درخواست مشاوره رایگان
واکسن هپاتیت ب (نام تجاری: انجریکس-بی)، از واکسن های ضد ویروس است که در پیشگیری از ابتلا به بیماری هپاتیت ب کاربرد دارد. این واکسن نمی تواند عفونت فعال هپاتیت ب را درمان کند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف واکسن هپاتیت ب، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: واکسن هپاتیت بی
نام تجاری: انجریکس-بی
این واکسن به منظور جلوگیری از عفونت ناشی از ویروس هپاتیت B استفاده می شود. هپاتیت B عفونت کبدی است که توسط ویروس هپاتیت B ایجاد می شود. عفونت طولانی مدت می تواند باعث نارسایی کبدی و در موارد نادری سرطان کبدی شود. جلوگیری از ایجاد عفونت، می تواند از بروز این مشکلات جلوگیری کند.
واکسن هپاتیت ب قطعه ای از ویروس می باشد که با روش مهندسی ژنتیک، دستکاری شده است (در آزمایشگاه توسط انسان). این ماده فاقد ویروس زنده است، بنابراین امکان ابتلا به هپاتیت از طریق واکسن وجود ندارد. این واکسن از طریق ایجاد ایمنی (با تولید آنتی بادی یا پادتن) که از ابتلا به ویروس هپاتیت ب جلوگیری می کند، به بدن کمک می کند. واکسن هپاتیت ب در برابر سایر عفونت های ویروسی (از جمله ویروس HIV که منجر به بیماری ایدز می شود، هپاتیت A، هپاتیت C یا هپاتیت E، ویروس HPV که ایجادکننده زگیل های تناسلی است.)، ایمنی ایجاد نمی کند.
استفاده از واکسن هپاتیت بی برای افراد در هر سنی، به خصوص افرادی که در معرض خطر ابتلا به عفونت قرار دارند، توصیه می شود. افرادی که در معرض خطر بیشتری قرار دارند عبارتند از کادر درمانی، آزمایشگاهی، افراد مبتلا به بیماری های مختلف، پلیس، آتش نشان و کادر اورژانس که کمک های اولیه را برای بیماران فراهم می کنند، افراد مبتلا به هموفیلی، بیماران دیالیزی، افرادی که با مبتلایان به عفونت هپاتیت B زندگی یا مدت زیادی را با آنها سپری می کنند، افرادی که دارای چندین شریک جنسی هستند، مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند، افرادی که در زمینه جنسی فعالیت می کنند، افراد معتاد به مواد مخدر تزریقی و غیر تزریقی و افرادی که به مناطق پر خطر سفر می کنند.
پیش از دریافت واکسن، اطلاعات موجود در رابطه با آن را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک خود بپرسید.
معمولا واکسن هپاتیت ب توسط فردی متخصص در این زمینه، به صورت عضلانی (عضله ران یا شانه) تزریق می شود. در صورت داشتن اختلالات خونی، واکسن به زیر پوست تزریق می شود.
این واکسن به صورت دو الی چهار نوبت تزریق کامل می شود. برای میسر شدن نتیجه اثربخش باید برنامه ی واکسیناسیون ارائه شده، به دقت دنبال شود. در صورت تب داشتن در زمان واکسیناسیون، احتمال موکول شدن تزریق به بعد از بهبودی وحود دارد.
میزان دوز مصرفی و برنامه واکسیناسیون بر اساس سن شرایط پزشکی، خطر قرار گرفتن در معرض هپاتیت ب و برند های واکسن تعیین می شود.
اگر اولین تزریق واکسن هپاتیت B در زمانی انجام شود که پزشک احساس کند فرد در معرض هپاتیت ب قرار گرفته است، ایمونوگلوبولین هپاتیت B (HBIG) نیز همراه آن تزریق خواهد شد. HBIG آنتی بادی علیه ویروس هپاتیت بی است و از شما در برابر عفونت محافظت می کند. با این حال، این آنتی بادی ها فقط چند ماه در بدن دوام می آورند؛ بنابراین مهم است که برای محافظت مناسب، به دقت از برنامه واکسیناسیون پیروی کنید.
درد، قرمزی و تورم در محل تزریق، تب، خستگی، سردرد، گلو درد، حالت تهوع، اسهال، از دست دادن اشتها و سرگیجه میتواند از عوارض جانبی دریافت واکسن هپاتیت ب می باشد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
در موارد نادری، برخی علائمی مانند غش کردن، سرگیجه، تغییرات در بینایی یا صدای زنگ زدن در گوش، پس از تزریق واکسن دیده می شود. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، فوراً به پزشک مراجعه کنید. از آنجایی که این علائم معمولا در طولانی مدت باقی نمی مانند، نشستن یا دراز کشیدن می تواند در بهبود آن ها کمک کننده باشد.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این واکسن را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف واکسن هپاتیت ب، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
به خصوص در صورت، زبان و گلو، سرگیجه شدید، دشواری در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی واکسن هپاتیت بی را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود اطلاع دهید.
برای اطلاعات بیشتر در رابطه با عوارض جانبی این واکسن، با افراد متخصص مشورت کنید.
پیش از دریافت واکسن، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. ممکن است در برخی از ویال ها و سرنگ های پرشده از درپوش های لاستیکی لاتکس یا پیستون استفاده کرده باشند. بنابراین در صورت حساسیت به لاتکس، به متخصص خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از دریافت واکسن هپاتیت ب، پزشک را از سوابق پزشکی خود به خصوص: ابتلا به بیماری ای همراه با تب در چند وقت گذشته مطلع سازید.
در صورت ابتلا به بیماری همولایزیس، ممکن است بدن پاسخ مناسبی به واکسن ندهد و لازم باشد که فرد سالانه سطح آنتی بادی های علیه هپاتیت B را بررسی کند. در صورت کاهش شدید آنتی بادی ها با گذشت زمان، احتمال دارد دوز دیگری از واکسن به بیمار تزریق شود (که غالبا آن را واکسن تقویت کننده می نامند).
اگر دچار اختلالات سیستم ایمنی (ناشی از عواملی مانند آلودگی با ویروس HIV، سرطان های خاص مانند لوسمی، لنفوما، درمان دارویی یا استفاده از اشعه جهت درمان سرطان) باشید، بدن به مقدار کافی آنتی بادی (پادتن)، جهت محافظت از بدن در برابر هپاتیت ب، تولید نمی کند. پس از دریافت سری واکسن، سطح آنتی بادی ها را بررسی کنید.
در افراد مسن به مقدار زیاد آنتی بادی عیله واکسن تولید نمی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
تنها در صورت لزوم از واکسن هپاتیت ب در دوران بارداری استفاده کنید. همچنین در رابطه با خطرات و فواید آن، با پزشک خود صحبت کنید.
هنوز مشخص نیست که آیا این واکسن از طریق شیر به نوزاد منتقل می شود یا خیر، به همین دلیل حتماً قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی واکسن هپاتیت بی را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
محصولاتی که می توانند با واکسن هپاتیت B تداخل داشته باشند عبارتند از: داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی (از جمله سیکلوسپورین، تاکرولیموس، داروهای مصرفی در شیمی درمانی جهت درمان سرطان، داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون).
سایر واکسن ها می توانند همزمان با واکسن هپاتیت B تزریق شوند، اما باید توسط سرنگ های جداگانه و در موضع های مختلف تزریق شوند.
امکان پذیر نمی باشد.
مانند هر واکسنی، این واکسن نیز قادر به محافظت کامل و صد در صدی از فرد دریافت کننده نمی باشد.
ممکن است تست های آزمایشگاهی و یا پزشکی (مانند تعیین سطح آنتی بادی هپاتیت B) در برخی از افراد که احتمال پاسخ دهی ضعیف به واکسن در آنها وجود دارد، انجام شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
سوابق واکسن های زده شده ی خود و فرزندان خود را نگه دارید و آنها را در اختیار متخصصان قرار دهید. بدین ترتیب از واکسیناسیون مجدد و غیرضروری جلوگیری کنید.
دریافت هر دوز واکسیناسیون طبق برنامه مشخص حائز اهمیت است. بنابراین زمان دریافت هر دوز را سوال کنید و آن را در یک تقویم یادداشت کنید و خاطر بسپارد.
واکسن هپاتیت بی باید در یخچال نگهداری و از یخ زدن آن خودداری شود. تمامی داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دارید.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.
