بنزتروپین

بنزتروپین (نام تجاری: کوجنتین)، از دسته داروهای آنتی کولینرژیک است که در کنترل برخی علائم پارکینسون مانند خشکی اندام و رعشه کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف بنزتروپین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.

نام عمومی: بنزتروپین

نام تجاری: کوجنتین

موارد مصرف بنزتروپین

بنزتروپین برای درمان علائم بیماری پارکینسون یا حرکات غیر ارادی ناشی از عوارض جانبی برخی داروهای روانپزشکی (داروهای ضد روان پریشی مانند کلرپرومازین / هالوپریدول) استفاده می شود. بنزتروپین به دسته ای از داروها به نام آنتی کولینرژیک تعلق دارد که با انسداد ماده ی طبیعی خاص (استیل کولین) عمل می کند. این دارو به کاهش سفتی عضلات، تعریق، تولید بزاق و به بهبود توانایی راه رفتن در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون کمک می کند.

داروهای آنتی کولینرژیک می توانند اسپاسم های شدید عضلانی کمر، گردن و چشم ها را که گاهی به دلیل داروهای روانپزشکی ایجاد می شوند، متوقف کنند. همچنین می تواند عوارض جانبی دیگر مانند سفتی عضلات (علائم خارج هرمی-EPS) را کاهش دهد. این دارو در درمان مشکلات حرکتی ناشی از دیسکینزی تاخیری، مفید نیست و ممکن است آنها را تشدید کند. کودکان کمتر از 3 سال نباید از بنزتروپین استفاده کنند.

زمان و نحوه مصرف بنزتروپین

این دارو را به صورت خوراکی طبق تجویز پزشک، معمولاً 2 تا 4 بار در روز همراه با وعده های غذایی و هنگام خواب یا به عنوان تک دوز، هنگام خواب مصرف شود. پزشک ممکن است درمان را با دوز کم شروع کند و برای تشخیص دوز مناسب بیمار، به آرامی دوز را افزایش دهد. دوز دارو براساس شرایط پزشکی، سن و واکنش بدن به دارو تعیین می شود.

اگر از محلول خوراکی بنزتروپین استفاده می کنید، دوز خود را با یک قاشق یا دستگاه مخصوص اندازه گیری، بسنجید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است در اندازه گیری دوز مناسب دچار خطا شوید.

بیشترین اثر دارو در صورت استفاده ی منظم آن حاصل خواهد شد. برای پرهیز از فراموشی، آن را هر روز در ساعتی مشخص مصرف کنید.

بنزتروپین را حداقل 1 ساعت قبل از آنتی اسیدهای حاوی منیزیم، آلومینیوم یا کلسیم مصرف کنید. بین مصرف بنزتروپین و برخی داروهای خاص ضد اسهال (مانند کائولن، پکتین، آتاپولژیت) حداقل 1 - 2 ساعت فاصله بیندازید. این دارو را حداقل 2 ساعت پس از کتوکونازول مصرف کنید. داروهای ضد اسید و برخی داروهای ضد اسهال ممکن است از جذب کامل بنزوتروپین جلوگیری کنند و بنزوتروپین نیز ممکن است در جذب کامل کتوکونازول هنگام مصرف همزمان، تداخل ایجاد کند.

پزشک مصرف بنزتروپین را برای درمان عوارض جانبی سایر داروها در برنامه ای منظم و فقط در صورت لزوم تجویز می کند. اگر این دارو را برای بیماری پارکینسون مصرف می کنید، پزشک ممکن است دوز سایر داروهای شما (مانند لوودوپا) را تغییر دهد. دستورالعمل های پزشک خود را با دقت دنبال کنید.

هنگامی که این دارو برای مدت طولانی استفاده شود، ممکن است به خوبی عمل نکند. در صورت عدم عملکرد درست این دارو با پزشک خود صحبت کنید.

