نیاسین (ویتامین B3)، ویتامینی از خانواده بزرگ ویتامین های گروه B هست که کمبود آن می تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی شود. برای استفاده صحیح از چربی ها و قندها در بدن و حفظ سلامت سلول ها، بدن ما به این عنصر ضروری وابسته است. در ادامه اطلاعاتی درباره اثر ویتامین B3، عوارض جانبی و میزان مصرف آن ارائه می شود.
نگاهی به ویتامین ب۳ - B3 (نیاسین)
نیاسین، نوعی ویتامین B3 است که بدن قادر است آن را از تریپتوفان (نوعی اسید آمینه) نیز تولید کند. این ویتامین به وفور در بسیاری از مواد غذایی مانند گوشت، ماهی، شیر، تخم مرغ، سبزیجات سبز و غلات یافت می شود.
نیاسین برای عملکرد صحیح چربی ها و قندها در بدن و همچنین حفظ سلامت سلول ها ضروری است. در دوزهای بالا (تجویزی)، به دلیل تأثیراتی که بر لخته شدن خون و چربی های خون دارد، ممکن است به افراد مبتلا به بیماری های قلبی کمک کند. همچنین می تواند سطح چربی های خون (تری گلیسیرید) را بهبود بخشد.
در بسیاری از موارد، نیاسین (به صورت داروهای تجویزی) برای درمان سطوح غیرطبیعی کلسترول و پیشگیری از کمبود ویتامین B3 و بیماری مرتبط با آن یعنی پلاگر تجویز می شود. مکمل های نیاسین برای سندرم متابولیک، بیماری قلبی، آب مروارید، فشار خون بالا و بسیاری از شرایط دیگر نیز استفاده می شوند، اما شواهد علمی معتبری برای حمایت از بیشتر این کاربردها وجود ندارد.
نکته مهم: لطفاً نیاسین را با نیکوتین آمید، نیاسین آمید، اینوزیتول نیکوتینات، IP-۶ یا تریپتوفان اشتباه نگیرید. این ها ترکیبات متفاوتی هستند.
کاربردها و اثربخشی ویتامین ب۳ - B3 (نیاسین)
موارد مصرفی که اثربخشی آن ها به طور ثابت شده تأیید شده است:
- سطوح غیرطبیعی کلسترول یا چربی خون (دیس لیپیدمی - اختلال چربی خون): مصرف نیاسین با دوز ۵۰۰ میلی گرم یا بیشتر (به صورت داروهای تجویزی) می تواند سطح کلسترول را در افراد مبتلا به اختلالات چربی خون بهبود بخشد. مکمل های غذایی نیاسین معمولاً دوزهای پایین تری دارند و به نظر نمی رسد تأثیری بر بهبود سطح چربی خون داشته باشند.
- بیماری ناشی از کمبود نیاسین (پلاگر): داروهای تجویزی نیاسین برای پیشگیری و درمان پلاگر مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) هستند.
موارد مصرفی که اثربخشی آن ها محتمل است:
- سطوح غیرطبیعی چربی خون در افراد مبتلا به HIV/AIDS: مصرف داروهای تجویزی نیاسین از طریق خوراکی، سطح کلسترول و چربی های خون (تری گلیسیرید) را در این افراد بهبود می بخشد. مشخص نیست که آیا مکمل های نیاسین در این زمینه مفید هستند یا خیر.
- مجموعه ای از علائم که خطر ابتلا به دیابت، بیماری قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد (سندرم متابولیک): مصرف داروهای تجویزی نیاسین از طریق خوراکی، سطح کلسترول خوب (HDL) را افزایش داده و سطح کلسترول های بد خون (تری گلیسیرید یا LDL) را در افراد مبتلا به سندرم متابولیک کاهش می دهد. مشخص نیست که آیا مکمل های نیاسین در این زمینه مفید هستند یا خیر.
عوارض جانبی ویتامین ب۳ - B3 (نیاسین)
مصرف خوراکی: نیاسین برای اکثر افراد در صورت مصرف مناسب، احتمالاً بی خطر است. محصولات تجویزی حاوی نیاسین، در صورت مصرف طبق دستور پزشک، ایمن هستند. غذاهای حاوی نیاسین یا مکمل های نیاسین، در صورت مصرف با دوز کمتر از ۳۵ میلی گرم در روز، بی خطر هستند.
یکی از عوارض جانبی رایج نیاسین، گرگرفتگی است. این عارضه می تواند باعث سوزش، خارش و قرمزی صورت، بازوها و سینه، و همچنین سردرد شود. شروع مصرف با دوزهای کم و مصرف ۳۲۵ میلی گرم آسپیرین قبل از هر دوز نیاسین ممکن است کمک کننده باشد. این واکنش معمولاً با عادت کردن بدن به نیاسین از بین می رود.
