داروی ومورافنیب (نام تجاری: زلبوراف)، یکی از داروهای مورد استفاده در درمان هدفمند سرطان است که در درمان نوع نادری از سرطان خون و ملانوما کاربرد دارد. این دارو تنها در صورت وجود نوعی مارکر ژنتیکی تجویز می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف ومورافنیب، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: ومورافنیب
نام تجاری: زلبوراف
ومورافنیب برای درمان نوعی سرطان پوست (ملانوم) استفاده می شود. همچنین برای درمان نوع نادری از سرطان سلول های خونی به نام بیماری اردهایم-چستر استفاده می شود. این سلولهای سرطانی دارای نوع خاصی از ژن غیر طبیعی "BRAF" هستند. ومورافنیب رشد سلولهای خاص سرطانی را کند می کند. این دارو متعلق به دسته ای از داروها است که به عنوان بازدارنده های کیناز شناخته می شوند.
قرص خوراکی (240 میلی گرم)
پیش از هر بار مصرف ومورافنیب، راهنمای مصرف دارو را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.
ومورافنیب بهتر است هر روز صبح و طبق دستور پزشک مصرف گردد. در صورتی که بر طبق نظر پزشک، دارو باید دو بار در روز استفاده شود بهتر است در دو وعده صبح و ظهر مصرف شود.
اگر بعد از مصرف دوز خود استفراغ کردید، دوز اضافی این دارو را مصرف نکنید.
دوز مصرفی دارو طبق شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ بدن به دارو تعیین می شود. حتماً تمام محصولات مورد استفاده خود (از جمله داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید.
از دستورالعمل های پزشک به دقت پیروی کنید. بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
از آنجا که ومورافنیب از طریق پوست و ریه ها قابل جذب است و ممکن است به جنین آسیب برساند، زنانی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند نباید این دارو را مصرف کنند یا گرد و غبار قرص ها را تنفس کنند.
ریزش مو، خشکی پوست، سردرد، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، تورم مچ پا / پا / دست یا درد مفصل / عضله می تواند از عوارض ومورافنیب باشند. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
ومورافنیب ممکن است باعث ایجاد انواع دیگر سرطان، از جمله سرطان پوست (مانند سرطان سلول سنگفرشی جلدی و ملانوم) که معمولاً به سایر قسمت های بدن گسترش نمی یابد، شود.
بروز هرگونه عارضه جانبی جدی پوستی، از جمله: زگیل جدید، زخم پوست، تغییر در اندازه / رنگ خال و برآمدگی پوستی همراه با خونریزی یا زخمی که بهبود نمی یابد را، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
به ندرت، ومورافنیب ممکن است باعث ایجاد یا بدتر شدن انواع دیگر سرطان (مانند سرطان سلول سنگفرشی غیر جلدی سر و گردن، سرطان های دارای جهش RAS مانند انواع خاصی از لوسمی ها) شود. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید.
در صورت بروز هرکدام از این عوارض خطرناک جانبی، بلافاصله به پزشك مراجعه کنید: درد چشم / تورم / قرمزی، تغییرات بینایی (مانند تاری دید، لکه کور / سایه ها در مرکز بینایی، حساسیت به نور) ، ضربان قلب بالا یا نا منظم، سرگیجه شدید، غش کردن، مشکلات کبدی (علائمی مانند از دست دادن اشتها، خستگی مفرط، درد معده / شکم، ادرار تیره، زردی چشم / پوست) ، درد یا مشکل هنگام بلع، سوزش معده، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار، ادرار صورتی / خونی).
ومورافنیب معمولاً می تواند عارضه های پوستی ایجاد کند که معمولاً جدی نیست. با این حال، شما ممکن است نتوانید این عارضه ها را از واکنش شدید آلرژیک به دارو تشخیص دهید. بنابراین، در صورت بروز عارضه پوستی، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی ومورافنیب را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه شخصی یا خانوادگی پرتودرمانی، مطلع سازید.
