سرطان رکتوم (راست روده) یکی از انواع سرطان است که طی آن سلولهای بدخیم (سرطانی) در بافتهای راست روده تشکیل میشوند. علائم سرطان رکتوم شامل تغییر در عادات روده یا خون در مدفوع است. آزمایش هایی که رکتوم و کولون را بررسی می کنند برای تشخیص سرطان رکتوم استفاده می شوند. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز سرطان رکتوم و نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
سرطان رکتوم (راست روده) چیست؟
سرطان رکتوم، سرطانی است که از راست روده شروع می شود راست روده آخرین قسمت روده بزرگ است (چند سانتی متر انتهایی روده بزرگ) و از انتهای قسمت نهایی روده بزرگ شروع می شود و وقتی به مجرای کوتاه و باریک منتهی به مقعد می رسد، پایان می یابد.
سرطان راست روده (سرطان رکتوم) و سرطان روده بزرگ (سرطان کولون) اغلب همراه با هم به عنوان سرطان کولورکتال شناخته می شوند.
با وجود اینکه سرطان رکتوم و سرطان کولون از جهات زیادی به یکدیگر شباهت دارند، اما روش های درمانی آن ها به دلیل قرارگیری رکتوم در یک فضای تنگ و جدا بودن آن از سایر ساختار های بدن، با یکدیگر متفاوت هست. این فضای تنگ جراحی سرطان رکتوم را پیچیده می کند.
علائم سرطان رکتوم
علائم و نشانه های سرطان راست روده عبارتند از:
- ایجاد تغییرات در دفع مدفوع مانند اسهال، یبوست یا دفع مکرر مدفوع
- وجود خون روشن یا تیره در مدفوع
- کم شدن و باریک شدن مدفوع
- احساس می شود که مدفوع به طور کامل تخلیه نمی شود
- درد در ناحیه شکم
- کاهش بی دلیل وزن
- ضعف و خستگی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت وجود علائم مزمن و نگران کننده، باید به پزشک مراجعه کرد.
علل ابتلا به سرطان رکتوم (راست روده)
زمانی که سلول های سالم در ناحیه رکتوم دچار تغییراتی در DNA خود شوند (جهش)، سرطان رکتوم به وجود می آید. دی ان ای سلول حاوی دستورالعمل هایی است که به سلول می گوید چه کارهایی را باید انجام دهد.
این تغییرات باعث می شوند که سلول های سرطانی به شکل غیر قابل کنترلی رشد کرده و حتی پس از مرگ سلول های سالم هم به رشد خود ادامه دهند و در نهایت این تجمع سلولی باعث به وجود آمدن تومور خواهد شد. با گذشت زمان سلول های سرطانی رشد می کنند، تقسیم می شوند و بافت های سالم نواحی اطراف خود را تخریب می کنند. همچنین این سلول ها می توانند از ناحیه ای که در آن قرار دارند خارج شوند و به سایر قسمت های بدن منتقل شوند (متاستاز).
در اغلب سرطان های رکتوم، مشخص نیست که چه عواملی باعث ایجاد جهش و شکل گیری سرطان می شود.
جهش های ژنی ارثی که خطر ابتلا به سرطان های کولون و رکتوم را افزایش می دهند.
در بعضی از خانواده ها جهش های ژنی از والدین به فرزندان منتقل می شوند و خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش می دهند. البته این جهش های ژنی به مقدار بسیار اندکی در ایجاد سرطان نقش دارند و باعث وقوع حتمی آن نمی شوند.
دو مورد از بیماری های ژنتیکی که باعث ایجاد سرطان روده می شوند عبارتند از:
- سندرم لینچ. سندرم لینچ که به عنوان سرطان روده غیر پولیپوز ارثی نیز شناخته می شود، خطر ابتلا به سرطان کولون و سایر سرطان ها را افزایش خواهد داد. در افراد مبتلا به این بیماری خطر ابتلا به سرطان کولون پیش از 50 سالگی وجود دارد.
- پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی. این بیماری یک اختلال نادر است که باعث ایجاد هزاران پولیپ در پوشش کولون و راست روده می شود. افرادی که مبتلا به این بیماری هستند و هنوز آن را درمان نکرده اند، به شدت در معرض خطر ابتلا به سرطان کولون یا رکتوم تا قبل از 40 سالگی، قرار می گیرند.
آزمایش های ژنتیک می توانند به وجود این بیماری و سایر بیماری های نادر و ژنتیکی دیگر که موجب ایجاد سرطان روده می شوند، پی ببرند. اگر به دلیل وجود سابقه سرطان کولون در خانواده نگران هستید، با پزشک خود در این باره، صحبت کنید.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
عواملی که خطر ابتلا به سرطان رکتوم را افزایش می دهند، با عواملی که خطر ابتلا به سرطان کولون را افزایش می دهند، یکسان هستند. عوامل خطرساز سرطان روده عبارتند از:
- سن بالا. سرطان روده در هر سنی یافت می شود اما بیش تر افراد بالای 50 سال به این نوع سرطان مبتلا می شوند. البته نرخ ابتلا به سرطان روده در افراد پایین 50 سال نیز در حال افزایش است و پزشکان هنوز دلیل قطعی آن را نمی دانند.
- نژاد آفریقایی-آمریکایی. افراد آفریقایی که در ایالت متحده آمریکا متولد شده اند بیش تر از افرادی که دارای نژاد اروپایی هستند، در معرض خطر ابتلا به سرطان روده قرار دارند.
- سابقه فردی ابتلا به سرطان روده یا پولیپ. اگر فردی در گذشته مبتلا به سرطان رکتوم، سرطان کولون و پلیپ آدنوماتوز بوده باشد، بیش تر در معرض خطر ابتلا به سرطان روده قرار خواهد داشت.
- بیماری های التهابی روده. بیماری های التهابی کولون و رکتوم مانند کولیت زخمی (کولیت اولسراتیو) و بیماری کرون خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش می دهند.
- بیماری های ارثی که خطر ابتلا به سرطان رکتوم را افزایش می دهند. بیماری های ارثی که از طریق والدین به فرزندان منتقل می شوند مانند سندرم لینچ و پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش خواهند داد.
- سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان کولون (روده بزرگ). اگر والدین، خواهر یا برادر یا فرزند مبتلا به سرطان کولون یا رکتوم بوده باشد، فرد بیش تر در معرض ابتلا سرطان روده قرار خواهد داشت.
- کمبود سبزیجات در رژیم غذایی. کمبود سبزیجات در رژیم غذایی و مصرف بیش از اندازه گوشت قرمز مخصوصاً از نوع سوخته و دودی آن، خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش خواهد داد.
- فعالیت بدنی بسیار کم. بی تحرکی خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش می دهد. داشتن فعالیت روزانه منظم، خطر ابتلا به سرطان روده را کاهش می دهد.
- دیابت. در افراد مبتلا به دیابت نوع دو خطر ابتلا به سرطان روده افزایش خواهد یافت.
- چاقی. افراد چاق در مقایسه با افرادی که وزن مناسبی دارند، بیش تر در معرض خطر ابتلا به سرطان روده قرار دارند.
- سیگار کشیدن. افراد سیگاری بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان روده قرار دارند.
- نوشیدنی های الکل دار. نوشیدن نوشیدنی های الکل دار به صورت منظم و بیش تر از سه بار در هفته، خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش خواهد داد.
- پرتو درمانی برای از بین بردن سرطان های قبلی. پرتو درمانی هایی که بر روی ناحیه شکم و لگن برای از بین بردن سایر سرطان ها انجام می شود، خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش می دهد.
پیشگیری از ابتلا به سرطان رکتوم
رعایت موارد زیر خطر ابتلا به سرطان رکتوم را کاهش خواهد داد:
- غربالگری. درباره غربالگری های بیماری سرطان با پزشکتان مشورت کنید. غربالگری سرطان رکتوم با شناسایی پولیپ های پیش سرطانی در کولون و راست روده که تبدیل به سرطان خواهند شد، از ایجاد این بیماری جلوگیری خواهد کرد. از پزشکتان بپرسید که این غربالگری ها چه زمانی باید شروع شوند. اغلب سازمان های پزشکی انجام این غربالگری ها را در حدود سن 50 سالگی یا در صورت دارا بودن فاکتورهای خطرساز در سنین پایین تر، توصیه می کنند. روش های غربالگری متفاوتی وجود دارد که هریک فواید و ضررهای خاص خود را دارند. با پزشک مشورت کنید و با کمک یکدیگر تصمیم بگیرید که کدام یک از از روش ها برای شما مناسب تر است.
