اگزما، که شامل انواع مختلفی مانند درماتیت آتوپیک و درماتیت تماسی است، یک بیماری مزمن پوستی است که با علائمی مانند خشکی، خارش، پوسته‌پوسته شدن، درد و گاهی تاول همراه است. هر نوع اگزما علائم و دلایل خاص خود را دارد و درمان آن نیز بسته به عامل ایجادکننده متفاوت است.
به طور کلی، اگزما به هفت نوع اصلی تقسیم می‌شود که در ادامه به بررسی دقیق‌تر هر یک می‌پردازیم:
انواع اگزما
1. درماتیت آتوپیک
درماتیت آتوپیک، شایع ترین نوع اگزما است.
این بیماری معمولاً از دوران کودکی بین 2 ماه تا 5 سالگی، آغاز شده و معمولاً با افزایش سن کاهش یا بهبود می یابد. با این حال، ممکن است علائم مجدداً بروز یابند. گاهی اوقات نیز برای اولین بار در بزرگسالی تجربه می شوند.
علائم
در درماتیت آتوپیک، علائم معمولاً بر روی بازوها، در چین های آرنج یا زانوها ظاهر می شود. در کودکان نیز ممکن است این علائم در پوست سر و گونه ها بروز کند.
به یاد داشته باشید که درصورت وجود هرگونه ضایعه ای در بدن، هرگز آن را نخارانید؛ زیرا ممکن است به عفونت منجر شود.
علل
علت دقیق درماتیت آتوپیک ناشناخته است اما این بیماری معمولاً زمانی رخ می دهد که سد طبیعی پوست، ضعیف شود. در این حالت، پوست، کمتر قادر به محافظت از خود در برابر محرک ها و آلرژن ها است.
درماتیت آتوپیک احتمالاً ناشی از ترکیبی از عوامل زیر می باشد:
- ژنتیک.
- خشکی پوست.
- مشکل در سیستم ایمنی.
- محرک هایی مانند گرد و غبار، استرس و خشکی شدید پوست.
2.درماتیت تماسی
درماتیت تماسی، به علت واکنش پوست نسبت به تماس یا لمس یک ماده محرک، رخ می دهد و دو نوع دارد:
- درماتیت تماسی آلرژیک: واکنش سیستم ایمنی به یک محرک مانند لاتکس یا فلز است.
- درماتیت تماسی تحریک کننده: این نوع درماتیت زمانی رخ می دهد که یک ماده شیمیایی مستقیماً به پوست آسیب می زند.
علائم
علائم درماتیت تماسی ممکن است تا 48 ساعت بعد از تماس با محرک ظاهر شوند.
در درماتیت تماسی، ممکن است:
- پوست خارش دار که به رنگ قرمز یا صورتی در می آید. البته این موارد در رنگ های پوستی تیره تر ممکن است به صورت قهوه ای، بنفش یا خاکستری ظاهر شود.
- سوزش پوست.
- کهیر.
- تاول های پر از مایع.
- پوست ضخیم و چرم مانند.
علل
درماتیت تماسی در اثر برخورد پوست با یک ماده محرک یا آلرژن، اتفاق می افتد. شایع ترین محرک های این نوع اگزما عبارت اند از:
- مواد شوینده.
- سفید کننده ها مانند وایتکس.
- زیورآلات.
- لاتکس.
- نیکل.
- رنگ.
- گیاهان سمی.
- محصولات مراقبت از پوست و محصولات آرایشی.
- صابون ها و عطرها.
- حلال ها.
- دود و آلودگی.
3. اگزما دیس هیدروتیک
اگزما دیس هیدروتیک، که به عنوان پومفولیکس نیز شناخته می شود، باعث ایجاد تاول های کوچک بر روی دست ها و پاها می شود.
علائم
علائم اگزما دیس هیدروتیک معمولاً بین 2 تا 3 هفته ادامه دارند. همچنین ممکن است تاول های پر از مایعی که موجب خارش، درد، ترک خوردگی و پوسته پوسته شدن پوست می شوند نیز ایجاد شوند. این تاول ها معمولاً در نواحی زیر، ظاهر خواهند شد:
- انگشتان دست.
- انگشتان پا.
- کف دست ها.
- کف پاها.
علل
اگزما دیس هیدروتیک معمولاً ناشی از موارد زیر است:
- آلرژی ها.
- قرارگیری دست ها و پاها در معرض رطوبت مداوم.
- قرار گرفتن در معرض موادی مانند نیکل، کبالت یا نمک کروم.
- استرس.
- سیگار کشیدن و استفاده از محصولات دخانی.
4. درماتیت سبورئیک
درماتیت سبورئیک، به عنوان اگزمای پوست سر نیز شناخته می شود، چون معمولاً بر روی پوست سر تأثیر می گذارد.
این عارضه در نوزادان به عنوان "کلاه گهواره" شناخته می شود و معمولاً در بزرگسالی مجدداً بروز نخواهد کرد، اما در نوجوانان و بزرگسالان، این نوع درماتیت به احتمال زیاد یک مشکل پوستی مداوم خواهد بود.
علائم
درماتیت سبورئیک ممکن است منجر به بروز لکه هایی از پوست چرب و پوسته دار شود که شبیه شوره است. این لکه ها معمولاً در نواحی که غدد چربی بیشتری وجود دارد، ظاهر می شوند:
- پوست سر.
- خط رشد مو.
- بالای کمر.
- بینی.
- کشاله ران.
این لکه ها ممکن است در افراد با رنگ پوست تیره، تیره تر از پوست و در افراد با رنگ پوست روشن، روشن تر به نظر برسد.
علل
درماتیت سبورئیک معمولاً ناشی از ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی می باشد.
در ابتدا، یک عامل تحریک کننده مانند استرس یا بیماری، یک واکنش التهابی در پوست ایجاد کرده سپس این واکنش، باعث می شود که غدد تولید کننده چربی در بدن، بیش از حد فعالیت کرده و فضا را برای رشد بیش از حد قارچ مالاسزیا (که در سطح پوست، زندگی می کند) ایجاد کنند.
سیستم ایمنی همزمان با رشد بسیار سریع قارچ ها، واکنش نشان داده و باعث تغییراتی در پوست می شود که به ایجاد درماتیت سبورئیک منجر می شود.
علاوه بر استرس و بیماری، عوامل تحریک کننده دیگری برای درماتیت سبورئیک وجود دارد:
- تغییرات هورمونی.
- بیماری.
- مواد شوینده یا شیمیایی ناسازگار با پوست.
- هواب سرد و خشک.
- برخی از بیماری ها مانند پارکینسون، پسوریازیس، HIV و آکنه.
- داروها از جمله اینترفرون و لیتیم.
5.درماتیت عصبی
درماتیت عصبی، که به عنوان لیکن سیمپلکس مزمن نیز شناخته می شود، نوعی اگزما است که معمولاً منجر به بروز 1 تا 2 لکه اگزما می شود. این نوع اگزما، شامل خارش شدیدی است که هر چه بیشتر آن را بخارانید، بدتر می شود.
علائم
درماتیت عصبی باعث ایجاد لکه های ضخیم، پوسته دار و گاهی اوقات بسیار خارش دار بر روی نواحی زیر می شود:
- بازوها.
- پاها.
- پشت گردن.
- پوست سر.
- زیر پا.
- پشت دست ها.
- نواحی تناسلی.
مهم است که به این لکه های پوستی دست نزنید، زیرا این کار، علائم را بدتر کرده و به خونریزی و عفونت منجر خواهد شد.
علل
علت زمینه ای درماتیت عصبی همچنان ناشناخته است. با این حال، این عارضه معمولاً با خارش شروع شده و هر چه بیشتر خارانیده شود، بدتر می شود.
6.اگزما نومولار
اگزما نومولار که به عنوان اگزما دیسکوئید نیز شناخته می شود، باعث بروز لکه های گرد و سکه مانند بر روی پوست می شود. این نوع از اگزما با دیگر انواع آن تفاوت داشته و باعث خارش بسیار شدیدی می شود.
علائم
علائم اگزما نومولار در صورتی که درمان نشوند ممکن است تا چندین سال ادامه یابد.
علامت اولیه این نوع اگزما معمولاً بروز گروهی از برآمدگی های کوچک بر روی پوست است. این برآمدگی ها ممکن است بر روی پوست های روشن، قرمز یا صورتی و بر روی پوست های تیره، قهوه ای تیره به نظر برسند.
به طورکلی، تجمع این برآمدگی های کوچک در کنار یکدیگر، ظاهری سکه مانند را ایجاد کرده که ممکن است خارش دار، پوسته پوسته یا ترک خورده باشند.
علل
علت دقیق اگزما نومولار، مشخص نیست، اما ممکن است ناشی از خشکی شدید پوست باشد.
همچنین افراد مبتلا به انواع دیگری از اگزما مانند درماتیت آتوپیک، بیشتر در معرض این عارضه قرار دارند.
7.درماتیت استازیس (درماتیت واریسی)
درماتیت استازیس در افرادی که گردش خون ضعیفی دارند، شایع تر است. این عارضه زمانی رخ می دهد که مایعات از عروق ضعیف به داخل پوست نشت می کنند.
نشت مایعات می تواند منجر به موارد زیر شود:
- تورم.
- قرمزی در پوست های روشن.
- رنگ قهوه ای، بنفش، خاکستری یا رنگ پریدگی در پوست های تیره.
- خارش.
- درد.
علائم
درماتیت استازیس معمولاً روی پاها و مچ های پا، تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، نواحی پایینی پاها، مخصوصاً در طول روز وقتی که مشغول راه رفتن هستید، ورم می کنند. علاوه براین پاها ممکن است درد کنند یا احساس سنگینی داشته باشند.
سایر علائم درماتیت استاتیک:
- وجود رگ های واریسی.
- پوست خشک و خارش دار.
- زخم های باز.
علل
درماتیت استازیس معمولاً برای افرادی اتفاق می افتد که دچار مشکل گردش خون در نواحی پایینی پاها هستند؛ در این افراد، دریچه هایی که خون را به سمت قلب می رانند، عملکرد درستی نداشته و در نتیجه خون در پاهای فرد بیمار جمع می شود.
مشاوره با پزشک
اگر علائم اگزما بهبود نیافت یا در زندگی روزمره اختلال ایجاد کرد، به پزشک مراجعه کنید. پزشک با معاینه و بررسی تاریخچه پزشکی، و در صورت نیاز، آزمایش پچ پوستی، نوع اگزما را تشخیص می‌دهد.
درمان
درمان اگزما به چندین عامل بستگی دارد:
- نوع اگزما.
- شدت علائم.
- وضعیت کلی سلامتی فرد.
برنامه درمانی همچنین ممکن است شامل ترکیبی از تغییرات سبک زندگی و داروها باشد. علاوه براین معمولاً نیاز به آزمون و خطا برای پیدا کردن بهترین و کارآمدترین روش، خواهد بود.
برخی از درمان های اگزما عبارت اند از:
- داروهای بدون نسخه (OTC) مانند مرطوب کننده ها، آنتی هیستامین ها و لوسیون ها.
- داروهای تجویزی مانند کورتیکواستروئیدهای موضعی یا مهارکننده های کلسینورین.
- داروهای بیولوژیک.
- نور درمانی.
- درمان های خانگی مانند استفاده از بانداژ مرطوب مخصوص اگزما، گرفتن حمام جو دوسر کلوئیدی و مرطوب سازی.
چندین روش پیشگیری از اگزما نیز وجود دارد به پرهیز از بروز علائم کمک خواهد کرد.
نتیجه گیری
اگزما، با انواع گوناگون و علائم متنوع، یک بیماری پوستی ناخوشایند است که می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، شناخت انواع اگزما، عوامل ایجادکننده و روش‌های درمانی، گام مهمی در مدیریت این بیماری است.
اگرچه درمان قطعی برای اگزما وجود ندارد، اما با رعایت نکات مراقبتی، اجتناب از محرک‌ها، استفاده از داروهای مناسب و مشورت با پزشک متخصص، می‌توان علائم را به طور قابل توجهی کاهش داد و زندگی راحت‌تری را تجربه کرد. به یاد داشته باشید که هر فرد مبتلا به اگزما، شرایط منحصر به فردی دارد و یافتن بهترین روش درمانی، نیازمند صبر و پیگیری است.
بیماری مرتبط
اگزما (درماتیت آتوپیک)
اگزما (درماتیت آتوپیک) نوعی بیماری التهابی پوستی است که باعث خارش شدید، قرمزی و خشکی پوست می شود. این بیماری مزمن بوده و به صورت...
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.