درخواست مشاوره رایگان
کیست پستان، از عارضه های خوش خیمی است که به صورت تشکیل حباب هایی درون پستان ظاهر می شوند. این کیست ها معمولاً در زنان جوان دیده می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز کیست های پستانی، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
کیست های پستانی، کیسه هایی پر از مایع درون پستان هستند که به طور معمول سرطانی نیستند. ممکن است یک یا چندین کیست در در یک یا هر دو پستان ایجاد شود. اغلب این کیست ها به صورت توده ای گرد یا بیضی شکل توصیف می شوند که حدود مشخصی دارند. معمولاً این کیست ها مانند دانه انگور یا بالنی پر شده از آب حس می شوند اما ممکن است به صورت توده ای سفت نیز احساس شوند.
درمان کیست های پستانی تا زمانی که بزرگ، دردناک یا آزاردهنده نباشد ضرورتی ندارد. تخلیه ی مایع داخل کیست می تواند این علائم را بهبود ببخشد. کیست های پستانی در خانم ها و پیش از یائسگی، بین 35 الی 50 سالگی شایع تر است اما در سنین دیگر نیز شاهد ظهور کیست های پستانی هستیم. همچنین امکان دارد خانم های یائسه ای که تحت درمان های هورمونی قرار دارند نیز دچار کیست های پستانی شوند.
کیست های پستانی ممکن است در یک یا هر دو پستان مشاهده شوند. علائم و نشانه های آن عبارتند از:
داشتن کیست های پستانی، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش نمی دهد؛ اما ممکن است باعث دشوار شدن تشخیص توده های پستانی جدید یا تغییرات دیگری که مستلزم ارزیابی پزشک هستند، شود. بنابراین بهتر است برای تشخیص تغییرات در بافت پستان ها، با وضعیت طبیعی آن ها آشنا بود.
بافت طبیعی پستان معمولاً توده ای و گره دار می باشد. اما اگر پس از قاعدگی توده های جدیدی در پستان احساس شد یا توده ی قبلی بزرگ تر شد یا تغییر پیدا کرد، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.
هر کدام از پستان ها دارای لوب هایی (قسمت هایی از یک عضو در بدن که با دیواره ای از یکدیگر جدا شده اند) از بافت غددی بوده که مانند گلبرگ های گل مینا در کنار هم قرار دارند. لوب ها به قطعات کوچک تری به نام لوبول تقسیم می شوند که طی دوران بارداری و شیردهی، شیر تولید می کنند. بافتی که باعث حفظ شکل پستان می شود، بافت چربی و بافت همبندی فیبروزه است (بافتی متشکل از دسته های موازی رشته های کلاژن که درپوست، تاندون و غیره نیز وجود دارد). کیست های پستانی در اثر تجمع مایع داخل غدد پستانی ایجاد می شوند. این کیست ها بر اساس اندازه هایشان دسته بندی می شوند:
متخصصان هنوز علت تشکیل کیست های پستانی را متوجه نشده اند. این کیست ها ممکن است در اثر تغییرات هورمونی ناشی از عادت ماهیانه ایجاد شوند. برخی شواهد گویای این موضوع است که افزایش استروژن در بدن -که باعث تحریک بافت پستانی می شود- در ایجاد این کیست ها نقش دارد.
پزشک پس از صحبت در مورد علائم و بررسی سوابق پزشکی، پستان را معاینه می کند و ممکن است دستور به انجام یک ماموگرافی تشخیصی یا سونوگرافی از پستان را بدهد. بسته به یافته های حاصل از معاینه پستان و آزمایش های تصویربرداری، ممکن است به آسپیراسیون با سوزن (نمونه برداری از بافت به وسیله سوزن ظریف/fine-needle aspiration) یا بیوپسی (نمونه برداری از بافت با سوزن ضخیم) نیاز باشد.
معاینه پستان: پزشک با معاینه لمس پستان، توده ها و سایر ناهنجاری های پستانی را بررسی می کند. از آنجا که پزشک نمی تواند با اکتفا به معاینه بالینی تشخیص قطعی کیست دهد، به آزمایش های دیگری مانند تصویربرداری یا آسپیراسیون سوزنی نیاز خواهد بود.
سونوگرافی پستان: سونوگرافی پستان به پزشک در تشخیص این که توده ها پر از مایع هستند یا توپر هستند، کمک می کند. معمولاً توده های پر از مایع نشان دهنده وجود کیست های پستانی هستند. اغلب توده های جامد، مانند فیبروآدنوماها سرطانی نیستند، اما برخی از توده های توپر و جامد می توانند نشان دهنده سرطان پستان نیز باشند.
در مواردی که توده جامد به نظر می رسد، پزشک توصیه می کند تا برای ارزیابی صحیح آن نمونه برداری (بیوپسی) انجام شود. گاهی اگر تودۀ پستانی به راحتی لمس شود، سونوگرافی انجام نشده و به جای آن آسپیراسیون سوزنی انجام می شود.
آسپیراسیون سوزنی ظریف (Fine-needle aspiration)
در آسپیراسیون سوزنی، پزشک سوزن ظریفی را وارد توده ی پستانی کرده و با بیرون کشیدن مایع سعی می کند تا کیست را تخلیه کند (آسپیراسیون). در اکثر موارد از سونوگرافی برای مشخص کردن محل دقیق وارد کردن سوزن آسپیراسیون استفاده می شود. اگر مایع خارج شد و توده از بین رفت، پزشک بلافاصله می تواند تشخیص کیست پستانی را تأیید کند.
هیچ درمانی برای کیست های ساده پستانی لازم نیست، -منظور از کیست های ساده، آن دسته از کیست هایی می باشند که با مایع پر شده و علامتی ایجاد نمی کنند-، تشخیص قطعی کیست پستان به کمک سونوگرافی یا پس از آسپیراسیون سوزنی تایید می شود. اگر توده باقی بماند یا به مرور زمان تغییر کند، باید به پزشک مراجعه کرد.
این روش می تواند به تشخیص و درمان کیست های پستانی کمک کند. هنگام ارزیابی که پزشک تمام مایع کیست را خارج می کند، توده از بین رفته و علائم برطرف می شوند.
ممکن است لازم شود تا برخی کیست های پستانی بیش از یکبار تخلیه شوند. عود کیست ها یا ظهور کیست های جدید بسیار معمول است. اگر کیست پستان همچنان پس از طی دو تا سه چرخه قاعدگی باقی بماند یا بزرگتر شود، باید برای بررسی مجدد به پزشک مراجعه شود.
استفاده از قرص های ضد بارداری (خوراکی) برای تنظیم چرخۀ قاعدگی به کاهش عود کیست های پستانی کمک می کند. اما به علت ایجاد عوارض جانبی قابل توجه، استفاده از قرص های ضد بارداری یا سایر درمان های هورمونی مانند تاموکسیفن، فقط برای خانم هایی که دچار علائم شدیدی هستند، تجویز می شود.
توقف هورمون درمانی پس از یائسگی می تواند در جلوگیری از تشکیل کیست های پستانی کمک کننده باشد.
تنها در شرایط غیرمعمول، برای برداشتن کیست های پستانی به جراحی نیاز می باشد. اگر کیست به طور آزار دهنده ای هر ماه عود کرده یا حاوی مایع خونی باشد یا علائم نگران کنندۀ دیگری بروز کنند، انجام جراحی ضروری خواهد بود.
جهت کاهش ناراحتی هایی که در نتیجه وجود کیست ایجاد شده است، می توان اقدامات زیر را انجام داد:
استفاده از لباس زیر مناسب. اگرکیست های پستانی دردناک باشند، استفاده از لباس زیر مناسب و کاملاً اندازه، می تواند به تسکین آنها کمک کند.
استفاده از کمپرس. اگر کیست ها دردناک باشند، استفاده از کمپرس سرد یا گرم در تسکین درد کمک کننده خواهند بود. با قرار دادن یک کمپرس سرد روی بافت ناحیه کیستیک می توان درد را کاهش داد.
اجتناب از مصرف کافئین. هیچ مدرکی دال بر وجود ارتباط بین مصرف کافئین و کیست های پستاتی وجود ندارد. با این وجود دیده شده است که پس از حذف کافئین از رژیم غذایی، علائم بیماری در برخی خانم ها کاهش می یابد. با کاهش یا حذف کافئین -از نوشیدنی ها و همچنین از موادغذایی مانند شکلات-، می توان متوجه شد آیا علائم بهبود می یابند یا خیر.
استفاده از داروهای ضد درد بنا به صلاح دید پزشک. داروهایی مانند استامینوفن یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن، می توانند برخی دردهای پستانی را تسکین دهند.
روغن گل مغربی حاوی اسید چربی به نام لینولئیک اسید است و می توان بدون نسخه نیز آن را تهیه کرد. برخی مطالعات محدود نشان داده اند که روغن گل مغربی می تواند باعث تسکین درد پستان -که گاهی با کیست های پستانی همراه است- در دوره قاعدگی شود. اما از آنجا که این مطالعات کم و کنترل نشده بوده و شواهد قطعی نیز وجود ندارد، به مطالعات بیشتری نیاز است. گرچه عملکرد دقیق آن مشخص نیست اما برخی متخصصان بر این باورند که کمبود اسید لینولئیک در خانم ها، آن ها را نسبت به تغییرات هورمونی طی چرخه ی قاعدگی، حساس تر کرده که همین امر می تواند باعث درد پستان شود.
اگر از مکمل های ویتامین، گیاهی یا رژیمی استفاده می کنید، پزشک خود را از این موضوع مطلع سازید.
در ابتدا می بایست جهت بررسی توده های جدیدی که در پستان ایجاد شده یا تغییراتی که در توده های قبلی به وجود آمده است، به پزشک مراجعه نمود. گاهی ممکن است با توجه به معاینات بالینی پستان یا نتایج حاصل از تصویربرداری ها، به متخصص زنان ارجاع داده شوید.
اولین ارزیابی ها از سوابق پزشکی فرد صورت می گیرد. علائم، ارتباط آن ها با چرخه قاعدگی و یا هر اطلاعات مرتبط دیگری، را با پزشک در میان بگذارید. بهتر است فهرستی به صورت زیر تهیه کنید:
سوالاتی که بهتر است از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
سوالاتی که ممکن است پزشک بپرسد عبارتند از:
