درخواست مشاوره رایگان
زیپراسیدون (نام تجاری: جئودون)، یکی از داروهای ضد روانپریشی است که در کنترل اسکیزوفرنی و علائم فاز شیدایی بیماری دو قطبی کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف زیپراسیدون، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: زیپراسیدون
نام تجاری: جئودون
از زیپراسیدون برای درمان برخی اختلالات روحی / روانی (اسکیزوفرنی، اختلال دو قطبی) استفاده می شود. این دارو می تواند باعث کاهش توهم شده و کمک می کند تا درمورد خود به طور واضح و مثبت بیندیشید، کمتر عصبی شوید و در زندگی روزمره فعال تر باشید. زیپراسیدون متعلق به گروهی از داروها به نام داروهای ضد روان پریشی غیرمعمولی است. زیپراسیدون به بهبود تعادل برخی مواد طبیعی خاص در مغز کمک می کند.
پیش از شروع مصرف زیپراسیدون و در هر بار مصرف مجدد برگه اطلاعات دارو را مطالعه کنید. اگر سوالی دارید، از پزشک معالج یا پزشک داروخانه بپرسید.
این دارو را طبق تجویز پزشک و معمولاً دو بار در روز به صورت خوراکی مصرف کنید. کپسول ها را به شکل کامل مصرف کنید.
دوز مصرفی این دارو بر اساس عارضه پزشکی و پاسخ به درمان متفاوت است. برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی، ممکن است پزشک ابتدا این دارو را با دوز کم تجویز کرده و به تدریج دوز مصرفی را افزایش دهد. دستورالعمل های ارائه شده توسط پزشک خود را به دقت دنبال کنید.
بیشترین اثربخشی زیپراسیدون در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
از افزایش خودسرانه دوز مصرفی و یا مدت زمان مصرف دارو خودداری کنید. زیرا این کار باعث تسریع بهبودی بیماری نخواهد شد و ممکن است خطر بروز عوارض جانبی را افزایش دهد.
در صورت تداوم یا تشدید عارضه، به پزشک خود اطلاع دهید.
از عوارض جانبی زیپراسیدون می توان به خواب آلودگی، سرگیجه، سبکی سر، ضعف، حالت تهوع، استفراغ، آبریزش بینی و سرفه اشاره کرد. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
سرگیجه و سبکی سر می تواند خطر زمین خوردن را افزایش دهد. به آرامی از حالت نشسته یا خوابیده بلند شوید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف زیپراسیدون، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: اختلال در بلع، اسپاسم عضلات، لرزش (رعشه)، اختلالات روحی / روانی (مانند بی قراری)، مشکلات بینایی و تنفس منقطع در هنگام خواب، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
زیپراسیدون به ندرت باعث افزایش قند خون می شود، که می تواند منجر به ایجاد یا تشدید دیابت شود. در صورت مشاهده علائم افزایش قند خون مانند افزایش تشنگی / ادرار، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. اگر از قبل مبتلا به دیابت هستید، قند خون خود را طبق دستور پزشک، مرتب بررسی کنید و نتایج آن را به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است پزشک داروی دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی تجویز کند.
همچنین زیپراسیدون ممکن است باعث افزایش وزن قابل توجه و افزایش سطح کلسترول خون (یا تری گلیسیرید) شود. این تأثیرات، همراه با دیابت، ممکن است خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهند. در مورد خطرات و مزایای درمان با پزشک خود صحبت کنید.
