دابیگاتران (نام تجاری: پراداکسا)، از داروهای ضدانعقاد خون است که با مهار تشکیل لخته خون، خطر بروز ترومبوز ورید عمقی، امبولی ریوی، سکته قلبی و سکته مغزی را در افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی و افرادی که جراحی انجام داده اند، پایین می آورد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف دابیگاتران، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: دابیگاتران
نام تجاری: پراداکسا
در صورت ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی (نوعی بیماری قلبی که باعث ضربان قلب نامنظم می شود)، از داروی دابیگاتران برای جلوگیری از سکته مغزی و لخته شدن خون خطرناک (مانند پاها یا ریه ها) استفاده می شود.
دابیگاتران همچنین برای درمان لخته شدن خون در وریدهای پاها (ترومبوز ورید عمقی) یا ریه ها (آمبولی ریوی) و کاهش خطر وقوع مجدد آنها استفاده می شود. این دارو همچنین ممکن است برای جلوگیری از تشکیل این لخته های خون پس از جراحی تعویض مفصل ران استفاده شود. دابیگاتران نوعی داروی ضد انعقاد خون است که با انسداد ماده ای خاص (پروتئینی لخته کننده به نام ترومبین) در خون عمل می کند. همچنین به روان شدن خون در بدن کمک می کند تا خون جریان داشته باشد.
برای جلوگیری از تشکیل لخته خون پس از تعویض دریچه قلب مصنوعی، نباید از دبیگاتران استفاده شود. اگر جراحی دریچه قلب انجام داده اید، با پزشک خود در مورد بهترین نوع دارو برای خود مشورت کنید. بدون مشورت با پزشک خود، مصرف هیچ دارویی از جمله دابیگاتران را قطع نکنید.
قبل از شروع استفاده دابیگاتران و هربار استفاده مجدد، برگه راهنمای دارو را که توسط پزشک داروخانه ارائه شده است بخوانید. اگر سوالی دارید، می توانید با پزشک خود یا پزشک داروخانه مشورت کنید.
این دارو را طبق دستورالعمل پزشک معمولاً دو بار در روز بصورت خوراکی به همراه غذا یا بدون آن مصرف کنید. همچنین برای جلوگیری از لخته شدن بعد از جراحی تعویض مفصل ران یا زانو این دارو را معمولاً یک بار در روز مصرف کنید. ظرف 24 ساعت پس از جراحی از مصرف آنتی اسیدها خودداری کنید، در غیر این صورت ممکن است دابیگاتران به خوبی عمل نکند. اگر ناراحتی معده دارید، دارو را همراه غذا مصرف کنید.
کپسول ها را با یک لیوان آب کامل ببلعید. از خرد کردن، جویدن و شکستن کپسول ها خودداری کنید؛ زیرا انجام این کار باعث می شود تمام دارو به صورت یکجا آزاد شده و خطر عوارض جانبی افزایش می یابد.
دوز مصرفی دارو براساس شرایط پزشکی فرد، عملکرد کلیه و میزان پاسخ بدن به دارو و سایر داروهای مصرفی، تعیین می شود؛ بنابراین تمام محصولات مورد استفاده خود (از جمله داروهای تجویز شده، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک معالج و پزشک داروخانه اطلاع دهید.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
دوز مصرفی دارو را خودسرانه افزایش ندهید و این دارو را بیشتر از زمان تجویز مصرف نکنید. بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید.
کبودی آسان و غیر معمول، خونریزی جزئی (مانند خون دماغ، خونریزی ناشی از بریدگی ها)، ناراحتی یا سوزش معده می توانند از عوارض دابیگاتران باشند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، بلافاصله به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالج این دارو را تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف دابیگاتران، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
سوء مصرف این دارو می تواند بر پروتئین های لخته کننده خون تأثیر بگذارد و باعث خونریزی جدی شود. در صورت مشاهده علائم خونریزی جدی، از جمله: درد غیرمعمول / تورم / ناراحتی، کبودی غیرمعمول / آسان، خونریزی طولانی مدت از بریدگی ها یا لثه ها، خونریزی مداوم / مکرر از بینی، جریان قاعدگی غیرمعمول سنگین / طولانی مدت، ادرار صورتی / تیره، سرفه خونی، استفراغ شبیه تفاله قهوه، سردرد شدید، سرگیجه / غش، خستگی / ضعف غیرمعمول یا مداوم، مدفوع خونی / سیاه / قیر مانند، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: درد معده / شکم، دل درد شدید / تهوع / استفراغ، خستگی غیرمعمول، ادرار تیره و زردی چشم / پوست، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی دابیگاتران را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دابیگاتران در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف دابیگاتران، پزشک معالج یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: سابقه پیوند دریچه قلب، بیماری کلیوی، مشکلات خونریزی (مانند خونریزی های گوارشی یا مغزی)، اختلالات خونی (مانند کم خونی، هموفیلی، ترومبوسیتوپنی)، بیماری کبد، آسیب دیدگی اساسی / افتادن / جراحی اخیر، سکته مغزی، نوعی اختلال خاص لخته شدن (سندرم آنتی فسفولیپید) مطلع سازید.
