فلوفنازین (نام تجاری: پرمیتیل)، یک داروی ضدروان پریشی نسل اول است که در درمان علائم اسکیزوفرنی و سایر اختلالات روان پریشی استفاده می شود. این دارو با تعدیل فعالیت دوپامین در مغز به کاهش توهم، هذیان و بهبود تفکر کمک می کند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف فلوفنازین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: فلوفنازین
نام تجاری: پرمیتیل
موارد و نحوه مصرف فلوفنازین
فلوفنازین برای چه مواردی استفاده می شود؟
فلوفنازین به طور معمول برای درمان اختلالات روان پریشی، به ویژه اسکیزوفرنی، تجویز می گردد. همچنین، ممکن است پزشک معالج شما، بر اساس شرایط خاص، این دارو را برای سایر موارد نیز تجویز نماید.
نحوه عملکرد فلوفنازین در بدن
فلوفنازین با مسدود کردن برخی نواحی در مغز که ماده شیمیایی طبیعی دوپامین در آن ها فعالیت می کند، عمل می کند. این عمل باعث کاهش اثر دوپامین در بدن می شود. دوپامین بر رفتار و تفکر شما تأثیر می گذارد، و تنظیم آن می تواند به بهبود علائم اختلالات روان پریشی کمک کند. فلوفنازین متعلق به دسته ای از داروها به نام داروهای ضد روان پریشی نسل اول (تیپیکال) است.
شکل های دارویی و نام های تجاری فلوفنازین
نام های تجاری:
- پرمیتيل (Permitil)
- پرولیکسین (Prolixin)
اشکال دارویی و دوزهای موجود:
- قرص های خوراکی 1 میلی گرم
- قرص های خوراکی 2.5 میلی گرم
- قرص های خوراکی 5 میلی گرم
- قرص های خوراکی 10 میلی گرم
- محلول خوراکی 0.5 میلی گرم در میلی لیتر
- محلول خوراکی 5 میلی گرم در میلی لیتر
فلوفنازین همچنین به صورت تزریقی نیز در دسترس است.
عوارض جانبی فلوفنازین
رایج ترین عوارض جانبی فلوفنازین
در زیر لیستی از رایج ترین عوارض جانبی فلوفنازین آورده شده است. اگر هر کدام از این عوارض جانبی شما را آزار می دهد، به پزشک خود اطلاع دهید:
- یبوست
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- ناتوانی در تخلیه کامل مثانه
- فشار خون بالا یا پایین
- بی قراری
عوارض جانبی دیگری نیز ممکن است در اثر مصرف فلوفنازین ایجاد شوند که در این جا ذکر نشده اند. در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی، با پزشک خود تماس بگیرید.
عوارض جانبی جدی فلوفنازین
اگرچه کمتر شایع هستند، اما عوارض جانبی جدی فلوفنازین در زیر به همراه اقداماتی که در صورت بروز آن ها باید انجام دهید، شرح داده شده است:
واکنش های آلرژیک شدید:
فلوفنازین ممکن است باعث واکنش های آلرژیک شود که می تواند جدی باشد. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، مصرف فلوفنازین را قطع کرده و فوراً کمک پزشکی دریافت کنید:
- مشکلات تنفسی یا خس خس سینه
- تپش قلب سریع
- تب یا احساس ناخوشی عمومی
- تورم غدد لنفاوی
- تورم صورت، لب ها، دهان، زبان یا گلو
- مشکل در بلع یا احساس گرفتگی گلو
- خارش، بثورات پوستی یا برجستگی های قرمز رنگ پریده روی پوست (کهیر)
- تهوع یا استفراغ
- سرگیجه، احساس سبکی سر یا غش کردن
- گرفتگی عضلات معده
- درد مفاصل
علائم شبیه پارکینسون:
فلوفنازین ممکن است باعث مشکلات حرکتی غیرارادی، از جمله لرزش، سفتی یا انقباضات ناگهانی شود. همچنین می تواند باعث آبریزش دهان، افتادن یا مشکلات راه رفتن یا تعادل شود. این علائم به عنوان علائم شبیه پارکینسون یا پارکینسونیسم شناخته می شوند. در صورت بروز هرگونه علائم شبیه پارکینسون، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
حرکات غیرقابل کنترل:
فلوفنازین می تواند باعث شود برخی افراد حرکاتی داشته باشند که قادر به کنترل آن ها نیستند. این وضعیت، که دیسکینزی تاخیری (TD) نامیده می شود، می تواند باعث حرکات پرشی صورت، زبان یا بدن شود. TD می تواند دائمی باشد. در صورت بروز هرگونه علائم TD، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- بیرون زدن زبان
- لیسیدن یا جمع کردن لب ها
- اخم کردن
- پلک زدن سریع چشم
- انقباضات ناگهانی یا چرخشی بازوها، پاها یا تنه
سندرم نورولپتیک بدخیم (NMS):
داروهای ضد روانپریشی، مانند فلوفنازین، می توانند باعث یک بیماری نادر اما جدی به نام سندرم نورولپتیک بدخیم شوند. NMS می تواند منجر به مرگ شود. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، مصرف فلوفنازین را قطع کرده و فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- تب بالا
- سفتی یا انقباض عضلات، به طوری که حرکت دادن آن ها دشوار باشد
- تغییرات در تنفس یا ضربان قلب
- افزایش تعریق
- گیجی
اختلالات خونی:
فلوفنازین می تواند باعث اختلالات خونی، مانند آگرانولوسیتوز، کاهش سطح نوتروفیل (نوتروپنی) و کاهش سطح گلبول های سفید خون (لکوپنی) شود. تمام قرارهای ملاقات برای بررسی خون خود را حفظ کنید. در صورت بروز هر یک از علائم اختلالات خونی، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- تب، لرز یا تعریق
- گلودرد، سرفه یا تنگی نفس
- عفونت مکرر
- ضعف یا خستگی غیرمعمول
- زخم در دهان یا گلو
- تورم غدد لنفاوی
افزایش سطح پرولاکتین (هایپرپرولاکتینمی):
فلوفنازین ممکن است باعث افزایش سطح هورمون پرولاکتین در خون شما شود. افزایش سطح پرولاکتین می تواند منجر به مشکلات باروری یا استخوانی شود. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، با پزشک خود تماس بگیرید:
- خشکی واژن
- قاعدگی نامنظم یا قطع قاعدگی
- تولید شیر مادر در زمانی که باردار نیستید یا شیر نمی دهید.
- ناتوانی در ایجاد یا حفظ نعوظ
- بزرگ شدن اندازه سینه (ژنیکوماستی)
- کاهش موهای عضلانی و بدن
افت فشار خون هنگام ایستادن (افت فشار خون ارتواستاتیک) و زمین خوردن:
فلوفنازین ممکن است باعث افت ناگهانی فشار خون هنگام ایستادن شود. برای کمک به جلوگیری از این امر، مراقب باشید که خیلی سریع از جای خود بلند نشوید. اگر احساس ضعف یا سرگیجه کردید، فوراً بنشینید یا دراز بکشید تا سرگیجه متوقف شود، سپس با احتیاط دوباره بلند شوید. در صورت بروز هر یک از علائم افت فشار خون ارتواستاتیک، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:
- سرگیجه، احساس سبکی سر یا غش کردن
- تاری دید
- گیجی
- احساس ضعف یا خستگی
آسیب کبدی:
آسیب کبدی، که به آن سمیت کبدی نیز می گویند، ممکن است هنگام مصرف فلوفنازین رخ دهد. در صورت بروز هر یک از علائم آسیب کبدی، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- تهوع یا استفراغ
- درد معده یا شکم
- تب
- ضعف یا خستگی غیرمعمول
- خارش
- از دست دادن اشتها
