درخواست مشاوره رایگان
نوروبلاستوما، نوعی سرطان است که در سلول های نابالغ عصبی به نام نوروبلاست تشکیل می شود. نوروبلاستوما سرطان نادری است، اما شایع ترین نوع سرطان در کودکان زیر 5 سال می باشد. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز نوروبلاستوما، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
نوروبلاستوما نوعی سرطان است که از سلول های عصبی نابالغ موجود در نواحی مختلف بدن ایجاد می شود.
نوروبلاستوما بیشتر در داخل و اطراف غدد فوق کلیوی ایجاد می شود که منشأ مشابهی با سلول های عصبی داشته و در بالای کلیه ها قرار دارند. با این حال، نوروبلاستوما می تواند در سایر نواحی شکم و در قفسه سینه، گردن و نزدیک ستون فقرات، جایی که گروه هایی از سلول های عصبی وجود دارد، ایجاد شود.
نوروبلاستوما اغلب کودکان 5 ساله یا کمتر را تحت تاثیر قرار می دهد، اگرچه به ندرت در کودکان بزرگتر نیز رخ می دهد.
برخی از اشکال نوروبلاستوما به خودی خود از بین می روند، در حالی که برخی دیگر نیاز به درمان های متعددی دارند. انتخاب نوع درمان نوروبلاستوما به عوامل مختلفی بستگی دارد.
علائم و نشانه های نوروبلاستوما بسته به قسمتی از بدن که درگیر است، متفاوت خواهد بود.
علائم و نشانه های نوروبلاستوما در شکم (شایع ترین شکل بیماری):
علائم و نشانه های نوروبلاستوما در قفسه سینه:
سایر علائم و نشانه هایی که می تواند نشان دهنده نوروبلاستوم باشد عبارتند از:
در صورت مشاهده علائم نگران کننده در کودک، با پزشک کودک خود تماس بگیرید. هر گونه تغییر در رفتار یا عادات فرزندتان را به پزشک اطلاع دهید.
به طور کلی، سرطان با یک جهش ژنتیکی شروع می شود که باعث می شود سلول های بدن بدون کنترل رشد و تکثیر شوند. سلول های غیر طبیعی تجمع یافته یک توده (تومور) تشکیل می دهند.
نوروبلاستوما از نوروبلاست ها (سلول های عصبی نابالغی که در طول فرآیند رشد جنین ساخته می شود)، شروع می شود.
با بالغ شدن جنین، نوروبلاست ها در نهایت به سلول ها و رشته های عصبی و سلول هایی که غدد فوق کلیوی را تشکیل می دهند تبدیل می شوند. اکثر نوروبلاست ها با تولد بالغ می شوند، اگرچه تعداد کمی از نوروبلاست های نابالغ را می توان در نوزادان یافت. در بیشتر موارد، این نوروبلاست ها به مرور بالغ یا ناپدید می شوند. با این حال، برخی دیگر تبدیل به نوروبلاستوما می شوند.
علت جهش اولیه ژنتیکی که منجر به نوروبلاستوما می شود هنوز مشخص نمی باشد.
احتمال ابتلا به این بیماری در کودکانی که سابقه خانوادگی نوروبلاستوما دارند بیشتر است. با این حال، تصور می شود که نوروبلاستوم خانوادگی تعداد بسیار کمی از موارد نوروبلاستوم را شامل می شود. در بیشتر موارد نوروبلاستوما، هیچ گاه علت آن مشخص نمی شود.
عوارض نوروبلاستوما عبارتند از:
آزمایش ها و روش های مورد استفاده برای تشخیص نوروبلاستوم عبارتند از:
هنگامی که نوروبلاستوما تشخیص داده شد، پزشک آزمایش های بیشتری را برای تعیین وسعت سرطان و بررسی احتمال گسترش آن به اندام های دیگر تجویز می کند، در فرآیندی به نام مرحله بندی، دانستن مرحله سرطان به پزشک کمک می کند تصمیم بگیرد که چه درمانی مناسب تر است.