- ورزش کردن در اکثر روزهای هفته. سعی کنید که حداقل 30 دقیقه در اغلب روزهای هفته، ورزش کنید. اگر تا به حال ورزش نمی کردید، به آرامی ورزش کردن را شروع کنید و مدت زمان آن را به تدریج به 30 دقیقه برسانید. هم چنین پیش از انجام هرگونه تمرین ورزشی، با پزشک خود مشورت کنید.
- مصرف میوه، سبزیجات و مواد غذایی سبوس دار. میوه ها، سبزیجات و مواد غذایی سبوس دار، حاوی ویتامین ها، مواد معدنی، فیبر و آنتی اکسیدان ها هستند که نقش مهمی در پیشگیری از ایجاد سرطان ها ایفا می کنند. از سبزیجات و میوه های تازه استفاده کنید تا انواع ویتامین ها و مواد مغذی را دریافت کنید.
- حفظ وزن مناسب. اگر در یک وزن مناسب قرار دارید، با انجام ورزش منظم و داشتن رژیم غذایی مناسب، آن را حفظ کنید. اما اگر دارای اضافه وزن هستید، با ورزش کردن و کاهش کالری دریافتی، خود را به وزن ایده آل برسانید.
- ترک سیگار. اگر شخصی سیگاری باشد باید فوراً آن را ترک کند و اگر در انجام این امر ناتوان است باید از پزشک خود کمک بگیرد تا با استفاده از داروها و روش های متفاوت بتواند این کار را انجام دهد.
- مصرف نوشیدنی های الکلی در حد اعتدال. در صورت مصرف این نوشیدنی ها، در حد اعتدال از آنها استفاده کنید. مردان سالم مجازند روزانه تا 2 لیوان و زنان 1 لیوان نوشیدنی الکلی مصرف می کنند.
تشخیص سرطان رکتوم
انجام برخی آزمایشات تشخیصی / پزشکی جهت تشخیص ابتلا به سرطان رکتوم و میزان انتشار این بیماری توسط پزشک تجویز می شود.
آزمایش های تشخیص سرطان رکتوم
سرطان رکتوم، در طی آزمایش های غربالگری سرطان روده بزرگ یا بر اساس وجود علائم مشکوک، تشخیص داده می شود. آزمایش ها و روش هایی که برای تائید تشخیص استفاده می شوند عبارتند از:
- معاینه بخش های درونی کولون و راست روده با روش کولونوسکوپی. در این روش از یک لوله طویل و انعطاف پذیر (کولونوسکوپ) که با یک دوربین فیلم برداری و یک مانیتور همراه است، برای معاینه قسمت های مختلف داخلی کولون و راست روده، استفاده می شود. در صورت سرطانی بودن بخش راست روده، پزشک، کولونوسکوپی از نواحی دیگر کولون را برای پیدا کردن مناطق مشکوک دیگر نیز توصیه خواهد کرد.
- برداشتن یک نمونه از بافت مورد نظر برای انجام آزمایش (بیوپسی). در صورت پیدا شدن نواحی مشکوک، پزشک از طریق روش کولونوسکوپی، ابزار جراحی را وارد ناحیه روده می کند و سپس شروع به نمونه برداری برای آنالیز و از بین بردن پولیپ های سرطانی در نواحی کولون و راست روده، می کند.
- نمونه برای بررسی و معاینه توسط پزشکان متخصص در زمینه خون و بافت (آسیب شناس ها) به آزمایشگاه ارسال می شود. این آزمایش ها تعیین می کند که آیا این سلول های سرطانی تهاجمی هستند یا به دلیل وجود ژن های غیرطبیعی سرطانی شده اند. پزشک از این اطلاعات برای تعیین گزینه های درمانی استفاده می کند.
آزمایش هایی برای تعیین انتشار سرطان رکتوم
به محض تشخیص سرطان رکتوم، قدم بعدی تعیین مرحله و شدت سرطان است. پزشک با توجه به سطح سرطان، گزینه های درمانی مناسبی را برای شخص بیمار تعیین خواهد کرد.
این آزمایش ها عبارتند از:
- شمارش کل سلول های خونی. در این آزمایش همه ی سلول های خونی شمارش می شوند. این آزمایش نشان می دهد که آیا تعداد گلبول های قرمز موجود در خون کاهش یافته است (کم خونی) یا وجود یک تومور باعث کم خونی شده است. تعداد بالای گلبول های سفید، می تواند نشانه عفونتی باشد که در نتیجه ایجاد یک تومور رکتوم ایجاد شده است و در صورت رشد این تومور از دیواره راست روده، خطر های زیادی ایجاد خواهد شد.
