درخواست مشاوره رایگان
ریسپریدون (نام تجاری: ریسپردال)، از دسته داروهای ضد روان پریشی است که با تغییر اثر انتقال دهنده های عصبی در مغز به کنترل اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی کمک می کنند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف ریسپریدون، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: ریسپریدون (خوراکی)
نام تجاری: ریسپردال
ریسپریدون برای درمان برخی اختلالات روحی / خلقی (مانند اسکیزوفرنی، اختلال دو قطبی، تحریک پذیری همراه با اختلال اوتیسم) استفاده می شود. این دارو می تواند کمک کند تا به وضوح فکر کنید و در زندگی روزمره شرکت کنید. ریسپریدون متعلق به دسته ای از داروها به نام ضد روان پریشی غیرمعمول است. این دارو با کمک به ترمیم تعادل برخی از مواد طبیعی خاص در مغز عمل می کند.
این دارو را طبق دستور پزشک، معمولاً یک یا دو بار در روز بصورت خوراکی همراه با غذا یا بدون آن مصرف کنید.
اگر از شکل مایع ریسپریدون استفاده می کنید، دوز را با استفاده از دستگاه اندازه گیری، به دقت بسنجید و از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید. در صورت استفاده، ممکن است دوز اندازه گیری شده را با مقدار کمی مایع (3 تا 4 اونس در حدود 100 میلی لیتر) مانند آب، قهوه، آب پرتقال یا شیر کم چرب مخلوط کنید. با نوشابه یا چای مخلوط نکنید. بلافاصله همه مخلوط را مصرف کنید. سعی کنید قبل از مصرف مخلوط را تهیه نکنید. اگر سوالی دارید با پزشک داروخانه مشورت کنید.
دوز مصرف براساس سن، شرایط پزشکی، پاسخ بدن به درمان و سایر داروهایی که ممکن است مصرف کنید تعیین می شود. حتماً تمام محصولات مورد استفاده خود (از جمله داروهای تجویز شده، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک معالج و پزشک داروخانه اطلاع دهید. برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی، پزشک ممکن است شما را راهنمایی کند که این دارو را با دوز کم شروع کنید و به تدریج دوز خود را افزایش دهید. دستورالعمل های پزشک خود را به دقت دنبال کنید.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید. مصرف این دارو را حتی اگر احساس بهبودی داشتید ادامه دهید و بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید.
در صورت عدم بهبودی یا تشدید شرایط به پزشک خود اطلاع دهید.
خواب آلودگی، سرگیجه، سبکی سر، آبریزش، حالت تهوع، افزایش وزن یا خستگی می توانند از عوارض ریسپریدون باشند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، بلافاصله به پزشک معالج یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
سرگیجه و سبکی سر نیز می تواند خطر زمین خوردن را افزایش دهد. هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده سعی کنید به آرامی بلند شوید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالج این دارو را تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف ریسپریدون، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: مشکل در بلع، اسپاسم عضلانی، لرزش، تغییرات ذهنی / خلقی (مانند اضطراب، بی قراری)، قطع تنفس در هنگام خواب، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
مصرف ریسپریدون به ندرت ممکن است باعث افزایش قند خون و ایجاد دیابت یا تشدید آن شود. در صورت مشاهده علائم افزایش قند خون مانند افزایش تشنگی / ادرار، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. اگر از قبل دیابت دارید، قند خون خود را به طور منظم طبق دستورالعمل بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. ممکن است لازم باشد پزشک داروی دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی شما را تنظیم کند.
این دارو همچنین ممکن است باعث افزایش قابل توجه وزن و افزایش سطح کلسترول خون (یا تری گلیسیرید) شود. این اثرات، همراه با دیابت، ممکن است خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد. خطرات و مزایای درمان را با پزشک خود در میان بگذارید.
ریسپریدون به ندرت ممکن است باعث ایجاد وضعیتی شود که به عنوان دیسکینزی تأخیری شناخته می شود. در برخی موارد، این شرایط ممکن است دائمی باشد. در صورت بروز حرکات غیرمعمول / کنترل نشده (بخصوص صورت، لب ها، دهان، زبان، بازوها یا پاها) بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
ریسپریدون ممکن است نوعی ماده طبیعی خاص (پرولاکتین) که توسط بدن ساخته شده را افزایش دهد. در خانم ها، این افزایش پرولاکتین ممکن است منجر به ایجاد ناخواسته شیر مادر، از دست رفتن / قطع قاعدگی و یا بارداری شود. در مردان نیز، ممکن است منجر به کاهش توانایی جنسی، ناتوانی در تولید اسپرم یا بزرگ شدن پستان ها شود. در صورت بروز هر یک از این علائم، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی، از جمله: سرگیجه شدید، غش و تشنج، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین ریسپریدون به ندرت ممکن است باعث ایجاد نوعی بیماری بسیار جدی به نام سندرم بدخیم نورولپتیک (NMS) شود. در صورت وجود هر یک از علائم از جمله: تب، سفتی / ضعف / درد عضلانی، خستگی شدید، گیجی شدید، تعریق، ضربان قلب سریع / نامنظم، ادرار تیره، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار) فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
در مردان، به ندرت ممکن است نعوظ دردناک یا طولانی مدت به مدت 4 ساعت یا بیشتر داشته باشند. اگر این اتفاق افتاد، استفاده از این دارو را متوقف کنید و بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید، در غیر این صورت ممکن است مشکلات دائمی رخ دهد.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: تب، تورم غدد لنفاوی، راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی ریسپریدون را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف ریسپریدون در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری به پالیپریدون، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک معالج یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: بیماری کبدی، بیماری کلیوی، تشنج، مشکل در بلع، تعداد کم گلبول های سفید خون، بیماری پارکینسون، زوال عقل، برخی مشکلات چشمی (آب مروارید، گلوکوم)، سابقه شخصی یا خانوادگی دیابت، بیماری قلبی، سطح بالای کلسترول / تری گلیسیرید، مشکلات تنفسی در هنگام خواب (آپنه خواب) مطلع سازید.
