، واکنش شدید خاص به سایر داروها (سندرم بدخیم نورولپتیک)، مشکل در ادرار کردن (مانند مشکلات پروستات) را به اطلاع پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه برسانید.
پرفنازین ممکن است منجر به ابتلا به بیماری های تاثیرگذار بر ریتم قلب (طولانی شدن QT) نیز شود. طولانی شدن QT به ندرت می تواند باعث ضربان قلب سریع / نامنظم جدی و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید و غش کردن) شود که به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارند.
همچنین خطر طولانی شدن QT در صورت ابتلا به بیماری های خاص یا مصرف داروهایی که ممکن است باعث طولانی شدن QT شوند، افزایش خواهد یافت. بنابراین پیش از مصرف پرفنازین، پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را از تمامی داروهایی که مصرف می کنید و هر بیماری که به آن مبتلا هستید، مطلع سازید. برخی از این موارد عبارتند از: مشکلات قلبی خاص (نارسایی های قلبی، ضربان قلب آهسته، طولانی شدن QT در EKG)، وجود سابقه خانوادگی از مشکلات قلبی خاص (QT)، طولانی شدن EKG و ایست ناگهانی قلب).
کاهش سطوح پتاسیم یا منیزیم در خون نیز می تواند خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد. این خطر ممکن است در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند دیورتیک ها یا قرص های آب) یا شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ افزایش یابد. در مورد استفاده ایمن پرفنازین با پزشک خود صحبت کنید.
پرفنازین ممکن است باعث سرگیجه، خواب آلودگی یا تاری دید شود. نوشیدنی های الکل دار یا ماری جوانا (حشیش) نیز می تواند این سرگیجه یا خواب آلودگی را تشدید کنند؛ بنابراین تا زمانی که نتوانسته اید با خیال راحت فعالیت هایی مانند رانندگی، کار با ماشین آلات یا هر نوع فعالیت دیگری که نیاز به هوشیاری یا دید واضح دارد را انجام دهید، از انجام دادن آنها خودداری نمایید. همچنین از مصرف نوشیدنی های الکل دار نیز اجتناب کنید. درصورت مصرف ماری جوانا (حشیش) با پزشک خود، مشورت کنید.
پرفنازین شما را نسبت به آفتاب حساس تر می کند؛ بنابراین سعی کنید زمان کم تری را در زیر آفتاب سپری کرده و از استفاده از اتاق های برنزه کننده و لامپ های آفتابی نیز خودداری نمایید. همچنین در بیرون از منزل از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ نیز بپوشید. درصورتیکه دچار آفتاب سوختگی یا تاول / قرمزی پوست شده اید نیز فوراً پزشکتان را مطلع سازید.
همچنین پیش از انجام هرگونه عمل جراحی، نام تمامی داروهای مصرفی تان را به اطلاع پزشک یا دندانپزشک خود برسانید.
درطول مصرف پرفنازین، احتیاط در هوای گرم توصیه می شود؛ زیرا پرفنازین، تعریق را کاهش داده و خطر واکنش شدید به گرمای بیش از حد (گرمازدگی) را نیز افزایش خواهد داد. همچنین به مقدار زیاد مایعات بنوشید و از انجام ورزش های سنگین در هوای گرم نیز خودداری کنید. اگر احساس گرمای بیش از حد کردید فوراً به دنبال مکانی برای خنک شدن باشید یا ورزش کردن را متوقف کنید. همچنین درصورتیکه احساس کردید که دمای بدن تان بالاتر از حد طبیعی است یا دچار تغییرات روحی / خلقی، سردرد یا سرگیجه شده اید، به دنبال امدادهای فوری پزشکی باشید.
کودکان نسبت به عوارض جانبی پرفنازین مخصوصاً حرکات کنترل نشده، حساسیت بیشتری نشان خواهند داد.