- آزمایش خون برای سنجش عملکرد اندام های بدن. پنل شیمیایی آزمایش خونی است که در آن سطح مواد شیمیایی مختلف در خون، اندازه گیری می شود. سطح غیرعادی برخی از این مواد شیمیایی ممکن است نشان دهنده سرطانی شدن کبد باشد و سطح بالای سایر مواد شیمیایی، نشان دهنده وجود مشکل در ارگان های دیگر مانند کلیه، است.
- آزمایش آنتی ژن کارسینوآمبریک. گاهی اوقات سرطان ها باعث تولید مواد خاصی بنام تومور مارکرها (نشانگرهای تومور) می شوند که در خون نیز قابل تشخیص هستند. یکی از این مارکرها آنتی ژن کارسینوآمبریک نام دارد که در افراد مبتلا به سرطان رکتوم این ماده افزایش پیدا خواهد کرد. این آزمایش بر روی میزان پاسخ دهی فرد بیمار به درمان، نظارت دارد.
- سی تی اسکن از قفسه سینه. تصویربرداری کمک می کند تا پزشک متوجه شود که سرطان به سایر ارگان های بدن مانند کبد و ریه ها رسیده است یا خیر.
- ام آر آی لگن. ام آر آی یک تصویر باکیفیت و با جزئیات از ماهیچه ها، اندام ها و بافت های اطراف یک تومور آماده می کند. ام آر آی همچنین گره های لنفاوی اطراف رکتوم و لایه های متفاوت بافت دیواره رکتوم را نیز نشان می دهد. پزشک ها از این اطلاعات برای تعیین مرحله سرطان استفاده می کنند. سطح و مرحله سرطان رکتوم با اعداد رومی 0 تا IV (0 تا 4) نمایش داده می شود. پایین ترین عدد نشان دهنده محدود بودن این بیماری به پوشش داخلی راست روده است. در سطح IV سرطان بسیار پیشرفت کرده است و سایر قسمت های بدن را نیز درگیر کرده است (متاستازی).
درمان سرطان رکتوم
درمان سرطان رکتوم، شامل ترکیبی از روش های درمانی است. در صورت امکان با کمک جراحی سلول های سرطانی برداشته می شود. درمان های دیگر مانند شیمی درمانی و پرتو درمانی پس از عمل جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده و کاهش خطر بازگشت مجدد بیماری، انجام خواهد شد.
اگر جراحان نگران باشند که نتوانند بدون آسیب رساندن به ارگان ها و ساختار های مختلف اطراف بافت های سرطانی شده، این بافت ها را از بین ببرند، در کنار جراحی، از شیمی درمانی و پرتو درمانی نیز استفاده خواهند کرد. این روش های درمانی ترکیبی موجب کاهش توده سرطانی و از بین بردن آسان آن در طی جراحی خواهد شد.
جراحی
سرطان رکتوم اغلب با جراحی هایی که در آن سلول های سرطانی از بین می روند، درمان می شود. این که کدامیک از روش های جراحی برای شخص مبتلا مناسب تر است به عوامل مختلفی مانند ناحیه سرطان و سطح آن، مقدار تهاجمی بودن سلول های سرطانی، سلامت عمومی بدن و اینکه بیمار کدامیک از روش های درمانی را را ترجیح می دهد، بستگی دارد.
جراحی هایی که برای از بین بردن سرطان رکتوم انجام می شوند عبارتند از:
از بین بردن توده های بسیار کوچک از درون راست روده. سرطان های بسیار کوچک بوسیله یک کولونوسکوپ که از طریق رکتوم وارد می شود (برش موضعی ترانس آنال) جراحی می شوند و از بین برده می شوند. ابزار جراحی بوسیله اسکوپ وارد روده می شود و اینگونه نواحی سرطانی و بعضی از قسمت های سالم اطراف آن نیز، بریده می شوند.
در روشی دیگر جراح کل راست روده را برداشته و یک سوراخ در محوطه شکمی ایجاد می کند و قسمت های باقی مانده کولون را به آن متصل می کند (کولوستومی). مواد زائد از طریق این سوراخ از بدن خارج می شوند و در کیسه ای که به شکم متصل شده است، جمع آوری می شوند.
شیمی درمانی
در شیمی درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی از داروها استفاده می شود. در سرطان رکتوم، شیمی درمانی پس از جراحی و برای از بین بردن سلول های سرطانی باقیمانده، انجام می شود.