هشدارها و احتیاطات ویژه در مصرف ویتامین ب۳ - B3 (نیاسین)
- بارداری و شیردهی: مصرف خوراکی نیاسین در دوران بارداری و شیردهی احتمالاً بی خطر است. حداکثر مقدار توصیه شده نیاسین در این دوران ۳۰ میلی گرم در روز برای افراد زیر ۱۸ سال و ۳۵ میلی گرم در روز برای افراد ۱۹ سال و بالاتر است.
- کودکان: مصرف خوراکی نیاسین در دوزهای کمتر از حداکثر سطح مجاز مصرف (UL) بر اساس سن، احتمالاً بی خطر است. حداکثر سطح مجاز مصرف برای کودکان ۱ تا ۳ سال، ۱۰ میلی گرم، برای کودکان ۴ تا ۸ سال، ۱۵ میلی گرم، برای کودکان ۹ تا ۱۳ سال، ۲۰ میلی گرم و برای کودکان ۱۴ تا ۱۸ سال، ۳۰ میلی گرم است.
- آلرژی: نیاسین با تحریک ترشح هیستامین، ممکن است آلرژی را بدتر کند. هیستامین ماده شیمیایی مسئول علائم آلرژیک است.
- درد قفسه سینه (آنژین): نیاسین باید با احتیاط در افراد مبتلا به آنژین استفاده شود.
- دیابت: نیاسین ممکن است قند خون را افزایش دهد. افراد مبتلا به دیابت که نیاسین مصرف می کنند باید قند خون خود را به دقت بررسی کنند.
- بیماری کیسه صفرا: نیاسین ممکن است بیماری کیسه صفرا را بدتر کند.
- نقرس: مقادیر زیاد نیاسین ممکن است خطر ابتلا به نقرس را افزایش دهد.
- بیماری کلیوی: نیاسین ممکن است در بدن افراد مبتلا به بیماری کلیوی تجمع یابد. این می تواند باعث آسیب شود.
- بیماری کبدی: مصرف دوزهای بالای نیاسین ممکن است آسیب کبدی را افزایش دهد. در صورت ابتلا به بیماری کبدی از مصرف مقادیر زیاد خودداری کنید.
- فشار خون پایین: مصرف نیاسین در دوزهای بالا ممکن است فشار خون را کاهش داده و این وضعیت را بدتر کند.
- زخم معده یا روده: نیاسین ممکن است زخم ها را بدتر کند. در صورت ابتلا به زخم از مصرف مقادیر زیاد خودداری کنید.
- جراحی: نیاسین ممکن است در کنترل قند خون در طول و بعد از جراحی تداخل ایجاد کند. با پزشک خود در مورد اینکه آیا باید قبل از جراحی برنامه ریزی شده مصرف نیاسین را متوقف کنید یا خیر، مشورت کنید.
- رسوبات چربی در اطراف تاندون ها (زانتومای تاندون): نیاسین ممکن است خطر عفونت را در مبتلایان به زانتوما افزایش دهد.
- اختلالات تیروئید: نیاسین ممکن است سطح هورمون تیروکسین خون را کاهش دهد. این ممکن است علائم برخی از اختلالات تیروئید را بدتر کند.
تداخلات دارویی ویتامین ب۳ - B3 (نیاسین)
تداخلات متوسط (با احتیاط مصرف شود):
- الکل (اتانول): نیاسین می تواند باعث گرگرفتگی و خارش شود. مصرف الکل همراه با نیاسین ممکن است این عوارض را بدتر کند. همچنین نگرانی هایی وجود دارد که مصرف الکل با نیاسین ممکن است احتمال آسیب کبدی را افزایش دهد.
- آلوپورینول و پروبنسید و سولفین پیرازون (داروهای نقرس): آلوپورینول، پروبنسید و سولفین پیرازون برای درمان نقرس استفاده می شوند. مصرف دوزهای بالای نیاسین ممکن است نقرس را بدتر کرده و اثرات این داروها را کاهش دهد.
- داروهای دیابت (داروهای ضد دیابت): دوزهای بالای نیاسین ممکن است سطح قند خون را افزایش دهد. مصرف نیاسین همراه با داروهای دیابت ممکن است اثرات این داروها را کاهش دهد. قند خون خود را به دقت کنترل کنید.
- داروهای مورد استفاده برای کاهش کلسترول (سکواسترانت های اسید صفراوی): این داروها می توانند میزان جذب نیاسین توسط بدن را کاهش دهند. این ممکن است اثرات نیاسین را کاهش دهد. نیاسین و این داروها را حداقل ۴ تا ۶ ساعت از هم فاصله دهید.
