سرطان گلو، اصطلاحی کلی برای سرطانی است که یک یا چند قسمت از گلو را درگیر می کند. این اصطلاح به تمام سرطان های ناحیه حلق و حنجره اطلاق می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز سرطان گلو، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
سرطان گلو، تومور های سرطانی و بدخیم هستند که در گلو (حلق و حنجره) به وجود می آیند. گلو یک لوله ی عضلانی است که از پشت بینی شروع شده و تا پایین گردن ادامه می یابد. سرطان حلق معمولا از سلول های مسطح داخل گلو شروع می شود.
حنجره زیر گلو قرار دارد و در صورت ابتلا به سرطان گلو، احتمال درگیر شدن حنجره نیز وجود دارد. حنجره شامل غضروف و تارهای صوتی می باشد که با لرزش در هنگام صحبت کردن، صدا ایجاد می کنند.
سرطان گلو می تواند اپی گلوت (غضروفی که نای را می پوشاند) را، تحت تاثیر قرار دهد.
علائم و نشانه های این بیماری می تواند شامل موارد زیر باشد:
در صورت مشاهده هر گونه علائم و نشانه هایی از بیماری که بهبود نمی یابند، به پزشک مراجعه نمایید. بیشتر علائم سرطان گلو فقط مختص سرطان نیستند، بنابراین پزشک احتمالاً ابتدا سایر علل که شایع ترند را ارزیابی می کند.
سرطان گلو یک اصطلاح عمومی می باشد که می توان آن را به سرطان حلق و یا سرطان حنجره، نسبت داد.
اگرچه اغلب سرطان های حلق سلول های مشابهی را درگیر می کنند، اما اصطلاحات تخصصی برای این بیماری به منظور تمایز موقعیت قرار گیری سرطان استفاده می شود. انواع سرطان گلو شامل موارد زیر می شود:
سرطان نازوفارنگس (ناحیه ی بینی حلقی): این سرطان از نازوفارنگس -قسمتی از گلو که دقیقاً پشت بینی قرار دارد- شروع می شود.
سرطان اوروفارنگس (ناحیه دهانی حلقی): این نوع سرطان از اوروفارنگس -قسمتی از گلو که دقیقاً پشت دهان است و لوزه ها هم در آن جا قرار دارند-، شروع می شود.
سرطان هایپوفارنگس (یا سرطان حلقی حنجره ای): این بیماری از هایپوفارنگس -آخرین قسمت از گلو و دقیقاً بالای مری و نای قرار دارد- شروع می شود.
سرطان گلوت: از تارهای صوتی شروع می شود.
سرطان سوپراگلوت: از بخش فوقانی حنجره شروع می شود. سرطان های اپی گلوت (ناحیه ای از غضروف حنجره که از ورود غذا به نای جلوگیری می کند) جز این دسته قرار می گیرند.
سرطان ساب گلوت: از ناحیه زیر حنجره و تارهای صوتی شروع می شود.
این سرطان زمانی اتفاق می افتد که سلول های گلو دچار جهش ژنتیکی شوند؛ این جهش باعث می شود که سلول ها به طور غیر قابل کنترلی رشد کرده و عمری طولانی تر از سلول های سالم داشته باشند، تجمع این سلول های تغییر یافته می توانند باعث تومور در حلق شوند.
مشخص نیست که علت اصلی جهش سلول ها چیست، اما پزشکان عواملی را یافته اند که می توانند احتمال ابتلا به آن را افزایش دهد.
عواملی که احتمال ابتلا به سرطان گلو را افزایش می دهد عبارتند از:
هیچ راه قطعی برای جلوگیری از سرطان گلو وجود ندارد، اما انجام موارد زیر می تواند خطر احتمال ابتلا به آن را کاهش دهد:
پزشک برای تشخیص این بیماری ممکن است انجام اقدامات تشخیصی زیر را توصیه کند:
بعد از تشخیص سرطان گلو، مرحله بعدی تعیین میزان گستردگی سرطان می باشد. دانستن این مراحل می تواند به تعیین راهکار های درمانی کمک کند.
مراحل سرطان گلو با اعداد رومی I تا IV مشخص می شود. به طور کلی، مرحله اول سرطان حلق، تومور کوچک است که فقط در یک ناحیه ی گلو وجود دارد. مراحل بعدی سرطان پیشرفته تر است و پیشرفته ترین مرحله سرطان با IV نشان داده می شود.
برنامه درمانی بر اساس بسیاری از عوامل مانند محل و مرحله سرطان، نوع سلول های درگیر، سلامت عمومی و تصمیمات بیمار برای درمان، تنظیم می شود.
در پرتودرمانی، پرتوهای پرقدرت اشعه ایکس و پروتون به سلولهای سرطانی تابانده شده و باعث از بین رفتن آنها می شود. در پرتودرمانی خارجی، اشعه ایکس از یک دستگاه بزرگ در خارج از بدن فرد، به ناحیه مورد نظر درمانی تابانیده می شود؛ در پرتودرمانی داخلی (براکی تراپی) این تشعشعات از طریق دانه ها و سیم های رادیواکتیو کوچکی که در نزدیکی سلول های سرطانی قرار داده می شوند به آن ها اعمال می شود. برای مراحل اولیه سرطان های ناحیه ی حلق، پرتودرمانی ممکن است تنها روش درمانی لازم باشد. برای سرطان های پیشرفته این ناحیه، معمولاً پرتودرمانی با شیمی درمانی یا جراحی همراه می شود. در سرطان های ناحیه ی حلق که بسیار پیشرفته هستند، پرتودرمانی برای کاهش علائم و نشانه ها و راحتی بیشتر فرد استفاده می شود.
انتخاب روش جراحی سرطان حلق، به محل قرار گیری و مرحله پیشرفت سرطان بستگی دارد. روش های جراحی سرطان حلق عبارتند از:
جراحی سرطان در مرحله ی اولیه: نوعی از سرطان گلو که محدود به لایه سطحی آن و یا تارهای صوتی می باشد را می توان با استفاده از جراحی آندوسکوپیک درمان کرد. در این روش پزشک یک آندوسکوپ را وارد حلق کرده و سپس ابزارهای مخصوص جراحی را از این طریق وارد می کند. با استفاده از این ابزارها، پزشک می تواند بافت های تومورال سطحی را تراش یا برش داده و یا به کمک لیزر آن را بسوزاند.
جراحی برداشتن همه یا بخشی از حنجره (لارینژکتومی): در این عمل جراحی که برای تومورهای کوچکتر استفاده می شود، پزشک ممکن است بخشی از حنجره مبتلا را برداشته و تا آنجا که ممکن است از قسمت سالم آن را باقی بگذارد. در این حالت توانایی تکلم و تنفس طبیعی بیمار حفظ می شود.
برای تومورهای بزرگتر و پیشرفته تر، ممکن است لازم باشد که تمام حنجره برداشته شود. سپس نای به سوراخی به نام استوما در گلو متصل می شود تا بتوان نفس کشید به این عمل تراکئوتومی می گویند. اگر کل حنجره برداشته شود، چندین روش برای بازیابی قدرت تکلم وجود دارد.
جراحی برداشتن بخشی از گلو (فارنژکتومی): در سرطان های کوچک گلو، گاهی تنها بخش کوچکی از آن در حین جراحی برداشته می شود. قسمت هایی که برداشته می شود را می توان بازسازی کرد تا فرد این امکان را پیدا کند تا غذا را به طور معمول ببلعد.
جراحی برای برداشتن قسمتی از حلق معمولاً با برداشتن کامل تارهای صوتی انجام می شود. در بسیاری موارد بازسازی بافت گلو منجر به تسهیل بلع غذا می شود.
جراحی برای برداشتن گره های لنفاوی سرطانی: اگر سرطان تا انتهای گردن پیشرفت کرده باشد، ممکن است جراحی برای برداشتن برخی یا تمام غدد لنفاوی انجام شود.
جراحی خطر خونریزی و عفونت را به همراه دارد. سایر عوارض احتمالی، مانند مشکل در تکلم یا بلع، نیز به نوع درمان بستگی دارد.
در شیمی درمانی داروهایی استفاده می شود که سلولهای سرطانی را از بین می برد. شیمی درمانی معمولا همراه با پرتودرمانی در درمان سرطان های گلو تجویز می شود. برخی از داروهای شیمی درمانی، سلول های سرطانی را نسبت به پرتودرمانی حساس تر می کنند. با این حال باید توجه داشت که ترکیب شیمی درمانی و پرتودرمانی عوارض جانبی هر دو روش درمانی را افزایش می دهد.
داروهای هدفمند، با اثر بر روی نواحی خاصی از سلول های سرطانی، به درمان سرطان کمک می کنند.به عنوان مثال، داروی ستوکسیماب (اربیتوکس) یکی از داروهای هدفمند می باشد که در شرایط خاصی برای درمان سرطان حلق مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو عملکرد پروتئین را در سلول های سرطانی و برخی سلول های سالم تغییر می دهد.
داروهای هدفمند ممکن است به تنهایی و یا همراه شیمی درمانی یا پرتودرمانی تجویز شوند.
درمان سرطان های حلق و حنجره ممکن است عوارضی را ایجاد کند که لازم باشد برای به دست آوردن مجدد توانایی بلعیدن، خوردن غذاهای جامد و صحبت به پزشک و متخصصین توان بخشی مراجعه کرد.
از مواردی که ممکن است لازم باشد برای بررسی و بهبود آن ها به متخصص مراجعه کرد:
مراقبت حمایتی نوعی مراقبت پزشکی مخصوص می باشد که بر روی تسکین درد و سایر علائم یک بیماری تمرکز دارد. این مراقبت ها را می توان هم زمان با درمان های دیگر مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی، انجام داد. مراقبت های حمایتی همراه با سایر روش های درمانی، باعث می شود افراد مبتلا به سرطان احساس بهتری داشته و عمر طولانی تر و با کیفیت تری داشته باشند.
مراقبت های حمایتی توسط تیمی از پزشکان، پرستاران و سایر افراد متخصص که در این زمینه آموزش دیده اند، اعمال می شود. تیم های مراقبت حمایتی با هدف بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانواده های آنها، این مراقبت ها را انجام می دهند.
ترک سیگار
سرطان های حلق ارتباط نزدیکی با سیگار کشیدن دارد. البته همه افراد مبتلا به سرطان حلق لزوماً سیگار نمی کشیده اند. کشیدن سیگار در حین درمان می تواند عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
ترک سیگار می تواند بسیار دشوار باشد و وقتی که می خواهید با یک وضعیت استرس زا مانند تشخیص سرطان کنار بیایید، بسیار دشوارتر است. پزشک می تواند در مورد همه گزینه های کمک کننده به ترک سیگار، از جمله داروها، محصولات جایگزین نیکوتین و مشاوره، صحبت کند.
نوشیدن الکل
الکل، به ویژه وقتی با دخانیات یا جویدن توتون ترکیب شود، خطر سرطان گلو را بسیار افزایش می دهد. اگر مشروبات الکلی می نوشید، مصرف آن را کم کنید.
هیچ گونه درمان و داروی جایگزینی برای این نوع سرطان تأیید نشده است. اما برخی از درمان های مکمل می توانند به بیمار کمک کند تا با تشخیص بیماری خود و عوارض جانبی درمان سرطان حلق کنار بیاید. در مورد روشهای درمانی با پزشک خود مشورت کنید.
درمان های مکملی که می توانند برای شما مفید باشند عبارتند از:
تشخیص سرطان می تواند بسیار ناراحت کننده و استرس زا باشد. این نوع سرطان بر روی قسمتی از بدن اثر می گذارد که هر روز فعالیت بسیاری، مانند تنفس، غذا خوردن و صحبت کردن دارد. ممکن است علاوه بر نگرانی به خاطر اثر این مشکل بر روی فعالیت های روزمره، نگرانی در مورد درمان و شانس بهبودی از آن نیز وجود داشته باشد.
از وقتی که ترس ناشی از ابتلا به سرطان کاهش می یابد، فرد می آموزد که چگونه با چالش های ناشی از درمان سرطان و طی کردن دوره نقاهت مقابله کند.
از روش های مقابله با بیماری عبارتند از:
در صورت بروز علائم نگران کننده، حتماً به پزشک عمومی مراجعه کنید. اگر پزشک به سرطان حلق و حنجره و یا سایر بیماری های مربوط به آن ناحیه مشکوک شود، شما را به یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع می دهد. به علت آنکه زمان ملاقات شما با پزشک کوتاه می باشد آماده شدن برای ملاقات می تواند بسیار کمک کننده باشد. در اینجا اطلاعاتی کمک کننده و انتظارات شما از پزشک آورده است.
قبل از ملاقات با پزشک در مورد محدودیت های احتمالی که باید در دستور کار قرار دهید، سوال بپرسید. مثلا کمی پیش از معاینه رژیم غذایی خاصی را دنبال کرده یا یک ماده غذایی خاص را مصرف نکنید.
لیستی از موارد زیر تهیه کنید:
هنگام ملاقات با پزشک حتماً یکی از دوستان و یا اعضای خانواده خود را به همراه داشته باشید. چرا که گاهی به خاطر سپردن همه اطلاعات رد و بدل شده سخت بوده و همراه به شما در یادآوری گفته ها کمک خواهد کرد.
زمان ملاقات شما با پزشک محدود است؛ بنابراین سوالات خود را از بیشترین به کم اهمیت ترین لیست کنید. برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید شامل موارد زیر است:
علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
پزشک از بیمار سوالاتی خواهد پرسید، برای پاسخ دادن به این سوالات آماده باشید تا پزشک زمان برای بررسی بیش تر موضوع در اختیار داشته باشد، پزشک ممکن است سوالات زیر را بپرسد: