درخواست مشاوره رایگان
پردنیزولون، یکی از داروهای گلوکوکورتیکوئید است که با سرکوب سیستم ایمنی و در نتیجه کاهش التهابات ناشی از آن، به تسکین برخی بیماری های ریوی، گوارشی، پوستی و آلرژی کمک می کند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف پردنیزولون، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: پردنیزولون
نام تجاری: اوراپرد، پدیاپرد، پرلون، دلتا-کورتف
پردنیزولون نوعی دارو است که از یک ماده طبیعی (هورمون کورتیکواستروئید) تولید شده توسط غده فوق کلیه، ساخته می شود. این دارو در درمان بیماری هایی مانند آرتروز، اختلالات خونی، اختلالات سیستم ایمنی بدن، بیماری های پوستی و چشم، مشکلات تنفسی، سرطان و آلرژی های شدید مورد استفاده قرار می گیرد. پردنیزولون، پاسخ سیستم ایمنی بدن را به بیماری های مختلف کاهش می دهد و منجر به کم شدن علائمی مانند درد، تورم و واکنش های آلرژیک می شود.
این دارو باید طبق دستور پزشک و معمولاً همراه با غذا یا شیر (برای جلوگیری از ناراحتی معده) مصرف می شود. دوز مصرفی را با استفاده از قاشق مخصوص دارو، اندازه گیری کنید. بهتر است از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است در تعیین میزان دوز مناسب اشتباه رخ دهد.
برندها و تنوع زیادی از انواع پردنیزولون مایع در دسترس است. برای استفاده، دستورالعمل های هر محصول با دقت بخوانید زیرا ممکن است مقدار ماده مؤثر پردنیزولون بین محصولات مختلف، متفاوت باشد.
دوز مصرفی و طول دوره درمان، براساس شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ بدن به دارو تعیین می شود. این دارو را طبق نظر پزشک معالج معمولاً 1 تا 4 بار در روز یا یک دوز در فاصله یک روز در میان مصرف کنید. برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، زمان مصرف آن را در تقویم علامت بزنید.
بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید. با قطع ناگهانی این دارو، ممکن است برخی عوارض بدتر شوند. بدین منظور ممکن است لازم باشد، پزشک دوز دارو را به تدریج کاهش دهد.
در صورت قطع ناگهانی مصرف این دارو ممکن است علائم ترک مصرف (مانند: ضعف، کاهش وزن، حالت تهوع، درد عضلانی، سردرد، خستگی، سرگیجه) ایجاد شود. در صورت استفاده طولانی مدت از پردنیزولون یا استفاده در دوزهای بالا، احتمال بروز علائم ترک مصرف بیشتر است. در صورت بروز هرگونه علامت غیرعادی پس از ترک مصرف دارو، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
تداوم یا تشدید عوارض را به پزشک خود اطلاع دهید.
حالت تهوع، سوزش معده، سردرد، سرگیجه، تغییرات قاعدگی، مشکل خواب، افزایش تعریق یا آکنه از عوارض این دارو می باشند. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، بلافاصله به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
از آن جایی که اثر گذاری پردنیزولون بر پایه ضعیف کردن سیستم ایمنی می باشد، مصرف آن می تواند توانایی بدن را در مبارزه با عفونت ها کاهش داده و در نتیجه احتمال ابتلا به عفونت های جدی و یا وخیم شدن عفونت های موجود را افزایش دهد. بروز هر کدام از علائم عفونت (همچون سرفه، گلودرد، تب، لرز) را فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. مصرف طولانی مدت و یا تکرار دوره های مصرف این دارو می تواند سبب ایجاد برفک دهان و یا عفونت های قارچی شود. در صورتی که متوجه ایجاد لکه های سفید در دهان و یا تغییراتی در ترشحات واژن شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.
در موارد نادر مصرف این دارو ممکن است باعث افزایش قند خون و در نتیجه ابتلای فرد به دیابت و یا تشدید بیماری دیابتی شود. در صورت بروز علائم قند خون بالا مانند افزایش احساس تشنگی و ادرار، فوراً پزشک خود را در جریان قرار دهید. در موارد ابتلا به دیابت، باید قند خون به طور منظم اندازه گیری شود و نتایج در اختیار پزشک قرار گیرد تا در صورت نیاز داروهای دیابت، برنامه های ورزشی یا رژیم غذایی بیمار تغییر یابد.