اگرچه تأثیرات مثبت این دارو به بسیاری از افراد کمک می کند، اما گاهی اوقات ممکن است باعث اعتیاد شود. در صورت ابتلا به اختلال مصرف مواد (مانند استفاده بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر / الکل) این خطر ممکن است بیشتر باشد. این دارو را دقیقاً طبق دستورالعمل مصرف کنید تا خطر اعتیاد را کاهش دهد. جزئیات را از پزشک خود یا پزشک داروخانه بپرسید.

از افزایش دوز یا استفاده ی طولانی مدت نسبت به مدت زمان تجویز شده، خودداری کنید. با تجویز پزشک، دارو را به درستی متوقف کنید. برخی داروها ممکن است با قطع ناگهانی دارو باعث تشدید علائم شوند. ممکن است لازم باشد دوز به تدریج کاهش یابد.

ممکن است 2 - 3 روز طول بکشد تا این داو بهترین عملکرد را از خود نشان دهد. در صورت تداوم یا تشدید وضعیت، با پزشک خود صحبت کنید.

عوارض جانبی بنزتروپین

خواب آلودگی، سرگیجه، یبوست، گرگرفتگی، حالت تهوع، عصبانیت، تاری دید یا خشکی دهان تا زمانی که دارو با بدن سازگار شود ممکن است بروز دهند. در صورت تداوم یا تشدید هریک از عوارض، با پزشک خود یا پزشک داروخانه صحبت کنید.

برای به حداقل رساندن سرگیجه، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده، به آرامی بلند شوید.

برای رفع خشکی دهان، آب نبات یا چیپس یخ (بدون قند) بمکید، آدامس (بدون قند) بجوید، آب بنوشید یا از بزاق مصنوعی استفاده کنید.

به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این محصول را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این محصول بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف بنزتروپین، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

در صورت بروز هریک از این عوارض جانبی جدی، مانند تب بالا، کاهش توانایی جنسی، درد شدید معده / شکم، بلع دشوار / دردناک، مشکل ادرار، ضعف را بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.

در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی، از جمله: درد قفسه سینه، سرگیجه شدید / غش کردن ، ضربان سریع / نامنظم / کند قلب، تغییرات ذهنی / خلقی (مانند گیجی، توهم، مشکلات حافظه)، درد / تورم / قرمزی چشم تغییر بینایی (مانند دیدن هاله نور اطراف چراغ ها در شب) بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش یا تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی بنزتروپین را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

همچنین قبل از مصرف بنزتروپین، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم (نوع بسته شدن زاویه چشم)، مشکلات تنفسی (مانند آسم، آمفیزم)، اسهال باکتریایی، مشکلات قلبی (مانند آنژین، حمله قلبی، نارسایی قلبی، ضربان سریع / نامنظم قلب)، فشار خون پایین یا بالا، مشکلات روده ای (مانند یبوست مزمن، ایلئوس، کولیت اولسراتیو، انسداد روده)، انسداد مثانه / مری / معده / روده، بیماری کلیوی، بیماری کبدی، مشکلات روحی / خلقی (مانند اضطراب، زوال عقل، روان پریشی)، بیماری عضلانی خاص (میاستنی گراویس)، بیماری عصبی خاص (نوروپاتی اتونوم)، تشنج، مشکلات معده (مانند ریفلاکس اسید، فتق هیاتال، زخم)، سکته، تیروئید بیش از حد فعال (هایپرتیروئیدیسم)، مشکلات ادرار (به عنوان مثال، به دلیل بزرگ شدن پروستات، مثانه نوروژنیک)، سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال مصرف مواد (مانند استفاده بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر / الکل) مطلع سازید.

این دارو ممکن است باعث سرگیجه، خواب آلودگی یا تاری دید شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

بنزتروپین تولید بزاق را کاهش می دهد، این امر می تواند مشکلات لثه و دندان (مانند ایجاد حفره، بیماری لثه) را افزایش دهد. با رعایت بهداشت دندان خود (مانند مسواک زدن، نخ دندان کشیدن) مراقبت های ویژه داشته باشید و معاینات منظم دندانپزشکی را انجام دهید.

