عفونت های قارچی واژن | علل بروز، نشانه ها، روش تشخیص و درمان

عفونت قارچی واژن یکی از بیماری هایی است که زنان در هر سنی ممکن است آن را تجربه کنند. معنمولاً این عفونت، علائمی مانند خارش، التهاب و ترشحات غیرعادی را به دنبال دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز عفونت قارچی واژن، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.

عفونت قارچی واژن چیست؟

عفونت قارچی واژن یکی از عفونت های شایع بین بانوان است که باعث تحریک، ترشح و خارش شدید واژن و دهانه واژن (بافت های دهانه واژن) می شود.

این عفونت که کاندیدیازیس واژن نیز نامیده می شود، می تواند در هر مرحله از زندگی زنان رخ دهد؛ به طوری که اکثر زنان در طول زندگی خود حداقل دو بار با آن مواجه می شوند.

این عفونت اصلاً به عنوان یک بیماری مقاربتی در نظر گرفته نمی شود. اما خطر ابتلا به آن در زمان اولین فعالیت جنسی منظم افزایش می یابد. همچنین برخی شواهد حاکی از انتقال این عفونت توسط رابطه جنسی دهانی و دستگاه تناسلی می باشند.

دارو درمانی می تواند به طور مؤثری سبب درمان عفونت های قارچی واژن شوند. در صورت ابتلا به دفعات بیشتری از عفونت های قارچی (حداقل 4 مرتبه یا بیشتر در سال)، درمان طولانی مدت و برنامه مراقبتی نیاز می باشد.

عفونت های قارچی واژن

علائم عفونت های قارچی واژن

علائم عفونت قارچی می تواند از خفیف تا متوسط متغیر و شامل موارد زیر باشد:

خارش و التهاب بافت واژن و دهانه واژن
احساس سوزش، به ویژه هنگام مقاربت یا دفع ادرار
قرمزی و تورم دهانه واژن
درد ناحیه واژن
عارضه های پوستی روی واژن
ترشحات غلیظ، سفید و بدون بو واژن با ظاهری مانند دَلَمه های سفید رنگ
ترشحات آبکی واژن

عفونت قارچی شدید و پیچیده

موارد زیر ممکن است بروز عفونت قارچی پیچیده را به دنبال داشته باشد:

علائم و نشانه های شدیدی مانند قرمزی گسترده، تورم و خارشی که منجر به شکاف، ترک یا زخم می شود
ابتلا به عفونت قارچی برای 4 مرتبه یا بیشتر در سال
عفونت با سایر قارچ ها
بارداری
دیابت کنترل نشده
سیستم ایمنی ضعیف به دلیل داروهای خاص یا شرایطی مانند عفونت HIV

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

در صورت قرار گرفتن در شرایط زیر به پزشک مراجعه کنید:

اولین تجربه ی مشاهده علائم عفونت قارچی
عدم اطمینان به ابتلا به عفونت قارچی
از بین نرفتن علائم با کرم و شیاف بدون نیاز به نسخه ضد قارچ واژن
بروز علائم دیگر

علل ابتلا به عفونت های قارچی واژن

قارچ کاندیدا آلبیکانس مسبب بسیاری از عفونت های قارچی واژن می باشد.

واژن به طور معمول حاوی ترکیب متعادلی از میکروبیوم ها از جمله کاندیدا و برخی باکتری ها می باشد. باکتری های خاصی (لاکتوباسیلوس) از رشد بیش از حد قارچ جلوگیری می کنند. اما این تعادل ممکن است به هم بخورد. رشد بیش از حد کاندیدا یا نفوذ قارچ به عمق لایه های دیواره های داخلی واژن باعث ایجاد علائم و نشانه های عفونت قارچی می شود.

رشد بیش از حد قارچ می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

استفاده از آنتی بیوتیکی که باعث عدم تعادل در فلور طبیعی واژن می شود.
بارداری
دیابت کنترل نشده
نقص سیستم ایمنی بدن
مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی یا هورمون درمانی که سطح استروژن را افزایش می دهند.

کاندیدا آلبیکانس رایج ترین نوع قارچ در ایجاد عفونت های قارچی است. درمان عفونت های قارچی ناشی از انواع دیگر قارچ کاندیدا دشوارتر است و معمولاً به درمان های طولانی تر و تخصصی تری نیاز دارد.

بارداری از دلایل ابتلا به عفونت های قارچی واژن

عوامل خطر ساز (ریسک فاکتورها)

عواملی که خطر ابتلا به عفونت قارچی را افزایش می دهند عبارتند از:

استفاده از آنتی بیوتیک. عفونت قارچی در زنانی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند شایع می باشد. آنتی بیوتیک هایی که طیف وسیعی از باکتری ها را از بین می برند، باکتری های سالم واژن را نیز از بین می برند و منجر به رشد بیش از حد قارچ خواهند شد.
افزایش سطح استروژن. عفونت های قارچی بیشتر در خانمهایی با سطح استروژن بالاتر - مانند زنان باردار یا زنانی که قرص های ضد بارداری حاوی استروژن زیاد یا هورمون درمانی همراه با استروژن را استفاده می کنند- دیده می شود.
دیابت کنترل نشده. زنانی که قند خون شان به طور صحیح کنترل نمی شود، در معرض خطر بیشتری نسبت به زنانی هستند که قند خون شان کاملاً کنترل شده است.
اختلال در سیستم ایمنی بدن. زنانی که به دلیل مصرف داروهای کورتیکواستروئید یا ابتلا به HIV، سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت های قارچی قرار می گیرند.

پیشگیری از بروز بیماری

برای کاهش خطر ابتلا به عفونت های قارچی واژن، لباس زیر نخی و آزاد بپوشید.

موارد زیر نیز احتمال عفونت را افزایش می دهد:

جوراب شلواری و لباس زیر تنگ و غیرنخی
ژل های شستشوی واژن، که برخی از باکتریهای طبیعی واژن را که از بدن در برابر عفونت محافظت می کنند، از بین می برد.
محصولات معطر زنانه، از جمله شوینده واژینال، پد و تامپون
وان آب داغ و دوش گرفتن با آب بسیار داغ
استفاده غیرضروری از آنتی بیوتیک، به طور مثال برای سرماخوردگی یا سایر عفونت های ویروسی
استفاده ی طولانی مدت از لباس خیس مانند لباس شنا و لباس تمرین

تشخیص عفونت های قارچی واژن

برای تشخیص عفونت قارچی، پزشک ممکن است:

سابقه بیمار. در مورد سابقه فردی ابتلا به بیماری سؤال کند، که ممکن است شامل جمع آوری اطلاعات در مورد عفونت های پیشین واژن یا عفونت های مقاربتی باشد.
معاینه لگن. پزشک دستگاه تناسلی خارجی را از نظر علائم عفونت معاینه می کند. در مرحله بعدی، پزشک وسیله ای (اسپکولوم) را در واژن قرار می دهد تا دیواره های واژن را باز نگه دارد تا واژن و دهانه رحم - قسمت پایین و باریک رحم- را بررسی کند.
آزمایش ترشحات واژن. پزشک ممکن است نمونه ای از ترشحات واژن را برای آزمایش جهت تعیین نوع قارچ عامل عفونت جمع آوری و به آزمایشگاه ارسال کند. شناسایی نوع قارچ در تجویز درمان مؤثر برای عفونت های مکرر می تواند به پزشک کمک کند.

تشخیص عفونت های قارچی واژن

درمان عفونت های قارچی واژن

درمان عفونت های قارچی به شدت و دفعات آلودگی بستگی دارد.

برای علائم خفیف تا متوسط و دوره های نادر، پزشک ممکن است موارد زیر را تجویز کند:

درمان کوتاه مدت. مصرف داروی ضد قارچ به مدت سه تا هفت روز معمولاً عفونت قارچی را برطرف می کند. داروهای ضد قارچ - که به صورت کرم، پماد، قرص و شیاف در دسترس هستند - شامل میکونازول و ترکونازول می باشند. برخی از این داروها بدون نسخه و برخی دیگر فقط با نسخه پزشک در دسترس هستند.
داروی خوراکی تک دوز. پزشک ممکن است یک دوز خوراکی فلوکونازول (دیفلوکان) را تجویزکند. در صورت بارداری، مصرف داروهای خوراکی تجویز نمی شود. برای مدیریت علائم شدیدتر، ممکن است دو تک دوز را به فاصله سه روز تجویز شود.

در صورت عدم درمان علائم یا بازگشت علائم پس از 2 ماه، به پزشک مراجعه کنید.

در صورت تشدید علائم یا تکرار عفونت قارچی، پزشک به احتمال زیاد موارد زیر را تجویز خواهد کرد:

درمان طولانی مدت. پزشک ممکن است داروی ضد قارچ را برای مصرف روزانه به مدت دو هفته و به دنبال آن یک مرتبه در هفته به مدت شش ماه تجویز کند.
داروهای خوراکی چند دوزی. پزشک ممکن است دو یا سه دوز داروی ضد قارچ را به صورت خوراکی به جای درمان موضعی واژن تجویز کند. با این حال، این روش درمانی برای زنان باردار تجویز نمی شود.
درمان مقاوم به آزول. پزشک ممکن است کپسول اسید بوریک را برای مصرف واژینال تجویز کند. این دارو در صورت مصرف خوراکی ممکن است کشنده باشد و فقط برای درمان قارچ کاندیدا استفاده می شود.

درمان جایگزین

هیچ روش درمانی جایگزینی برای درمان عفونت های قارچی واژن اثبات نشده است. برخی از درمانهای مکمل ممکن است در صورت همراهی با مراقبت های پزشکی، تسکین دهنده باشند.

با پزشک در مورد سایر روش های درمانی بی خطر صحبت کنید.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

احتمالاً نیاز مراجعه به متخصص زنان می باشد.

آنچه می توانید انجام دهید

لیستی از علائم و مدت زمان شروع آنها تهیه کنید.
اطلاعات مهم، از جمله سایر شرایط پزشکی و تمام داروها، ویتامین یا مکمل های مصرفی را بنویسید.
پیش از ملاقات از استفاده از تامپون یا ژل واژینال خودداری شود.
سؤال هایی که می خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید.

سوالاتی که بهتر است از پزشک خود بپرسید