ومورافنیب ممکن است شرایطی را ایجاد کند که بر ریتم قلب تأثیر بگذارد (طولانی شدن QT) . طولانی شدن QT به ندرت می تواند باعث ضربان قلب بالا یا نامنظم جدی و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش کردن) شود که بلافاصله به مراقبت پزشکی نیاز دارد. اگر شرایط پزشکی خاصی داشته باشید یا داروهای دیگری مصرف کنید که باعث طولانی شدن زمان QT شود، خطر طولانی شدن QT ممکن است افزایش یابد.
در صورت داشتن هر یک از شرایط زیر: مشکلات قلبی خاصی (نارسایی قلبی، ضربان قلب آهسته، طولانی شدن QT در EKG) ، سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص (مانند طولانی شدن QT در EKG، مرگ ناگهانی قلب)، قبل از استفاده از ومورافنیب، تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد. این خطر ممکن است در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند داروهای ادرار آور / "قرص های آب") یا داشتن شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ افزایش یابد. با پزشک خود در مورد استفاده ایمن ومورافنیب صحبت کنید.
ومورافنیب ممکن است حساسیت شما را نسبت به آفتاب بیشتر کند. کمتر در معرض نور آفتاب قرار بگیرید. از سولاریوم و چراغ های آفتابی پرهیز کنید. در فضای باز از ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ بپوشید. در صورت آفتاب سوختگی یا تاول های پوستی یا قرمزی، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
افراد مسن نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه تغییرات پوستی، حالت تهوع، کاهش اشتها، تورم مچ پا / پا / دست ها و طولانی شدن QT، حساسیت بیشتری نشان می دهند.
در دوران بارداری، این دارو نباید استفاده شود. این دارو می تواند به جنین آسیب برساند. هنگام مصرف این دارو و دو هفته پس از قطع دارو باید از بارداری جلوگیری شود.
اگر قصد بارداری دارید یا فکر می کنید باردار هستید، فوراً در مورد خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری با پزشک خود صحبت کنید.
معلوم نیست این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر؛ اما بهتر است در طول درمان و دو هفته پس از دریافت آخرین دوز، از شیردهی خودداری کنید. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی ومورافنیب را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
محصولاتی که با این دارو تداخل دارند عبارتند از:
بسیاری از داروها علاوه بر ومورافنیب ممکن است بر ریتم قلب (طولانی شدن QT) تأثیر بگذارد، از جمله آمیودارون، دوفتیلید، کینیدین، پروکائین آمید، سوتالول و برخی داروهای ضد روان پریشی (مانند پیموزاید، تیوریدازین، زیپراسیدون) و سایر داروها.
برخی داروها می توانند بر دفع ومورافنیب از بدن شما تأثیر بگذارند، که در نهایت ممکن است بر عملکرد ومورافنیب تأثیر بگذارد. به عنوان مثال می توان به ضد قارچهای آزول (مانند کتوکونازول، ایتراکونازول) ، آنتی بیوتیکهای ماکرولید (مانند کلاریترومایسین) ، مهارکننده های پروتئاز HIV (مانند ریتوناویر، آتازاناویر) ، تلیترومایسین، نفازودون، گیاه گل راعی و غیره اشاره کرد.
ومورافنیب می تواند باعث کاهش سرعت دفع برخی داروها از بدن شود، که ممکن است بر نحوه عملکرد آنها تأثیر بگذارد. از جمله این موارد میتوان به کافئین، وارفارین و غیره است.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
معاینات و آزمایشات پزشکی (مانند آزمایش BRAF، آزمایش عملکرد کبد، آزمایش عملکرد کلیه، EKG، سطح مواد معدنی خون) باید قبل از شروع مصرف این دارو و هنگام مصرف آن انجام شود. انجام معاینات پوستی منظم (مانند هر 2 ماه) هنگام مصرف و تا 6 ماه پس از قطع درمان با ومورافنیب بسیار مهم است. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت در ظرف اصلی دارو نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.