بنزوتروپین ممکن است باعث کاهش تعریق و افزایش احتمال گرمازدگی شود. از انجام کارهایی مانند کار سخت یا ورزش در هوای گرم یا استفاده از وان آبگرم، که باعث گرم شدن بیش از حد بدن می شوند، خودداری کنید. وقتی هوا گرم است، مایعات زیادی بنوشید و لباس نازک بپوشید. اگر بیش از حد گرم شدید، به سرعت به دنبال مکانی برای خنک شدن و استراحت باشید. در صورت داشتن تب مداوم، تغییرات ذهنی / خلقی، سردرد یا سرگیجه سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی بنزوتروپین به ویژه سرگیجه، خواب آلودگی، گرمازدگی، مشکلات حافظه، مشکل ادرار و یبوست حساسیت بیشتری نشان دهند. سرگیجه و خواب آلودگی می تواند خطر زمین خوردن را افزایش دهد.

کودکان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو مخصوصاً اثرات آن بر ضربان قلب حساسیت بیشتری نشان دهند.

هنگام بارداری، بنزوتروپین تنها در صورت نیاز باید مصرف شود. در مورد خطرات و مزایای این دارو با پزشک خود صحبت کنید.

انتقال این دارو به شیر مادر مشخص نیست. پیش از شیردهی با پزشک مشورت کنید.

تداخلات دارویی بنزوتروپین

تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی بنزوتروپین را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.

برخی از محصولاتی که ممکن است با بنزوتروپین تداخل داشته باشند عبارتند از: قرص / کپسول پتاسیم، پراملینتید.

اگر از سایر محصولات خواب آور مانند مواد مخدر یا تسکین دهنده سرفه (مانند کدئین، هیدروکدون)، الکل، ماری جوانا (شاهدانه)، داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)، شل کننده های عضلانی (مانند کاریزوپرودول، سیکلوبنزپرین) یا آنتی هیستامین ها (مانند سیتریزین، دیفن هیدرامین) استفاده می کنید، به پزشک اطلاع دهید.

برچسب روی تمام داروهای خود را بررسی کنید (مانند داروهای مربوط به آلرژی یا محصولات سرفه و سرماخوردگی) زیرا ممکن است حاوی مواد خواب آور باشند. روش استفاده ی ایمن دارو را از پزشک داروخانه بپرسید.

بنزوتروپین ممکن است در برخی آزمایش های پزشکی / آزمایشگاهی (از جمله اسکن مغزی برای بیماری پارکینسون) تداخل ایجاد کند و نتایج نادرستی را هم به دنبال داشته باشد. از اطلاع پرسنل آزمایشگاه و کلیه پزشکان در مورد مصرف این دارو اطمینان حاصل کنید.

سوء مصرف

در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم سوء مصرف ممکن است شامل ضربان غیرمعمول سریع / کند قلب، تنفس آرام / کم عمق، بی هوشی، تشنج، عدم هماهنگی بدن، تب، گرم / خشک / برافروختگی پوست، گشاد شدن مردمک چشم، تغییر در بینایی، تغییر در مقدار ادرار، گیجی، توهم باشد.

توجه

این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.

هنگام استفاده از بنزوتروپین باید آزمایش های آزمایشگاهی و پزشکی (مانند معاینات چشم) انجام شود. تمام قرارهای پزشکی و آزمایشگاهی را حفظ کنید. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

افراد مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است خطر ابتلا به سرطان پوست (ملانوم) برای آنها افزایش یابد. اگر این دارو را برای درمان بیماری پارکینسون مصرف می کنید، در صورت مشاهده تغییر در شکل یا اندازه خال ها یا سایر تغییرات پوستی غیر معمول، سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید. در مورد معاینات منظم پوستی از پزشک سؤال کنید.

دوز فراموش شده

اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز  بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.

نگهداری

در دمای اتاق، دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری آن در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.

داروها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.