هپارین (نام تجاری: جکتوپارین)، از داروهای ضد انعقاد خود است که مانع عملکرد فاکتورهای ضد انعقادی خون شده و در نتیجه از لخته شدن بی مورد خون در عروق جلوگیری می کند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف هپارین؛ عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: هپارین
نام تجاری: جکتوپارین
داروی هپارین برای جلوگیری و درمان لخته شدن خون در ریه ها / پاها در بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی استفاده می شود.
این دارو برای جلوگیری از لخته شدن خون پس از جراحی، در طی دیالیز، در هنگام انتقال خون، هنگام جمع آوری نمونه های خون یا هنگامی که فرد برای مدت طولانی قادر به حرکت نیست، استفاده میشود. هپارین با عملکرد بهتر پروتئین ضد لخته کننده خون به جریان روان خون کمک می کند و به عنوان ضد انعقاد شناخته می شود.
قبل از شروع استفاده از هپارین برگه اطلاعات بیمار را در صورت در دسترس بودن مطالعه کنید. اگر سوالی داشتید، از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
این دارو با تزریق داخل ورید یا زیر پوست به دستور پزشک انجام می شود. این دارو تزریق عضلانی ندارد.
میزان مصرف و تعداد دفعات استفاده از آن بر اساس شرایط پزشکی، وزن و پاسخ به درمان متفاوت است.
هپارین در مقادیر مختلف تولید می شود در صورت استفاده از مقادیر اشتباه از دارو، ممکن است آسیب های جدی رخ دهد.
قبل از تزریق بررسی کنید که از مقدار صحیح این دارو استفاده می کنید.
اگر دارو را به صورت وریدی تزریق میکنید قبل و بعد از تزریق، داروهایی که با هپارین تداخل دارند مانند دوکسوروبیسین، دروپریدول، سیپروفلوکساسین و میتوکسانترون را که در سوند یا سوزن باقی مانده، با سرم نرمال سالین شستشو دهید.
اگر تزریق زیرپوستی انجام میدهید محل تزریق را با الکل تمیز کنید. هر بار محل تزریق را تغییر دهید تا آسیب دیدگی در زیر پوست کاهش یابد.
درصورت مصرف خانگی دارو روش های تهیه و مصرف داروی هپارین را از پزشک خود بیاموزید. قبل از استفاده، این محصول را از لحاظ ظاهری مثل تغییر رنگ یا وجود ذرات بررسی کنید و درصورت مشاهده هر یک از این موارد، از مصرف دارو خودداری کنید. نحوه نگه داری و دفع صحیح این دارو را یادبگیرید.
بیشترین اثربخشی دارو طی مصرف منظم آن حاصل می شود. برای یاد آوری بهتر، دارو را هرروز در زمانی خاص مصرف کنید.
پزشک ممکن است شما را به مصرف داروی ضد انعقاد خوراکی مانند وارفارین راهنمایی کند.
این دارو و هر داروی دیگری باید دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف شود.
امکان بروز درد / قرمزی / تحریک خفیف در محل تزریق وجود دارد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف هپارین، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: تورم در محل تزریق، درد استخوان، پوکی استخوان ها، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر تأثیر آن روی پروتئین های لخته کننده بیش از حد باشد، این دارو می تواند باعث خونریزی شود.
در صورت بروز علائم خونریزی جدی، از جمله درد / تورم / ناراحتی غیرمعمول، خونریزی طولانی مدت از بریدگی یا لثه، خونریزی مداوم از بینی، قاعدگی غیرمعمول سنگین / طولانی، کبودی غیرمعمول / آسان، ادرار تیره، مدفوع سیاه، سردرد شدید، سرگیجه غیرمعمول به پزشک مراجعه کنید
برخی از بیماران می توانند واکنش های خاصی نسبت به هپارین (ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین-HIT یا ترومبوسیتوپنی و ترومبوز-HITT ناشی از هپارین) داشته باشند و این عارضه ها می تواند در طول درمان و تا چند هفته پس از قطع درمان با هپارین رخ دهد.
