اسپری دهانی بودزوناید

اسپری دهانی بودزوناید (نام تجاری: پالمیکورت)، نوعی داروی کورتیکواستروئیدی است که در پیشگیری و کاهش شدت حملات آسم کاربرد دارد. باید توجه داشت این دارو حملات آسمی را تسکین نمی بخشد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف بودزوناید، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.

نام عمومی: بودزوناید

نام تجاری: پالمیکورت

موارد مصرف

اسپری دهانی بودزوناید برای کنترل و پیشگیری علائم ناشی از آسم (مانند خس خس سینه و تنگی نفس) استفاده می شود. این دارو متعلق به طبقه ای از داروها است که تحت عنوان کورتیکواستروئید شناخته می شوند. بودزوناید مستقیماً بر روی ریه ها اثر گذاشته و با کاهش تورم و التهاب مجاری هوایی، تنفس را تسهیل می کند.

بودزوناید درصورت استفاده منظم تاثیرگزار است و عملکرد فوری ندارد و نمی توان از آن به هنگام حملات آسمی ناگهانی استفاده کرد، در این هنگام باید از اسپری های استنشاقی سریع الاثر (مانند سالبوتامول) استفاده نمود.

زمان و نحوه مصرف

پیش از شروع استفاده اسپری دهانی بودزوناید یا در هربار استفاده مجدد از آن، دستورالعمل دارو را مطالعه کنید و همچنین برای استفاده مناسب از این دارو، دستورالعمل های مصور را نیز دنبال کنید.

نحوه استفاده صحیح از دستگاه تنفس (دستگاه نبولایزر هوای فشرده همراه با ماسک صورت یا دهان) و چگونگی تمیز کردن آن برای پیشگیری از آلودگی را به خوبی بیاموزید. در صورت داشتن هر گونه سوالی می توانید به پزشک، داروساز و یا درمانگر خود، مراجعه کنید.

برای این دارو، از نوع اولتراسونیک دستگاه نبولایزر استفاده نکنید. داروهای دیگر را همراه با بودزوناید در این دستگاه ترکیب نکنید. کودکان باید با نظارت یک بزرگسال، از این دستگاه تنفسی استفاده کنند. در صورت داشتن هرگونه سوال دیگری، می توانید آن را از متخصص بهداشت و درمان خود بپرسید.
پیش از استفاده از این دستگاه، محفظه آن را به آرامی تکان دهید. دوز دارو بر اساس سطح بیماری و میزان پاسخ دهی فرد بیمار به درمان، تعیین می شود. این دارو دوزهای مختلفی دارد.

بنابر توصیه پزشک، یک یا دو بار در روز، باید از این دارو استفاده شود. این دارو را به طور آرام و عمیق (تا زمان تمام شدن محتویات پاف اسپری) از طریق دهان استنشاق کنید. مراقب باشید که دارو وارد چشم هایتان نشود.

برای پیشگیری از ایجاد علائم زیر، پس از هر بار استفاده از دارو دهان خود را با آب بشویید و غرغره کنید. آبی که با آن دهان خود را می شویید را قورت ندهید. این علائم عبارتند از: خشکی دهان، گرفتگی صدا و ایجاد عفونت های قارچی دهان. به علاوه برای پیشگیری از ایجاد واکنش های التهابی در ناحیه پوست، آن قسمت از پوست صورت را که در تماس با دستگاه بوده است، بشویید.

بیشترین اثربخشی اسپری بودزوناید در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید. مصرف دارو نباید بدون مشورت با پزشک قطع یا بیشتر شود. قطع ناگهانی دارو، می تواند باعث تشدید برخی عوارض شود.

بیاموزید که از کدامیک از داروها باید به صورت روزانه استفاده کرد (داروهای کنترل کننده) و کدام یک فقط در مواقع ضروری به هنگام بروز حملات آسمی ناگهانی استفاده می شود (دارو های تسکین دهنده سریع). در صورت مشاهده علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید: سرفه های جدید یا تشدید سرفه های قدیمی، خس خس سینه، افزایش خلط، بدتر شدن عملکرد ریه، بیدار شدن از خواب به دلیل اختلال تنفس، افزایش استفاده از اسپری های استنشاقی (بیش تر از دو بار در هفته)، عدم اثر مناسب اسپری های استنشاقی.

در صورت استفاده از کورتیکواستروئیدهای خوراکی دیگر (مانند پردنیزون) بدون توصیه پزشک مصرف آنها را متوقف نکنید. برخی از بیماری ها (مانند آسم و آلرژی) با قطع کردن دارو، تشدید می شوند. در صورت قطع ناگهانی دارو، امکان بروز علائمی مانند علائم ترک اعتیاد وجود دارد، این علائم عبارتند از: ضعف، کاهش وزن، حالت تهوع، درد عضلانی، سردرد، خستگی و سرگیجه. برای پیشگیری از ایجاد این علائم، پزشک به تدریج و به مرور دوز داروها را کاهش می دهد. در صورت بروز مجدد هر کدام از علائم فوق، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

2 تا 8 روز پس از استفاده از دارو، تأثیر دارو مشاهده می شود. برای اثربخشی کامل دارو باید 4 تا 6 هفته به طور منظم از آن استفاده شود. در صورت بهبود نیافتن علائم و یا بدتر شدن آنها، فوراً به پزشک اطلاع دهید.

عوارض جانبی

خشکی و التهاب گلو، گرفتگی صدا، تغییرات صدا، بد مزه شدن دهان، آبریزش بینی و خون دماغ شدن، همگی از عوارض جانبی اسپری دهانی بودزوناید هستند. در صورت مزمن شدن و تشدید هر کدام از علائم مذکور، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

در موارد نادری، بلافاصله پس از مصرف این دارو، مشکلات تنفسی و بیماری آسم به شکل ناگهانی و شدیدی آغاز می شوند. در این هنگام از اسپری های استنشاقی سریع الاثر (مانند سالبوتامول) استفاده کنید و با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

آز آن جا که عملکرد این دارو موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود، می تواند بدن را در برابر عفونت های مختلف آسیب پذیر کند. این عارضه باعث افزایش احتمال بروز عفونت های خطرناک شده و یا عفونت های پیشین را تشدید خواهد کرد. در صورت مشاهده هر یک از علائم عفونت (گوش درد، گلودرد، تب، لرز) فوراً به پزشک مراجعه کنید. استفاده طولانی مدت و مکرر از این دارو، می تواند منجر به برفک دهان یا عفونت های قارچی واژن شود.

در صورت بروز هر یک از علائم نادر اما خطرناک زیر، فوراً پزشک را در جریان بگذارید: خستگی غیرعادی، مشکلات بینایی، خونریزی یا کبودی سریع پوست، صورت پف کرده، رشد غیرعادی مو، تغییرات روحی روانی (مانند افسردگی، افکار خودکشی، اضطراب)، ضعف و درد عضلانی، نازک شدن پوست، ترمیم کند زخم ها، افزایش تشنگی و دفع ادرار.

واکنش آلرژیک بسیار خطرناک و شدید به دارو به ندرت رخ می دهد، با این حال در صورت مشاهده علائم آلرژی، به فوریت های پزشکی مراجعه کنید. این علائم عبارتند از: ایجاد راش (عارضه پوستی) و خارش، تورم (مخصوصاً در صورت، گلو و زبان)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی.

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص ابتلا به بیماری های چشمی (مانند آب مروارید یا آب سیاه)، فشار خون بالا، بیماری های کبدی، مشکلات تیروئید، دیابت، مشکلات معده ای و روده ای (التهاب و زخم معده)، پوکی استخوان، عفونت جدید یا پیشین (سل، آزمایش مثبت توبرکلوسیز، هرپس و قارچ)، اختلالات خونریزی، بیماری های روحی و روانی (مانند جنون، اضطراب و افسردگی) مطلع سازید.

قبل از هر گونه عمل جراحی یا درمان های اورژانسی یا در صورت ابتلا به بیماری ها و جراحت های شدید، پزشک یا دندانپزشک خود را در جریان استفاده از این داروهای کورتیکواستروئیدی قرار دهید. همچنین اگر دچار خستگی های غیرمعمول یا کاهش وزن شده اید، فوراً پزشک خود را در جریان بگذارید.

تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.

این داروها ممکن است علائم عفونت را پنهان کنند و در نتیجه احتمال ابتلا به انواع عفونت ها را افزایش داده و یا بیماری های پیشین را تشدید کنند. برای جلوگیری از انتقال عفونت، دست های خود را مرتب بشویید. همچنین از تماس با افراد مبتلا به بیماری های واگیردار (مانند آبله مرغان، سرخک و آنفولانزا، کووید-19) خودداری کنید. در صورت قرار گرفتن در معرض بیماری، به پزشک خود اطلاع دهید.

بودزوناید ممکن است که در تاثیرگزاری واکسن های مختلف، اختلال ایجاد کند. بنابر این در دوره استفاده از این دارو بدون مشورت با پزشک، هیچ گونه واکسیناسیونی انجام ندهید. همچنین از تماس با افرادی که به تازگی واکسیناسیون (واکسن های حاوی ویروس زنده) شده اند، خودداری کنید. (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود).

استفاده طولانی مدت از این دارو می تواند به طور موقت سرعت رشد کودک را کاهش دهد. اگرچه باید توجه داشت که عدم کنترل بیماری آسم نیز می تواند این عارضه را ایجاد کند. برای بررسی قد فرزند خود، به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.

در طی بارداری تنها در مواقع ضروری از این دارو استفاده کنید‌. درباره فواید و ضرر های استفاده از این دارو در طول بارداری با پزشکتان مشورت کنید.

این دارو می تواند وارد شیر مادر شود. در صورت شیردهی، برای استفاده از این دارو حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.

محصولی که با این دارو تداخل دارد عبارت است از: آلدسلوکین، میفپریستون.

این دارو ممکن است در نتیجه بعضی از تست های آزمایشگاهی (مانند آزمایش پوست) نیز تداخل ایجاد کند. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و پزشکان، از مصرف این دارو توسط شما، مطلع هستند.

سوء مصرف

در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم سوء مصرف دارو می تواند به صورت: ضربان قلب بسیار کند، سرگیجه شدید، ضعف شدید، غش، مشکلات تنفسی باشد.

توجه

این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.

نحوه استفاده از دستگاه دم سنج (پیک فلومتر) را بیاموزید. در صورت افزایش تعداد دفعات استفاده از اسپری های استنشاقی و یا قرار گرفتن خط دم سنج در محدوده زرد / قرمز، فوراً پزشک خود را در جریان قرار دهید.

برای جلوگیری از ایجاد عوارض جانبی باید تست های آزمایشگاهی زیر به صورت مرتب انجام شوند: اندازه گیری سطح کورتیزول در خون، آزمایش تراکم استخوان، معاینه چشم و اندازه گیری قد و وزن.

از قرار گرفتن در معرض آلرژن ها (مانند گرده گیاه) و محرک ها (مانند سیگار کشیدن، در معرض دود سیگار قرار گرفتن) و عوامل دیگری که باعث تشدید بیماری آسم می شوند، خودداری کنید. اکثر افراد مبتلا به آسم و یا بیماری های پیشرفته ریوی، هر ساله باید واکسن آنفولانزا تزریق کنند. در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.

در بزرگسالان، استفاده طولانی مدت از این دارو، خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهد. درباره درمان های رایج این بیماری با پزشک خود مشورت کنید. تغییر سبک زندگی می تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش دهد‌. این تغییرات عبارتند از: تمرین های ورزشی برای افزایش استحکام استخوان ها، افزایش مصرف کلسیم و ویتامین دی، ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل. برای پیشگیری از ابتلا کودک به پوکی استخوان در آینده، او را تشویق به انجام ورزش و داشتن یک رژیم غذایی سالم (سرشار از کلسیم) بکنید.

دوز فراموش شده

اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.

نگهداری

دارو را در محفظه فویلی خود نگاه دارید تا در معرض نور قرار نگیرد. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.

نحوه نگه داری برندهای مختلف دارو با یکدیگر متفاوت بوده، به همین منظور دستورالعمل روی بسته بندی را به منظور نحوه صحیح نگه داری آن به دقت بخوانید.

دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.