- مدفوع کم رنگ
- ادرار تیره رنگ
- زرد شدن پوست یا سفیدی چشم ها (که به آن زردی نیز می گویند)
واکنش های سیستم ایمنی:
فلوفنازین می تواند باعث التهاب کبد، رگ های خونی یا رگ های لنفاوی شما شود و می تواند علائمی ایجاد کند که شبیه وضعیتی به نام لوپوس است. مصرف فلوفنازین را قطع کرده و در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- بثورات پوستی
- درد مفاصل
- تب
- ضعف یا خستگی غیرمعمول
اثرات چشمی:
فلوفنازین ممکن است اثراتی بر روی چشمان شما داشته باشد، مانند برخی آسیب های قرنیه و عدسی. این ممکن است در صورت مصرف دوزهای بالاتر فلوفنازین یا مصرف فلوفنازین برای مدت طولانی تر، بیشتر باشد. پزشک شما ممکن است توصیه کند که در حین مصرف فلوفنازین به طور منظم معاینات چشمی انجام دهید. در صورت احساس ناراحتی چشمی یا تغییر در بینایی، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
موارد احتیاطی و منع مصرف فلوفنازین
چه کسانی نباید از فلوفنازین استفاده کنند؟
حساسیت به مواد تشکیل دهنده: افرادی که به هر یک از مواد زیر حساسیت دارند، نباید فلوفنازین مصرف کنند:
- فلوفنازین
- هر داروی دیگری که به عنوان فنوتیازین شناخته می شود
- هر یک از مواد تشکیل دهنده موجود در محصول خاصی که دریافت می کنید
داروساز شما می تواند لیست کاملی از مواد تشکیل دهنده موجود در محصولات فلوفنازین را که در داروخانه موجود دارند، در اختیار شما قرار دهد.
کاهش هوشیاری: فلوفنازین نباید برای افرادی که در کما هستند یا سطح هوشیاری پایینی دارند، استفاده شود.
آسیب مغزی: فلوفنازین نباید برای افرادی که نوعی آسیب مغزی به نام آسیب مغزی زیر کورتکس دارند، استفاده شود. اگر آسیب مغزی دارید یا احتمال می دهید که داشته باشید، به پزشک خود اطلاع دهید.
مشکلات کبدی: اگر کبد شما به خوبی کار نمی کند، نباید فلوفنازین مصرف کنید. اگر در مورد سلامت کبد خود نگران هستید، پزشک شما ممکن است آزمایش هایی را انجام دهد تا مشخص کند که آیا کبد شما به اندازه کافی سالم است که این دارو را مصرف کنید یا خیر.
سطوح غیرطبیعی سلول های خونی: اگر سطح سلول های مهمی مانند گلبول های قرمز، گلبول های سفید، پلاکت ها و نوتروفیل ها در بدن شما پایین است، نباید فلوفنازین مصرف کنید. اگر در مورد تعداد سلول های خونی خود نگران هستید، پزشک شما ممکن است آزمایش هایی را انجام دهد تا مشخص کند که آیا می توانید فلوفنازین مصرف کنید یا خیر.
قبل از مصرف فلوفنازین چه نکاتی را باید بدانم؟
فلوفنازین را فقط در صورتی مصرف کنید که توسط پزشک برای شما تجویز شده باشد. آن را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
فلوفنازین را با افراد دیگر (حتی اگر آن ها نیز شرایط مشابهی با شما دارند) به اشتراک نگذارید. این کار ممکن است به آن ها آسیب برساند.
فلوفنازین را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
اگر محلول خوراکی فلوفنازین برای شما تجویز شده است، برای اندازه گیری دوز خود از یک وسیله اندازه گیری دقیق استفاده کنید. قاشق های خانگی وسیله دقیقی برای اندازه گیری نیستند و ممکن است باعث شوند دوز نادرستی مصرف کنید. از داروساز خود بخواهید که یک وسیله اندازه گیری مناسب را به شما پیشنهاد دهد.
افراد 65 سال و بالاتر ممکن است بیشتر در معرض خطر برخی از عوارض جانبی ناشی از مصرف فلوفنازین باشند. اگر در این گروه سنی هستید، در مورد خطرات احتمالی با پزشک خود صحبت کنید.
فلوفنازین می تواند بر هوشیاری یا هماهنگی شما تأثیر بگذارد. تا زمانی که متوجه نشدید که فلوفنازین چه تاثیری بر شما می گذارد، از رانندگی یا انجام فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری یا هماهنگی دارند، خودداری کنید.
فلوفنازین می تواند پوست شما را نسبت به نور خورشید، لامپ های خورشیدی و تخت های برنزه کننده حساس تر کند. به این حالت حساسیت به نور می گویند. قرار گرفتن در معرض این نور می تواند باعث آفتاب سوختگی شدید، تاول و تورم شود. اگر نیاز به قرار گرفتن در معرض نور خورشید دارید، از کرم ضد آفتاب، کلاه و لباس هایی که پوست شما را می پوشانند، استفاده کنید.
بدون مشورت با پزشک خود مصرف فلوفنازین را قطع نکنید. قطع ناگهانی مصرف دارو می تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- لرزش
- تهوع یا استفراغ
- سرگیجه
قبل از مصرف فلوفنازین، چه مواردی را باید به پزشک خود اطلاع دهم؟
پزشک خود را در مورد تمام شرایط پزشکی خود و هرگونه داروی تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که مصرف می کنید، آگاه کنید. این کار به آن ها کمک می کند تا تشخیص دهند که آیا فلوفنازین برای شما مناسب است یا خیر.
به ویژه، مطمئن شوید که در مورد هر یک از موارد زیر صحبت می کنید:
روان پریشی مرتبط با زوال عقل: خطر مرگ در سالمندانی که فلوفنازین یا سایر داروهای ضد روان پریشی را مصرف می کنند و دچار روان پریشی مرتبط با زوال عقل هستند، بیشتر است. فلوفنازین برای درمان روان پریشی مرتبط با زوال عقل تایید نشده است.
سایر شرایط سلامتی فعلی و گذشته: اگر هر یک از موارد زیر را دارید، به پزشک خود اطلاع دهید:
- تومور غده فوق کلیوی
- مشکلات تنفسی، مانند آسم یا آمفیزم
- سرطان پستان
- قرار گرفتن در معرض گرمای شدید یا حشره کش ها
- آب سیاه (گلوکوم)
- مشکلات قلبی، کبدی یا کلیوی
- ناتوانی در تخلیه مثانه
- سطح پایین سلول های خونی
- فشار خون پایین
- تشنج یا تشنج های مکرر
- سابقه سندرم نورولپتیک بدخیم (NMS)
- سابقه سوء مصرف الکل
- جراحی برنامه ریزی شده
سایر داروها و مکمل ها: فلوفنازین ممکن است با سایر داروها و مکمل ها تداخل داشته باشد. قبل از مصرف فلوفنازین، پزشک خود را در مورد هر داروی تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که مصرف می کنید، آگاه کنید. برای اطلاعات بیشتر به بخش تداخلات دارویی مراجعه کنید.
بارداری: مشخص نیست که آیا فلوفنازین می تواند بر بارداری تأثیر بگذارد یا به جنین آسیب برساند یا خیر. مصرف فلوفنازین در سه ماهه آخر بارداری می تواند باعث بروز علائمی مانند بی قراری، مشکلات تنفسی یا مشکل در غذا خوردن در نوزاد شود. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک شما توصیه می کند که آیا باید در دوران بارداری یا تلاش برای باردار شدن فلوفنازین مصرف کنید یا خیر.
شیردهی: مشخص نیست که آیا فلوفنازین وارد شیر مادر می شود یا خیر. اگر شیر می دهید یا قصد شیر دادن دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک شما توصیه می کند که آیا باید شیردهی را قطع کنید یا مصرف فلوفنازین را متوقف کنید.