ریسپریدون ممکن است باعث ایجاد وضعیتی که بر ریتم قلب تأثیر می گذارد (طولانی شدن QT) شود. این طولانی شدن QT باعث ایجاد علائمی همچون: ضربان قلب سریع / نامنظم سریع و علائم دیگری (مانند سرگیجه شدید، غش کردن) شود که درصورت مشاهده این علائم بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
در صورت وجود شرایط خاص پزشکی در خصوص مصرف ریسپریدون یا داروهای دیگر که ممکن است باعث طولانی شدن زمان QT شود یا خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد و همچنین قبل از مصرف ریسپریدون، پزشک معالج یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود در خصوص: مشکلات قلبی (نارسایی قلبی، ضربان قلب آهسته، طولانی شدن QT در EKG) یا سابقه خانوادگی مشکلات قلبی ( طولانی شدن QT در EKG، مرگ ناگهانی قلبی) مطلع سازید.
سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد. این خطر نیز ممکن است در صورت استفاده از داروهای خاص مانند ("قرص آب" - ادرار آورها)، از دست دادن شدید آب بدن، اسهال یا استفراغ افزایش یابد. در مورد استفاده صحیح از ریسپریدون با پزشک معالج یا پزشک داروخانه صحبت کنید.
این دارو ممکن است باعث ایجاد سرگیجه یا خواب آلودگی شود و مصرف الکل یا ماری جوانا (شاهدانه) می تواند آن را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
قبل از جراحی (از جمله جراحی آب مروارید / آب سیاه چشم)، اگر این دارو را مصرف می كنید یا قبلاً مصرف كرده اید و سایر محصولات دیگری كه استفاده می كنید (از جمله داروهای تجویز شده، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.
همچنین مصرف ریسپریدون ممکن است باعث شود کمتر عرق کنید و احتمال گرمازدگی بیشتر شود. از انجام کارهایی که ممکن است باعث گرم شدن بیش از حد شما شوند مانند انجام کارهای سخت یا ورزش در هوای گرم یا استفاده از وان آبگرم خودداری کنید. وقتی هوا گرم است، مایعات زیادی بنوشید و لباس سبک بپوشید. اگر بیش از حد گرم شدید، به سرعت به دنبال مکانی برای خنک شدن و استراحت باشید. در صورت داشتن تب مداوم، تغییرات ذهنی / خلقی، سردرد یا سرگیجه بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی ریسپریدون، به ویژه خواب آلودگی، سرگیجه، سبکی سر و طولانی شدن QT حساسیت بیشتری نشان دهند. خواب آلودگی، سرگیجه و سبکی سر می تواند خطر زمین خوردن را در این افراد افزایش دهد.
در دوران بارداری، این دارو باید فقط در موارد ضروری استفاده شود. نوزادانی که از مادرانی که در 3 ماه آخر بارداری از این دارو استفاده کرده اند متولد شده اند به ندرت ممکن است علائمی از جمله سفتی یا لرزش عضلانی، خواب آلودگی، مشکلات تغذیه ای / تنفسی یا گریه مداوم پیدا کنند. اگر هرکدام از این علائم را در نوزاد تازه متولد شده خود به ویژه در ماه اول آن مشاهده کردید، فوراً به پزشک اطلاع دهید.
از آنجا که مشکلات ذهنی / خلقی درمان نشده (مانند اسکیزوفرنی، اختلال دو قطبی، افسردگی) می توانند نوعی بیماری جدی باشند، مصرف داروی ریسپریدون را مگر به دستور پزشک قطع نکنید. اگر قصد بارداری دارید و می خواهید باردار شوید یا فکر می کنید باردار هستید، بلافاصله با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری صحبت کنید.
ریسپریدون ممکن است به شیر مادر منتقل می شود و اثرات نامطلوبی بر کودک شیرخوار داشته باشد. اگر کودک علائمی مانند سفتی یا لرزش عضله، خواب آلودگی غیرمعمول یا مشکل تغذیه را دارد، فوراً به پزشک اطلاع دهید. همچنین قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی ریسپریدون را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
متوکلوپرامید ممکن است با ریسپریدون تداخل داشته باشد.
اگر از سایر محصولات خواب آور مانند ضددرد های حاوی مخدر یا تسکین دهنده سرفه (مانند کدئین، هیدروکدون)، الکل، ماری جوانا (شاهدانه)، داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)، شل کننده های عضلانی (مانند کاریسوپرودول، سیکلوبنزاپرین) یا آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین) استفاده می کنید به پزشک معالج یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
برچسب روی تمام داروهای خود (مانند آلرژی یا محصولات سرفه و سرماخوردگی) را بررسی کنید، زیرا ممکن است حاوی مواد خواب آور باشند. با پزشک داروخانه درباره مصرف صحیح این دارو مشورت کنید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن، تنگی نفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم مصرف بیش از حد می توانند به صورت خواب آلودگی شدید / سرگیجه، ضربان قلب سریع / نامنظم، حرکات غیرمعمول / کنترل نشده و تشنج باشند.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
بهتر است آزمایش های تشخیصی / پزشکی (مانند قند خون، وزن، فشار خون، سطح کلسترول خون / تری گلیسیرید) را قبل از شروع مصرف ریسپریدون و هنگام مصرف آن و همچنین به صورت دوره ای انجام شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. فرم مایع این دارو را فریز نکنید. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.
