ریزاتریپتان

ریزاتریپتان (نام تجاری: مکسالت)، از داروهای مورد استفاده در درمان سردردهای میگرنی است. این دارو با باریک کردن عروق دور مغز و کاهش ماده های محرک بروز سردرد و تهوع در مغز به کاهش علائم و بهبود میگرن کمک می کند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف ریزاتریپتان، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.

نام عمومی: ریزاتریپتان

نام تجاری: مکسالت، میگریتان، ریزاتان

موارد مصرف ریزاتریپتان

ریزاتریپتان برای درمان میگرن استفاده می شود و به تسکین سردرد، درد و سایر علائم میگرن (از جمله حالت تهوع، استفراغ، حساسیت به نور / صدا) کمک می کند. سرعت درمان بالای این دارو کمک می کند تا به روال عادی خود برگردید و نیاز بدن به سایر داروهای ضد درد را کاهش می دهد. ریزاتریپتان به دسته ای از داروها که به عنوان تریپتان شناخته می شوند تعلق دارد. این ماده بر روی یک ماده طبیعی خاص (سروتونین) تأثیر می گذارد که باعث تنگی عروق خونی در مغز می شود. همچنین با تأثیر بر برخی اعصاب مغز، درد را تسکین می دهد.

ریزاتریپتان از بروز میگرن در آینده پیشگیری نمی کند یا تعداد دفعات حملات میگرن را کاهش نمی دهد.

زمان و نحوه مصرف ریزاتریپتان

پیش از هر بار مصرف ریزاتریپتان، راهنمای مصرف دارو را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.

در اولین علائم میگرن، طبق دستور پزشک این دارو را به صورت خوراکی همراه غذا یا بدون غذا مصرف کنید، مصرف این دارو با معده خالی سرعت اثربخشی را بالا می برد. دوز مصرفی دارو طبق شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ بدن به دارو و بقیه داروهای مصرفی تعیین می شود. برای کودکان، دوز براساس وزن است. تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.

درصورت عدم بهبودی برای مصرف مقادیر بالاتر از مقدار تجویز شده با پزشک مشورت کنید. اگر علائم به طور کامل بهبود نیافته است یا سردرد ادامه دارد در بزرگسالان حداقل 2 ساعت پس از اولین مصرف مقدار دیگری مصرف نکنند، همینطور کودکان نباید بیش از یک دوز یا 5 میلی گرم در یک دوره 24 ساعته مصرف کنند. محصول آمریکایی برای بزرگسالان حداکثر دوز 30 میلی گرم در یک دوره 24 ساعته و محصول کانادایی حداکثر دوز 20 میلی گرم (برای بزرگسالان) را در یک دوره 24 ساعته توصیه می کند.

درصورت وجود مشکلات قلبی، پزشک قبل از شروع مصرف ریزاتریپتان معاینه قلب را انجام می دهد. وی همچنین شما را راهنمایی می کند که اولین دوز این دارو را در مطب / کلینیک مصرف کنید تا از نظر عوارض جانبی جدی (مانند درد قفسه سینه) نظارت داشته باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید. اگر هر ماه 10 روز یا بیشتر از داروهای حملات میگرن استفاده می کنید، داروها ممکن است سردرد را تشدید کنند.

داروها را بیشتر از زمان تجویز شده مصرف نکنید. اگر نیاز به استفاده مکرر از این دارو دارید، یا اگر دارو اثری ندارد و سردرد تشدید شده باشد، به پزشک خود بگویید.

عوارض جانبی ریزاتریپتان

گرگرفتگی، احساس گزگز / بی حسی / خارش / گرما، خستگی، ضعف، خواب آلودگی یا سرگیجه می تواند از عوارض ریزاتریپتان باشد. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.

به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف ریزاتریپتان، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

این دارو ممکن است فشار خون شما را افزایش دهد. فشار خون خود را مرتباً بررسی کنید و در صورت بالا بودن نتایج به پزشک اطلاع دهید.

بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: کبودی انگشتان دست / انگشتان پا / ناخن، سرد شدن دستها / پاها، تغییرات شنوایی، تغییرات ذهنی / خلقی، به پزشک خود اطلاع دهید.

ریزاتریپتان می تواند باعث گرفتگی، درد یا فشار قفسه سینه / فک / گردن شود که معمولاً جدی نیست. با این حال، این عوارض مانند علائم حمله قلبی است که شامل درد قفسه سینه / فک / بازوی چپ، تنگی نفس یا تعریق غیرمعمول می باشد. در صورت بروز این موارد یا سایر عوارض جانبی جدی، از جمله: ضربان قلب سریع / نامنظم، بیهوش شدن، درد شدید معده / شکم، اسهال خونی، علائم سکته مغزی (مانند ضعف در یک طرف بدن، مشکل در صحبت کردن، تغییرات ناگهانی بینایی و گیجی) به پزشک اطلاع دهید.

