خلط، به طور طبیعی، بی رنگ است؛ پس چنانچه خلط، رنگ متفاوتی مانند رنگ زرد یا سبز داشته باشد ممکن است به نوعی عفونت ویروسی یا باکتریایی مبتلا شده باشید. خلط قهوه ای، قرمز یا سیاه نیز می تواند نشانه ای از وجود یک عارضه جدی تر باشد.
خلط، نوعی مخاط است که در قفسه سینه، تولید شده و در افراد سالم به مقدار زیادی وجود ندارد، مگر اینکه بیماری یا مشکل پزشکی زمینه ای وجود داشته باشد. سرفه کردن خلط نیز سرفه مولد نامیده می شود. خلط به رنگ های متفاوتی دیده می شود؛ بنابراین ممکن است در مورد معنای این رنگ ها سوالاتی پیش بیاید.
مطالعات به اهمیت رنگ خلط و اینکه آیا در تمام موارد بی اهمیت است یا مهم می پردازد؛ با این حال، آگاهی از تغییرات و مفاهیم احتمالی به دانستن زمان نیاز به درمان کمک می کند.
در ادامه، نام بیماری هایی که خلط تولید می کنند، دلیل احتمالی تغییر رنگ آن و زمان مراجعه به پزشک آورده شده است.
رنگ خلط | تشخیص پزشکی |
---|---|
سبز یا زرد |
|
قهوه ای |
|
سفید |
|
سیاه |
|
بی رنگ |
|
خلط سبز یا زرد معمولاً نشان دهنده ی این است که بدن در حال مبارزه با عفونتی مانند ذات الریه است. در واقع این نوع رنگ خلط از فعالیت گلبول های سفید خون ناشی می شود. البته در ابتدا ممکن است خلط زردی را مشاهده کنید که به سبز تغییر رنگ می دهد. معمولاً این تغییر با شدت و طول مدت بیماری اتفاق می افتد.
به طورکلی خلط سبز یا زرد معمولاً به علت وجود موارد زیر ایجاد می شود:
رنگ قهوه ای خلط به صورت رنگ "زنگ زدگی" دیده می شود و اغلب به معنای وجود خون قدیمی است. خلط قهوه ای ممکن است پس از مشاهده خلط قرمز یا صورتی نیز مشاهده شود.
به طور کلی خلط قهوه ای معمولاً به علت وجود موارد زیر، ایجاد می شود:
خلط سفید معمولاً به علت وجود چندین مشکل سلامتی، از جمله موارد زیر، مشاهده می شود:
در صورت سختی تنفس یا احساس تنگی در قفسه سینه با تولید خلط کدر، فوراً به پزشک مراجعه نمایید؛ زیرا ممکن است نشانه ای از نارسایی قلبی یا سایر عوارض جدی باشد.
مشاهده خلط سیاه، که به عنوان ملانوپتزیس نیز شناخته می شود، ممکن است به این معنی باشد که مقدار زیادی از ماده ای سیاه رنگ گرد زغال را استنشاق کرده باشید. همچنین ممکن است به این معنا باشد که به عفونت قارچی مبتلا شده اید.
خلط سیاه معمولاً به علت وجود موارد زیر ایجاد می شود:
بدن روزانه مخاط و خلط بی رنگ تولید می کند. این خلط معمولاً حاوی آب، پروتئین، آنتی بادی ها و برخی نمک های حل شده است که به مرطوب نگه داشتن سیستم تنفسی کمک می کند.
افزایش خلط بی رنگ ممکن است به این معنا باشد که بدن در تلاش برای خارج نمودن یک ماده تحریک کننده مانند گرده گل یا برخی ویروس ها است.
خلط بی رنگ معمولاً به علت وجود موارد زیر ایجاد می شود:
وجود خون احتمالاً علت مشاهده سایه ای از رنگ قرمز در خلط می باشد. رنگ صورتی نیز به عنوان سایه ای از رنگ قرمز در نظر گرفته می شود؛ بنابراین مشاهده ی خلط صورتی رنگ به این معنی است که خلط حاوی مقادیر اندکی از خون است.
