کاپرئومایسین (نام تجاری: کاپاستات)، از دسته آنتی بیوتیک های بسیار قوی است که در درمان سل کاربرد دارد. این دارو به علت عوارض زیادی که دارد در خط آخر درمان قرار می گیرد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف کاپرئومایسین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: کاپرئومایسین
نام تجاری: کاپاستات
کاپرئومایسین همراه با سایر داروهای دیگر برای درمان عفونت ناشی از سل استفاده می شود. کاپرئومایسین به دسته ی آنتی بیوتیک هایی تعلق دارد که با جلوگیری از رشد باکتری های عامل سل فعالیت می کنند.
این دارو بوسیله ی تزریق وریدی به صورت آهسته طی 1 ساعت انجام می شود و توسط متخصص 1 بار در روز به مدت 2 تا 4 ماه تجویز می شود، سپس بسته به شرایط و پاسخ درمانی به مدت 2 تا 3 بار در هفته کاهش می یابد. دوز مصرفی دارو طبق شرایط پزشکی فرد، عملکرد کلیه و میزان پاسخ بدن به دارو تعیین می شود.
در صورت استفاده خانگی روش تهیه و مصرف را از پزشک سوال کنید. قبل از استفاده، محصول را از لحاظ ظاهری و اندازه ذرات بررسی کنید، فرم مخلوط شده ی دارو بی رنگ یا زرد کم رنگ می باشد، درصورت وجود ذرات یا تغییر رنگ مایع به رنگی تیره از مصرف دارو پرهیز کنید.
درصورت تزریق عضلانی برای جلوگیری از بروز حساسیت محل تزریق را تغییر دهید و دارو را به عضله های بزرگی مثل باسن یا ران تزریق کنید تا درد ناشی از تزریق کاهش یابد.
این دارو را تا پایان مقدار تجویز شده مصرف کنید، حتی اگر علائم بهبود پیدا کرد مصرف دارو را قطع نکنید؛ زیرا می تواند منجر به بازگشت عفونت شود. ممکن است دوره درمانی 1 تا 2 سال ادامه پیدا کند، در صورت صلاح دید، پزشک ممکن است داروی دیگری را که خوراکی باشد برای شما تجویز کند.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. اگر زیاد از این دارو استفاده می کنید برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
از کاپرئومایسین بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده توسط پزشک استفاده نکنید یا مصرف آن (یا سایر داروهای سل) را حتی برای مدت کوتاهی متوقف نکنید، مگر اینکه توسط پزشک دستور داده شود. تغییر دوز بدون تایید پزشک ممکن است باعث افزایش مقدار باکتری سل شود، درمان عفونت (مقاومت) دشوارتر شود یا عوارض جانبی را تشدید کند. اگر سل در برابر این دارو مقاوم شود، ممکن است در برابر سایر داروهای سل نیز مقاوم شود.
نحوه ی نگهداری سرنگ، لوازم پزشکی و دارویی و نحوه دور انداختن صحیح این موارد را بیاموزید. هرگز سرنگ یا سوزنی را دوباره استفاده نکنید.
درصورت تداوم یا تشدید وضعیت به پزشک خود اطلاع دهید.
درد، تحریک یا سفت شدن پوست در محل تزریق، می تواند از عوارض کاپرئومایسین باشد. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالج این دارو را تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)، صدای زنگ در گوش، شنوایی و سرگیجه به پزشک اطلاع دهید.
در صورت بروز هرکدام از این عوارض خطرناک جانبی: ضعف / گرفتگی عضلات ، ضربان قلب نامنظم، خونریزی آسان / کبودی بلافاصله به پزشك مراجعه کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی کاپرئومایسین را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف کاپرئومایسین، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک معالج یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: بیماری کلیوی، اختلال شنوایی، کمبود آب بدن، بیماری کبدی، بیماری عضلانی خاص (میاستنی گراویس)، بیماری پارکینسون مطلع سازید.
مصرف کاپرئومایسین ممکن است باعث سرگیجه شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
کاپرئومایسین باعث می شود واکسن های زنده باکتریایی مثل واکسن تیفوئید به خوبی فعالیت نکنند؛ بنابراین در حین استفاده از این دارو واکسیناسیون انجام ندهید، مگر اینکه با تجویز پزشک باشد.
با افزایش سن عملکرد کلیه کاهش می یابد و دارو توسط کلیه از جریان خون برداشته می شود؛ بنابراین در افراد مسن خطر ابتلا به عوارض جانبی بیشتر است.
مصرف کاپرئومایسین در دوران بارداری باید فقط در موارد ضروری استفاده شود. خطرات و فواید را با پزشک خود در میان بگذارید.
انتقال این دارو به شیر مادر مشخص نیست. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی کاپرئومایسین را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
قبل از استفاده از این دارو تمام داروهای مصرفی خود از جمله داروهایی که ممکن است به کلیه ها یا شنوایی آسیب برسانند (از جمله آمفوتریسین B، کولیستین، سیدوفوویر، پلی میکسین، آمینوگلیکوزیدها مانند آمیکاسین / جنتامایسین / کانامایسین / توبرامایسین)، داروهای بیهوشی خاص را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم سوء مصرف دارو می تواند به صورت سرگیجه شدید، صدای زنگ در گوش، از دست دادن توانایی شنیدن صداهای بالا، مشکل تنفس، تغییر در مقدار ادرار باشد.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
اگر پزشک تشخیص داد ناقل بیماری هستید تا حد امکان باید از تماس با دیگران برای جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران اجتناب کنید.
آزمایش های تشخیصی یا پزشکی (به عنوان مثال، کشت باکتری سل، عملکرد کلیه، آزمایش شنوایی، عملکرد کبد، اشعه ایکس قفسه سینه، سطح پتاسیم خون) باید به صورت دوره ای انجام شود تا پیشرفت وضعیت کنترل و عوارض جانبی بررسی شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
استفاده از هر دوز طبق برنامه ضروری است. اگر بیش از یک دوز دارو را فراموش کرده اید، با پزشک خود تماس بگیرید تا یک برنامه دوز جدید تعیین کند. دوز را برای جبران دو برابر نکنید.
ویال های دارویی باز نشده را در دمای اتاق (بین 15 الی 30 درجه سانتیگراد) دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. فرم رقیق شده کاپرئومایسین را می توان حداکثر تا 24 ساعت در یخچال (بین 2 الی 8 درجه سانتیگراد) نگهداری کرد. پس از مصرف دارو باقی مانده آن را دور بریزید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.