درصورت به وجود آمدن این مشکل ها مصرف این دارو را قطع کنید.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی، از جمله: درد / از دست دادن احساس در بازوها / پاها، تغییر در رنگ بازوها / پاها، درد قفسه سینه، مشکلات تنفسی، گیجی، ضعف در یک طرف بدن، اختلال گفتار، تغییرات بینایی به پزشک مراجعه کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی هپارین را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف هپارین، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، یا حساسیت به پلی سولفات سدیم پنتوزان، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعال (مانند بنزیل الکل که در برخی مارک ها وجود دارد) باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: خونریزی / بیماری های خونی (مانند تعداد پلاکت کم، هموفیلی)، فشار خون بالا، مشکلات قلبی (مانند عفونت قلب، حمله قلبی)، جراحی، سرطان، زخم معده / روده یا تخلیه لوله و بیماری کبدی، مطلع سازید.
برای کاهش احتمال بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی، در استفاه از اشیای تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کنید و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری کنید.
داروی هپارین ممکن است باعث خونریزی معده شود. استفاده روزانه از الکل هنگام استفاده از این دارو خطر خونریزی معده را افزایش می دهد.
نوشیدنی های الکلی را محدود کنید. از پزشک یا داروساز خود در مورد میزان الکلی که می توانید مصرف کنید اطلاعات کسب کنید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
هپارین حاوی سدیم است. اگر رژیم غذایی محدود به نمک دارید یا اگر بیماری دارید که در صورت وجود نمک بیشتر در غذا بدتر میشود مانند نارسایی احتقانی قلب، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
افراد مسن، به ویژه زنان بالای 60 سال، ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه خونریزی، حساسیت بیشتری نشان دهند.
در دوران بارداری، این دارو باید فقط در صورت نیاز استفاده شود. خطرات و فواید را با پزشک خود در میان بگذارید.
این دارو به شیر مادر منتقل می شود؛ بنابراین پیش از شیردهی با پزشک مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی هپارین را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا قطع نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
محصولاتی که با هپارین تداخل دارند عبارت است از: میفپریستون، اریتاوانسین، تلوانسین.
این دارو گاهی همراه با داروهای دیگر رقیق کننده خون یا اثرات ضد پلاکتی مانند آسپیرین، کلوپیدوگرل یا وارفارین، استفاده می شود.
درصورت استفاده از این داروها پزشک شما را زیر نظر قرار می دهد تا خطر خونریزی شما به حداقل برسد. تمام تست های پزشکی و آزمایشگاهی را نگه داری کنید.
تمام اطلاعات بسته داروهای تجویزی و بدون نسخه را به دقت بررسی کنید زیرا بسیاری از داروها حاوی تسکین دهنده درد / کاهش دهنده تب (NSAID هایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا آسپیرین) هستند که می توانند خطر خونریزی را در صورت استفاده با هپارین افزایش دهند.
با این حال، اگر پزشک شما را به مصرف آسپیرین با دوز کم برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی (معمولاً در دوزهای 81-325 میلی گرم در روز) تجویز کرده، باید آسپیرین را ادامه دهید، مگر اینکه پزشک شما نظر دیگری داشته باشد. از دکتر یا داروساز خود جزئیات بیشتری را بپرسید.
سیگار کشیدن میزان این دارو را در خون کاهش می دهد. اگر سیگار می کشید یا اخیراً سیگار را ترک کرده اید، به پزشک خود بگویید.
هپارین می تواند بر روی نتایج برخی تست های آزمایشگاهی و پزشکی (از جمله برخی تست های عملکرد کبد، زمان پروترومبین) اثر گذاشته و احتمالا منجر به کاذب شدن نتیجه آزمایش می شود. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و پزشکان از استفاده شما از این دارو مطلع هستند.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
علائم مصرف بیش از حد شامل: کبودی آسان / غیرمعمول، خونریزی آسان / غیرمعمول مانند خون دماغ مداوم، خون در ادرار و مدفوع سیاه، می شود.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
تست های آزمایشگاهی یا پزشکی (مانند هماتوکریت، شمارش کامل فاکتور های خون، شمارش پلاکت، زمان فعال شدن ترومبوپلاستین جزئی، آزمایش خون در مدفوع) باید به صورت دوره ای انجام شود تا پیشرفت شما کنترل شود و عوارض جانبی بررسی شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید.
اگر یک دوره مصرف دارو را فراموش کردید، بلافاصله با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید تا یک برنامه جدید برای مصرف دارو تعیین کند. برای جبران دوز از دست رفته، میزان دارو را دو برابر نکنید.
برای اطلاع از جزئیات نگهداری و دستورالعمل های محصول با داروساز خود مشورت کنید.
از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.