گاهی اوقات از شیمی درمانی همراه با پرتو درمانی برای کوچک تر کردن نواحی سرطانی شده استفاده می شود تا راحت تر بتوان از طریق جراحی، آنها را از بین برد.
از شیمی درمانی همچنین برای کاهش آن گروه از علائم سرطان رکتوم که با جراحی از بین نمی روند یا به سایر قسمت های بدن نیز سرایت کرده اند، استفاده می شود.
پرتو درمانی
در پرتو درمانی از منابع انرژی پر قدرت، مانند اشعه ایکس و پروتون ها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. در افراد مبتلا به سرطان رکتوم، پرتو درمانی اغلب با شیمی درمانی همراه است که این امر موجب می شود تا احتمال از بین رفتن سلول های سرطانی بیشتر باشد. از این روش یا پس از انجام عمل جراحی و به منظور از بین بردن سلول های سرطانی باقیمانده و یا پیش از جراحی برای کاهش حجم توده سرطانی و در نتیجه آسان تر شدن جراحی استفاده می شود.
در صورت عدم انجام جراحی، پرتو درمانی گزینه مناسبی برای کاهش علائم سرطان و درد است.
ترکیبی از شیمی درمانی و پرتو درمانی (کمورادیوتراپی). ترکیب شیمی درمانی و پرتو درمانی، باعث می شود که سلول های سرطانی نسبت به پرتو درمانی، آسیب پذیرتر شوند. این روش اغلب برای سرطان های رکتوم بزرگ و سرطان هایی که امکان بازگشت مجدد آنها پس از جراحی وجود دارد، بکار می رود.
ممکن است کمورادیوتراپی در این موارد توصیه شود:
- پیش از جراحی. شیمی-پرتو درمانی به کوچک تر شدن تومورهای سرطانی و کاهش حجم سرطان کمک می کند تا امکان یک عمل جراحی کمتر تهاجمی، به وجود بیاید. همچنین درمان های ترکیبی شانس این که ناحیه رکتوم دست نخورده باقی بماند را افزایش می دهند.
- پس از جراحی. اگر جراحی اولین گزینه درمانی باشد، پزشک انجام پرتو-شیمی درمانی را پس از جراحی برای کاهش امکان بازگشت مجدد سرطان، پیشنهاد خواهد کرد.
- به عنوان درمان اولیه. پزشک ممکن است انجام شیمی-پرتو درمانی را برای کنترل رشد سرطان رکتوم در صورت پیشرفته بودن آن و عدم انجام عمل جراحی، توصیه کند.
درمان های هدفمند دارویی
درمان های هدفمند بر روی ناهنجاری های خاص موجود در سلول های سرطانی، تمرکز دارند و با مسدود کردن این ناهنجاری ها، باعث از بین رفتن سلول های سرطانی می شوند.
درمان های هدفمند معمولاً با شیمی درمانی ترکیب می شود و عموماً برای افراد مبتلا به سرطان پیشرفته رکتوم توصیه خواهند شد.
ایمنی درمانی
ایمنی درمانی، دارو درمانی است که در آن با استفاده از داروها سیستم ایمنی برای مبارزه با سلول های سرطانی تقویت می شود.
سیستم ایمنی بدن گاهی اوقات قادر نیست که به سلول های سرطانی حمله کند زیرا برخی از این سلول های سرطانی مواد پروتئینی خاصی تولید می کنند و اینگونه خودشان را از سلول های سیستم ایمنی مخفی نگه می دارند. ایمنی درمانی با اختلال در این روند باعث می شود سیستم ایمنی بتواند سلول های سرطانی را تشخیص دهد.
معمولاً از این روش برای درمان سرطان پیشرفته رکتوم استفاده می شود.
مراقبت های حمایتی (تسکینی)
مراقبت های حمایتی بر روی تسکین درد و سایر علائم بیماری های شدید، تمرکز دارد. متخصصین مراقبت های تسکینی که با فرد مبتلا کار می کنند، خانواده و سایر پزشک ها می بایست علاوه بر مراقبت های مداوم از او، پشتیبانی های اضافی و بیشتری را نیز ارائه دهند.
مراقبت های تسکینی توسط تیمی از پزشک ها، پرستارها و سایر متخصصان ویژه آموزش دیده، ارائه می شود. هدف تیم مراقبت های تسکینی بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانواده های ایشان است. این شکل از مراقبت در کنار سایر روش های درمانی، به کار می رود.
