آکسیتینیب (اینلیتا)

آکسیتینیب (نام تجاری: اینلیتا) از داروهای مورد استفاده در درمان هدفمند سرطان است که در درمان سرطان های پیشرفته کلیه کاربرد دارد. این دارو معمولاًٌ پس از آن که در خط اول درمان نتیجه مورد نظر از داروی دیگری حاصل نشود، به عنوان مرحله بعدی تجویز می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف آکسیتینیب، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.

نام تجاری: اینلیتا

نام عمومی : آکسیتینیب

موارد و نحوه مصرف آکسیتینیب

این دارو برای درمان سرطان کلیه مورد استفاده قرار می گیرد. داروی آکسیتینیب (Axitinib) باعث کاهش یا توقف رشد سلول های سرطانی می شود. این دارو متعلق به گروهی از داروها است که به عنوان بازدارنده های تیروزین کیناز شناخته می شوند.

اَشکال دارویی آکسیتینیب 

قرص خوراکی (1 میلی گرم ؛ 5 میلی گرم)

زمان و نحوه مصرف آکسیتینیب 

قبل از شروع مصرف داروی آکسیتینیب (Axitinib) و در هربار مصرف آن، برگه راهنمای مصرف دارو را مطالعه کنید. اگر سوالی داشتید، از پزشک یا داروساز خود بپرسید.

این دارو را به نحوی که پزشک تجویز کرده به صورت خوراکی، معمولاً دو بار در روز و با فاصله حدود 12 ساعت، همراه با غذا یا بدون آن مصرف کنید. همچنین این قرص را به صورت کامل و با یک لیوان آب مصرف کنید و از خرد کردن و جویدن آن خودداری کنید.

در هنگام مصرف داروی آکسیتینیب (Axitinib) از خوردن گریپ فروت یا نوشیدن آب گریپ فروت خودداری کنید، مگر اینکه پزشک یا داروساز بی خطر بودن آن را تایید کرده باشد. مصرف گریپ فروت با این دارو می تواند احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.

دوز مصرفی این دارو بر اساس عارضه پزشکی، پاسخ به درمان و سایر داروهای مصرفی تعیین می شود. حتماً تمام داروهای مصرفی خود (از جمله داروهای دارای نسخه، بدون نسخه و داروهای گیاهی) را به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید. درصورت مشاهده عوارض جانبی خاص، پزشک ممکن است دوز مصرفی را تغییر داده یا درمان را برای مدتی متوقف کند.

دوز مصرفی خود را خودسرانه افزایش ندهید و از مصرف داروی آکسیتینیب (Axitinib) و بیشتر از مقدار تجویز شده و در مدت طولانی تر خودداری کنید، زیرا این کار نه تنها باعث تسریع روند بهبودی نمی شود و ممکن است خطر بروز عوارض جانبی افزایش را افزایش دهد.

در صورت استفراغ دارو، از مصرف مجدد آن خودداری کنید. همچنین دوز بعدی را در زمان معین خود مصرف کنید و از مصرف همزمان دو دوز خودداری کنید.

بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.

از آنجا که این دارو از طریق پوست و ریه ها قابل جذب است و ممکن است به نوزاد آسیب برساند، زنانی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند باید از مصرف این دارو یا تنفس گرد و غبار قرص های آن خودداری کنند.

عوارض جانبی آکسیتینیب 

حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، سرگیجه، خستگی / ضعف، کاهش وزن، ریزش موی موقتی، سرفه، سردرد، تغییر حس چشایی، گرفتگی صدا، یبوست یا ناراحتی معده ممکن است از عوارض جانبی داروی آکسیتینیب (Axitinib) باشند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، سریعاً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

اسهال یک عارضه جانبی رایج است که می تواند باعث از دست دادن آب بدن به طور جدی شود (کمبود آب بدن). برای کاهش خطر کم آبی، مایعات زیاد بنوشید. بروز علائم کم آبی بدن (مانند سرگیجه / سبکی سر، خشکی دهان غیرمعمول و تشنگی) را فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