زیپراسیدون به ندرت ممکن است باعث ایجاد عارضه ای شود که به نام دیس کینزی تأخیری شناخته می شود. در برخی موارد، ممکن است این عارضه دائمی باشد. در صورت بروز حرکات غیرمعمول / کنترل نشده (بخصوص در صورت، دهان، زبان، بازوها یا پاها) فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
زیپراسیدون می تواند ماده ای طبیعی خاص (پرولاکتین) که توسط بدن ساخته می شود را افزایش دهد. افزایش پرولاکتین در خانم ها، می تواند منجر به تولید شیر در هنگامی که شخص در دوران شیردهی نیست، عدم قاعدگی / بی نظمی در قاعدگی یا اختلال در بارداری شود. در مردان نیز، می تواند منجر به کاهش توانایی جنسی، ناتوانی در تولید اسپرم یا بزرگ شدن پستان ها شود. در صورت بروز هر یک از این علائم، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی، از جمله: سرگیجه شدید، غش کردن، تشنج، علائم آسیب کبدی (مانند حالت تهوع / استفراغ مداوم، از دست دادن اشتها، دل درد/ معده درد، زردی چشم / پوست) بلافاصله به مراکز فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
همچنین این دارو به ندرت ممکن است باعث ایجاد یک بیماری بسیار جدی به نام سندرم بدخیم نورولپتیک (NMS) شود. در صورت وجود هر یک از علائم: تب، گرفتگی عضله / درد / حساسیت به لمس، ضعف، خستگی شدید، گیجی شدید، تعریق، ضربان قلب تند / نامنظم، ادرار تیره، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار) به سرعت به مراکز فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
همچنین، به ندرت ممکن است باعث ایجاد نعوظ دردناک یا طولانی مدت به مدت 4 ساعت یا بیشتر شود. در صورت بروز این اتفاق، از مصرف دارو خودداری کرده و بلافاصله به مراکر فوریت های پزشکی مراجعه کنید، در غیر این صورت ممکن است مشکلات دائمی رخ دهد.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به زیپراسیدون به ندرت اتفاق می افتد. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: تب، تورم غدد لنفاوی، عارضه های پوستی، خارش / تورم (به خصوص در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک یا مراکز فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی زیپراسیدون را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف زیپراسیدون، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف زیپراسیدون، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه شخصی ابتلا به زوال عقل، تشنج، کمبود گلبول های سفید خون، اختلال در بلع، بیماری قلبی (مانند بیماری عروق کرونری، ضربان قلب نامنظم)، دیابت (از جمله سابقه خانوادگی)، چاقی، مشکلات تنفسی در هنگام خواب (آپنه خواب) مطلع سازید.
همچنین زیپراسیدون ممکن است باعث بروز عارضه ای شود که بر ریتم قلب تأثیر بگذارد (طولانی شدن QT). طولانی شدن QT به ندرت می تواند باعث ایجاد ضربان قلب تند / نامنظم (به ندرت کشنده) و علائم دیگری (مانند سرگیجه شدید و غش کردن) شود که بلافاصله نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
درصورت ابتلا به عارضه یا مصرف داروهای دیگری که باعث طولانی شدن زمان QT می شوند، بیشتر در معرض خطر طولانی شدن QT قرار خواهید گرفت. پیش از استفاده از زیپراسیدون، تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک یا پزشک داروخانه اطلاع دهید و در صورت ابتلا به عارضه هایی مانند: برخی مشکلات قلبی (نارسایی قلبی، ضربان قلب کند، طولانی شدن QT در EKG)، سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص (مانند طولانی شدن (QT) در EKG و مرگ ناگهانی قلب)، پزشک یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید.
همچنین مقادیر کم پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد. این خطر ممکن است در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند داروهای مدر / "قرص های آب") یا وجود شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ نیز افزایش یابد. در مورد مصرف ایمن زیپراسیدون با پزشک خود صحبت کنید.
زیپراسیدون ممکن است باعث ایجاد سرگیجه شود و مصرف الکل یا ماری جوانا (شاهدانه) می تواند آن را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
قبل از انجام جراحی تمام داروهای مورد استفاده خود (از جمله داروهای با نسخه، داروهای بی نسخه و محصولات گیاهی) پزشک یا دندانپزشک خود را مطلع سازید.