افراد مسن نیز نسبت به عوارض جانبی این دارو مخصوصاً سرگیجه، سبکی سر، خواب آلودگی، علائم خارج هرمی، دیسکینزی تاخیری و طولانی شدن QT حساس تر می باشند.
خواب آلودگی، سرگیجه و سبکی سر می تواند خطر افتادن را افزایش دهند.
پرفنازین در دوران بارداری تنها درصورت لزوم می بایست مصرف شود؛ زیرا نوزادانی که از مادرانی که در 3 ماه آخر بارداری خود، این دارو را مصرف کرده اند، متولد شده بودند، به ندرت علائمی از جمله سفتی یا لرزش ماهیچه ها، خواب آلودگی، مشکلات تغذیه / تنفس یا گریه مداوم داشتند. درصورت مشاهده هر یک از این علائم در نوزاد خود مخصوصاً در ماه اول تولد، فوراً به پزشک اطلاع دهید.
از آنجایی که مشکلات روانی / خلقی درمان نشده (مانند اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی، اختلال اسکیزوافکتیو) نوعی بیماری جدی می باشند، هرگز نباید مصرف این دارو را متوقف کنید مگر اینکه پزشک، تجویز کرده باشد. اگر قصد بارداری دارید یا فکر می کنید که ممکن است باردار باشید، فوراً با پزشک خود در مورد فواید و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری، صحبت کنید.
پرفنازین می تواند وارد شیر مادر شود و اثرات نامطلوبی بر روی نوزاد شیرخوار، بگذارد؛ بنابراین قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی، نحوه عملکرد داروها را تغییر داده و این گونه خطرات ناشی از عوارض جانبی جدی را نیز افزایش خواهد داد. البته این یادداشت حاوی تمامی تداخلات دارویی احتمالی پرفنازین نیست؛ بنابراین فهرستی از تمامی داروهای مصرفی تان (از جمله داروهای با نسخه / داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) تهیه کرده و آن را در اختیار پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه قرار دهید. همچنین هیچگاه بدون تأیید پزشک، مصرف دارویی را شروع یا قطع نکرده و تغییری نیز در دوز مصرفی آنها ایجاد نکنید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با پرفنازین تداخل داشته باشند عبارتند از: داروهای خاص مورد استفاده برای پارکینسون (مانند بروموکریپتین، لوودوپا، پرگولید)، داروهای آنتی کولینرژیک خاص (مانند دی سیکلومین، اسکوپولامین)، داروهای مؤثر بر آنزیم های کبدی که پرفنازین را از بدن دفع می کنند (مانند آمیودارون، دولوکستین، فلوکستین، پاروکستین و ریتوناویر).
در صورت مصرف سایر محصولاتی که باعث خواب آلودگی می شوند مانند داروهای حاوی مخدر یا داروهای ضد سرفه (مانند کدئین، هیدروکودون)، نوشیدنی های الکل دار، ماری جوانا (حشیش)، داروهای خواب آور یا اضطراب (مانند آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)، شل کننده های عضلانی (مانند کاریسوپرودول، سیکلوبنزاپرین) یا آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را مطلع سازید.
همواره برچسب روی تمام داروهای خود (مانند محصولات آلرژی یا سرفه و سرماخوردگی) را بررسی کنید؛ زیرا ممکن است حاوی مواد خواب آور باشند. همچنین درمورد نحوه مصرف مطمئن داروها با پزشک داروخانه مشورت کنید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا مشکل تنفسی با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. سایرعلائم مصرف بیش از حد این دارو عبارتند از: تنفس آهسته یا کم عمق و ناتوانی در بیدار شدن.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
آزمایش های تشخیصی / پزشکی (مانند شمارش کامل خون، عملکرد کبدی، معاینه چشم) نیز می بایست بصورت دوره ای برای نظارت بر بهبود بیماری یا بررسی عوارض جانبی، انجام شوند. برای کسب جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
اگر دوز مصرفی را فراموش کردید، به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید. اگر زمان دوز بعدی نزدیک است، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.