پیش از جراحی یا هرگونه اقدامات پزشکی / دندانپزشکی در مورد مصرف این دارو و تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است پزشک دستور دهد که مصرف این دارو را قبل از جراحی قطع کنید. دستورالعمل های پزشک خود را با دقت دنبال کنید.
مصرف دابیگاتران ممکن است باعث خونریزی معده شود. همچنین استفاده روزانه از الکل در هنگام استفاده از این دارو ممکن است خطر خونریزی معده را افزایش دهد. مصرف نوشیدنی های الکلی را محدود کنید. از پزشک خود یا پزشک داروخانه در مورد صحبت کنید.
این دارو می تواند باعث خونریزی شدید شود. همچنین در تماس با اشیای تیز مانند تیغ و ناخن گیر که احتمال بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی دارند، احتیاط کنید و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری کنید. سعی کنید هنگام تراشیدن ریش و مو از تیغ برقی و هنگام مسواک زدن از مسواک نرم استفاده کنید. در صورت سقوط یا آسیب رساندن به خود، به ویژه اگر به سر ضربه وارد شده، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید زیرا ممکن است پزشک نیاز به معاینه شما داشته باشد.
افراد مسن هنگام استفاده از دابیگاتران ممکن است در معرض خطر بیشتری برای خونریزی باشند.
در دوران بارداری، این دارو باید فقط در مواردی ضروری استفاده شود. بلافاصله در مورد خطرات و فواید این دارو با پزشک خود مشورت کنید.
انتقال این دارو به شیر مادر مشخص نیست. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی دابیگاتران را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
میفپریستون ممکن است با این دارو تداخل داشته باشد.
سایر داروها می توانند باعث دفع دابیگاتران از بدن شوند، که ممکن است بر عملکرد دابیگاتران تأثیر بگذارد. بعنوان مثال می توان به داروهای کوبیسیستات، سیکلوسپورین، دروندارون، کتوکونازول، ریفامپین، گل راعی و سایر موارد اشاره کرد.
آسپیرین، داروهای شبه آسپیرین (سالیسیلات ها) و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID ها مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، سلکوکسیب) ممکن است اثراتی مشابه دابیگاتران داشته باشند. این داروها اگر در طول درمان با دابیگاتران مصرف شوند، ممکن است خطر مشکلات خونریزی را افزایش دهند. تمام برچسب های روی محصولات بدون نسخه (از جمله داروهایی که روی پوست مانند کرم های تسکین دهنده درد استفاده می شوند) را به دقت بررسی کنید زیرا این محصولات ممکن است حاوی NSAID یا سالیسیلات باشند. در مورد استفاده از داروی متفاوت (مانند استامینوفن) برای درمان درد / تب با پزشک خود مشورت کنید. اگر به دلایل خاص پزشکی مانند حمله قلبی یا پیشگیری از سکته مغزی، دوز کم آسپیرین و داروهای مرتبط (مانند کلوپیدوگرل، تیکلوپیدین) مصرف می کنید، با پزشک خود در مورد تداوم مصرف یا تغییر دوز و یا حتی تغییر دارو مشورت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود و یا پزشک داروخانه مشورت کنید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن، تنگی نفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل: مدفوع خونی / سیاه / قیر، ادرار صورتی / تیره، خونریزی غیرمعمول / طولانی مدت باشند.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
بهتر است آزمایش های تشخیصی / پزشکی (مانند عملکرد کلیه / کبد، زمان لخته شدن خون) را قبل از شروع مصرف این دارو و هنگام مصرف آن و همچنین به صورت دوره ای انجام دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
اگر دوز مصرفی را فراموش کردید، به محض به یاد آوردن آن را در ساعات اولیه مصرف کنید. اما اگر کمتر از 6 ساعت نزدیک به زمان دوز بعدی است، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. این دارو را در ظرف اصلی و به دور از نور و رطوبت نگه دارید. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.