این دارو ممکن است سروتونین را افزایش دهد و بندرت باعث ایجاد بیماری بسیار جدی به نام سندرم / سمیت سروتونین شود. در صورت مصرف سایر داروهای افزاینده ی سروتونین، این خطر افزایش می یابد، بنابراین تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید. در صورت بروز برخی از علائم از جمله ضربان قلب سریع، توهم، از دست دادن هماهنگی دراعضای بدن، سرگیجه شدید، حالت تهوع / استفراغ / اسهال، انقباض عضلات، تب بی دلیل، تحریک / بی قراری غیرمعمول بلافاصله با پزشک خود صحبت کنید.

واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی ریزاتریپتان را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

همچنین قبل از مصرف ریزاتریپتان، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: مشکلات گردش خون (به عنوان مثال در پاها، بازوها / دستها یا معده)، انواع خاصی از سردردها (میگرن همی پلژی)، مشکلات قلبی (مانند درد قفسه سینه، ضربان قلب نامنظم، حمله قلبی قبلی)، بیماری کبدی، تشنج، سکته مغزی یا "سکته مغزی کوچک" (حمله ایسکمیک گذرا) مطلع سازید.

وجود بیماری های خاص می تواند خطر ابتلا به مشکلات قلبی را افزایش دهد. درصورت وجود بیماری هایی مانند: فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت، سابقه خانوادگی بیماری قلبی، اضافه وزن، استعمال دخانیات، یائسگی (زنان)، سن بیش از 40 سال (مردان) به پزشک خود اطلاع دهید.

این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.

خطر بیماری قلبی، بیماری کبدی و فشار خون بالا با افزایش سن افزایش می یابد. افراد مسن نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه فشار خون و مشکلات قلبی، حساسیت بیشتری نشان می دهند.

در دوران بارداری، این دارو باید فقط در موارد ضروری استفاده شود. خطرات و فواید را با پزشک خود در میان بگذارید.

انتقال ریزاتریپتان به شیر مادر مشخص نیست. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی ریزاتریپتان

تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی ریزاتریپتان را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.

مصرف داروهای مهار کننده MAO همراه با این داروها می تواند منجر به واکنش های شدید شود. در طول درمان با این دارو از مصرف داروهای مهار کننده MAO (ایزوکاربوکسازید، لینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، راساژیلین، سافینامید، سلژیلین، ترانیل سیپرومین) خودداری کنید. اکثر مهارکننده های MAO نیز نباید به مدت 2 هفته قبل از درمان با این دارو مصرف شوند. از پزشک خود در مورد زمان شروع یا قطع مصرف این دارو سوال کنید.

در صورت استفاده از سایر داروهای افزاینده سروتونین، خطر سندرم / سمیت سروتونین افزایش می یابد. به عنوان مثال از این دست می توان به داروهای روان گردان مانند MDMA / "اکستازی"، برخی داروهای ضد افسردگی (از جمله سایر SSRI ها مانند سیتالوپرام / پاروکستین، SNRI ها مانند دلوکستین / ونلافاکسین)، تریپتوفان و غیره اشاره کرد. خطر بروز سندرم سروتونین هنگام شروع یا افزایش دوز این داروها بیشتر می باشد.

اگر از داروهای ارگوتامین (مانند دی هیدروارگوتامین) یا سایر داروهای "تریپتان" (مانند سوماتریپتان، زولمیتریپتان) نیز استفاده می کنید، باید زمان مصرف ریزاتریپتان را حداقل 24 ساعت با مصرف داروهای دیگر فاصله بیندازید تا احتمال وجود عوارض جانبی کاهش یابد.

سوء مصرف

در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

توجه

این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.

برخی از غذاها، نوشیدنی ها یا مواد افزودنی غذایی (مانند شراب قرمز، پنیر، شکلات، گلوتامات منو سدیم) و همچنین شیوه زندگی مانند عادت های غذایی نامنظم / خواب یا استرس باعث سردرد میگرنی شود. اجتناب از این "عوامل" به کاهش حملات میگرن کمک می کند. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

آزمایش های تشخیصی یا پزشکی (مانند فشار خون) به صورت دوره ای انجام می شود تا پیشرفت شما کنترل و عوارض جانبی بررسی شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

دوز فراموش شده

دوز از دست رفته قابل جبران نیست.

نگهداری

در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.

دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.