واکسن هپاتیت آ (نام تجاری: هاوریکس)، از واکسن های ضد ویروس است که در پیشگیری از ابتلا به بیماری هپاتیت آ کاربرد دارد. در بیشتر موارد توصیه می شود این واکسن پیش از سفر به کشورهای جهان سوم زده شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف واکسن هپاتیت آ، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: واکسن هپاتیت آ
نام تجاری: هاوریکس
از واکسن هپاتیت آ در جلوگیری از عفونت ناشی از ویروس هپاتیت آ استفاده می شود. عفونت هپاتیت A می تواند از خفیف و بدون علائم تا بیماری شدید بروز یابد و به ندرت می تواند منجر به نارسایی کبدی و مرگ شود. جلوگیری از ایجاد عفونت، می تواند از بروز این مشکلات جلوگیری کند.
واکسن هپاتیت A از ویروس کاملاً کشته شده هپاتیت آ ساخته می شود. این واکسن فاقد ویروس زنده است، بنابراین امکان ابتلا به هپاتیت از طریق واکسن وجود ندارد. این واکسن از طریق ایجاد ایمنی (با تولید آنتی بادی یا پادتن) که از ابتلا به ویروس هپاتیت آ جلوگیری می کند، به بدن کمک می کند. واکسن هپاتیت A در برابر سایر عفونت های ویروسی (از جمله ویروس HIV که منجر به بیماری ایدز می شود، هپاتیت B، هپاتیت C یا هپاتیت E، ویروس HPV که ایجادکننده زگیل های تناسلی است) ایمنی ایجاد نمی کند.
استفاده از واکسن هپاتیت A برای افراد بالای 12 ماه یا بیشتر، به خصوص افرادی که در معرض خطر ابتلا به عفونت قرار دارند، توصیه می شود. افرادی که در معرض خطر بیشتری قرار دارند عبارتند از افرادی که با مبتلایان به عفونت هپاتیت A زندگی یا مدت زیادی را با آنها سپری می کنند، کارمندان موسسه یا مهد کودک، آزمایشگاه، افرادی که دارای چندین شریک جنسی هستند، مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند، افرادی که در زمینه جنسی فعالیت می کنند، افراد معتاد به مواد مخدرتزریقی وغیر تزریقی، و افرادی که به مناطق پر خطر سفر می کنند.
پیش از دریافت واکسن، اطلاعات موجود در رابطه با آن را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک خود بپرسید.
معمولا واکسن هپاتیت آ توسط فردی متخصص در این زمینه، به صورت عضلانی تزریق می شود. تزریق معمولا در بزرگسالان و کودکان در قسمت فوقانی بازو و در نوزادان در قسمت فوقانی ران انجام می شود.
این واکسن به صورت 2 نوبت تزریق معمولا در یک دوره 6 تا 18 ماهه کامل می شود. برای میسر شدن نتیجه اثربخش باید برنامه ی واکسیناسیون ارائه شده، به دقت دنبال شود. در صورت تب داشتن در زمان واکسیناسیون، احتمال موکول شدن تزریق به بعد از بهبودی وجود دارد.
میزان دوز مصرفی بر اساس سن هر فرد تعیین می شود. برند های مختلفی از واکسن هپاتیت آ در دسترس است که می توانند به شکل های متفاوتی تزریق شوند؛ بنابراین مطمئن شوید که در هر بار تزریق از برند یکسانی استفاده می کنید.
پزشک ممکن است برای افرادی که نمی توانند قبل از مسافرت واکسن دریافت کنند یا ممکن است واکسن برای آنها موثر واقع نشود، گلوبولین ایمنی تزریق کند. گلوبولین ایمنی حاوی آنتی بادی علیه ویروس هپاتیت A است و از شما در برابر عفونت محافظت می کند. با این حال، این آنتی بادی ها فقط چند ماه در بدن دوام می آورند. بنابراین مهم است که برای محافظت مناسب، به دقت از برنامه واکسیناسیون پیروی کنید.
درد، قرمزی و تورم در محل تزریق، تب، خستگی، سردرد، حالت تهوع و از دست دادن اشتها می تواند از عوارض جانبی دریافت واکسن هپاتیت آ باشد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
در موارد نادری، برخی علائمی مانند غش کردن، سرگیجه، تغییرات در بینایی یا صدای زنگ زدن در گوش، پس از تزریق واکسن دیده می شود. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، فوراً به پزشک مراجعه کنید. از آنجایی که این علائم معمولا در طولانی مدت باقی نمی مانند، نشستن یا دراز کشیدن می تواند در بهبود آن ها کمک کننده باشد.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این واکسن را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف واکسن هپاتیت آ، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی جدی، مانند تشنج، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
واکنش جدی آلرژیک به این محصول به ندرت رخ می دهد. با این حال، در صورت مشاهده علائمی همچون جوش، خارش، تورم (به خصوص در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، دشواری در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی واکسن هپاتیت آ را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود اطلاع دهید.
برای اطلاعات بیشتر در رابطه با عوارض جانبی این واکسن، با افراد متخصص مشورت کنید.
پیش از دریافت واکسن، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد (مانند نئومایسین، فرمالین، لاتکس در برخی ویال ها یا سرنگ های پر شده) که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از دریافت واکسن هپاتیت آ، پزشک را از سوابق پزشکی خود به خصوص: ابتلا به بیماری ای همراه با تب در چند وقت گذشته مطلع سازید.
اگر دچار اختلالات سیستم ایمنی (ناشی از عواملی مانند آلودگی با ویروس HIV، سرطان های خاص مانند لوسمی، لنفوما، درمان دارویی یا استفاده از اشعه جهت درمان سرطان) باشید، بدن به مقدار کافی آنتی بادی (پادتن)، جهت محافظت از بدن در برابر هپاتیت A، تولید نمی کند. پس از دریافت سری واکسن، سطح آنتی بادی ها را بررسی کنید.
تنها در صورت لزوم از واکسن هپاتیت آ در دوران بارداری استفاده کنید. همچنین در رابطه با خطرات و فواید آن، با پزشک خود صحبت کنید.
هنوز مشخص نیست که آیا این واکسن از طریق شیر به نوزاد منتقل می شود یا خیر، به همین دلیل حتماً قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی واکسن هپاتیت آ را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
محصولاتی که می توانند با واکسن هپاتیت آ تداخل داشته باشند عبارتند از: داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی (از جمله سیکلوسپورین، تاکرولیموس، داروهای مصرفی در شیمی درمانی جهت درمان سرطان، داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون).
سایر واکسن ها می توانند همزمان با واکسن هپاتیت آ تزریق شوند، اما باید توسط سرنگ های جداگانه و در موضع های مختلف تزریق شوند.
امکان پذیر نمی باشد.
مانند هر واکسنی، این واکسن نیز قادر به محافظت کامل و صد در صد از فرد دریافت کننده نمی باشد.
هپاتیت A به راحتی، اغلب از طریق آب یا غذای آلوده، مواد غذایی آلوده، تماس جنسی با فرد آلوده، خوردن صدف خام از آب آلوده، شرایط بهداشتی نامناسب و به ندرت با انتقال خون یا سوزن مشترک با افرادی که عفونت فعال دارند، گسترش می یابد.
سوابق واکسن های زده شده ی خود و فرزندان خود را نگه دارید و آنها را در اختیار متخصصان قرار دهید. بدین ترتیب از واکسیناسیون مجدد و غیرضروری جلوگیری کنید.
دریافت هر دوز واکسیناسیون طبق برنامه مشخص حائز اهمیت است. بنابراین زمان دریافت هر دوز را سوال کنید و آن را در یک تقویم یادداشت کنید و خاطر بسپارد.
واکسن هپاتیت آ باید در یخچال نگهداری و از یخ زدن آن خودداری شود. تمامی داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دارید.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.