نورتریپتیلین (نام تجاری: پاملور)، از داروهای خانواده ضدافسردگی های سه حلقه ای است که در کنترل و بهبود علائم افسردگی کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف نورتریپتیلین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: نورتریپتیلین
نام تجاری: پاملور، آونتیل اچ سی ال
نورتریپتیلین برای درمان مشکلات ذهنی / خلقی مانند افسردگی مصرف می شود. این دارو ممکن است به بهبود خلق و خو و احساس خوشبختی کمک کند، اضطراب و تنش را از بین ببرد و سطح انرژی را افزایش دهد. نورتریپتیلین متعلق به دسته ای از داروها به نام داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای است. این ماده در مغز با ایجاد تعادل در برخی مواد شیمیایی طبیعی (انتقال دهنده های عصبی) اثر می گذارد.
قبل از شروع مصرف نورتریپتیلین یا پیش از هر بار مصرف مجدد این دارو، راهنمای مصرف دارو را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.
داروی نورتریپتیلین را معمولاً 1 تا 4 بار در روز، طبق دستور پزشک بصورت خوراکی مصرف کنید. در نوع شربت این دارو، مقدار دارو باید با دقت و توسط دستگاه اندازه گیری دارو برای اندازه گیری دقیق دوز تجویز شده سنجیده شود. از قاشق های معمول استفاده نکنید زیرا ممکن است مقدار دارو مغایر با میزان دوز تجویز شده باشد.
دوز مصرفی بر اساس شرایط پزشکی و پاسخ بدن به درمان تعیین می شود. برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی (مانند خشکی دهان، سرگیجه)، پزشک ابتدا ممکن است دارو را در مقادیر کم تجویز کرده و به تدریج مقدار آن را افزایش دهد. نورتریپتیلین را دقیقا طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید. دوز خود را افزایش ندهید مدت زمان مصرف را طولانی نکنید زیرا در این صورت وضعیت بهبود نیافته و خطر بروز عوارض جانبی افرایش می یابد.
حتی پس از بهبودی علائم بیماری نیز مصرف دارو نباید بدون مشورت با پزشک قطع شود. قطع ناگهانی مصرف نورتریپتیلین، می تواند باعث تشدید برخی عوارض شود. همچنین، ممکن است علائمی مانند نوسانات خلقی، سردرد، خستگی، تغییرات خواب را تجربه کنید. برای جلوگیری از علائم ترک مصرف این دارو، پزشک ممکن است بصورت تدریجی دوز مصرف را کاهش دهد. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود و یا پزشک داروخانه مشورت کنید. بروز هرگونه علائم جدید یا تشدید وضعیت را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
نورتریپتیلین ممکن است فوراً تاثیر نگذارد. شاید یک هفته طول بکشد تا تاثیر آن را مشاهده کنید. با این حال، بهبودی کامل در اثر مصرف این دارو ممکن است به مدت 4 هفته طول بکشد.
در صورت عدم بهبودی یا تشدید وضعیت (مانند بدتر شدن احساس ناراحتی یا فکر خودکشی) به پزشک خود اطلاع دهید.
خواب آلودگی، سرگیجه، خشکی دهان، تاری دید، یبوست، افزایش وزن یا مشکل در ادرار کردن می تواند از عوارض نورتریپتیلین باشند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، بلافاصله به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده، به آرامی بلند شوید.
برای از بین بردن خشکی دهان، آب نبات سفت (بدون قند) یا چیپس یخ مکیده، آدامس (بدون قند) بجوید، آب بنوشید یا از جایگزین بزاق استفاده کنید.
برای جلوگیری از یبوست، غذای فیبردار بخورید، آب کافی بنوشید و ورزش کنید. همچنین ممکن است نیاز به مصرف ملین داشته باشید. از پزشک داروخانه در مورد مصرف نوع مناسب ملین بپرسید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف داروی نورتریپتیلین، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی نادر اما جدی، مانند: سوزش مداوم سر دل، لرزش، عدم تحرک عضلات صورت، اسپاسم عضلات، درد شدید معده / شکم، کاهش توانایی / میل جنسی، بزرگ شدن / درد پستان ها سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید.