اکسیتینیب ممکن است باعث تحریک پوست شود که معمولاً جدی نمی باشد. واکنش های پوستی خفیف تا متوسط ​​شامل خشکی پوست یا عارضه های پوستی خفیف قرمز / خارش دار است. با این حال، شما ممکن است نتوانید آن را از عارضه های پوستی که می تواند نشان دهنده واکنش شدید باشد، تشخیص دهید. بنابراین، در صورت بروز تحریکات پوستی، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله علائم عارضه های کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار، ادرار کف آلود)، درد ماهیچه ها / مفصل، تورم مچ پا / پا / دست، خستگی غیرمعمول، کوتاه بودن تنفس، کبودی یا خونریزی سریع (مانند خونریزی بینی / لثه، ادرار صورتی / تیره)، سوزش / زخم / درد در دهان یا گلو، قرمزی / تاول / تورم / درد کف دست یا کف پا، بهبودی کند زخم، علائم تیروئید غیرطبیعی (مانند افزایش / کاهش وزن غیرمعمول، عدم تحمل سرما / گرما، ضربان قلب کند / تند / نامنظم، خستگی غیرمعمول) به پزشک خود اطلاع دهید.

داروی آکسیتینیب (Axitinib) توانایی بدن را در مبارزه با عفونت ها کاهش می دهد که این امر ممکن است منجر به بروز عفونت جدی شده یا تشدید عفونت شود. در صورت مشاهده علائم عفونت (مانند تب، لرز، گلودرد مداوم)، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

همچنین این دارو ممکن است باعث افزایش فشار خون شود. فشار خون خود را مرتباً بررسی کنید و در صورت بالا بودن آن به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد پزشک فشار خون شما را با دارو کنترل کند.

به ندرت، آكسيتينيب ممكن است باعث ایجاد بيماري به نام RPLS (سندرم لكوآنسفالوپاتي خلفي برگشت پذير) شود، در صورت بروز سردرد مداوم، تشنج، تغییرات ناگهانی در بینایی، تغییرات ذهنی / خلقی (مانند گیجی) فوراً به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.

داروی آکسیتینیب (Axitinib) به ندرت ممکن است باعث لختگی شدید خون (در مواردی بسیار خطرناک ) (مانند سکته مغزی / سکته خفیف، حمله قلبی، آمبولی ریوی، ترومبوز ورید عمقی، انسداد رگ شبکیه / شریان) شود. در صورت کمبود شدید آب بدن یا داشتن سابقه لخته شدن خون، بیماری قلب / عروق خونی، نارسایی قلبی، سکته مغزی یا عدم تحرک (مانند حضور در پروازهای بسیار طولانی هواپیما یا بستری بودن به مدت طولانی) ممکن است در معرض خطر لخته شدن خون قرار بگیرید. همچنین مصرف داروهای حاوی استروژن نیز ممکن است باعث افزایش این خطر شود. قبل از استفاده از این دارو، در صورت داشتن هر یک از این شرایط، آنها را با پزشک یا داروساز خود درمیان بگزارید. در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی بلافاصله به فوریت های پزشکی مراجعه کنید: تنگی نفس / تنفس سریع، درد قفسه سینه / فک / بازوی چپ، تعریق غیرمعمول، گیجی، سرگیجه ناگهانی / غش، درد / تورم / گرما در کشاله ران / ساق پا، سردردهای شدید ناگهانی، اختلال در گفتار، ضعف در یک طرف بدن، تغییرات ناگهانی بینایی.

در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی، از جمله: درد شدید و مداوم در معده / شکم، علائم خونریزی (مانند مدفوع خونی / سیاه، استفراغی مانند قهوه، سرفه / استفراغ خونی) بلافاصله به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو به ندرت اتفاق می افتد. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: عارضه های پوستی، خارش / تورم (به خصوص در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید، اختلال در تنفس، فوراً به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف آکسیتینیب 

پیش از مصرف آكسیتینیب، در صورت حساسیت به آن یا دیگر حساسیت های خود، پزشك یا داروساز خود را در جریان آن قرار دهید. داروی آکسیتینیب (Axitinib) ممکن است حاوی اجزای غیرفعالی باشد، که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود در این باره گفت و گو کنید.

همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه شخصی بیماری کبدی، بیماری کلیوی، فشار خون بالا، مشکلات خونریزی / لخته شدن (مانند خونریزی از زخم روده / معده) مطلع سازید.

آكسیتینیب می تواند شما را در معرض ابتلا به عفونت قرار دهد یا ممکن است باعث تشدید عفونت های فعلی در بدن شود؛ بنابراین، برای جلوگیری از شیوع عفونت، دستان خود را به خوبی بشویید. از تماس با افرادی که ممکن است مبتلا به عفونت های مسری باشند (مانند آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا) خودداری کنید. اگر در معرض عفونت هستید یا برای دانستن جزئیات بیشتر، با پزشک خود گفت و گو کنید.

بدون موافقت پزشک خود واکسیناسیون انجام ندهید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.

این دارو ممکن است باعث ایجاد سرگیجه شده و مصرف الکل یا ماری جوانا (شاهدانه) می تواند آن را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به دندان پزشک و پزشک خود اطلاع دهید.

مصرف آکسیتینیب باید حداقل 2 روز قبل از جراحی متوقف شود.

از آنجا که این دارو از طریق پوست و ریه ها قابل جذب است و ممکن است به نوزاد آسیب برساند، زنانی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند نباید این دارو را مصرف و یا گرد و غبار قرص ها را تنفس کنند.

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. هنگام استفاده از اکسیتینیب نباید باردار شوید. زیرا این دارو ممکن است باعث آسیب به نوزاد شود. زنان در سنین باروری و مردان در طول استفاده از این دارو و حداقل به مدت 1 هفته پس از قطع آن، باید در مورد راه های مطمئن کنترل بارداری اطلاعات کافی داشته باشند. اگر شما یا همسرتان باردار شدید، بلافاصله در مورد خطرات و فواید این دارو با پزشک خود صحبت کنید.

مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی هنگام استفاده از این دارو و حداقل برای 2 هفته پس از قطع درمان توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی آکسیتینیب 

تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی این دارو را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.

سایر داروها می توانند در دفع داروی آکسیتینیب (Axitinib) از بدن، و در نتیجه بر عملکرد آن تأثیر بگذارد. به عنوان مثال از این داروها می توان به ریفامایسین ها (مانند ریفامپین، ریفابوتین، ریفاپنتین)، داروهایی برای درمان تشنج (مانند فنی توئین، کاربامازپین، فنوباربیتال)، گل راعی، بوزنتان، افاویرنز، مودافینیل، نافسیلین، اتراروئین، دگزامتازون و سایر موارد اشاره کرد.

سوءمصرف و فراموشی دوز آکسیتینیب 

در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند عدم تنفس یا اختلال در آن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. همچنین علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل: تشنج، سرگیجه شدید، سردرد شدید / مداوم، استفراغ خون باشد.

توجه

این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.

بهتر است آزمایش / معاینات پزشکی (مانند فشار خون، آزمایشات عملکرد تیروئید / کلیه / کبد / پانکراس، شمارش کامل خون، آزمایش ادرار، سطح مواد معدنی خون از جمله سدیم / پتاسیم) در طول مصرف این دارو انجام شود. زنان در سنین باروری قبل از شروع مصرف آکسیتینیب نیز باید آزمایش بارداری انجام دهند. تمام قرارهای پزشکی و آزمایشگاهی را به خاطر بسپارید.

دوز فراموش شده

برای اثربخشی بیشتر این دارو، باید آن را طبق تجویز پزشک و در مقادیر معین مصرف کنید. اگر یک دوز را فراموش کردید، بلافاصله با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید تا برنامه ای جدید تعیین کند.همچنین دوز بعدی را برای جبران دو برابر نکنید.

نگهداری

در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت در ظرف اصلی دارو نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.

دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.