آزمایش های تصویربرداری مورد استفاده برای تعیین مرحله سرطان شامل اسکن ساده، اسکن استخوان، و اسکن CT، MRI و MIBG و غیره می باشد.
مراحل نوروبلاستوما با اعداد رومی از 0 تا IV نشان داده می شود که پایین ترین مرحله، محدود به یک قسمت است و در مرحله چهارم، بیماری سایر نواحی بدن گسترش یافته و سرطان پیشرفته در نظر گرفته می شود.
پزشک بر اساس عوامل متعددی که بر پیش آگهی بیماری تأثیر می گذارد، برنامه درمانی را انتخاب می کند. عواملی شامل سن کودک، مرحله سرطان، نوع سلول های درگیر در سرطان و وجود ناهنجاری در کروموزوم ها و ژن ها هستند.
پزشک کودک از این اطلاعات برای دسته بندی سرطان به عنوان کم خطر، متوسط یا پرخطر استفاده می کند. اینکه کودک چه درمان یا ترکیبی از درمان هایی را برای نوروبلاستوما دریافت می کند، به میزان خطر آن بستگی دارد.
در کودکان مبتلا به نوروبلاستومای کم خطر، ممکن است جراحی برای برداشتن تومور، تنها درمان مورد نیاز باشد.
احتمال برداشتن کامل تومور به محل و اندازه آن بستگی دارد. جراحی و برداشتن تومورهایی که در مجاورت اندام های حیاتی مجاور (مانند ریه ها یا نخاع) قرار دارند، می توان بسیار خطرناک باشد.
در نوروبلاستوما با خطر متوسط و بالا، جراحان سعی می کنند تا حد امکان تومور را خارج کنند. به علاوه، درمان های دیگری، مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی نیز برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده استفاده می شود.
در شیمی درمانی از داروهای بسیار قوی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. شیمی درمانی، سلول های که رشد بالایی دارند از جمله سلول های سرطانی را هدف قرار می دهد. متأسفانه شیمی درمانی، سلول های سالمی که به سرعت رشد می کنند (مانند سلول های فولیکول های مو و دستگاه گوارش) را نیز تحت تأثیر قرار می دهد که می تواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد.
کودکان مبتلا به نوروبلاستوما با خطر متوسط، اغلب پیش از جراحی تحت درمان با ترکیبی از داروهای شیمی درمانی قرار می گیرند تا احتمال برداشتن کل تومور افزایش یابد.
کودکان مبتلا به نوروبلاستوما پرخطر، معمولاً تحت درمان با دوزهای بالایی از داروهای شیمی درمانی برای کوچک کردن تومور و از بین بردن سلول های سرطانی که در سایر نقاط بدن پخش شده اند قرار می گیرند. شیمی درمانی معمولا قبل از جراحی و پیوند مغز استخوان انجام می شود.
در پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.
در مواردی با خطر متوسط، اگر جراحی و شیمی درمانی اثربخش نباشد، پرتودرمانی تجویز می شود. در انواع نوروبلاستومای پرخطر، ممکن است پس از شیمی درمانی و جراحی، پرتودرمانی انجام شود تا احتمال عود سرطان کاهش یابد.
در درجه اول، پرتودرمانی بر ناحیه درمانی تأثیر می گذارد، اما در این قسمت برخی از سلول های سالم نیز توسط پرتو آسیب می بینند. این که کودک چه عوارض جانبی را تجربه می کند بستگی به این دارد که پرتو به کجا تابیده شده و در چه مقادیری بوده است.
در نوروبلاستومای پرخطر، پیوند با استفاده از سلول های بنیادی جمع آوری شده از مغز استخوان (پیوند سلول های بنیادی اتولوگ) انجام می شود.
قبل از پیوند مغز استخوان، که به عنوان پیوند سلول های بنیادی نیز شناخته می شود، کودک تحت عملی قرار می گیرد که در آن، سلول های بنیادی خون فیلتر و جمع آوری و ذخیره می شوند. پس از آن، از دوزهای بالای شیمی درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده در بدن کودک استفاده می شود. سلول های بنیادی سپس به بدن کودک تزریق می شود، جایی که می توانند سلول های خونی جدید و سالم را تشکیل دهند.