نورتریپتیلین ممکن است مقدارسروتونین را افزایش دهد و بندرت باعث ایجاد بیماری بسیار جدی به نام سندرم / سمیت سروتونین شود. در صورت مصرف داروهای دیگر که باعث افزایش سروتونین می شوند، احتمال بروز خطرآن افزایش می یابد، بنابراین تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک معالج یا پزشک داروخانه اطلاع دهید. در صورت بروز برخی از علائم از جمله: ضربان قلب سریع، توهم، از دست دادن هماهنگی، سرگیجه شدید، حالت تهوع / استفراغ / اسهال، آبرفتگی عضلات، تب بی دلیل، تحریک / بیقراری غیر معمول سریعاً به پزشک خود مراجعه کنید.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی، از جمله: سرگیجه شدید، ضربان قلب سریع / نامنظم، غش، تشنج، درد چشم / تورم / قرمزی، گشاد شدن مردمک چشم، تغییرات بینایی (مانند دیدن رنگین کمان در اطراف چراغ ها در شب) بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی نورتریپتیلین را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
قبل از مصرف نورتریپتیلین، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری مانند حساسیت به سایر داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (مانند آمی تریپتیلین)، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید
همچنین قبل از مصرف داروی نورتریپتیلین، پزشک خود یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: مشکلات تنفسی، مشکلات کبدی، حمله قلبی اخیر، مشکلات ادرار (مانند بزرگ شدن پروستات)، تیروئید پرکار (هایپرتیروئیدیسم)، سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم (نوع بسته شدن زاویه)، سابقه شخصی یا خانوادگی شرایط روحی / خلقی (مانند اختلال دو قطبی، روان پریشی)، سابقه خانوادگی خودکشی، تشنج، شرایطی که ممکن است خطر تشنج را افزایش دهد (مانند سایر بیماری های مغزی، ترک الکل) مطلع کنید.
نورتریپتیلین ممکن است شرایطی را ایجاد کند که بر ریتم قلب تأثیر بگذارد (طولانی شدن QT). طولانی شدن QT به ندرت می تواند باعث ضربان قلب سریع / نامنظم جدی و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش کردن) شود که بلافاصله به مراجعه به پزشک نیاز دارد.
درصورت وجود شرایط پزشکی خاص یا مصرف داروهای دیگر ممکن است خطر طولانی شدن QT افزایش یابد. قبل از استفاده از نورتریپتیلین، تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک یا پزشک دارو خانه بگویید و در صورت وجود هر یک از شرایطی از جمله: برخی مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، ضربان قلب آهسته، سندرم بروگادا، طولانی شدن QT در EKG)، سابقه خانوادگی مشکلات خاص قلبی (طولانی شدن QT در EKG، مرگ ناگهانی قلب) به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد. این خطر ممکن است در صورت مصرف داروهای خاص (مانند داروهای ادرار آور / "قرص های آب") یا وجود شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ افزایش یابد. در مورد نحوه مصرف صحیح نورتریپتیلین از پزشک خود سوال کنید.
نورتریپتیلین ممکن است باعث سرگیجه و خواب آلودگی یا تاری دید شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه وخواب آلودگی را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
قبل از انجام عمل جراحی، کلیه مواد دارویی مورد استفاده خود (از جمله داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.
مصرف نورتریپتیلین ممکن است حساسیت شما را نسبت به آفتاب بیشتر کند. زمان کمتری درمعرض نور آفتاب قرار بگیرید. از سولاریوم و چراغ های آفتابی پرهیز کنید. در فضای باز از ضد آفتاب استفاده کرده و لباس پوشیده بپوشید. در صورت آفتاب سوختگی یا تاول های پوستی یا قرمزی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
نوع شربت نورتریپتیلین ممکن است حاوی الکل باشد. در صورت ابتلا به دیابت، وابستگی به الکل، بیماری کبدی یا هر بیماری دیگری که شما را ملزم به محدود کردن و جلوگیری از الکل در رژیم خود می کند، با احتیاط مصرف کنید در مورد نحوه مصرف صحیح و بی خطر این دارو از پزشک خود یا پزشک داروخانه سوال کنید.
اگر دیابت دارید، این دارو کنترل سطح قند خون را دشوار می کند. سطح قند خون خود را به طور مرتب کنترل کنید و نتایج را به پزشک خود بگویید. ممکن است پزشک نیاز به داروهای تنظیم دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی را تشخیص دهد.
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی داروی نورتریپتیلین، به ویژه خشکی دهان، سرگیجه، گیجی، اشکال در ادرار و طولانی شدن QT حساسیت بیشتری نشان دهند.
در دوران بارداری، نورتریپتیلین باید فقط در موارد ضروری مصرف شود. از آنجا که مشکلات ذهنی / خلقی درمان نشده (مانند افسردگی، اضطراب، اختلال وحشت) می تواند یک بیماری جدی باشد، استفاده از این دارو را قطع نکنید، مگر اینکه پزشک تجویز کند. اگر قصد بارداری دارید، باردار هستید یا فکر می کنید باردار هستید، بلافاصله با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری سوال کنید.
این دارو به شیر مادر منتقل می شود و ممکن است اثرات نامطلوبی بر کودک شیرخوار داشته باشد. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات نورتریپتیلین را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولات که ممکن است با نورتریپتیلین تداخل داشته باشند عبارتند از: به عنوان کلونیدین، گوانابنز.
مصرف داروهای مهار کننده MAO همراه با نورتریپتیلین ممکن است باعث تداخل دارویی جدی شود. در طول درمان با این دارو از مصرف داروهای مهار کننده MAO (ایزوکارباکسازید، لینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، راساژیلین، سافینامید، سلژیلین، ترانسیل پرومین) خودداری کنید. اکثر بازدارنده های MAO نیز نباید به مدت دو هفته قبل و بعد از درمان با این دارو مصرف شوند. از پزشک خود در مورد زمان شروع یا قطع مصرف این دارو سوال کنید.
در صورت مصرف سایر داروهای افزایش دهنده سروتونین، خطر سندرم / سمیت سروتونین افزایش می یابد. به عنوان مثال می توان به داروهای غیرقانونی / "اکستازی"، گل راعی، داروهای ضد افسردگی خاص (از جمله SSRI های دیگر مانند فلوکستین / پاروکستین، SNRI ها مانند دلوکستین / ونلافاکسین) و سایر موارد اشاره کرد. خطر ابتلا به سندرم سروتونین / مسمومیت ممکن است هنگام شروع یا افزایش دوز مصرفی این داروها بیشتر باشد.
سایر داروها می توانند در از بین بردن نورتریپتیلین از بدن و در نتیجه بر نحوه کارکرد نورتریپتیلین تأثیر بگذارند. این داروها شامل سایمتیدین، تربینافین، داروهایی برای درمان ضربان قلب نامنظم (مانند کینیدین / پروپافنون / فلکائینید) می باشند. البته این فهرست کاملی از تمام داروها نیست.
بسیاری از داروها از جمله آمیودارون، سیزاپراید، دوفتیلید، پیموزاید، پروکائین آمید، کینیدین، سوتالول، آنتی بیوتیک های ماکرولاید (مانند اریترومایسین) علاوه بر نورتریپتیلین ممکن است بر ریتم قلب (طولانی شدن QT در EKG) تأثیر بگذارند. بنابراین، قبل از استفاده از نورتریپتیلین، تمام داروهایی که در حال حاضر استفاده می کنید را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
در صورت استفاده از سایر محصولات خواب آور، از جمله الکل، ماری جوانا (شاهدانه)، آنتی هیستامین ها (مانند سیتریزین، دیفن هیدرامین)، داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)، شل کننده های عضلانی و مسکن های حاوی مخدر (مانند کدئین)، به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
برچسب روی تمام داروهای خود را مطالعه کنید (مانند آلرژی یا داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی) چرا که می توانند حاوی داروهای ضد احتقان یا مواد خواب آور باشند. از پزشک داروخانه نحوه مصرف صحیح داروها را بپرسید.
نورتریپتیلین بسیار شبیه آمی تریپتیلین است. هنگام مصرف نورتریپتیلین از داروهای حاوی آمیتریپتیلین استفاده نکنید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم سوء مصرف ممکن است شامل: خواب آلودگی شدید، توهم، ضربان قلب سریع / نامنظم، غش کردن، تنفس آرام / کم عمق، تشنج باشد.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
آزمایش های تشخیصی / پزشکی (مانند EKG، آزمایش های کبدی، سطح خون نورتریپتیلین) ممکن است هر از چندگاهی انجام شود تا پیشرفت وضعیت کنترل شود یا بروز عوارض جانبی احتمالی بررسی شود. تمام تاریخ های مراجعه پزشکی را به طور منظم به یاد داشته باشید. برای اطلاع از جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.