واکسن ب ث ژ، از دسته واکسن های ضدباکتری است که در پیشگیری از ابتلا به بیماری سل در افرادی که هرگز به آن مبتلا نبوده اند کاربرد دارد. این واکسن هرگز در درمان بیماری فعال سل اثر ندارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف واکسن ب ث ژ، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
از واکسن ب ث ژ به منظور پیشگیری از ابتلا به سل (توبرکلوزیس / TB) در افرادی که به این بیماری آلوده نشده اند اما در معرض خطر ابتلا به آن قرار دارند، استفاده می شود. از این واکسن برای درمان سل استفاده نمی شود.
واکسن ب ث ژ حاوی باکتری های زنده و ضعیف شده می باشد که با تولید آنتی بادی در برابر این باکتری ها ایمنی ایجاد می کند.
این شکل از واکسن جهت درمان یا پیشگیری از سرطان مثانه مورد استفاده قرار نمی گیرد.
این واکسن توسط یک متخصص، به داخل پوست تزریق می شود. این دارو معمولاً به صورت یک دوز در ناحیه ای بالای بازو تزریق می شود.
میزان دوز مصرفی براساس سن تعیین می شود.
بروز درد در محل تزریق یا تورم غدد لنفاوی می تواند از عوارض مصرف واکسن ب ث ژ باشد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، فوراً پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید.
ایجاد یک برجستگی کوچک قرمز رنگ در محل تزریق محتمل است که بعدا پوسته پوسته می شود و 6 تا 10 هفته بعد، از بین می رود. البته می تواند جای زخم کوچک و صاف باقی بگذارد.
برخی از افراد دارای علائمی مانند غش، سرگیجه، تغییرات در بینایی یا صدای زنگ زدن در گوش، پس از تزریق واکسن ب ث ژ هستند که البته به ندرت اتفاق می افتد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، فوراً به پزشک مراجعه کنید. از آنجا که این علائم معمولا طولانی مدت نیستند، نشستن یا دراز کشیدن می تواند در بهبود آن ها کمک کننده باشد.
برای کاهش خطر سرگیجه، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی این کار را انجام دهید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، مانند زخم ها یا برآمدگی های پوستی، وجود چرک در ناحیه تزریق، درد استخوانی، علائم عفونت (مثل تداوم تب) را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
واکنش جدی آلرژیک به واکسن ب ث ژ به ندرت رخ می دهد. با این حال، در صورت مشاهده علائمی همچون جوش، خارش، تورم (به خصوص در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، دشواری در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی واکسن ب ث ژ را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
جهت مشاوره پزشکی در رابطه با عوارض جانبی این واکسن، با متخصص صحبت کنید.
پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی ( مانند مونوسدیم گلوتامات، پلی سوربات 80، لاتکس) باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از دریافت واکسن ب ث ژ، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص اختلالات در سیستم ایمنی(ناشی از عواملی مانند آلودگی با ویروس HIV، سرطان های خاص مانند لوسمی، لنفوما، درمان دارویی یا استفاده از اشعه جهت درمان سرطان)، سوختگی یا بیماری های پوستی گسترده، مثبت شدن نتیجه آزمایش توبرکولین پوستی، عفونت یا تبی که اخیرا به آن دچار بوده اید، مطلع کنید.
دریافت این واکسن در دوران بارداری توصیه نمی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
هنوز مشخص نیست که آیا این دارو از طریق شیر به نوزاد منتقل می شود یا خیر، به همین دلیل حتماً قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی واکسن ب ث ژ را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با واکسن ب ث ژ تداخل داشته باشند عبارتند از: آنتی بیوتیک ها (از جمله داروهایی که جهت درمان سل / توبرکلوزیس استفاده می شوند مانند ایزونیازید، ریفامپین، اتامبوتول، پیرازین آمید)، داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی (از جمله آباتاسپت، تاکرولیموس، داروهای مصرفی در شیمی درمانی جهت درمان سرطان، داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون و مفلوکین.
سایر واکسن ها می توانند همزمان با این واکسن تزریق شوند، اما باید توسط سرنگ های جداگانه و در مکان های مختلف تزریق شوند. در صورتی که امکان تزریق واکسن ب. ث. ژ به طور همزمان با سایر واکسن ها وجود نداشته باشد، حداقل باید پس از گذشت 4 هفته تزریق شود.
مصرف واکسن ب ث ژ می تواند باعث اختلال در برخی تست های آزمایشگاهی مانند آزمایش پوستی توبرکولین و نتیجه کاذب شود؛ بنابراین مطمئن شوید که مسئول آزمایشگاه و پزشک، از مصرف شما از این دارو مطلع هستند.
ممکن نمی باشد.
مانند هر واکسنی، واکسن ب ث ژ نیز ایمنی کامل و صد در صدی ایجاد نمی کند.
سوابق واکسن های دریافت شده ی خود و فرزندان خود را نگه دارید و آنها را در اختیار متخصصان و فرزندان خود قرار دهید. بدین ترتیب از واکسیناسیون مجدد غیرضروری جلوگیری کنید.
ممکن نمی باشد.
دارو را در دمای محیط و به دور از نور و رطوبت نگه دارید و از یخ زدن آن خودداری کنید و از نگهداری دارو در دستشویی یا حمام خودداری کنید. همچنین داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.