زیپراسیدون ممکن است باعث کاهش تعریق شده و احتمال گرمازدگی را افزایش دهد. از انجام کارهایی که ممکن است باعث گرم شدن بیش از حد شما شوند مانند کار سخت یا ورزش در هوای گرم یا حمام آبگرم خودداری کنید. وقتی هوا گرم است، مایعات زیادی بنوشید و لباس های سبک بپوشید. اگر بیش از حد در معرض گرما قرار گرفتید، به سرعت به دنبال مکانی برای خنک شدن و استراحت باشید. در صورت وجود تب مداوم، اختلالات روحی / روانی، سردرد یا سرگیجه سریعاً به مراکز فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی زیپراسیدون، به ویژه خواب آلودگی، سرگیجه، سبکی سر و طولانی شدن QT حساسیت بیشتری نشان دهند. خواب آلودگی، سرگیجه و سبکی سر می تواند خطر زمین خوردن را افزایش دهد.
در دوران بارداری، این دارو باید فقط در موارد ضروری استفاده شود. نوزادانی که مادران آنها در 3 ماه آخر بارداری از این دارو استفاده کرده اند، ممکن است به ندرت دچار علائمی از جمله گرفتگی یا لرزش عضلانی، خواب آلودگی، مشکلات تغذیه ای / تنفسی یا گریه مداوم شوند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم در نوزاد تازه متولد شده به ویژه در ماه اول تولد، فوراً به پزشک اطلاع دهید.
از آنجا که اختلالات روحی / روانی درمان نشده (مانند اسکیزوفرنی، اختلال دو قطبی و افسردگی) بیماری های جدی هستند، از قطع مصرف این دارو به صورت خودسرانه خودداری کنید. اگر قصد بارداری دارید یا فکر می کنید باردار هستید، با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری صحبت کنید.
انتقال این دارو به شیر مادر مشخص نیست. به دلیل خطرات احتمالی برای نوزاد، شیردهی در طول مصرف این دارو توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی زیپراسیدون را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با زیپراسیدون تداخل داشته باشند عبارتند از: متوکلوپرامید و ساکویناویر.
علاوه بر زیپراسیدون بسیاری دیگر از داروها از جمله آمیودارون، دوفتیلید، موکسی فلوکساسین، پیموزید، پروکائینامید، کینیدین، سوتالول، تاکرولیموس، تیوریدازین و دیگر دارو ها، نیز ممکن است بر ریتم قلب (طولانی شدن QT) تأثیر بگذارند.
در صورت استفاده از داروهای دیگری که باعث خواب آلودگی می شوند مانند مسکن های افیونی یا ضد سرفه ها (مانند کدئین، هیدروکدون)، الکل، ماری جوانا (شاهدانه)، داروهای خواب آور یا ضد اضطراب ها (مانند آلپرازولام، لورازپام و زولپیدم)، شل کننده های عضلانی (مانند کاریزوپرولول و سیکلوبنزپرین) یا آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین و دیفن هیدرامین) به پزشک معالج یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
اطلاعات تمام داروهای خود را بررسی کنید (به خصوص داروهایی مانند داروهای ضد آلرژی یا داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی) زیرا ممکن است حاوی موادی باشند که باعث خواب آلودگی می شوند. از پزشک داروخانه نحوه استفاده ایمن از این داروها را بپرسید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا اختلال در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
علائم سوء مصرف دارو می تواند به صورت خواب آلودگی شدید و حرکات غیرمعمول / کنترل نشده و تشنج باشد.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
بهتر است آزمایش های تشخیصی / پزشکی (مانند سطح مواد معدنی خون، قند خون، EKG) به صورت دوره ای انجام شود تا میزان بهبودی یا بروز عوارض جانبی بررسی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
اگر دوز مصرفی را فراموش کردید، به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید. اگر زمان دوز بعدی نزدیک است، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت در ظرف اصلی دارو نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.