خلط قرمز یا صورتی معمولاً به علت وجود موارد زیر ایجاد می شود:
چنانچه ریه بیشتر از حد معمول خلط تولید می کند و دچار سرفه های شدید یا علائم دیگری مانند کاهش وزن یا خستگی هستید، با پزشک تماس بگیرید.
قوام خلط ممکن است به دلایل متعددی تغییر کند. این قوام می تواند از شکل مایع مخاطی تا مایع چرکی (غلیظ و چسبنده) باشد. همچنین ممکن است که خلط در حین پیشرفت عفونت، غلیظ تر و تیره تر شود. علاوه براین، خلط در هنگام صبح یا در صورتی که بدن فرد دچار کم آبی باشد، غلیظ تر خواهد شد.
به طورکلی خلط شفاف که به آلرژی ها مربوط می شود، معمولاً به اندازه خلط سبز که در برونشیت باکتریایی مشاهده می شود یا خلط سیاه ناشی از عفونت قارچی، غلیظ و چسبنده نیست.
آیا خلط کف آلود (یا مخلوط) است: خلط سفید و کف آلود ممکن است نشانه ای دیگر از بیماری COPD باشد. البته ممکن است عفونت باکتریایی ثانویه ای نیز رخ داده باشد که رنگ خلط را به زرد یا سبز تغییر دهد.
خلط هم صورتی و هم کف آلود است: این ترکیب ممکن است به این معنی باشد که در مرحله نهایی نارسایی قلبی احتقانی هستید. درصورت مشاهده ی این نوع خلط به همراه تنگی نفس شدید، تعریق و درد قفسه سینه به دنبال امدادهای فوری پزشکی باشید.
هرچند خلط بخشی طبیعی از سیستم تنفسی است، اما چنانچه بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد دیگر طبیعی نیست. اگر خلط شفاف، زرد یا سبز است بهتر است عجله نکرده و کمی صبر کنید. با این حال، سایر علائم خود را نیز زیر نظر داشته و ببینید که وضعیت بیماری چگونه پیش می رود.
درصورت مشاهده هرگونه خلط قرمز، قهوه ای، سیاه یا کف آلود فوراً به پزشک مراجعه نمایید، زیرا ممکن است نشانه ای از بیماری جدی تری باشد.
برخی از بیماری هایی که باعث ایجاد خلط می شوند به امدادهای فوری پزشکی نیاز دارند، درحالی که سایر آن ها به آنتی بیوتیک ها، داروهای دیگر و درمان های تنفسی پاسخ می دهند. در برخی از موارد شدید، انجام جراحی ممکن است ضروری باشد.
برخی از بیماری های ایجادکننده ی خلط ویروسی هستند؛ به این معنی که به آنتی بیوتیک ها پاسخ نمی دهند. در عوض، باید به خوبی غذا بخورید، آب بنوشید و استراحت کنید تا به مرور بهبود یابید.
همچنین می توانید برای بهبود سنگینی ریه ناشی از خلط، اقدامات زیر را انجام دهید:
سیستم تنفسی برای محافظت از ریه ها خلط تولید می کند، در صورتی که فرد مبتلا به یک بیماری شود رنگ و جنس خلط ممکن است تغییر کند.
چنانچه خلط را سرفه کردید، حتماً به ظاهر آن توجه کنید و اگر تغییری در رنگ، قوام یا حجم آن مشاهده نمودید حتماً با پزشک در میان بگذارید.
خلط سبز علامتی از مبارزه با عفونت است. البته آنتی بیوتیک ها، در موارد عفونت ویروسی، اثری نخواهند داشت، اما برای درمان عفونت باکتریایی شدید، درصورت عدم بهبودی، آنتی بیوتیک تجویز می شود.
هم عوامل باکتریایی و هم ویروسی می توانند خلط سبز ایجاد کنند.
داشتن خلط سبز معمولاً به این معناست که بدن در حال مبارزه با عفونت است. این عفونت ها می تواند شامل برونشیت، ذات الریه، سینوزیت یا فیبروز کیستیک باشد.
خلط سبز می تواند در عفونت های ویروسی مانند کووید-19 و برونشیت و همچنین در عفونت های باکتریایی نیز ایجاد شود. تنها راه برای تعیین اینکه آیا خلط سبز به دلیل کووید-19 ایجاد شده است یا خیر، انجام آزمایش است.