مشاهده هرکدام از عوارض جانبی زیر را فوراً به پزشک خود اطلاع دهید: خستگی غیر عادی، تورم مچ پا / ساق پاها، افزایش غیرعادی وزن، مشکلات بینایی، کبودی / خونریزی سریع و آسان، پف صورت، رشد غیرعادی موها، تغییرات خلقی / روحی (همچون افسردگی، نوسانات خلقی، بی قراری)، ضعف یا درد عضلات، نازک شدن پوست، کند شدن روند ترمیم زخم، تغییراتی در عادت ماهیانه، درد استخوان، تشنج، علائم خونریزی معده / روده (مانند درد معده / شکم، مدفوع سیاه رنگ / چسبنده، استفراغ مشابه تفاله قهوه).
در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی نادر اما جدی، همچون درد قفسه سینه، تشنج بلافاصله پزشک را در جریان بگذارید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف پردنیزولون، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین پیش از مصرف این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه شخصی ابتلا به بیماری های چشمی (مانند آب مروارید، آب سیاه (گلوکوما))، مشکلات قلبی (مانند نارسایی قلبی، و یا حمله اخیر قلبی)، فشار خون بالا، بیماری های کبدی، بیماری های کلیوی، مشکلات تیروئیدی، دیابت، مشکلات مرتبط با معده یا روده (مانند دیورتیکولیت، زخم)، پوکی استخوان، سابقه ابتلا به بیماری های عفونی (مانند بیماری سل، نتیجه مثبت آزمایش بیماری سل، تبخال (هرپس)، قارچ)، اختلالات انعقاد خون، لخته شدن خون، اختلالات روحی یا روانی (مانند جنون، اضطراب، افسردگی) پایین بودن نمک های خون (مانند پایین بودن سطح پتاسیم یا کلسیم) و تشنج مطلع سازید.
این دارو ممکن است باعث ایجاد سرگیجه شود و مصرف الکل یا ماری جوانا (شاهدانه) می تواند آن را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
این دارو ممکن است باعث خونریزی معده شود. استفاده روزانه از الکل در هنگام استفاده از این دارو می تواند خطر خونریزی معده را افزایش دهد. توصیه می شود مصرف نوشیدنی های الکلی را محدود کنید.
پیش از جراحی تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
این محصول ممکن است حاوی الکل، شکر و یا آسپارتام باشد. در صورت ابتلا به دیابت، وابستگی به الکل، بیماری کبدی، فنیل کتونوریا (PKU) یا هر بیماری دیگری که شما را ملزم به محدود کردن و کنترل مصرف این مواد در رژیم غذایی خود می کند، در مصرف این دارو احتیاط کنید. در مورد استفاده صحیح از این دارو با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئید می تواند واکنش بدن به فشارهای جسمی را دشوار کند. بنابراین، قبل از جراحی یا هر درمان اضطراری، یا اگر دچار بیماری / جراحت جدی شده اید، به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید که از این دارو استفاده می کنید یا طی 12 ماه گذشته از این دارو استفاده کرده اید. در صورت بروز خستگی غیرمعمول / شدید یا کاهش وزن، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. اگر مدت طولانی از این دارو استفاده می کنید، یک کارت هشدار یا دستبند شناسه پزشکی همراه داشته باشید که استفاده شما از این دارو را نشان می دهد.
گاهی این دارو باعث پنهان شدن علائم عفونت می شود، در نتیجه این اتفاق، احتمال ابتلا به عفونت و یا تشدید عفونت های فعلی افزایش می یابد. بنابراین برای جلوگیری از انتقال عفونت دست های خود را بشویید و از تماس با افراد مبتلا به بیماری های واگیردار (همچون آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا، کووید-19) خودداری کنید. اگر در معرض یک عفونت قرار گرفته اید و یا تمایل دارید اطلاعات بیشتری در این خصوص کسب کنید با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف پردنیزولون می تواند باعث از بین رفتن یا کاهش تأثیر واکسن ها شود. بنابراین در هنگام مصرف این دارو بدون موافقت پزشک از واکسیناسیون خودداری کنید. از برخورد با افرادی که به تازگی واکسن حاوی ویروس زنده (مانند واکسن آنفولانزای استنشاقی) دریافت کرده اند خودداری کنید.