تداخلات دارویی فلوفنازین
آیا فلوفنازین با غذاها یا نوشیدنی ها تداخل دارد؟
هیچ تداخل شناخته شده ای بین فلوفنازین و غذاها یا نوشیدنی ها وجود ندارد.
با این حال، اگر محلول خوراکی غلیظ فلوفنازین برای شما تجویز شده است، آن را با نوشیدنی هایی که حاوی آب سیب یا کافئین هستند (مانند قهوه، کولا یا چای) مخلوط نکنید. این نوشیدنی ها ممکن است به خوبی با فلوفنازین مخلوط نشوند. از داروساز خود بپرسید که چگونه محلول خوراکی فلوفنازین را به درستی مصرف کنید.
مشخص نیست که آیا مصرف الکل بر فلوفنازین تأثیر می گذارد یا خیر. اگر در حین مصرف فلوفنازین الکل بنوشید، خطر خواب آلودگی و کاهش هوشیاری یا تمرکز ممکن است افزایش یابد.
آیا فلوفنازین با سایر داروها تداخل دارد؟
همیشه پزشک خود را در مورد هر داروی تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که مصرف می کنید، آگاه کنید.
به ویژه، قبل از مصرف فلوفنازین، مطمئن شوید که در مورد مصرف هر یک از موارد زیر با پزشک خود صحبت کرده اید:
- هر دارویی که باعث سرگیجه و خواب آلودگی می شود، مانند داروهای مسکن تجویزی، داروهای خواب آور و داروهای ضد اضطراب
- داروهای آنتی کولینرژیک، که شامل آنتی هیستامین ها و داروهایی است که معمولاً برای مثانه بیش فعال، بیماری پارکینسون یا مشکلات معده استفاده می شوند.
- داروهای درمان بی خوابی، میگرن یا تشنج مانند: باربیتورات ها، مانند فنوباربیتال، بوتالبیتال یا پریمیدون.
- داروهای حاوی مخدر، مانند اکسی کدون، مورفین، کدئین یا فنتانیل، که داروهایی هستند که برای انواع خاصی از درد استفاده می شوند.
- داروهای فشار خون بالا
این ممکن است لیست کاملی از داروهایی نباشد که می توانند با فلوفنازین تداخل داشته باشند. همیشه با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف بیش از حد و فراموشی مصرف دارو
در صورت مصرف تصادفی بیش از حد فلوفنازین چه باید کرد؟
اگر شما یا شخص دیگری بیش از حد فلوفنازین مصرف کرده اید، فوراً به پزشک مراجعه کنید یا با اورژانس (115) تماس بگیرید.
در صورت فراموشی مصرف یک دوز فلوفنازین چه باید کرد؟
اگر مصرف یک دوز از محلول یا قرص خوراکی فلوفنازین را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر تقریباً زمان مصرف دوز بعدی شما فرا رسیده است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و فقط دوز بعدی را مصرف کنید. از مصرف دو یا چند برابر دوز خودداری کنید.
اگر مصرف یک دوز از فلوفنازین تزریقی را فراموش کردید، برای اطلاع از نحوه عمل و زمان دریافت دوز بعدی خود با پزشک خود تماس بگیرید.
نحوه نگهداری از فلوفنازین
قرص و محلول خوراکی:
قرص یا محلول خوراکی فلوفنازین باید در دمای اتاق (بین 20 تا 25 درجه سانتیگراد) نگهداری شود. قرار گرفتن در معرض دماهای بین 15 تا 30 درجه سانتیگراد برای مدت کوتاهی (مانند هنگام حمل و نقل) مجاز است. دارو را در مکانی خنک، خشک و در ظرف محکم و مقاوم در برابر نور نگهداری کنید. از نگهداری داروها در حمام و دستشویی خودداری کنید و همواره به خاطر داشته باشید که تمامی داروها باید دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار گیرند.
محلول تزریقی:
فرم تزریقی فلوفنازین معمولاً توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی در بیمارستان یا کلینیک تجویز می شود و معمولا در منزل نگهداری نمی شود.
دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.