- داروهای مورد استفاده برای کاهش کلسترول (استاتین ها) و جم فیبروزیل: مصرف نیاسین همراه با استاتین ها یا جم فیبروزیل ممکن است خطر آسیب عضلانی را در برخی افراد افزایش دهد.
- داروهای فشار خون بالا (داروهای ضد فشار خون): نیاسین ممکن است فشار خون را کاهش دهد. مصرف نیاسین همراه با داروهایی که فشار خون را کاهش می دهند ممکن است باعث شود فشار خون خیلی پایین بیاید. فشار خون خود را به دقت کنترل کنید.
- داروهایی که منجر به مسمومیت کبدی می شوند: نیاسین ممکن است به کبد آسیب برساند. مصرف نیاسین همراه با دارویی که می تواند به کبد آسیب برساند، ممکن است خطر آسیب کبدی را افزایش دهد.
- داروهایی که لخته شدن خون را کند می کنند (داروهای ضد انعقاد / ضد پلاکت): نیاسین ممکن است لخته شدن خون را کند کند. مصرف نیاسین همراه با داروهایی که لخته شدن خون را کند می کنند، ممکن است خطر کبودی و خونریزی را افزایش دهد.
- هورمون تیروئید: نیاسین ممکن است سطح هورمون تیروئید را کاهش دهد. مصرف نیاسین با قرص های تنظیم کننده هورمون تیروئید ممکن است اثرات هورمون تیروئید را کاهش دهد.
- برچسب نیکوتین (نیکوتین پچ): نیاسین و برچسب های نیکوتین هر دو می توانند باعث گرگرفتگی و سرگیجه شوند. استفاده همزمان ممکن است خطر گرگرفتگی و سرگیجه را افزایش دهد.
تداخلات جزئی:
-
آسپیرین: آسپیرین اغلب برای کاهش گرگرفتگی ناشی از نیاسین استفاده می شود. مصرف دوزهای بالاتر آسپیرین، مانند ۱ گرم در روز، ممکن است سرعت دفع نیاسین را کاهش دهد. این می تواند باعث شود نیاسین بیش از حد در بدن وجود داشته باشد و احتمالاً منجر به عوارض جانبی شود. از دوزهای پایین تر آسپیرین، مانند ۳۲۵ میلی گرم یا کمتر، استفاده کنید.
مقدار مصرف ویتامین ب۳ - B3 (نیاسین)
در مکمل ها، نیاسین بر روی برچسب به صورت معادل نیاسین (NE) ذکر می شود. ۱ میلی گرم نیاسین برابر است با ۱ میلی گرم NE. هنگامی که نیاسین به صورت NE ذکر می شود، ممکن است شامل اشکال دیگر نیاسین، از جمله نیاسین آمید، اینوزیتول نیکوتینات و تریپتوفان باشد.
نیاسین همچنین در بسیاری از غذاها از جمله گوشت، ماهی، شیر، تخم مرغ، سبزیجات و غلات یافت می شود. مقدار مصرفی که باید به صورت روزانه مصرف شود، مقدار توصیه شده روزانه (RDA) نامیده می شود:
- مردان ۱۴ سال و بالاتر: RDA برابر با ۱۶ میلی گرم NE است.
- زنان ۱۴ سال و بالاتر: این میزان ۱۴ میلی گرم NE است.
- دوران بارداری: ۱۸ میلی گرم NE است.
- دوران شیردهی: ۱۷ میلی گرم NE است.
مقدار توصیه شده روزانه برای کودکان به سن بستگی دارد. برای اطلاع از اینکه چه دوزی ممکن است برای یک وضعیت خاص مناسب باشد، با یک متخصص مراقبت های بهداشتی (پزشک یا متخصص تغذیه) صحبت کنید.
جمع بندی نهایی
نیاسین یا ویتامین B3 یک ویتامین ضروری محلول در آب است که عمدتاً به دلیل نقش آن در تبدیل غذا به انرژی و حفظ عملکرد سلولی شناخته می شود. در حالی که کمبود آن (بیماری پلاگر) با تغذیه مناسب قابل پیشگیری و درمان است، نیاسین در دوزهای بالای تجویزی به عنوان یک درمان مؤثر برای بهبود سطوح چربی و کلسترول خون عمل می کند. با این حال، مصرف این دوزهای بالا می تواند عوارض جانبی مانند گرگرفتگی و خطر تداخل با برخی داروها یا تشدید مشکلات کبدی و کلیوی را به همراه داشته باشد. همیشه قبل از شروع دوزهای بالا، به ویژه در صورت ابتلا به بیماری های مزمن، مشورت با پزشک ضروری است.
ثبت دیدگاه
دیدگاه خود را درباره این مطلب بنویسید.