ایزونیازید (ایزونیاسید / نام تجاری: نیدرازید)، از داروهای آنتی بیوتیک است که همراه با داروهای دیگر به منظور پیشگیری و درمان بیماری سل تجویز می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف ایزونیازید، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: ایزونیازید
نام تجاری: نیدرازید، سولونکس
ایزونیازید همراه با سایر داروها برای درمان عفونت سل فعال مصرف می شود. همچنین برای پیشگیری از ایجاد عفونت سل در افرادی که با باکتری سل آلوده شده اند (افرادی که نتیجه آزمایش سل پوستی شان مثبت شده است)، ایزونیازید بصورت مجزا مصرف می شود. ایزونیازید نوعی آنتی بیوتیک است و باعث توقف رشد باکتری ها می شود.
آنتی بیوتیک ها تنها عفونت های باکتریایی را درمان می کنند و برای عفونت های ویروسی (مانند سرماخوردگی و آنفولانزا) کاربرد ندارند. استفاده از آنتی بیوتیک در مواقع غیر ضروری، موجب عدم عملکرد مناسب آن در هنگام ایجاد عفونت های مختلف در آینده خواهد شد.
این دارو بنابر تجویز پزشک به شکل خوراکی با معده خالی (1 ساعت پیش یا 2 ساعت پس از غذا خوردن) مصرف می شود. در صورت استفاده از فرم مایع ایزونیازید، مقدار آن را با کمک قاشق / دستگاه اندازه گیری مخصوص با دقت، بسنجید. از قاشق های معمولی برای اندازه گیری استفاده نکنید؛ زیرا در این صورت امکان خطا وجود دارد.
اگر در حال مصرف داروهای ضد اسید حاوی آلومینیوم هستید، حداقل 1 ساعت پیش از آن، داروی ایزونیازید را مصرف کنید.
دوز دارو بر اساس سن، وزن، شرایط پزشکی و میزان پاسخ دهی به درمان، تعیین خواهد شد.
بیشترین اثربخشی این دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. برای کمک به یادآوری این موضوع، دارو را هر روز و در یک زمان خاص مصرف کنید. در صورتیکه از این دارو بر اساس برنامه هفتگی استفاده می کنید، در روزهای خاصی از هفته و در یک زمان خاص، دارو را مصرف کنید. روزهایی که دارو را مصرف می کنید، در تقویم علامت گذاری کنید.
تا زمانیکه تمامی داروهای تجویز شده تمام نشده اند، آنها را مصرف کنید حتی اگر علائم ناپدید شده باشند. قطع زود تر از موعد دارو یا حذف دوزهای آن، موجب ادامه رشد باکتری ها و در نتیجه بازگشت مجدد عفونت و سخت تر شدن درمان، خواهد شد (مقاومت دارویی).
پزشک برای پیشگیری از ایجاد عوارض جانبی ناشی از داروی ایزونیازید (مانند مشکلات عصبی) مصرف ویتامین ب-6 (پیریدوکسین) را تجویز خواهد کرد. از دستورالعمل های پزشک با دقت پیروی کنید.
ایزونیازید و مواد غذایی حاوی هیستامین / تیرامین (مانند پنیر، نوشیدنی های الکلی قرمز، انواع خاصی از ماهی ها) بر یکدیگر تاثیر متقابل دارند و این تاثیر متقابل باعث افزایش فشار خون، گر گرفتگی پوست، سر درد، سرگیجه یا ضربان قلب تند و تپش قلب می شود. در صورت وقوع هر یک از این علائم، فوراً پزشکتان را مطلع سازید. همچنین ممکن است توصیه کند تا زمانیکه در حال مصرف این دارو هستید، از رژیم غذایی خاصی پیروی کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
در صورت تشدید یا تداوم وضعیت، پزشکتان را مطلع سازید.
حالت تهوع / استفراغ و ناراحتی معده از عوارض جانبی ایزونیازید است. در صورت تشدید یا تداوم هر یک از این علائم، فوراً پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را مطلع سازید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این محصول را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این محصول بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف ایزونیازید، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت وقوع هر یک از عوارض جانبی نادر اما جدی از جمله گزگز / بی حسی بازوها / پاها، مفاصل دردناک / متورم با پزشک خود صحبت کنید.