مصرف مداوم این دارو سبب کاهش روند رشد کودکان می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک یا پزشک داروخانه مشورت کنید. قد و رشد کودک باید به طور منظم توسط پزشک چک شود.
معمولاً افراد مسن به آثار این دارو به ویژه درد / تخریب بافت استخوان، خونریزی معده / روده، و تغییرات خلقی / روحی (همچون گیجی) حساسیت بیشتری نشان می دهند.
هیدروکورتیزون در دوران بارداری، فقط در صورت لزوم تجویز می شود و باید درباره عوارض و فواید مصرف آن با پزشک مشورت شود. ممکن است نوزادان متولد شده از مادرانی که به مدت طولانی پردنیزولون مصرف می کرده اند، دچار مشکلات هورمونی شوند. در صورت مشاهده علائمی همچون تهوع / استفراغ، اسهال شدید، یا ضعف در نوزاد تازه متولد شده پزشک را در جریان قرار دهید.
این دارو به شیر مادر منتقل می شود. با این حال، بعید به نظر می رسد به نوزاد شیرخوار آسیب برساند. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولات ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: آلدسلوکین، سایر داروهایی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کنند، همچون: (آزاتیوپرین، سیکلوسپورین، شیمی درمانی سرطان)، میفپریستون، داروهایی که می توانند باعث خونریزی / کبودی شوند (از جمله داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل، "داروهای رقیق کننده خون" مانند دابیگاتران / وارفارین، NSAID ها مانند آسپیرین / سلکوکسیب / ایبوپروفن).
برخی داروها می توانند بر دفع پردنیزولون از بدن و در نتیجه نحوه عملکرد آن تأثیر بگذارند، از جمله: استروژن ها، ضد قارچ های آزول (مانند ایتراکونازول)، گل راعی، داروهای مورد استفاده در درمان تشنج (مانند فنی توئین) و غیره.
مصرف همزمان آسپیرین و پردنیزولون خطر خونریزی را افزایش می دهد. با این وجود در صورت تجویز پزشک به مصرف دز پایین آسپیرین برای پیشگیری از حمله قلبی یا سکته (معمولا دزهای 81 تا 325 میلی گرم در روز)، باید به مصرف آن ادامه دهید مگر این که پزشک دستور دیگری دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با پزشک خود یا پزشک داروخانه مشورت کنید.
پردنیزولون می تواند با برخی تست های آزمایشگاهی (مانند آزمایش های پوستی) تداخل داشته و باعث ایجاد نتایج کاذب شود. پرسنل آزمایشگاه و پزشکان را در جریان استفاده خود از هیدروکورتیزون قرار دهید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
در صورت استفاده طولانی مدت از این دارو، انجام منظم تست های پزشکی یا آزمایشگاهی (مانند تست های قند خون / سطح مواد معدنی، شمارش سلول های خون، فشار خون، سنجش تراکم استخوان، سنجش بینایی، اندازه گیری وزن / قد، رادیوگرافی) برای بررسی عوارض جانبی لازم می باشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت نمایید.
مصرف پردنیزولون می تواند باعث ایجاد عارضه های استخوانی (پوکی استخوان) شود. اقداماتی که به منظور کاهش خطر آسیب به استخوان ها در حین درمان طولانی مدت با این دارو می توان انجام داد عبارتند از: انجام ورزش های متناسب، مصرف کافی کلسیم و ویتامین دی، ترک سیگار و محدود کردن استفاده از مشروبات الکلی. در مورد سایر اقدامات کمک کننده در این زمینه با پزشک خود صحبت کنید.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید. اگر این دارو را یک روز درمیان استفاده می کنید، در مورد اقدامات لازم در هنگام فراموشی یک وعده دارویی با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید.
این دارو را طبق دستورالعملی که برای انجام آن ذکر شده به دور از نور و رطوبت نگه داری کنید. برخی از برندها باید در یخچال نگهداری شوند و برخی دیگر باید در دمای اتاق قابل نگهداری شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز خود مشورت کنید. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.
