اتامبوتول (نام تجاری: میامبوتول)، نوعی داروی آنتی بیوتیک است که مانع از تکثیر باکتری های مولد بیماری سل در بدن می شود. اتامبوتول معمولاً همراه با حداقل یک داروی دیگر بیماری سل تجویز می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف اتامبوتول، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: اتامبوتول
نام تجاری: میامبوتول
اتامبوتول همراه با سایر داروها برای درمان عفونت سل فعال مصرف می شود. اتامبوتول نوعی آنتی بیوتیک است و باعث توقف رشد باکتری ها می شود.
آنتی بیوتیک ها تنها عفونت های باکتریایی را درمان می کنند و برای عفونت های ویروسی (مانند سرماخوردگی و آنفولانزا) کاربرد ندارند. استفاده از آنتی بیوتیک در مواقع غیر ضروری، موجب عدم عملکرد مناسب آن در هنگام ایجاد عفونت های مختلف در آینده خواهد شد.
این دارو بنابر تجویز پزشک به شکل خوراکی، همراه با غذا یا بدون آن و معمولاً یکبار در هفته مصرف می شود. البته گاهی اوقات این دارو 2 بار در هفته مصرف می شود. اتامبوتول را می بایست دقیقاً طبق تجویز پزشک مصرف کرد.
اگر در حال مصرف داروهای ضد اسید حاوی آلومینیوم هستید، حداقل 4 ساعت پیش از آن، داروی اتامبوتول را مصرف کنید.
دوز دارو بر اساس سن، وزن، شرایط پزشکی و میزان پاسخ دهی به درمان، تعیین خواهد شد.
بیشترین اثر دارو در صورت استفاده ی منظم آن حاصل خواهد شد. برای پرهیز از فراموشی، آن را هر روز در ساعتی مشخص مصرف کنید.
تا زمانیکه تمامی داروهای تجویز شده تمام نشده اند، آنها را مصرف کنید حتی اگر علائم ناپدید شده باشند. قطع زودتر از موعد دارو یا حذف دوزهای آن، موجب ادامه رشد باکتری ها و در نتیجه بازگشت مجدد عفونت و سخت تر شدن درمان، خواهد شد (مقاومت دارویی).
در صورت تشدید یا تداوم وضعیت، پزشکتان را مطلع سازید.
سر درد، ناراحتی معده، از دست دادن اشتها و حالت تهوع / استفراغ از عوارض اتامبوتول است. در صورت تشدید یا تداوم هر یک از این علائم، فوراً پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را مطلع سازید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این محصول را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این محصول بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف اتامبوتول، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت وقوع هر یک از عوارض جانبی نادر اما جدی مانند تغییرات بینایی (کاهش بینایی، تاری دید، کور رنگی)، علائم بیماری های کبدی (حالت تهوع / استفراغ مزمن، خستگی / ضعف غیرعادی، درد شدید معده / شکم، زرد شدن پوست / چشم، تیره شدن رنگ ادرار)، گزگز / بی حسی بازوها / پاها، درد مفاصل / انگشت پا به پزشک مراجعه کنید.
در صورت وقوع هریک از عوارض جانبی نادر اما جدی از جمله اختلالات روانی / خلقی (مانند گیجی، هذیان گویی)، نشانه های عفونت جدید (مانند تب، گلو درد مزمن)، خونریزی / کبودی آسان با پزشک خود صحبت کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به داروی اتامبوتول نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش یا تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی اتامبوتول را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف اتامبوتول در صورت داشتن آلرژی به آن یا هرگونه آلرژی دیگری، پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را مطلع سازید. این محصول حاوی اجزا غیرفعالی است که منجر به ایجاد واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگری می شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
پیش از مصرف اتامبوتول پزشک خود را از سوابق پزشکی خود مخصوصاً مشکلات چشمی (مانند التهاب عصب بینایی، آب مروارید، آسیب به شبکیه چشم دیابتی)، بیماری های کبدی، استفاده از نوشیدنی های الکلی، بیماری های کلیوی مطلع سازید.
پیش از انجام هرگونه عمل جراحی، نام همه داروهای مصرفی تان را (داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه، محصولات گیاهی) به اطلاع پزشک یا دندانپزشک خود برسانید.
نوشیدنی های الکلی خطر ابتلا به بیمای های کبدی را افزایش می دهند؛ بنابراین هنگامی که در حال مصرف داروی اتامبوتول هستید از استفاده از نوشیدنی های الکلی خودداری نمایید.
این محصول موجب عدم عملکرد صحیح واکسن های باکتریایی (مانند واکسن حصبه) می شود؛ بنابراین هنگامی که در حال مصرف این دارو هستید، بدون تجویز پزشکتان هیچ گونه واکسیناسیون یا ایمن سازی انجام ندهید.
از اتامبوتول در طول بارداری فقط در مواقع ضروری استفاده می شود. درباره فواید و ضررهای مصرف این دارو در دوران بارداری با پزشکتان مشورت کنید.
اتامبوتول می تواند وارد شیر مادر شود اما بعید به نظر می رسد که به نوزاد شیرخوار او آسیبی وارد کند. پیش از شیردهی با پزشکتان مشورت کنید. همچنین اگر مادری به بیماری اچ آی وی مبتلا باشد، می بایست از شیر دادن به نوزاد اجتناب کند زیرا این بیماری می تواند از طریق شیر مادر منتقل شود.
اگر همزمان با داروی اتامبوتول سایر داروها و محصولات گیاهی را نیز مصرف کنید، اثرات این دارو تغییر خواهند کرد که این امر موجب افزایش خطرات ناشی از عوارض جانبی و عدم عملکرد صحیح داروها خواهد شد. این تداخلات دارویی محتمل هستند اما همواره رخ نمی دهند. پزشک با تغییر در نحوه استفاده از دارو یا نظارت دقیق، این تداخلات دارویی را مدیریت می کند.
برای کمک به پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه، پیش از شروع درمان با اتامبوتول، نام تمامی داروهای مصرفی تان را (داروهای بدون نسخه، داروهای با نسخه، محصولات گیاهی) به اطلاع آنها برسانید. بدون تائید پزشک مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید و همچنین دوز آنها را نیز تغییر ندهید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
هرگز این دارو را بصورت سر خود به دیگران تجویز نکنید.
از انجام منظم آزمایش های پزشکی دوره ای (مانند آزمایش خلط، تست عملکرد کبدی / کلیوی، شمارش کامل سلول های خونی، معاینه های بینایی / چشمی) غافل نشوید. انجام این آزمایش ها می تواند به ارزیابی صحیح از میزان بهبودی یا بروز عوارض جانبی کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشکتان مشورت کنید.
مصرف دارو براساس برنامه زمانی، بسیار حائز اهمیت است. اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
دارو را در دمای اتاق و بین 20 تا 25 درجه سانتیگراد به دور از نور و رطوبت نگه دارید و از نگهداری آن در حمام خودداری شود. همواره همه داروهایتان را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.
داروها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.