در صورت وقوع هر یک از عوارض جانبی نادر اما جدی مانند افزایش تشنگی / ادرار، تغییرات بینایی، خونریزی / کبودی آسان، تغییرات روحی / روانی (مانند گیجی، روان پریشی)، سرگیجه به پزشک مراجعه کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به داروی ایزونیازید نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش یا تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی ایزونیازید را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از شروع مصرف ایزونیازید، در صورت آلرژی به آن یا وجود آلرژی های دیگر، پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را مطلع سازید. این محصول حاوی اجزا غیرفعالی است که منجر به ایجاد واکنش های آلرژیک یا مشکلاتی دیگر خواهد شد. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
پیش از مصرف ایزونیازید پزشک خود را از سوابق پزشکی تان مخصوصاً عکس العمل های شدید ناشی از داروی ایزونیازید که در گذشته رخ داده است، بیماری های کبدی، استفاده از نوشیدنی های الکلی، عفونت اچ آی وی، بیماری های کلیوی، دیابت، گزگز / بی حسی بازوها / پاها (آسیب عصبی پوستی) و زایمان های اخیر مطلع سازید.
پیش از انجام هرگونه عمل جراحی، نام همه داروهای مصرفی تان را (داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه، محصولات گیاهی) به اطلاع پزشک یا دندانپزشک خود برسانید.
نوشیدنی های الکلی خطر ابتلا به بیمای های کبدی را افزایش می دهند؛ بنابراین هنگامیکه در حال مصرف دارو ایزونیازید هستید از استفاده از نوشیدنی های الکلی خودداری نمایید.
ایزونیازید موجب عدم عملکرد صحیح واکسن های باکتریایی (مانند واکسن BCG) می شود؛ بنابراین هنگامیکه در حال مصرف این دارو هستید، بدون تجویز پزشکتان هیچ گونه واکسیناسیون یا ایمن سازی انجام ندهید.
فرم مایع ایزونیازید حاوی قند است؛ بنابراین در صورتیکه به بیماری دیابت یا سایر بیماری هایی که در آنها می بایست مصرف قند ممنوع یا محدود شود مبتلا هستید، احتیاط کنید. در مورد مصرف امن این دارو با پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه مشورت کنید.
از داروی ایزونیازید در طول بارداری فقط در مواقع ضروری استفاده می شود. درباره فواید و ضررهای مصرف این دارو در دوران بارداری با پزشکتان مشورت کنید.
این محصول می تواند وارد شیر مادر شود اما بعید به نظر می رسد که به نوزاد شیرخوار آسیبی وارد کند. پیش از شیردهی با پزشکتان مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی ایزونیازید را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که با ایزونیازید تداخل دارویی ایجاد می کنند عبارتند از: استامینوفن ها، ضد قارچ های آزول خاص (مانند ایتراکونازول، کتراکونازول)، دی سولفیرام، بازدارنده های اکسیداز تک آمین (مانند ایزو کربوکسیلاز، لینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، راساژیلین، سافینامید، سلگیلین، ترانیل سیپرومین)، فنی توئین، داروهای ضد افسردگی (مهار کننده انتخابی بازجذب سروتونین) مانند فلوکستین، سرترالین، والپروئیک اسید.
دارو ایزونیازید بر برخی از آزمایش های تشخیصی خاص (مانند آزمایش گلوکز ادرار) اثر می گذارد که می تواند منجر به خطا در نتیجه آزمایش شود. مطمئن شوید که تمامی پرسنل آزمایشگاه و همه پزشکان از مصرف این دارو توسط شما مطلع هستند.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. سایر علائم سوء مصرف این دارو عبارتند از: تغییرات بینایی، تنفس آهسته / سطحی، خواب آلودگی شدید.
هرگز این دارو را بصورت سر خود به دیگران تجویز نکنید.
از انجام منظم آزمایش های پزشکی دوره ای (مانند آزمایش خلط، تست عملکرد کبدی / کلیوی، شمارش کامل سلول های خونی) غافل نشوید. انجام این آزمایش ها می تواند به ارزیابی صحیح از میزان بهبودی یا بروز عوارض جانبی کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشکتان مشورت کنید.
مصرف دارو براساس برنامه زمانی، بسیار حائز اهمیت است. اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن، آن را مصرف کنید اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوزهای بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را 2 برابر نکنید.
در صورتی که از این دارو بر اساس برنامه هفتگی استفاده می کنید و یک دوز آن را فراموش کردید، اگر در همان روز به یاد آوردید فوراً آن را مصرف کنید. اما اگر روز بعد یا دیرتر به یاد آوردید، از پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه برنامه ای جدید را درخواست کنید. برای جبران فراموشی، دوز دارو را 2 برابر نکنید.
دارو را در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگه دارید و از نگهداری آن در حمام خودداری کنید. همواره همه داروهایتان را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.
داروها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.