راهکارهایی برای کنار آمدن با بیماری
تشخیص سرطان می تواند طاقت فرسا باشد. شخص مبتلا با گذر زمان می تواند راه هایی برای سازگاری با رنج و درد و گُنگی این بیماری پیدا کند اما تا آن زمان استفاده از روش های زیر به او کمک خواهد کرد:
آموختن مطالب کافی در مورد بیماری سرطان رکتوم برای گرفتن تصمیم های مراقبتی بهتر. شخص بیمار باید از پزشک خود در مورد بیماری سرطان رکتوم که شامل روش های درمانی و تشخیص آن می شود، اطلاعات کسب کند و هر چه اطلاعات بیشتری به دست بیاورد، راحت تر می تواند در مورد درمان بیماری اش تصمیم بگیرد.
داشتن رابطه ای نزدیک با اعضای خانواده و دوستان.شخص مبتلا باید رابطه اش را با اعضای خانواده و دوستانش قوی نگه دارد. این امر موجب می شود تا راحت تر بتواند با بیماری خود کنار بیاید.آن ها در صورت لزوم می توانند حمایت های ویژه ای را (مانند نگهداری از منزل شخص زمانی که او در بیمارستان بستری است) ارائه دهند و همچنین هنگامی که فرد مبتلا به دلیل بیماری شوکه و پریشان است، با او صحبت کنند و از نظر عاطفی از او حمایت کنند.
پیدا کردن فردی که بتوان با او صحبت کرد. پیدا کردن یک شنونده خوب که بتواند به حرف های فرد مبتلا درباره امیدها و ترس هایش با اشتیاق گوش دهد، بسیار مفید است. این شخص می تواند یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستان او باشد. نگرانی و درک یک مشاور، یک مددکار اجتماعی، یک روحانی یا اعضای گروه پشتیبانی سرطان نیز بسیار مفید واقع خواهند شد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
اگر پزشک به وجود سرطان رکتوم در شخصی مشکوک شود، او را به یک یا چند متخصص در زمینه درمان سرطان رکتوم، ارجاع خواهد داد. این متخصصان عبارتند از:
- پزشک متخصص بیماری های گوارشی
- پزشک متخصص سرطان (انکولوژیست)
- جراح متخصص در زمینه جراحی کولون و راست روده
- پزشک متخصص پرتو درمانی در سرطان
در ادامه مواردی ذکر شده است که بهتر است پیش از مراجعه به پزشک، آن ها را انجام داد:
- اگر قرار است که پیش از ملاقات با پزشک موارد خاصی مانند محدودیت در مصرف برخی از غذاها و داروها را رعایت کنید، حتماً این کار را انجام دهید.
- لیستی از تمامی داروهای مصرفی تان که شامل مکمل ها و ویتامین ها نیز می شوند، تهیه کنید.
- یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستانتان را همراه با خود ببرید تا مطالبی که پزشک می گوید را یادداشت کند و شما بتوانید با تمرکز بیشتری به سخنان پزشک گوش دهید.
- سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید.
برای بیماری سرطان رکتوم بهتر است سوالات زیر را از پزشک خود بپرسید:
- کدام قسمت راست روده سرطانی شده است؟
- سطح و شدت سرطان در چه حدی است؟
- آیا این سرطان به سایر بخش های بدن نیز گسترش یافته است؟
- آیا نیاز به دادن آزمایش های بیشتر هست؟
- سایر گزینه های درمانی چه هستند؟
- هر یک از گزینه های درمانی تا چه حدی می توانند بیماری را بهبود ببخشند؟
- عوارض جانبی هریک از این روش های درمانی چه هستند؟
- هرکدام از این گزینه های درمانی تا چه مقدار بر روی زندگی روزمره تاثیرگزار خواهند بود؟
- شما کدامیک از این روش ها را برای من مناسب تر می دانید؟
- اگر اعضای خانواده یا یکی از دوستان خودتان در موقعیت من قرار داشتند، چه توصیه ای به آنها می کردید؟
- چه مقدار وقت دارم تا روش درمانی ام را انتخاب کنم؟
- آیا باید به فکر انتخاب روش ثانویه ای نیز باشم؟
- آیا بروشوری وجود دارد تا همراه با خود ببرم؟ چه نوع وبسایت هایی را برای مطالعه بیشتر توصیه می کنید؟