در ایمونوتراپی از داروهایی استفاده می شود که با تحریک سیستم ایمنی بدن، به مبارزه با سلول های سرطانی کمک می کنند. کودکان مبتلا به نوروبلاستومای پرخطر داروهای ایمونوتراپی دریافت می کنند که سیستم ایمنی را برای کشتن سلول های نوروبلاستوما تحریک می کند.
پزشکان در حال مطالعه شکل جدیدی از پرتودرمانی هستند که به کنترل نوروبلاستومای پرخطر کمک می کند. در این درمان، از فرم رادیواکتیو ماده شیمیایی متایودوبنزیل گوانیدین (MIBG) استفاده می شود. هنگامی که MIBG به جریان خون تزریق می شود، به سلول های نوروبلاستوما رفته و پرتوهای رادیواکتیو آزاد می کند.
درمان MIBG گاهی اوقات با شیمی درمانی یا پیوند مغز استخوان ترکیب می شود. پس از تزریق MIBG رادیواکتیو، کودک باید تا زمانی که ماده رادیواکتیو از بدن او خارج می شود، در بخش مخصوصی در بیمارستان بماند. درمان با MIBG معمولاً چند روز طول می کشد.
هنگامی که سرطان در کودک تشخیص داده می شود، معمولاً طیف وسیعی از احساسات را تجربه می کند (از شوک و ناباوری گرفته تا احساس گناه و عصبانیت). در میان این واکنش های احساسی، از شما انتظار می رود که در مورد درمان فرزندتان تصمیم بگیرید. این وضعیت می تواند بسیار آزار دهنده باشد.
اگر احساس عدم توانایی در تصمیم گیری دارید، سعی کنید:
سعی کنید قرارها را جوری ترتیب دهید تا کودک بتواند زمانی برای استراحت داشته باشد. وعده های غذایی معمولی داشته باشید. زمانی را برای بازی در نظر بگیرید. اگر کودک مجبور است زمانی را در بیمارستان بگذراند، وسایلی را از خانه بیاورید که به او کمک می کند احساس راحتی بیشتری کند.
از تیم مراقبت های بهداشتی خود در مورد راه های دیگر افزایش آرامش فرزندتان از طریق درمان بپرسید. برخی از بیمارستان ها دارای درمانگرانی هستند که می توانند راه های ویژه تری برای کمک به فرزندتان برای مقابله با این مشکل به شما ارائه دهند.
در صورت مشاهده علائم یا نشانه هایی که شما را نگران می کند، با پزشک خانواده یا متخصص اطفال خود قرار ملاقات بگذارید. شما ممکن است به پزشک متخصص در مشکلات گوارشی (متخصص گوارش)، مشکلات تنفسی (متخصص ریه)، یا مشکلاتی که بر مغز و سیستم عصبی تاثیر می گذارد (متخصص مغز و اعصاب) ارجاع داده شوید.
از آنجایی که قرار ملاقات می تواند کوتاه باشد و از آنجا که اغلب موارد زیادی برای صحبت وجود دارد، بهتر است که برای قرار ملاقات فرزندتان به خوبی آماده باشید. در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به شما کمک می کند تا برای قرار ملاقات آماده شوید و چه انتظاراتی از پزشک کودک خود داشته باشید.
زمان ملاقات با پزشک محدود است، بنابراین تهیه لیستی از سوالات به شما کمک می کند از زمان خود بهترین استفاده را ببرید. در صورت کم بودن زمان، سؤالات خود را از مهم ترین به کم اهمیت ترین فهرست کنید. در رابطه با نوروبلاستوما، برخی از سوالات اساسی که بهتر است از پزشک کودک خود بپرسید عبارتند از:
علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
پزشک کودک شما احتمالاً تعدادی سوال از شما می پرسد. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها زمان بیشتری برای پوشش دادن به نکاتی که می خواهید به آنها بپردازید، در اختیار شما قرار دهد. پزشک ممکن است موارد زیر را بپرسد:
