آپیکسابان (نام تجاری: الیکوئیس)، از دسته داروهای ضد انعقاد خون که به منظور پیشگیری از لخته شدن خون در بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی و افرادی که تحت جراحی قرار گرفته اند، تجویز می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف آپیکسابان، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: آپیکسابان
نام تجاری: الیکوییس
داروی آپیکسابان برای کاهش دادن خطر ابتلا به سکته ی مغزی، که به دلیل لخته شدن خون در افراد دچار اختلالات ضربان قلب نامنظم (فیبریلاسیون دهلیزی) اتفاق می افتد، استفاده می شود. این دارو همچنین بعد از جراحی تعویض مفصل یا زانو، برای جلوگیری از ایجاد نوعی لخته ی خونی تحت عنوان (ترومبوز وریدی عمیق (DVT)) که می تواند باعث ایجاد لخته در ریه ها ( آمبولی ریوی (PE)) نیز بشود، مورد استفاده قرار می گیرد. مصرف داروی الیکوییس، خطر ایجاد مجدد این لخته ها را نیز کاهش می دهد.
این دارو نوعی داروی ضد انعقاد خون است که با تغییر عملکرد برخی پروتئین ها در خون از لخته شدن خون جلوگیری می کند.
پیش از هر بار مصرف دارو راهنمای مصرف دارو را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.
آپیکسابان باید روزی دو بار (هر 12 ساعت)، به صورت خوراکی و طبق دستور پزشک، همراه با غذا یا بدون غذا مصرف گردد. اگر نمی توانید قرص را کامل بلعید، می توانید قرص را خرد کرده و با آب، آب سیب یا پوره سیب مخلوط کرده و فوراً آن را ببلعید.
این دوز بر اساس شرایط پزشکی، سن، وزن، عملکرد کلیه، پاسخ بدن به درمان و سایر داروهایی است که ممکن است مصرف کنید تعیین می شود. تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پزشک خود اطلاع دهید. اگر برای جلوگیری از تشکیل لخته خون پس از جراحی استفاده می کنید، طول دوره درمانی بر اساس نوع جراحی است که انجام داده اید.
مصرف آپیکسابان را تا پایان دوره تجویز شده ادامه دهید، حتی پس از بهبودی علائم نباید قطع شود. قطع مصرف دارو زودتر از زمان تجویز شده ممکن است منجر به تشدید شرایط شود.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
حالت تهوع، کبودی آسان یا خونریزی جزئی (مانند خون دماغ، خونریزی از بریدگی ها) می تواند از عوارض مصرف آپیکسابان باشد. در صورت تداوم یا تشدیدت هر یک از این عوارض، فوراً پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف آپیکسابان، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
اگر این دارو بیش از حد بر پروتئین های لخته کننده خون تأثیر بگذارد، می تواند باعث خونریزی جدی شود. در صورت مشاهده علائم خونریزی جدی، از جمله: درد غیرمعمول، تورم و ناراحتی، کبودی غیرمعمول، خونریزی طولانی مدت از بریدگی ها یا لثه ها، خونریزی مداوم و مکرر از بینی، جریان قاعدگی غیرمعمول سنگین و طولانی مدت، ادرار صورتی و تیره، سرفه همراه با خون، استفراغ خونی شبیه تفاله قهوه، سردرد شدید، سرگیجه و غش، خستگی یا ضعف غیرمعمول و مداوم، مدفوع خونی و سیاه و قیر مانند، مشکل در بلع بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت مشاهده علائم خونریزی بسیار جدی، از جمله: تغییرات بینایی، گیجی، اشکال در صحبت کردن و ضعف در یک طرف بدن، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به آپیکسابان نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی آپیکسابان را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف داروی آپیکسابان، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: بیماری کبدی، بیماری کلیوی، مشکلات خونریزی (مانند خونریزی معده و روده، خونریزی مغز)، اختلالات خونی (مانند کم خونی، هموفیلی، ترومبوسیتوپنی)، آسیب جدی و جراحی اخیر، سکته مغزی، اختلال خاص لخته شدن (سندرم آنتی فسفولیپید)، زمین خوردن مکرر و آسیب دیدگی مطلع سازید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی (به خصوص تزریق داخل نخاعی یا بی حسی نخاعی و اپیدورال)، به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
مصرف آپیکسابان ممکن است باعث خونریزی معده شود. استفاده روزانه از الکل هنگام استفاده از این دارو خطر خونریزی معده را افزایش می دهد. نوشیدنی های الکلی را محدود کنید. در صورت مصرف الکل آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
این دارو می تواند باعث خونریزی شود. برای کاهش احتمال بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی، با اشیای تیز مانند تیغ های ژیلت و ناخن گیر احتیاط زیادی داشته باشید. هنگام اطلاح از خودتراش برقی و هنگام مسواک زدن از مسواک نرم استفاده کنید. از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری کنید. در صورت افتادن یا آسیب دیدن، به ویژه ضربه به سر، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است پزشک، شما را از نظر خونریزی پنهان که ممکن است جدی باشد، معاینه کند.
در دوران بارداری، آپیکسابان باید فقط در مواردی که به وضوح مورد نیاز است استفاده شود. این دارو ممکن است برای مادر و جنین خطرناک باشد. خطرات و فواید را با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک ممکن است نوع دارویی را که در دوران بارداری استفاده می کنید تغییر دهد.
انتقال دارو به شیر مادر مشخص نیست. به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی در هنگام استفاده از این دارو توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود یا پزشک داروخانه مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی آپیکسابان را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از داروهایی که ممکن است با آپیکسابان تداخل داشته باشند عبارتند از میفپریستون، سایر داروهایی که می توانند باعث خونریزی / کبودی شوند (از جمله داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل، "داروهای رقیق کننده خون" مانند وارفارین، انوکساپارین)، داروهای ضد افسردگی خاص (از جمله SSRI ها مانند فلوکستین، SNRI ها مانند دسنلافاکسین / ونلافاکسین).
سایر داروها با دفع آپیکسابان از بدن، بر روی عملکرد آن اثر می گذارند. به عنوان مثال می توان به داروهای ضد قارچی آزول خاص (مانند ایتراکونازول، کتوکونازول، پوساکونازول)، کنیوپتان، مهارکننده های پروتئاز HIV مانند (لوپیناویر، ریتوناویر)، ریفامایسین ها (مانند ریفابوتین)، گل راعی، داروهایی که برای درمان تشنج استفاده می شود (مانند کاربامازپین، فنی توئین) و سایر موارد اشاره کرد.
مواد تشکیل دهنده برخی از داروها می توانند باعث افزایش فشار خون شوند. نام هر آنچه که مصرف می کنید را در اختیار پزشک داروخانه قرار داده و در رابطه با بی خطر بودن مصرف آنها سوال کنید (به خصوص داروهای مربوط به سرفه و سرماخوردگی، مکمل های غذایی یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن). با این وجود، اگر پزشک شما را به مصرف دوز پایین آسپیرین جهت جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی (معمولاً با دوزهای 81-325 میلی گرم در روز) راهنمایی کرده است، باید آسپیرین را ادامه دهید، مگر اینکه پزشک خلاف این امر را به تجویز کند. از پزشک خود برای جزئیات بیشتر بپرسید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن و یا دشواری در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم سوء مصرف دارو می تواند به صورت مدفوع خونی / سیاه / قیر مانند، ادرار صورتی / تیره، خونریزی غیرمعمول / طولانی مدت باشد.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
از انجام منظم آزمایش های پزشکی دوره ای (مانند هماتوکریت، هموگلوبین، شمارش گلبول های قرمز) غافل نشوید. انجام این آزمایش ها می توانند به ارزیابی صحیح از میزان بهبودی یا بروز عوارض جانبی کمک کنند.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
دارو را در دمای محیط و به دور از نور و رطوبت نگه دارید. اگر قرص را خرد کرده و آن را مطابق دستور کار در آب، آب سیب یا پوره سیب مخلوط می کنید، ظرف 4 ساعت پس از تهیه، از این مخلوط استفاده کنید و از نگهداری دارو در حمام خودداری کنید. همچنین داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.